Morgunblaðið - 02.06.1985, Qupperneq 24

m
,|(WRfttWBI^0UkSWyUPMrVÆ-3- JtJNtrt9»5
Grundarfjörður:
Fækka hólfum og hafa
mælingamenn um borð
— segir Kristján Guðmundsson skipstjóri
um skynsamlega takmörkun fiskveiða
ÞAÐ VAR ekki mikið um að vera i
bryggjuiini í Grundarfirði þegar
Morgunblaðsmenn bar þar að rétt
fyrir hvítasunnu. Togarinn Runólf-
ur lá vestanmegin en austast ligu
nokkrar trillur og greinilega
mannaferðir í kringum eina þeirra.
Kristjin Guðmundsson var að
snarast upp i bryggjuna og við tók-
um hann tali.
„Já, ég á þessa trillu. Pabbi
smíðaði hana þegar ég var fjórt-
án ára og síðan hef ég verið með
hana þegar ég er ekki úti á sjó á
Runólfi. Þá hefur kunningi minn
veg og vanda af trillunni sem
ýmist er á skaki eða grásleppu.
Nei, það er lítið upp úr þessu að
hafa. Það má eiginlega segja að
þetta sé hálfgert „hobbí" sem þó
stendur undir sér.“
„Hvernig hefur ykkur gengið í
vetur?"
„Illa. Þetta hefur verið mjög
lélegt frá aramótum. Það vantar
þorskinn. Við höfum ekkert upp
úr þessu grálúðudrasli og karf-
anum sem mikið er haft fyrir.
Þegar ég byrjaði á Runólfi fyrir
átta árum fengum við svipað
verð fyrir grálúðu og þorskinn
en nú er ekki hægt að líkja því
saman.“
Hann er að flýta sér um borð í
Runólf sem á að leggja af stað i
veiðiferð eftir skamma stund svo
það er ekki annað að gera en
fylgja honum eftir.
„Eg er stýrimaður og „hallær-
isskipstjóri„ á Runólfi og verð
með hann þennan túr. Síðast
vorum við sex daga úti og feng-
um rúm 100 tonn af karfa og
grálúðu. Það þótti ekki mikið en
það er reyndar leiðinlegt ástand
þessa stundina eins og oft er í
maímánuði."
„Sjáið þið aldrei ýsu?“
„Það getur varla heitið. Fisk-
urinn er allur kominn upp í fjöru
og ef þessi kvóti á að vera ár
eftir ár blasir ekki annað við en
vonlaust ástand. Þetta gengur
allt orðið út á höft og bönn og
þegar einu sinni er búið að koma
þessu á er líkast því að engu
verði þokað upp frá því. Ég get
t.d. ekki séð af hverju þessi hólf
— eins og t.d. Breiðafjarðarhólf-
ið — þurfa að vera lokuð um ald-
ur og ævi. Það er nógur fiskur í
sjónum. Það fer ekki fram hjá
nokkrum manni. Svo er afleið-
ingin sú að fiskurinn gengur
bara upp i fjöru. Það gerðist nú
hér í vetur sem aldrei hefur
gerzt i manna minnum að þorsk-
urinn gekk hér inn í höfnina.“

„Þú vilt afnema höft og bönn,
en hvernig eigum við þá að
vernda fiskistofnana?"
„Það er enginn ágreiningur
um nauðsyn þess að hafa stjórn
á fiskveiðum og vernda stofnana,
en þegar haftastefna verður
ríkjandi og ekki er tekið tillit til
staðreynda eða séð til þess að
þeim fiski sem veiða má sé rétt-
látlega skipt getur niðurstaðan
ekki orðið annað en vitleysa.
Sem dæmi um þetta má nefna að
hólfið á Breiðafirði er harðlokað
fyrir okkur en svo mega netabát-
ar ganga í það eins og þeim sýn-
ist. Hvaða sanngirni er í því? Ég
held að það ætti að fækka hólf-
um og hafa síðan mælingamenn
um borð í skipunum svo þeir sem
eiga að ráða geti komizt að því
hvað er af fiski í sjónum og hag-
að ákvörðunum eftir því.“
Annars eru þeir hressir,
mennirnir, þegar þeir eru að tín-
ast um borð með pokann sinn og
það er auðsætt að það þarf ekki
að hafa áhyggjur af samkomu-
laginu um borð. Svo ber að Gísla
Kristjánsson, sem er á trillunni
með Kristjáni þegar hann er
ekki að gegna skyldum „hallær-
isskipstjórans" á Runólfi. Hann
er bara að heilsa upp á vini og
kunningja m lætur þess getið í
leiðinni að honum lítist vel á
ástandið. „Ég er alltaf bjartsýnn
og hef alltaf verið enda hef ég
alltaf verið á sjó og er enn þótt
ég sé orðinn 57 ára. Ég hef held-
ur ekki hugsað mér að hætta því
á næstunni. Einu hef ég þó
áhyggjur af. Það er vandamál að
það verða sífellt færri hendur
sem vinna að verðmætasköpun í
þessu landi og þetta er nokkuð
sem fáir stjórnmálamenn skilja
en þyrftu að fara að hyggja að í
fullri alvöru. Albert Guð-
mundsson er einn af þeim fáu
sem virðast gera sér grein fyrir
því og okkur vantar fleiri stjórn-
málamenn með þennan hugsun-
arhátt."
