Morgunblaðið - 25.09.1985, Blaðsíða 32

32
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 25. SEPTEMBER1985
Minning:
Guðný Björg
Einarsdóttir
Fædd 1. nóvember 1896
Dáin 20. september 1985
Kveðja frá barnabörnum
Að morgni þess 20. september
sl. kvaddi amma okkar, Guðný
Björg Einarsdóttir, þennan heim.
Gömul kona, sem hefur lokið hlut-
Y verki sínu með sóma, hefur fengið
langþráða hvíld.
Amma fæddist á Eskifirði 1.
nóvember 1896. Þar bjó hún mest-
an hluta ævi sinnar eða til ársins
1863, þá orðin ekkja, er hún flutti
suður til Reykjavíkur ásamt yngri
syni sínum, Guðmundi. Þau
keyptu sér íbúð saman í Drápuhlíð
12. Eftir að Guðmundur kvæntist
bjó hún þar ein þar tii í júní 1981
er hún flutti á Hrafnistu í Reykja-
vík.
Þegar við kveðjum ömmu okkar
í dag er margt sem kemur upþ í
hugann. Fyrsta minningin um
ömmu er frá sumardvöl hjá henni
og afa og móðurbræðrum á Eski-
% firði. Amma hafði lag á að gleðja
ungar sálir og var beðið með
óþreyju eftir að opna pakkana,
sem bárust að austan fyrir jól.
Sunnudagsbíltúrarnir upp að Ála-
fossi í Mosfellssveit, en þar vann
amma nokkra vetur áður en hún
flutti alfarin suður. í Drápuhlíð-
inni bjó hún sér fallegt heimili,
hún vildi hafa allt hreint og fínt í
kringum sig. Þangað var gott og
gaman að koma. Þær gleymast
seint stundirnar í eldhúsinu hjá
ömmu yfir hlöðnu kaffiborði, því
alltaf átti hún nýbakaðar kleinur
og annað heimabakað góðgæti til
að gleðja bragðlaukana. Þá var oft
mikið spjallað og hlegið, amma
gat slegið á létta strengi þó hún
væri stór í lund. Hún hafði gaman
af að segja okkur frá lífinu i
Reykjavík á fyrri hluta þessarar
aldar. Þangað fór hún í vist eins
og algengt var þá um ungar stúlk-
ur, hún var m.a. hjá hjónunum frú
Borghildi og Ólafi Björnssyni og
átti þaðan góðar minningar.
Amma var kvik og létt á fæti og
fór allra sinna ferða um bæinn,
ýmist gangandi eða í strætó allt
þar til hún varð fyrir meiðslum
fyrri hluta árs 1981, þá orðin 84
ára. Fram að þeim tíma vann hún
við heimilishjálp á vegum Reykja-
víkurborgar. Vann hún sín störf af
mikilli natni og samviskusemi. Oft
fór hún utan síns venjulega vinnu-
tíma á heimilin og hjálpaði til við
sláturgerð og kieinubakstur. Var
hún eftirsótt til þeirra verka.
Að lokum viljum við þakka
ömmu fyrir aliar góðu stundirnar,
sem við áttum með henni. Lær-
dómsríkt hefur verið að kynnast
dugnaði og elju þessarar kynslóð-
ar, sem amma var verðugur full-
trúi fyrir. Megi hún hvíla í friði.
Helga, Guðmundur, Guðný
Björg og Smári.
Nú er elsku amma dáin.
Andlátið bar að stillt og fagurt,
rétt eins og veðrið þennan blíÖa
haustdag, sem skartaði fegurstu
haustlitunum og fyllti mann sökn-
uði og trega eftir dásamlegt sum-
ar.
En amma var viðbúin kallinu.
