Morgunblaðið - 14.08.1985, Blaðsíða 24

24
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 14. ÁGÚST 1985
Páfi í Kamerún:
Undirstrikað að Vatikanið
styðji ekki nýlendustefnu
Yaounde, Kamerún, 13. AP.
JÓHANNES PÁLL páfi II Hutti í
dag rædu í Yaoundc, höfuðborg
Kamcrún, þar sem hann bað um að
þrælasölum yrði fyrirgefin þræla-
taka frá ofanverðri 15. öld til seinni
hluta 19. aldar.
Veður
víða um heim
U»gst H«Mt
Akureyrí 8 súld
Amaturdam 1« 22 hsUskirt
Aþana 21 34 haíúskfrt
Barcalona 26 léttskýjaö
Bartrn 14 27 •kýjaó
BrUaaal 13 23 hsiöskírt
Chtcago 18 31 hsiöskirt
DubHn 10 17 skýiaó
Farrayiar 30 þokumóúa
Frankturt 14 22 •fcýiaö
Ganl 15 28 haiöskírt
Hatainki 15 20 skýjað
Hong Kong 26 30 rigning
Jarúaatam 20 33 sfcýjaö
Kaupmannah. 11 21 haiöskirt
Las Palmaa 25 skýjaö
Liaaabon 19 27 haiöskirt
London 13 21 skýjaö
Lúxamborg 20 skýiaö
Malaga 25 haiösklrt
Matlorca 29 haióskirt
Miami 27 32 rigning
Montraal 11 23 •kýiaö
Moakva 12 25 hsíöakírt
Haw York 20 30 haiöskirt
OalA 11 19 •kýjaö
Paria 12 22 skýjaö
Psking 21 33 skýjað
Raykiavik 15 lóttskýjaö
Ríó da Janairo 14 33 akýiaö
RAmaborg 15 23 haiöskirt
Stokkhóimur 12 19 skýiaö
Tókýó 26 32 haiöskirt
Vbrarborg 14 23 haiöskfrt
bórahöfn 11 stskýjað
Ummæli páfa virtust vera til-
raun til að uppræta hugmyndir
um að rómversk-katólska kirkjan
væri boðberi evrópskrar nýlendu-
stéfnu.
Þau lönd sem páfi hefur hingað
til heimsótt í Afríkuferð sinni,
Tógó, Fflabeinsströndin og Kam-
erún, voru fyrr á öldum meðal
þeirra landa sem kölluð voru
þrælaströndin.
Jóhannes Páll II sagði að
kristnir menn ættu að fylgja for-
dæmi miskunnsama Samverjans,
en það hefði ekki alltaf verið
reyndin og hefðu Afríkubúar oft
og tíðum þurft að líða fyrir það.
„Og nú biðjum við afríska bræður
okkar um fyrirgefningu á yfir-
sjónum okkar," sagði páfi.
Margt það sem páfi sagði var
það sama og áður í Afríkuferð-
inni: Að leyfa afrískum hefðum
að blómstra, en að kristnir væru
trúir kirkju sinni.
Fyrr í dag flaug páfi til hafnar-
borgarinnar Douala þar sem
hann flutti ávarp til æskunnar
fyrir framan hundrað þúsund
manns. í miðri ræðunni benti
hann á hóp æskufólks fyrir fram-
an sig og sagði: „Ef þið viljið frið-
saman heim þar sem menn bera
virðingu hver fyrir öðrum og
þjóðirnar lifa í samlyndi, þá verð-
ur það þungur róður: til þess að
umbreyta heiminum þarf baráttu
og fórnir svo að vinna megi á
hinu illa sem er í okkur og heim-
inum.
AP/Símamynd.
Jóhannes Páll páfi II flytur ávarp í höfuðborg Kamerún í dag, þriðjudag, í
götu sem var skírð í höfuðið á honum við sama tækifæri.
Bandarískur erindreki í Jórdaníu:
Hyggst hítta sendinefndir
frá Jórdaníu og Palestínu
Jerúsalem/Amman, Jórdaníu, 13. ágúst Al'.
RK'HARD MURPHY, vararáðherra Bandaríkjanna um málefni suður-
og austurhluta Asíu, kom í dag til Amman í Jórdaníu og segja bandarísk-
ir embættismenn að hann muni líklega ganga til viðræðna við sendi-
nefndir frá Jórdaníu og Palestínu sem þar eru staddar að frumkvæði
Husseins konungs til þess að vinna að betri friðarhorfum.
