Morgunblaðið - 14.08.1985, Blaðsíða 41
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 14. ÁGÚST 1985
41
Arni Sveinbjörns-
son — Kveðjuorð
Fæddur 3. febrúar 1908
Dáinn 14. júlí 1985
Við kölluðum hann alltaf Árna
Svæn, og hann virtist kunna því
vel. Auðvitað var viðurnefnið
þýska orðið „svín" og læt ég mér
detta í hug að þetta hafi fest við
Árna eftir verkfræðinám í Þýska-
landi. Hvað um það, Árni var í
mínum huga hinn klassíski „bach-
elor“, léttur, kátur og hafði mein-
fyndið skopskyn. En í rauninni
var hann ekki ekta piparkarl,
hann hafði í eina tíð verið giftur
fallegri stúlku í nokkra mánuði,
hún hét Kristín Ingvarsdóttir.
Þau höfðu reyndar verið trúlofuð í
nokkur ár að þeirra tíma hætti og
mun námsáætlun Árna hafa spil-
að eitthvað þar inn í. Þetta var á
kreppuárunum svokölluðu, þrúg-
andi erfiðleikar og engir kostir
framhaldsnáms.
Árni Sveinbjörnsson fæddist í
Reykjavík 3. febrúar, 1908, sonur
hjónanna Steinunnar J. Árnadótt-
ur og Sveinbjarnar Þorsteins-
sonar, skipstjóra, litlu eldri var
eina systir hans, Aðalheiður.
Hamingjusöm fjölskylda, glæsileg
hjón með efnileg óskabörn. En á
fögrum sólardegi siglir Sveinbjörn
fjölskyldufaðirinn út á mið, hann
er skipstjóri á eigin báti, þeir
komu aldrei aftur. Ég heyrði að
bátur og fjölskyldufaðir hefðu
verið vel tryggðir, en það fundust
aldrei nein gögn.
Við sem erum fullorðin í dag
vitum mætavel um harða baráttu
þessa fólks, en mér er vel kunnugt
um æðruleysi míns móðurfólks og
einstakan dugnað þess. Steinunn
móðursystir mín hafði þá í byrjun
hjónabands tekið yngsta bróður
sinn í fóstur, Magnús Á. síðar
listamann. Móðir hennar hafði
snemma orðið ekkja, rúmlega fer-
tug með tíu börn. Steinunn var
þarna því með þrjú börn. Þær
amma munu hafa flutt saman.
Nokkru síðar kemur Ásta systir
hennar (Ásta málari) heim frá
námi í Þýskalandi, hún er með
drenghnokka sinn með sér,
tveggja ára. Amma okkar, Sigríð-
ur Magnúsdóttir, tekur að sér
stækkandi heimili og verður þar
fósturmóðir systkinanna Aðal-
heiðar, Árna og jafnaldra og
frændans Njáls son Ástu málara,
auk Magnúsar og móður minnar
Ingibjargar yngstu barna ömmu.
Móðir mín sagði mér oft frá þess-
ari stækkandi fjölskyldu er börn
ömmu tóku að flytjast aftur til
móður sinnar, með hjálp eldri
systkina sinna. Þessi barnabörn,
Aðalheiður, Árni og Njáll, voru
komin þarna í hópinn. Móður
minni var þetta sérstaklega hug-
stætt því hún sagði oft þarna vor-
um við orðin fimmtán saman, og
kötturinn, á loftinu hjá honum
Guðmundi Magnússyni (Jóni
Trausta) á Grundarstíg 15.
Að vonum hefur móður minni
Ingibjörgu orðið hugljúf minning
þessa því að þarna flyst hún að-
eins fimmtán ára með systur sinni
Guðrúnu til Vesturheims. Guðrún
var þá gift Halldóri Þorkelssyni,
voru þau með tvö börn, þau höfðu
verið búandi bændur austur í
Hjaltastaðaþinghá. Þau urðu inn-
flytjendur í Winnipeg.
Afi okkar, Árni Pálsson kenn-
ari, hafði dáið aldamótaárið, eftir
langlegu úr brjóstveiki, er hann
hafði hlotið eftir að bjarga
mönnum úr sjávarháska úti í
þorpinu Garði á Suðurnesjum.
Höfðu þeir björgunarmenn blotn-
að upp á axlir. Hestar voru auðvit-
að í færra lagi, og dugðu semsagt
undir þá sjóhröktu. Árni afi okkar
mátti þá ganga heim í harðnandi
frosti frá Garði um Leiruna,
Keflavík, Ytri-Njarðvík til Innri-
Njarðvíkur þar sem hann lagðist
veikur. Lengi var dauðinn að fara
um þennan annars hrausta mann.
Meðan hann lá þarna fæddist
þeim ömmu og afa tólfta barnið,
sem dó þó á undan föður sínum.
Þá sjáum við af framantöldu að
Árni ber fyrstur barnabarna nafn
afa okkar. Steinunn mun skiljan-
lega hafa reynt að koma þessum
hrausta og greinda syni sínum til
mennta. Varð Árni stúdent úr
stærðfræðideild Menntaskólans í
Reykjavík, enda Árni talinn mikill
stærðfræðingur og verkfræðings-
efni. Fór hann til verkfræðináms
til Þýskalands, en að ári liðnu var
enginn kostur til framhaldsnáms.