Henni, sem alltaf hafði verið svo
létt á fæti, dugleg og sjálfstæð,
þótti þungbært þegar heilsunni
hrakaði og kraftarnir fóru að
þverra, og hún þurfti að vera mikið
upp á aðra komin. Síðustu mánuð-
ina talaði hún oft um hvað hún
væri orðin þreytt og lúin, og vildi
helst að Hann færi nú að taka
hana til sín. Ég táraðist þegar hún
talaði svona, en get samglaðst
henni núna.
Ég á ákaflega margar og góðar
minningar um ömmu og afa á
Eskifirði, þvi til þeirra fór ég til
sumardvalar mörg sumur. Afi
vann við smíðar og þau voru ófá
leikföngin, sem hann smíðaði
handa barnabörnunum og mörg
eru til ennþá. Hann féll frá langt
fyrir aldur fram, aðeins 54 ára, en
amma bjó áfram í litla húsinu
allmörg ár eftir það. Reyndar var
hún ekki aldeilis ein, því yngsta
barnið, Guðmundur, var i foreldra-
húsum. Hann reyndist ömmu betri
en enginn, og mér var hann sem
stóri bróðir á sumrin.
Þessar sumarferðir til Eski-
fjarðar voru lítilli telpu mikið
ævintýri. Fyrst var flogið úr Naut-
hólsvík til Reyðarfjarðar með
Katalínuflugbát, en þaðan með
Kreyer bílstjóra til Éskifjarðar.
Og mikið var gott að komast á
leiðarenda í litla húsið hennar
ömmu í Hlíðarenda. Amma búin
að baka öll box full af kökum og
elda góðan mat. Og maturinn
hennar var ekkert slor, sérstaklega
voru fiskibollurnar hennar mitt
eftirlæti. Það hafði oft verið
þröngt í búi hjá afa og ömmu á
kreppuárunum, þótt hún vildi sem
fæst um það tala. Nú þegar batnað
hafði í ári, naut hún þess að geta
gefið ríkulega og boðið nóg af góð-
um mat. ókostur við þetta var þó
sá, að ég stækkaði óhóflega á
þverveginn hvert sumar. Ég man
að eitt sumarið fór svo, að amma
saumaði á mig stórar buxur, svo ég
kæmist skammlaust suður að
hausti, því öll mín föt stóðu á
beini. Mamma var ekki hrifin af
þessu vaxtarlagi og kvartaði við
ömmu, sem lofaði bót og betrun,
en alltaf fór þetta á sama veginn.
Amma sat aldrei auðum hönd-
um. Það voru ófáir vettlingar og
hosur sem hún prjónaði á barna-
börnin. Við fórum líka oft saman
í heimsóknir til vinkvenna og þá
var nú farið í besta pússið. Verst
var hvað amma gekk hratt, ég
þurfti oftast að hálfhlaupa á eftir
henni. Svona var hún létt á fæti
langt fram á elliárin. Það var líka
gaman að fara með henni á berja-
mó. Það var ekki langt að fara, og
alltaf átti amma svo fallegt
berjabox með áföstu loki.
Oftast kom okkur ömmu ákaf-
lega vel saman. Þó man ég eftir
atviki sem henni mislíkaði heldur
betur við mig. Það var þegar ég
kom með útigangskött heim,
eyrnabitinn og ófrýnilegan, sem
mig langaði að taka í fóstur.
Ömmu brá svo þegar hún sá kisa,
að hún lokaði sig inni í búri og
neitaði að hreyfa sig þaðan fyrr
en kettinum hafði verið komið út
aftur.
Spilamennsku hafði hún alla tíð
mikið gaman af, og ekki þótti
henni ónýtt að fá sér snúning eftir
góðu harmonikkulagi.
En þar kom að amma flutti
suður, enda flestir afkomendurnir
búsettir þar. Engu breytti það
hennar rausn, og alltaf var jafn-
gott að heimsækja hana.
Langömmubörnunum verða áreið-
anlega minnisstæð jólaboðin
hennar með súkkulaði og kökum,
jólagjöfum handa öllum og hún
sjálf fékkst varla til að setjast, því
hún var á þönum kringum gesti á
öllum aldri svo að þeim liði sem
best.
