Morgunblaðið - 09.12.1986, Blaðsíða 22

22
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 9. DESEMBER 1986
„Báknið burt“
eftirKarl Ormsson
Þetta sögðu ungir sjálfstæðis-
menn. Hvar eru stóru orðin um
enga miðstýringu? Er það ekki kjör-
orð sjálfstæðismanna að einkafram-
takið verði í fyrirrúmi fram yfir
ríkisrekstur?
Óneitanlega varð uppi fótur og
fit er starfsfólk Borgarspítalans
heyrði það í útvarpinu þann 1. des.
sl. að verið væri að semja um sölu
á Borgarspítalanum, vinnustað á
annað þúsund manns, en §öldi
þeirra hefur helgað spítalanum
blómann af starfsævi sinni.
Borgarspítalinn hefur verið stolt
borgarinnar og þá helst fyrir kosn-
ingar til borgarstjómar. Það
framsýna fólk, sem árum saman
vann ötullega að því að borgin eign-
aðist sitt eigið sjúkrahús, hefur
eflaust orðið hvumsa við þessi
tíðindi.
Það munu eflaust margir mót-
mæla þessu gerræði og árásum,
sem gerðar hafa verið á starfslið
Borgarspítalans að undanföru.
Frá því að ég byijaði að starfa
við Borgarspítalann, fyrir nær 22
árum, hef ég ýmislegt reynt, en
aldrei fyrr hefur starfsfólki spítal-
ans verið sýnd önnur eins lítilsvirð-
ing og nú.
Við, sem höfum lyft þessum
mönnum upp í æðstu stöður hjá
borginni, hljótum að eiga heimtingu
á því að við séum virt viðlits. Það
ber vott um gerræði hvemig þessi
frétt barst okkur. Já, eins og um
sé að ræða smásölu á togara eða
öðru slíku. Maður hélt að það væri
liðin tíð að stjómað væri með til-
skipunum.
Borgarspítalinn hefur alveg sér-
staka þýðingu og stöðu í hugum
okkar, er starfa þar. Fjöldi starfs-
manna hefur unnið í u.þ.b. 10—20
ár og þaðan af lengur. Það hefur
hingað til verið gott samstarf milli
starfsfólks þessa stóra fyrirtækis.
Hinar ýmsu deildir hafa haldið árs-
hátíðir — farið í ferðalög saman og
má segja að fólk hafi staðið saman
í blíðu og stríðu.
Borgarspítalinn hefur verið að
ýmsu leyti brautryðjandi á mörgum
sviðum. Með framsýni var fyrsta
og eina tauga- og heilaskurðdeildin
sett hér upp. Við hana starfa mjög
hæfir læknar á heimsmælikvarða.
Fyrsta gammakameran var sett hér
upp til isotóparannsókna. Fyrsta
tölvusneiðmyndatækið var sett hér
upp svo og fullkomin sónarstofa,
svo að fátt eitt sé nefnt. Öll eiga
þessi tæki það sameiginlegt að með
þeim er hægt að greina sjúkdóma,
sem ekki var hægt áður. Þessi tæki
og tækni hafa í raun valdið byltingu
í sjúkdómsgreiningu. Áður þurfti
að senda fólk erlendis til þessara
rannsókna og allir vita hvaða
áhættu og kostnað slíkt hafði í for
með sér. Á Borgarspítalanum hafa
verið unnin kraftaverk af læknum
og hjúkrunarliði að öðrum sjúkra-
húsum ólöstuðum. Maður á erfitt
með að skilja að til séu ráðandi
menn hjá borginni, sem sjá ekki
hvers virði er að borgin eigi sitt
eigið sjúkrahús. Mér er sagt af fróð-
um mönnum að í allri V-Evrópu sé
ekki sú höfuðborg sem ekki á sitt
eigið sjúkrahús.
Annað hefi ég nú gert fyrir Sjálf-
stæðisflokkinn og þar með Davíð
borgarstjóra, heldur en að skrifa
gegn borgarstjóminni og það á
kosningaári. En Davíð lætur hafa
eftir sér í DV 2. des. sl. að það sé
ekkert að óttast fyrir starfsfólkið —
það verði engin breyting þótt ríkið
taki við eignum og rekstri sjúkra-
hússins. Ég bara spyr, Davíð, ætlar
þú að stjóma næstu ríkisstjómum?