Um þetta leyti fara margir vina
Árna að hrynja niður úr berkla-
veiki og þar á meðal systir hans,
Aðalheiður, aðeins tuttugu og
þriggja ára. Þessi tími í kring um
1930 munu hafa verið Árna og
fjölskyldu hans geysi erfið og
markað djúp spor í líf hans.
Árni ræður sig sem teiknara til
Landssímans þar sem hann verður
síðan forstöðumaður teiknistof-
unnar allar götur þar til hann
hættir störfum um sjötugt sam-
kvæmt aldurslögum opinberra
starfsmanna.
Ekki fóru stærðfræðihæfileikar
Árna alveg forgörðum því að ég
minnist allra „tossanna" okkar,
skyldra og óskyldra, sem Árni
lamdi stærðfræði inn í, sennilega
kauplaust, en honum þá til
ánægju þar sem þeir eru í dag
læknar, verkfræðingar, arkitektar
og fleira. Urðu þessir „krakkar"
miklir vinir Árna. Árni var greið-
vikinn mjög.
Ég minnist Árna, beinvaxinn, í
lægra meðallagi, fríður, eftir að
stúdentshúfunni var sleppt, ávallt
klæddur herrafrakka með batters-
bíhattinn sinn, sem hann notaði
mjög hoffmannlega, jafnvel í
kveðjuskyni fyrir okkur stelpu-
krökkunum, frænkum sínum. Þá
má ekki gleyma í minningunni
hinum táknræna vindli, sem ég
minnist ekki að hafa séð Árna
frænda án. Frænda mínum þótti
áreiðanlega brennivín (viskí) gott.
Ekki veit ég hvort hann var nokk-
urn tíma neitt sem maður kallar
óreglumaður, enda stundaði hann
vinnu sína reglusamlega. Sem-
sagt, Árni var bóhemskur í einka-
lífi.
Árni átti dóttur, Eddu Hrafn-
hildi, með gáfaðri, glæsilegri
stúiku, Herborgu Gestsdóttur,
bókasafnsverði. Edda á son, Kol-
bein Árnason.
Einhvernveginn mun ég ávallt
sjá Árna Svæn þramma inn
Laugaveg, kannske með smápakka
undir hendinni, og þennan klass-
íska Lakaróna dýra vindil í
munnvikinu (sem varð að sér-
panta seinustu árin), hann var þá
kannske á ieið til góðrar vinkonu
við Laugaveginn, veri hún blessuð
fyrir vináttu og tryggð.
Hálfbróðir Árna er Ásgeir Pét-
ursson, flugmaður. Steinunn móð-
ir Árna giftist aftur eftir mörg
ekkjuár Pétri G. Guðmundssyni,
kunnum manni i pólitík. Ásgeir
var einkabarn þeirra, hann er
kvæntur Björgu Einarsdóttur.
Þau fluttust til Baltimore fyrir
meir en tuttugu árum, þau eiga
fjögur börn, elst þeirra er Stein-
unn Jóhanna, sem fluttist aftur
heim eftir þriggja ára háskólanám
í málvisindum. Árni og Steinunn
Jóhanna bjuggu i húsi móður hans
og ömmu hennar á Óðinsgötu 23.
Það má segja að sú stúlka var ekki
bara augasteinn ömmu sinnar og
nöfnu, heldur má segja að Árni
hafi ekki séð sólina fyrir þessari
stúlku. Hún er nú gift Ásgeiri
Hallgrímssyni, hjúkrunarfræð-
ingi, og eiga þau tvö börn, Ásgeir
og Björgu Aðalheiði.
Mikið heilsuleysi hrjáði frænda
minn síðustu árin og dvaldi hann
þá á sjúkradeild Droplaugarstaða
við framúrskarandi umönnun. Þar
lést hann sunnudaginn 14. júlí rétt
fyrir hádegi. Hann var jarðaður í
kyrrþey samkvæmt eigin ósk. Þó
var litla, fallega kapellan í Foss-
vogi full af vinum og vandamönn-
um. Á eftir höfðu þau hjónin
Steinunn Jóhanna og Ásgeir Hall-
grímsson frámunalega myndar-
legt erfiskaffi á óðinsgötu 23. Veri
Árni Svæn kært kvaddur.
Sigríður Vava Björnsdóttir
8uöa og líming
sitterhvaö
Frá upphafi hefur hið dæmigerða
Thermopane gler verið soðið á
millilistann, en ekki límt.
Á því byggfast hin sérstæðu gæði
framleiðslu okkar.
1
CD
Gæði, sem þjóðsagnakenndar
sögur fara af. Sögur stoltra hús-
eigenda um ótrúlega endingu
Thermopane einangrunarglers.
Thermopane máttu treysta.
Tjie/imoft
Glerverksmiðjan Esja hf. ** Völuteigi 3
270 Mosfellssveit, Sími 666160.