Morgunblaðið - 29.04.1986, Blaðsíða 30

30
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 29, APRÍL1986
fWmrgmi! Útgefandi Árvakur, Reykjavík
Framkvæmdastjóri Haraldur Sveinsson.
Ritstjórar Matthías Johannessen, Styrmir Gunnarsson.
Aóstoöarritstjóri Björn Bjarnason.
Fulltrúar ritstjóra Þorbjörn Guðmundsson, Björn Jóhannsson, Árni Jörgensen.
Fréttastjórar Freysteinn Jóhannsson, Magnús Finnsson, Sigtryggur Sigtryggsson, Ágúst Ingi Jónsson.
Auglýsingastjóri Baldvin Jónsson.
Ritstjórn og skrifstofur: Aöalstræti 6, sími 10100. Auglýsingar:
Aðalstræti 6, sími 22480. Afgreiðsla: Kringlan 1, sími 83033.
Áskriftargjald 450 kr. á mánuöi innanlands. í lausasölu 40 kr. eintakiö.
Vandi Land-
helgisgæslunnar
Eftir að fullnaðarsigur vannst
í landhelgismálinu með út-
færslunni í 200 sjómílur 1975
og samningnum um brotthvarf
erlendra togara af fiskimiðunum
við landið í árslok 1976 breyttust
verkefni Landhelgisgæslunnar.
Hér hefur áður verið vakið máls
á því, að þörf sé endurskoðunar
á starfi gæslunnar með hliðsjón
af þessu. Þess hafa sést merki,
að starfsemin hefur verið að
drabbast niður meðal annars
vegna verkefna- og fjárskorts.
Jón Sveinsson, sjóliðsforingi,
hefur vakið máls á vanda Land-
helgisgæslunnar í Morgunblaðs-
grein. Beinir hann athyglinni að
innviðum hennar, þegar hann
lýsir því, sem honum þótti miður
fara um borð í því varðskipi, þar
sem hann var stýrimaður um
nokkurra mánaða skeið. Þar
kemur ýmislegt ámælisvert
fram, sem kanna á til hlítar, ef
marka má orð Gunnars Berg-
steinssonar, forstjóra gæslunnar,
og Steingríms Hermannssonar,
forsætisráðherra. Sé við aga-
vandamál að etja innan gæslunn-
ar, verður að taka það föstum
tökum.
í grein sinni kemst Jón Sveins-
son þannig að orði: „Verkefna-
skortur virtist hijá yfirstjóm
gæsluframkvæmda jafnt sem
skipverja sjálfa. Fundið var upp
á allkyns snatti fýrir v/s [varð-
skipið] og tilgangslausu dútli
fyrir skipveija." Hér er kveðið
fast að orði um starfsemi stofn-
unar, sem nýtur mikillar virðing-
ar meðal þjóðarinnar og gegnir
veigamiklu hlutverki við að
tryggja öryggi bæði á sjó og
landi. Jón segist almennt hafa
hlotið dræmar undirtektir, þegar
hann vildi beita sér fyrir umbót-
um en bætir við: „Það skal þó
tekið fram, að í einstaka tilvikum
mætti ég reyndar skilningi og
hlaut jákvæðar undirtektir.
Áhuga á því að knýja löggjafann
til þess að endurskoða starfs-
ramma stofnunarinnar, kynntist
ég, þar er lykillinn að lausn
vandans. Áhuga á að taka upp
nýja starfshætti, breyta launa-
kerfinu og byija að gera faglegar
og siðferðilegar kröfur til starfs-
mannanna.“
Morgunblaðið dregur ekki í
efa, að með gagnrýni sinni vill
Jón Sveinsson stuðla að málefna-
legum umræðum um það, hvem-
ig unnt er að styrkja og efla
Landhelgisgæsluna. Það er hlut-
verk stjómmálamanna að halda
þannig á stjóm stofnana eins og
Landhelgisgæslunnar, að þær
hafi jafnan verðug verkefni og
tæki og mannafla til að sinna
þeim. Sé þessa ekki gætt, er
skynsamlegra að leggja stofnan-
ir niður en láta þær veslast upp.