Ef af þessari sölu verður er ég nú
hræddur um að ríkisstjómir kom-
Karl Ormsson
„ Við erum öli í sama
f lokki og ef þau sjá
ekki að með þessari
aðgerð er Sjálfstæðis-
flokkurinn að hefja
e.t.v. sína örlagaríkustu
baráttu í næstu kosn-
ingum, þá er þeim
vorkunn. Eg vildi ekki
vera formaður yfir
þeim stjórnmálaflokki,
sem myndi missa stóran
hluta af þingmönnum í
Reykjavík vegna van-
hugsaðra stjórnarað-
gerða.“
andi tíma láti Davíð ekki segja sér
fyrir verkum og mig minnir að ég
hafi heyrt það að ekki eigi að breyta
bara breytinganna vegna. Nei,
Davíð, þetta er ekki hægt. Það hlýt-
ur að vera einhver önnur leið fær.
Svo er það hin mannlega hlið
þessa máls. Á Borgarspítalanum er
starfsmannaráð og fulltrúaráð
Starfsmannafélags Reykjavíkur-
borgar. Það hlýtur að hafa verið
Moss
Utsölustaðlr:
Georg, Austurstrœti 8, Reykjavík.
Goldie, Laugavegi 39, Reykjavík.
Nr. 2, Skólavörðustíg 2, Reykjavík.
Saron, Hraunbergi 4, Reykjavík.
Útilíf, Glæsibæ, Reykjavik.
Ylfa, Engihjalla 8, Kópavogi.
H-búöin, Hrísmóum 4, Garöabæ.
Gloría, Strandgötu, Hafnarfiröi.
Rocky, Ólafsvík.
Ari Jónsson, Patreksfiröi.
Eplið, isafíröi.
Einar Guðfinnsson, Bolungarvík.
Kaupfélag Steíngrímsfjaröar,
Hólmavik.
Verslun Siguröar Pálmasonar,
Hvammstanga.
Kaupfélag Vestur-Húnvetninga,
Hvammstanga.
Verslunin V/sir, Blönduósi.
Bjólfsbær, Seyöisfirði.
Verslun Hákonar Sófussonar,
Eskifirði.
ii
Steini og Stjáni, Vestmannaeyjum.
Kaupfélag Árnesinga, Selfossi.
Hlein, Þorlókshöfn.
Samkaup, Keflavik.
Drelfing:
Jóhann Ágústsson, heildverslun hf.
Húsi verslunarinnar, Reykjavik,
simi 91-687044.
HÖNNUN: ÞÓRDlS KRISTLEIFSDÓTTIR
ÞÞtFA kf.
HÖFÐABRAUT 6, 530 HVAMMSTANGA, V
SlMI 95-1453.
hægt að bera þetta upp í þessum
ráðum áður en farið var út í samn-
inga um sölu.
Ég hef enga skoðun á því hvort
taka ætti sjúkrahúsið inn á fjárlög.
Það eru aðrir, sem munu ijalla um
það. En að leggja allt undir hramm
ríkisins — það er ekki í anda sjálf-
stæðismanna.
Ólafur Öm Amarson yfirlæknir
á Landakotsspítala bendir á það
sama í ágætri grein, er hann ritar
í Morgunblaðið 4. des. sl. Hann er
forustumaður heilbrigðis- og trygg-
inganefndar Sjálfstæðisflokksins
og telur að þetta bijóti alfarið í
bága við stefnu sjálfstæðismanna
og bendir á að verið sé að hverfa
til stórfelldrar miðstýringar, sem
ég hélt nú að væri ekki á stefnu-
skrá sjálfstæðismanna. Ólafur
bendir einnig á þá miklu áhættu,
sem fólgin er í þessu fyrir borg-
arbúa, ef af þessari sölu verður.
Það hefur verið mikið skrifað um
þann halla, sem er á Borgarspítal-
anum. Það væri eitthvað bogið við
þann spítala, sem skilaði hagnaði.
Ég er hræddur um að það kæmi
fljótt niður á sjúklingum og öllum
rekstri. Það þekkist ömgglega ekki
sú sjúkrastofnun í veröldinni, sem
skilar hagnaði, nema e.t.v. ein-
hveijir einkaspítalar í Ameríku, sem
geta tekið þúsundir dollara fyrir
minnstu aðgerðir.
Fjórðungssjúkrahúsið á Akureyri
er í ríkiseign, en rekið af Akur-
eyrarbæ og er því allt starfsfólk
þar bæjarstarfsmenn og á því bær-
inn ítök í stjómun sjúkrahússins.