Eftir að heilsunni hrakaði, og
hún fór inn á Hrafnistu, þar sem
hún dvaldi síðustu árin, naut hún
þess enn að fá börn, barnabörn og
langömmubörnin í heimsókn. Og
ævinlega átti hún eitthvað til að
stinga i munninn á yngstu börnun-
um þegar komið var í heimsókn.
Fram á síðustu stundu vildi hún
vera að gefa og gleðja aðra.
Við systurnar og fjölskyldur
okkar söknum ömmu, en erum viss
um að hún er ánægð þar sem hún
er núna.
Við sendum henni kveðju okkar
og þakkir fyrir allt sem hún hefur
verið okkur.
Kristbjörg
Guðný fæddist á Eskifirði, dótt-
ir hjónanna Einars M. Einarsson-
ar, snikkara og Bjargar Hös-
kuldsdóttur. Björg var af aust-
firskum ættum, en Einar var frá
Skólabæ í Reykjavík. Þau hjón
bjuggu á Eskifirði allan sinn
búskap, eignuðust átta börn og
dóu flest á unga aldri.
Guðný ólst upp á Eskifirði og
vandist að sjálfsögðu að þeirra
tíma hætti á að vinna innan og
utan heimilis eftir því sem með
þurfti. Sem ung stúlka fór hún til
Reykjavíkur og var þar í vist um
nokkur ár. Hún var þar hjá góðu
fólki sem hún taldi sig hafa lært
margt af og mat það mikils. Það er
nú svo með hina djúpu, austfirsku
firði, þó byljótt og óblitt sé þar á
stundum, þá verður lognið óvíða
kyrrara og fjörðurinn heima kall-
aði. Ekki löngu seinna kynntist
Guðný ungum manni, er vann við
silfurbergsnámur í landi Helgu-
staða. Var það Helgi Guðmunds-
son frá Merkinesi í Höfnum. Þau
Guðný og Helgi gengu í hjónaband
27. september 1925 og settust að á
Eskifirði. Þar lærði Helgi smíðar
og vann við þá iðn á Eskifirði og
víðar á Austurlandi. Þau eignuð-
ust fjögur börn, en þau eru Erna,
gift Kjartani Ólafssyni vörubíl-
stjóra í Reykjavík, Nanna, gift
undirrituðum, búsett í Hafnar-
firði, Einar, kennari, giftur Ásdísi
Karlsdóttur, kennara á Akureyri,
og Guðmundur, skipstjóri, giftur
Sólrúnu Pálsdóttur úr Reykjavík.
Ömmu- og langömmubörn Guð-
nýjar eru 35.
Sem ég nú sest niður til þess að
rita nokkur kveðjuorð til tengda-
móður minnar, reikar hugurinn
aftur til ársins 1947, en þá kom ég
fyrst á heimili hennar austur á
Eskifirði. Mér er í minni hversu
heiinilið bar merki beggja, flest
húsgögn smíðuð af Helga og
snyrtimennska hans og Guðnýjar
setti svip sinn á allt, innan og utan
dyra. Þegar að matarborðinu kom
leyndi sér ekki að þar kunni hús-
móðirin vel til verka.
Á fyrstu árum og áratugum
þessarar aldar voru flest verka-
lýðsfélög landsins stofnuð. Þriðja
verkakvennafélagið var stofnað á
Eskifirði 24. mars 1918 og var
Guðný ein af þeim konum er það
skref stigu. Og nú, er hún kveður
þetta jarðlíf, kveður síðasti stofn-
félagi verkakvennafélagsins
Framtíðarinnar á Eskifirði.
Helgi lést árið 1956, aðeins 54
ára að aldri. Guðný fór þá til
vinnu næsta vetur að Álafossi í
Mosfellssveit, en var við fiskvinnu
heima á Eskifirði á sumrum, þar
til hún flutti til Reykjavíkur árið
1963. Þar stundaði hún ýmsa
vinnu en lengst af við húshjálp á
vegum Reykjavíkurborgar. Mér er
óhætt að fullyrða, að hún vann sér
vináttu þeirra er hún veitti aðstoð
í starfi, enda vann hún þau verk
sem hún sá, að þurfti að vinna, en
spurði ekki að því hvort það væri í
hennar verkahring.