Hussein konungur kom til Jórd- kennt alla sendinefndarmenn Pal-
aníu í dag úr Spánarferð og einnig
kom Yasser Arafat, yfirmaður
frtlsishreyfingár Palestínumanna
(PLO) til landsins í morgun.
Talið er öruggt að Murphy ræði
við Hussein, en ólíklegt að hann
hitti Arafat að máli.
ísraelsmenn hafa ekki viður-
estínu og Jórdaníu og mótmælt
því harðlega að Murphy eigi fund
með sendineindinni, en Shultz
hefur lýst því yfir að fundurinn
feli ekki í sér viðurkenningu
Bandaríkjastjórnar á PLO. Við-
brögð Simon Perez við yfirlýsingu
Shultz voru þau að hann hafnaði
öllum viðræðum sem ísraelar
tækju ekki þátt í.
Yitzak Shamir, utanríkisráð-
herra ísraels, var harðorðari og
sagði að fundur Murphys með full-
trúum Palestínumanna gæti haft
alvarlegar afleiðingar í för með
sér og uggvænleg áhrif á friðar-
horfur á svæðinu.
fsraelar halda því fram að PLO
sé samtök skæruliða og neita að
viðurkenna þau meðan svo sé.
Þrátt fyrir fullyrðingar Shultz
um að Bandaríkjastjórn muni ekki
víkja frá þeirri stefnu að ræða
ekki við fulltrúa PLO nema sam-
tökin viðurkenni fsraelsríki,
markar ferð Murphys rof á sam-
komulagi Bandaríkjamanna og
ísraela.
Ónafngreindur ísraelskur heim-
ildarmaður hefur staðfest út-
varpsfrétt Útvarps fsraels þess
efnis að PLO muni láta af hermd-
arverkum og viðurkenna ísraels-
ríki ef af viðræðum Palestínu-
manna við Bandaríkjamenn yrði.
í veiðitúr með Lech Walesa
EFTIK þröngum og sólbökuöum vegi í Austur-Póllandi er bláu Volks-
wagen-rúgbrauöi ekiö á nokkuö hraöri ferö. Skyndilega er hægt á bflnum,
beygt út á skógarstíg og bíllinn loksins stöðvaöur við Iftiö stööuvatn,
kögrað fallegum vatnaliljum. IJt úr bílnum stíga tíu manns, sex börn og
fjórir fullorönir og sá sem síöastur fer er maður lágvaxinn og berfættur, í
stuttbuxum og skyrtubol og meö myndarlegt yfirvararskegg.
„Walesa bíður áteku og hefur hægt um sig þar til Pólverjar rísa aftur
upp gegn valdhöfunum." Hér er hann þó aðeins að bíöa eftir aö fiskur
bíti á agnið.
Lech Walesa, Nóbelsverð-
launahafi, heiðursdoktor við
Harvardháskóla og fyrrum
formaður Samstöðu, eina frjálsa
verkalýðssambandsins, sem litið
hefur dagsins ljós í Austur-
Evrópu, er í sumarfríi og í veiði-
túr með fjölskylduna.
Vatnið er langt frá Lenin-
skipasmíðastöðvunum í Gdansk
þar sem fáni Samstöðu var dreg-
inn að húni fyrir fimm árum til
marks um að pólskir verkamenn
hefðu gert uppreisn gegn komm-
únískum stjórnarháttum, upp-
reisn, sem undir forystu Lech
Walesa átti eftir að fara sem
eldur um sinu um allt Pólland og
hafa áhrif um allan heim. Síðan
eru liðin fimm ár, eins og fyrr
segir, og á þeim tíma hefur
margt breyst.
Samstaða, sem 9,5 milljónir
pólskra verkamanna áttu aðild
að, var barin niður með herlög-
unum, sem stóðu í 19 mánuði og
forystumenn hennar fangelsað-
ir. Flestum þeirra var að vísu
sleppt aftur en þess er vandlega
gætt, að þeir hafi hægt um sig.
Walesa hefur einnig breyst.