Eins og Jón Sveinsson bendir
á er það í hendi Alþingis og
dómsmálaráðuneytis að hlúa
þannig að Landhelgisgæslunni,
að hún haldi áfram að geta sinnt
mikilvægu hlutverki sínu, sem
tengist kröfu okkar um að vera
talin í hópi sjálfstæðra þjóða.
Geir Hallgrímsson, fyirum utan-
ríkisráðherra, reifaði hugmyndir
um að gæslan yrði virk í eftirlits-
starfi umhverfis landið. Þá
minnti hann á, að gæslan hefði
það hlutverk lögum samkvæmt
að ijarlægja og gera skaðlaus
tundurdufl. Taldi hann brýnt, að
gæslan hefði yfir að búa þekk-
ingu og stjómkerfi, sem gerði
kleift að nýta bæði skip gæslunn-
ar og fiskiskip í þessu skyni eftir
atvikum og þörfum. Taka verður
afstöðu til hugmynda af þessu
tagi.
Margt bendir til þess að Morg-
unblaðsgrein Jóns Sveinssonar
verði til þess að ýta við ráða-
mönnum vegna Landhelgisgæsl-
unnar. Mestu skiptir, að litið
verði á undirrót vandans en ekki
einungis afleiðingar hans. Það
þarf að taka til hendi innan
Landhelgisgæslunnar og sjá til
þess, að þeir, sem starfa á hennar
vegum, hafí verðug verkefni við
að fást. Morgunblaðið skorar á
starfsmenn gæslunnar að taka
réttmætum aðfinnslum með
opnum huga og leggja sitt af
mörkum til að bæta úr því, sem
miður hefur farið.
Sláturhúsið
á Patreksf irði
Aundanfömum ámm hefur
miklu fé verið veitt úr sjóð-
um landbúnaðarins til að reisa
sláturhús á vegum kaupfélagsins
á Patreksfirði. Hinn 1. desember
síðastliðinn gerðist það svo, að
kaupfélagið seldi sláturhúsið ný-
legu fyrirtæki, Matvælavinnsl-
unni hf., sem hefur hætt slátran
í húsinu en rekur þar rækju-
vinnslu. Það er kaupfélagið, sem
er helsti eigandi Matvælavinnsl-
unnar. Sjóðir landbúnaðarins
hafa þannig í raun verið notaðir
til að koma á fót rækjuvinnslu
fyrir kaupfélagið, en bændur í
nágrenni Patreksfjarðar standa
hins vegar uppi sláturhússlausir.
Gangur þessa einkennilega
máls var rakinn í Morgunblaðinu
á sumardaginn fyrsta. Hér er um
ráðstöfun á opinbera fé að ræða
og ber að gera grein fyrir því á
opinberam vettvangi, hvemig
haga á endurgreiðslukröfum á
hendur Matvælavinnslunni, auk
þess ætti kaupfélagið á Patreks-
firði að svara því, á hvem hátt
það ætlar að bregðast við vanda
bænda, sem eru án sláturhúss.
í HEIMSÓKN í TJARNARSKÓLA
- segir Margrét Theodórsdóttir skólastjóri.
Tjamarskóli er til húsa í gamla
Miðbæjarskólanum, gamalli og rót-
gróinni skólastofnun. Vesturbæjar-
skólinn hefur afnot af hluta hússins,
Námsflokkamir eru með starfsemi
sína í húsinu svo og Skólasafnamið-
stöðin, og einn íbúi er búsettur í
þessari gömlu skólastofnun, auk
húsvarðarhjónanna.
Margrét bíður okkar í kennara-
stofunni, en María, hinn skólastjór-
inn, er að kenna. I Tjamarskóla er
71 nemandi í þremur bekkjardeild-
um, sjöunda, áttunda og níunda
bekk. Fimm nemendur hafa hætt
frá því skólinn tók til starfa í haust
og einn nýr bæst í hópinn. Við skól-
ann starfa 13 kennarar í hluta-
starfi, flestallt konur, aðeins tveir
karlkennarar starfa við skólann.
Margrét er spurð að hvaða leyti
skólastarf í Tjamarskóla sé ólíkt
starfsemi hinna grunnskólanna.