Svo kveður hann og er þar með
farinn en einhverjar glósur láta
þeir þó dynja á honum um leið
og hann fer — eitthvað um það
hvort hann ætli ekki að fara að
vitja um netin. Hann lætur sem
hann heyri það ekki en þeir sem
eftir eru fara allir að skelli-
hlæja. Það þarf að hafa nokkuð
fyrir því að toga upp úr þeim
söguna en svo kemur hún.
„Hann var að vitja um netin
hérna skammt undan og það var
víst eitthvað óvenjulega þungt
þegar hann fór að draga. Loksins
gekk það samt en hvernig held-
urðu að upplitið á honum hafi
verið þegar það var kálfshaus
sem fyrst kom upp úr sjónum?
Og síðan restin af kálfinum?
Hvernig stóð á því?“
Nú hlæja þeir svo mikið að
þeir ætla varla að klára söguna:
„Það var einn hérna sem rakst á
hræ af ungkálfi sem var nýbúið
að lóga. Og frekar en að láta það
liggja þar sem það var komið án
þess að nýta það til nokkurs
hlutar hirti hann það, náði sér
svo í árabát og reri með það
þangað sem hann vissi að Gísli
var með netin og hnýtti því í lín-
una. Það er búið að hlæja mikið
að þessu en það er allt í lagi því
að sá sem hló mest var Gísli
sjálfur. Nei, það er bezt að nefna
engin nöfn því að þeim líkar það
víst ekki nógu vel, bændunum,
að netin skuli vera svo nálægt
landi.“
Gísli Kristjánsson og Kristján Guðmundsson um borð f trillunni.
MorgunblaOiö/Fríðþjófur
Morgunblaðið/Friðþjófur
„Kjörin ílagi ef
það er þorskur“
— segir Helgi Sigurðsson bátsmaður á Runólfi
..Ég er bátsmaður hérna og er
búinn að vera á Runólfi frá byrjun
að heita má eða frá árinu 1976, að
fráskildum fjórum mánuðum sem
ég var í Astralíu árið 1977 og þeim
tíma sem ég var á trésmíðaverk-
stæði hér f Grundarfirði fyrir síð-
ustu áramót. Það var ágæt tilbreyt-
ing að vera á verkstæðinu smátíma
og hafa tækifæri til að sinna fjöl-
skyldunni meira en vant er.“
„Og hafðirðu þá sæmilegt upp
úr þér á verkstæðinu og á sjón-
um?“
„Ætli ég hafi ekki verið með
svipað fyrir tólf tíma vinnu á
dag á verkstæðinu og ég hef á
sjónum, eða jafnvel aðeins
meira. En ég byrjaði á sjó þegar
ég var fjórtán ára og líkar það
langbezt. Það er allt í lagi með
kjörin á sjónum ef það er þorsk-
ur en alls ekki nógu gott ef það
er annar fiskur sem er verið að
ná í.“
„Hvað varstu að gera til Ástr-
alíu um árið?“
„Ég á ástralska konu og það
var búið að standa til lengi að
fara og heilsa upp á fjölskyldu
hennar. Það var mjög gaman að
fara þetta en líka gott að koma
heim aftur.“
„Hvað gerið þið ykkur til
dægrastyttingar hér um borð —
þegar ekki er verið að vinna?“
„Horfum á myndband og spil-
um bridge. Svo lesum við líka
smávegis en það hefur minnkað
mikið síðan myndband kom til
sögunnar. Við vorum vanir að
taka með okkur birgðir af bókum
af bókasafninu en erum hættir
því,“ sagði Helgi Sigurðsson um
leið og hann fór að gera klárt
fyrir brottförina.
Magnús Gíslason
Morgunblaðið/Friðþjófur
„Kjörin hafa
rýrnað“
— segir Magnús Gíslason á
Runólfi frá Grundarfirði
..Ég er að byrja á togara aftur
eftir tveggja ára hlé,“ segir Magn-
ús Gíslason. „Ég hef verið stýri-
maður á stálbát en við vorum bún-
ir með kvótann svo það var ekki
annað að gera en hætta og koma
sér annað.“
„Gastu fengið pláss á togara
um leið?“
„Ég þurfti að bíða einn túr eft-
ir.hásetaplássi."
„Og hvernig gekk vetrarver-
tíðin á bátnum?“
„Hásetahluturinn varð um 300
þúsund frá áramótum og það
getur varla talizt mikið en það
verður víst minna núna. Kjörin
hafa rýrnað — það er engin
spurning um það,“ segir Magnús.