Hann hefur fitnað og ljósrautt
hárið og yfirskeggið er nokkuð
farið að grána. Hann er einnig
kominn með magasár. Walesa er
á sinn hátt fangi sinnar eigin
fortíðar. Hann er vinsælasti
maður í Póllandi næst á eftir Jó-
hannesi Páli páfa, en borgara-
lega klæddir leynilögreglumenn
fylgja honum eftir hvert sem
hann fer allan sólarhringinn.
„Walesa bíður átekta,“ sagði
I dag, 14. ágúst, eru
liðin fimm ár frá stofn-
un Samstöðu, einu
frjálsu verkalýðssam-
takanna, sem hafa litið
dagsins Ijós í Austur-
Evrópu undir kommún-
isma. Tveimur árum
síðar voru þau barin
niður með hervaldi
pólskur blaðamaður, sem fylgd-
ist vel með verkföllunum í
Gdansk árið 1980. „Hann hefur
hægt um sig þar til Pólverjar
rísa aftur upp gegn valdhöfun-
um. Þá verður hann aftur í far-
arbroddi því fólkið ber virðingu
fyrir honum.“
Walesa er mjög trúaður mað-
ur, kvæntur og sjö barna faðir
en þótt hann leggi sig lítið eftir
pólitískum kennisetningum eru
hugsjónir hans í ætt við grund-
vallarhugmyndir sósíalismans.
Það hefur ekki auðveldað vald-
höfunum viðureignina við hann
og er að nokkru skýringin á þeim
miklu áhrifum, sem hann hefur.
„Mig dreymdi um að verða
rafvirki, sá besti í Póllandi og
kannski sá besti í öllum heimin-
um,“ sagði Walesa þar sem hann
sat á vatnsbakkanum og beið
þess að fiskur biti á. „Mér var
það alveg nóg en þegar fram liðu
stundir vildu örlaganornirnar
haga því öðruvísi. Þær völdu mig
til að vera merkisberi."
Walesa hefur oft sýnt, að hann
er vel til forystu fallinn, allt frá
því hann þaggaði niður í einum
forstjóra Lenin-skipa-
smíðastöðvanna með orðunum:
„Við trúum ekki lygunum úr
ykkur. Við efnum til verkfalls og
leggjum undir okkur vinnustað-
inn.“ Þetta var 14. ágúst árið
1980 en 17 dögum síðar undirrit-
aði Walesa samkomulag við
stjórnvöld, sem batt enda á verk-
fallið og fæddi af sér Samstöðu.
„Samstaða hefur mátt sín lít-
ils síðan hún var barin niður
með hervaldi," segir Walesa og
kennir því um, að þeir hafi verið
of neikvæðir. „Ég er að velta því
fyrir mér hvernig við getum ráð-
ið bót á þessu. Það vakir ekki
fyrir okkur að taka völdin í land-
inu, heldur bæta ástandið. Við
vitum hvar skórinn kreppir, við
erum þrátt fyrir allt börn þessa
kerfis."
Walesa er að veiða í vatni
skammt frá Sokolow Podlaski,
litlu þorpi 80 km fyrir austan
Varsjá. Mágkona hans býr þar
og þegar fréttist af því, að Wal-
esa sé á ferð flykkjast ibúarnir
út á götuna til að líta hann aug-
um.
„Er Lech kominn?" spurði
maður nokkur, sem kom á hest-
vagni framhjá húsi mágkonunn-
ar. „Já, já, hann er kominn,"
svaraði annar, sem sat á bekk
viðveginn.
Á meðan Walesa heilsaði upp
á fólkið stóðu þrír foringjar í
leynilögreglunni álengdar og
fylgdust flóttalegir með því, sem
fram fór. Það lýsir Walesa vel að
allt í einu datt honum í hug að
bjóða leynilögreglumönnunum
að koma og setjast hjá sér.
„Halló, komið hingað, þið haf-
ið alltaf svo gaman af því að
heyra eitthvað skemmtilegt,"
hrópaði hann til þeirra. „Ég hef
ekkert að fela.“
Mennirnir settust hjá honum
og brátt voru þeir búnir að
gleyma sér í umræðum um efna-
hagsástandið í Póllandi.
„Þið komið þessu kannski til
skila, sem ég segi, til valdhaf-
anna,“ segir Walesa-við leynilög-
regluforingjana.
„Já, en herra Lech. Þú stendur
þeim miklu nær en við,“ svaraði
einn mannanna.
(Þýtt og stytt úr
Berlingske Tidende)