„Ég held að smæð skólans hafi
mikil áhrif á skólastarfíð. Andrúms-
loftið hér er ólíkt því sem tíðkast í
hinum skólunum, hér myndast nán-
ara samband milli kennara og
nemenda og engin hætta er á að
nemendur gleymist hér eins og oft
á sér stað í hinum skólunum. Við
reynum að sinna þörfum hvers og
eins innan ramma grunnskólalag-
anna, skólastarf fer fram hér frá
8.15 fram yfír hádegi, en frá eitt
til fjögur geta nemendur verið hér
við heimavinnu og fengið aðstoð
við námið, kennarar í hinum ýmsu
greinum skiptast á að sitja yfír
nemendum, og geta nemendur leit-
að til þeirra eftir þörfum. Við reyn-
um einnig að koma í veg fyrir skóla-
leiða með því að útvega þeim sem
auðveldast eiga með nám aukaverk-
efni eftir þörfum hvers og eins.“
Nemendur koma úr öllum hverf-
um borgarinnar, en auk þess úr
Mosfellssveit, af Kjalamesi, úr
Hafnarfírði og Kópavogi, tveir eru
utan af landi, þeir nemendur eru
að vísu búsettir í bænum í vetur.
„Við tókum þá stefnu að taka inn
nemendur úr öllum hverfum borg-
arinnar til að raska starfsemi hinna
skólanna sem minnst, þar sem
Tjamarskóli fór tiltölulega seint af
stað sl. haust.“
— Það er oft talað um að erfítt
sé fyrir böm að skipta um skóla
þessi síðustu ár grunnskólans. Hver
var reynsla ykkar af því að vera
með heilan skóla af bömum sem
era að byrja á nýjum stað?
„Það má segja að mikil orka
krakkanna hafí farið í það að kynn-
ast hvert öðra fyrstu vikumar.
Sumir krakkanna sakna gömlu
skólafélaganna, þeir fímm sem hafa
hætt vildu ekki skilja við gömlu
félagana. En í heild hefur þetta
gengið mjög vel.“
— Heldurðu að það hefði ekki
jákvæð áhrif á starfíð í grannskól-
um að skólamir yrðu smærri í snið-
um?
Jú, ég held það sé almenn skoðun
að stóra skólamir séu mjög ógn-
vekjandi, sérstaklega fyrir yngstu
nemenduma. Samvinna milli kenn-
ara verður líka allt önnur í stóra
skólunum.
— Tjamarskóli er einkaskóli, þið
fáið að vísu húsnæði hjá borginni
og laun 3,6 kennara. Hvemig hefur
ykkur gengið að reka skólann?
„Þétta hefur gengið ágætlega.
Við eram ekki með skóla sem er
fullbúinn tækjum, en ætlum að
reyna að koma upp þeim tækjakosti
sem þarf á næstu fímm áram. Við
gerðum fjárhagsáætlun áður en
starfíð hófst í haust, upphaflega
ætluðum við að hafa 100 nemendur,
en þar sem húsnæðið gaf ekki til-
efni til þess, fækkuðum við nemend-
um um eina bekkjardeild, og róður-
inn hefur þar af leiðandi verið erfið-
ari fyrir okkur í vetur. Skólagjöld
TJARNARSKÓLI var mikið í
sviðsljósinu sl. haust er hann
hóf starfsemi sína og voru
skoðanir skiptar um ágæti
hans. Að frátöldum blaðaskrif-
um um skólann í upphafi skóla-
árs hefur ekkert verið skrifað
um hann þetta fyrsta skólaár,
enda segjast skólastjórarnir,
Margrét Theodórsdóttir og
María Héðinsdóttir, hafa viljað
koma skólanum á legg áður en
þær opnuðu hann fjölmiðlum.
Nú eru ekki eftir nema nokkrar
vikur af þessu skólaári og þar
sem Morgunblaðinu lék forvitni
á að vita hvernig starfið hefði
gengið í vetur var skólinn sótt-
ur heim fyrir skömmu.
Nem
„Smæð skólans \
áhríf á skólastai