Morgunblaðið - 20.08.1986, Side 36

36
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 20. ÁGÚST 1986
AF ERLENDUM VETTVANGI
eftir JÓHÖNNU KRISTJÓNSDÓTTUR
Frá fundinum í Ifrane í Marokkó, Hassan konungur og Shimon Peres, forsætisráðherra ísraels.
Mikil pólitísk g’erjun í
Miðausturlöndum eftir
fund Hassans og Peres
SUMUM finnst eftirtektarvert, að takmarkaðar umræður ellegar
viðbrögð hafa komið frá leiðtogum margra Arabaríkja, eftir hinn
fræga fund Shimons Peres, forsætisráðherra ísraels og Hassans,
Marokkókonungs fyrir nokkru. Líta þessir svo á, að þetta bendi
til, að fundurinn hafi í reynd verið gagnslaus og ekki muni frek-
ari tíðinda að vænta að sinni.
Eins og kunnugt er slitu Sýr-
lendingar snarlega stjóm-
málasambandi við Marokkómenn
og Gaddafí Líbýuleiðtogi sendi frá
sér orðsendingu, sem var ekki
sérlega hvassyrt á hans mæli-
kvarða. PLO-menn drógu í efa,
að Peres og Hassan hefðu vit eða
umboð til að ræða um framtíðar-
skipan mála þeirra. Og þar við
heftir eiginlega setið.
Af þessu geta menn þó dregið
fleiri ályktanir en ætla má í fljótu
bragði, einkum og sér í lagi ef
menn þekkja til málefna í þessum
heimshiuta. Firra væri að ætla
að allt sé gleymt og grafíð. Þvert
á móti má nú ætla að miklar og
heitar umræður fari fram þótt bak
við tjöldin sé. Og eins og þar
stendur, meira að segja í Araba-
ríkjum getur margt búið í þögn-
inni.
í fyrsta lagi sýnir framhaldið
að ekki verður um villzt, að Saud-
um hefur þótt tímabært, að
einhver þróun yrði í málefnum
sem snerta Israel annars vegar
og samskipti þeirra við Araba-
þjóðirnar hins vegar. Vitað er, að
Saudar hafa lengi unnið að því
að þrýsta á hófsamari Arabaleið-
toga um einhvern þann atbeina,
sem leiddi til slökunar spennu í
heimshlutanum. Ein meginástæð-
an fyrir afstöðu Sauda er aftur
sú, að langt er um liðið síðan ráða-
menn á þeim bæ hétu Reagan
Bandaríkjaforseta að beita áhrif-
um í þessa átt. Og stjórnmálaslit
Sýrlendinga hafa orðið til þess
eins að einangra þá meira innan
Arabaheimsins og það þykir
Saudum væntanlega ekkert verra.
Þeir hafa löngum litið homauga
þá tilburði, sem Assad Sýrlands-
forseti hefur haft í frammi til að
seilast í forystuhlutverk meðal
Araba. Auk þess hefur lengi verið
grunnt á því góða milli Sýrlend-
inga og Marokkómanna og Assad
hefur gramist meira en lítið sú
sjálfstæða stefna sem hann hefur
fylgt, m.a. hvað varðar ísrael. En
ekki síður hversu Hassan hefur
getið sér orðstír á alþjóðavett-
vangi.
Þótt Hussein Jórdaníukonung-
ur hafi látið sér fátt ftnnast um
Ifrane-fundinn, blandast þó eng-
um hugur um, að það væri fýrst
og fremst honum og ríki hans í
hag ef tækist að finna leið út úr
ógöngunum. Það býður óhjá-
kvæmilega miklum vanda heim,
að meirihluti íbúa Jórdaníu eru
nú Palestínumenn. Hussein heftn-
enda átt ótal marga fundi með
ísraelskum ieiðtogum, einkum
Shimon Peres, þótt hann hafí ekki
treyst sér til að taka af skarið og
hitta Peres í allra augsýnd.
Það hefur vísast sínar skýring-
ar; trúlega myndu róttækir
Palestínumenn í Jórdaníu þá taf-
arlaust freista þess að gera hann
höfðinu styttri, ef hann ræddi
formlega við ísraelska leiðtoga án
þess að hafa með sér fulltrúa
PLO. Hassan konungur nýtur
þess umfram Jórdaníukóng að
hann býr lengra í burtu frá báðum
aðilum. Færa má gild rök fyrir
því, að hann hafi sýnt fram á að
hann væri þeim hlynntur, þ.e.
bæði málstað Palestínumanna og
ísraela, án þess að vera jafn til-
finninga og hagsmunalega flækt-
ur í málið. Þessa röksemd má svo
einnig nota gegn honum, eins og
liggur raunar í augum uppi.