Guðný var gædd miklum lífs-
þrótti og viljastyrk og gekk til
vinnu utan heimilis til 83 ára ald-
urs. Hún varð fyrir því óhappi að
detta í hálku þegar hún var rúm-
lega 84 ára og þurfti að gangast
undir aðgerð á sjúkrahúsi. Síðustu
árin hefur hún dvalið á Hrafnistu
í Reykjavík og er hér með þökkuð
sú umhyggja sem hún naut þar.
Eins og flestir sem komnir eru á
þann aldur, sem Guðný náði, trúði
hún á handleiðslu Guðs, enda sú
trú sennilega byggð á reynslu.
Viljasterkt athafnafólk með bilað-
an og að litlu nothæfan líkama og
upp á aðra komið með flest, finnur
og skilur að hlutverkinu hérna
megin er lokið. Þar af leiðir var
hún farin að óska eftir þeirri hvíld
sem við öll stefnum að.
Þegar haustar fella trén laufið,
sumarskrúðann. Slíkt gildir ekki
einungis um smá og ung tré. Einn-
ig gamlir og traustir stofnar eru
háðir lögmálum móður náttúru og
sennilega er gott að falla á þann
veg inn í hringrás ársins og vera
sumarblómunum samferða inn í
eilífðina.
„Sofðu vært hinn síðasta blund,
unz hinn dýri dagur ljómar,
Drottins lúður þegar hljómar
hina miklu morgunstund."
V. Briem
Hvíli hún í friði.
t
Afi okkar,
VALDEMAR JÓNSSON,
Njólagötu 92,
varð bráökvaddur 23. september.
Ágústa Olsen,
Valdimar Olsen,
Hulda Margrét Waddell.
t
Móöir okkar, tengdamóöir og amma,
ADALHEIDUR DAGMAR GUÐMUNDSDÓTTIR,
fré Flekkuvík,
andaöist i Landspítalanum 23. september.
Börn, tengdabörn og barnabörn.
t
Faöirminn,
LÁRUSINGIMARSSON,
fyrrverandi heildsali,
andaöist 22. september. Jaröarförin auglýst síöar.
Fyrir hönd vandamanna.
Elínborg Lórusdóttir.
t
Eiginmaöur minn og faðir okkar,
ÞORLEIFUR TH. SIGURÐSSON,
Bésenda 8,
veröur jarösunginn frá Fossvogskirkju fimmtudaginn 26. septem-
berkl. 13.30.
María Eyjólfsdóttir
og dsetur.
t
Innilegar þakkir sendum viö öllum þeim sem sýndu okkur samúö
og vinarhug viö andlát og útför sonar okkar,
ÞORVALDAR BREIÐFJÖRÐ ÞORVALDSSONAR,
öldugranda 7,
Reykjavík.
Sérstakar þakkir sendum viö Þóri Stephensen fyrir þann hlýhug og
stuöning sem hann hefur veitt okkur.
Ásta Sigfriedsdóttir,
Þorvaldur Kristjánsson,
og systkini hins látna.
t
Hjartans þakkir til allra nær og f jær, sem vottuöu okkur hluttekningu
sína vegna andláts eiginkonu minnar og móöur okkar,
RAGNHILDAR KRISTÓFERSDÓTTUR,
Bugðulæk 8.
Sérstakar þakkir til þeirra sem hjúkruöu henni á heimili hennar og
starfsf ólks hjúkrunardeildar á Heilsu verndarstöðinni.
Jón Ágústsson og börn
LEGSTEINAR
MOSAIK H.F.
Hamarshöfða 4 — Sími 81960
i
Kristján Fr. GuAmundsson