Það er athyglisvert, að Alsír-
menn hafa haft hægt um sig eftir
fundinn. En það er líka forvitni-
legt, að Túnisar hafa farið gæti-
lega í að tjá sig. Væntanlega
stafar það meðal annars af því,
að Bourguiba forseti gerist nú
gamall og er ekki sá forystumað-
ur sem fyrr. Nýr forsætisráðherra
hefur tekið við og ekki liggur fyr-
ir, hvort honum tekst að treysta
sig í sessi. Túnisar eru líklega
hófsamastir gagnvart ísraelum,
allra Arabaþjóðanna. Þeir hafa
ekki, frekar en aðrar Arabaþjóðir,
sætt sig við að Palestínumenn
hefðu of mikil ítök í landinu. Þó
að þeir hafi leyft Arafat að hafa
stjómmálalegar bækistöðvar í
Túnis, stafar það einfaldlega af
því að þeir em þeirrar skoðunar,
að Arafat sé sá eini leiðtogi
Palestínumanna sem gæti verið
fær um að tala við ísraela. 0g
hvað sem fortíð Arafats líður, fer
enginn - ekki Israelar heldur -
í grafgötur með það, að af PLO
leiðtogum er hann sá eini sem
væri fáanlegur að ræða við ísra-
ela. Túnisar hafa ekki leyft öðrum
róttækari fýlkingum Palestínu-
manna að vera í landinu. Ætla
má að Túnisar og raunar fleiri
Arabaríki ígrundi nú málin af
miklu kappi og þó með eins mik-
illi leynd og unnt er. Það er líka
nauðsynlegt Arabaþjóðunum að
bíða átekta og sjá hvort Gaddafi
Líbýíuleiðtogi heldur völdum í
landi sínu eða ekki.
Innan fsraels hefur fundurinn
verið ræddur hvað opinskáast.
Eins og menn muna væntanlega
reyndi Yitzak Shamir, væntanleg-
ur forsætisráðherra, að gera lítið
úr mikilvægi fundarins í byrjun.
Hann taldi þó hyggilegra að snúa
við blaðinu eftir að viðbrögð komu
í ljós, sem sýndu svo að ekki var
um villzt að fundurinn hafði ekki
aðeins orðið vatn á myllu Peres
utanlands og líklega í mörgum
Arabaríkjanna. Ekki síður mislík-
aði Shamir stórlega þegar niður-
stöður skoðanakönnunar meðal
Israela af marokkönsku bergi
brotnir sýndu að stuðningur
þeirra við Peres og frumkvæði
hans hafði gerbreytt afstöðu
þeirra og meirihluti marokk-
anskra Israela hefði kosið Peres
ef efnt hefði verið til kosninga
þá. Likud-bandalagið hefur státað
af því að njóta langtum meira
fylgis meðal sefardim-gyðinga
eins og kunnugt er.
Shamir kúventi þá og kunn-
gerði, að hann myndi ekki hika
við að reyna einnig að hafa frum-
kvæði um viðræður við arabíska
leiðtoga eftir að hann tæki við
forsætisráðherraembættinu, sem
hann hefur nú dreymt um flestar
nætur og daga síðan samsteypu-
stjórnin í ísrael var mynduð eftir
síðustu kosningar.
Auðvitað er varlegt að spá,
hvað verður. En það er áreiðan-
lega óhætt að búast við því, að
það er margt í geijun í stjórn-
málum í Miðausturlöndum - og
var þó ærið fyrir.
(Heimildir: The Middle East
Review, Jerusalem Post,
Jordan Times.)
Framkvæmdir við
gangstéttir í
Stykkishólmi
Stykkishólmi.
FRAMKVÆMDIR við göturnar í
Stykkishólmi halda áfram. Við
lagningu gangstétta hefir verið
unnið af og til í allt sumar og
hefir vel gengið. Steypustöð Tré-
smiðjunnar Aspar hf. hefir séð
um steypu og efni til hennar, er
vinnuflokkur Stykkishólms-
hrepps undir stjórn Högna
Bæringssonar hefir haft á hendi
aðrar framkvæmdir og svo önn-
ur umsvif í þágu hreppsins.
Hólmurinn breytir um svip með
hveiju árinu sem líður. Nóg er
af lóðum fyrir þá sem hyggjast
byggja og eins eru hús til sölu
fyrir þá sem vilja flytja i bæinn.
Um miðjan ágúst var fréttaritari
á ferð um bæinn ög tók þá þessar
myndir af iðjumönnum og vélum í
framkvæmdum gatnagerðarkerfis-
ins. Það er alltaf vel þegið að fá
góðar götur og gangstéttir og hefír
sitt að segja. Vegurinn upp úr bæn-
um er til fyrirmyndar og það fer
ekki milli mála að menn vildu eitt-
hvað á sig leggja fýrir betri vegi,
og má segja að vegurinn til Borgar-
ness mætti vera betri. Við fínnum
vel fyrir því að fara til Reykjavíkur
og aka bæði malarveg og veg með
varanlegu slitlagi. Vonandi verður
gert átak á næstunni því góður
vegur er góð fjárfesting.
- Arni
Skoðunarferð um
Reykjanes 21. ágúst
Félag fyrrverandi alþingis-
manna fer í Reykjanesferð
fimmtudaginn 21. ágúst og verð-
ur lagt af stað frá Umferðarmið-
stöðinni kl. 10.00.
Verður farið um Reykjaneskjör-
dæmi og meðal annars skoðuð
ýmis atvinnufyrirtæki. Keyrt verður
til Grindavíkur um Reylqanes og
ferðin enduð á því að skoða Sjó-
minjasafn íslands í Hafnarfírði og
snæddur kvöldverður í veitingahúsi
þar í grennd.
Félag fyrrverandi alþingismanna
var stofnað í þeim tilgangi að halda
við kynnum og tengslum þeirra
manna sem setið hafa á alþingi.