Þótt sjúkrahúsið sé á fjárlögum,
má fullyrða að ekki er bruðlað með
fjármuni til sjúkrahússins. Þegar
stjóm fjórðungssjúkrahússins tók
það á sig að hækka laun starfs-
fólksins örlítið yfir almennan taxta,
ætlaði allt um koll að keyra, og ef
ég man rétt, þá hótaði þáverandi
fjármálaráðherra að ekki yrði um
aukafjárframlög að ræða af hálfu
ríkisins þrátt fyrir það að stjóm
fjórðungssjúkrahússins gerði þetta
af illri nauðsyn til að missa ekki
gott starfsfólk. Reyndar varð raun-
in sú að sjúkrahúsið tapaði ekki á
þessu, en það er önnur saga.
Ég vil þakka Ólafi Emi yfirlækni
fyrir skrif hans í Mbl. og fyrr þann
stuðning, sem hann sýnir okkur
starfsfólki Borgarspítalans. Hann
hefur reynsluna af sínum vinnu-
stað. Hann talar tæpitungulaust um
þær öldur, sem risið gætu innan
Sjálfstæðisflokksins, ef í flaustri
yrði farið að selja Borgarspítalann
vegna þess að hann sýni „tap“. Ég
ítreka það sem ég hef áður sagt
að sjúkrahús skila ekki arði ef þau
eiga að standa undir nafni og þjóna
hlutverki sínu sem líknarstofnun.
Ef af þessari sölu verður verður
ekki gaman að vera sjálfstæðismað-
ur á ríkisspítalanum í Fossvogi —
hvað þá gamalgróinn fulltrúaráðs-
meðlimur.
Auðvitað viðurkenni ég það að
ekki þýðir að skella allri skuldinni
á Davíð, borgarstjóra. Hann hlýtur
að vera undir afar mikilli pressu,
en frá hveijum? Auðvitað frá heil-
brigðismálaráðherra, Ragnhildi
Helgadóttur, og fjármálaráðherra,
Þorsteini Pálssyni. Sumir gætu
haldið að þau væru að klekkja á
Davíð vegna þess að hann væri
þeirra pólitíski andstæðingur. En
það er nú öðm nær. Við emm öll
í sama flokki og ef þau sjá ekki
að með þessari aðgerð er Sjálfstæð-
isflokkurinn að hefja e.t.v. sína
örlagaríkustu baráttu í næstu kosn-
ingum, þá er þeim vorkunn. Ég vildi
ekki vera formaður yfir þeim stjóm-
málaflokki, sem myndi missa stóran
hluta af þingmönnum í Reykjavík
vegna vanhugsaðra stjómarað-
gerða. Gætið þess að starfsfólk
Borgarspítalans, skyldulið þess og
aðrir, sem vilja að spítalinn verði
áfram í eigu borgarinnar, gæti orð-
ið nokkuð stór áhrifahópur í kosn-
ingum. Eftir 38 ára vinnu fyrir
stærsta stjómmálaflokk landsins
þekki ég það mikið til verka flokk-
anna, að það er hægt að flytja
breytingatillögu á ijárlagafrum-
varpinu um meira fjármagn til
spítalans og þar með jafna hallann.
Það hafa ýmsir óskað eftir því að
þingmenn okkar Reykvíkinga komi
í veg fyrir sölu spítalans. Ég trúi
því ekki að óreyndu að við þurfum
að biðja aðra þingmenn að veita
okkur aðstoð með aukafjárlög til
spítalans.
Þegar þessi ríkisstjóm tók við
völdum, ætlaði hún að selja öll ríkis-
fyrirtæki. Nýlega fór Bessí Jó-
hannsdóttir inn sem varamaður á
Alþingi og hennar jómfrúrræða
fjallaði um að leggja niður einka-
sölu ríkisins á áfengi og tóbaki.
Hún er framsýnni í að fylgja stefnu
Sjálfstæðisflokksins en sum flokks-
systkini hennar.
Ríkið tapar hundmðum milljóna
á nokkmm togurum og öðmm fyrir-
tækjum, en svo er ekki hægt að
láta rífleg fjárframlög, hvort sem
það er í formi daggjalda eða íjár-
laga til þessarar þjóðþrifastofnunar.
Borgarspítalinn er og hefur að
mörgu leyti verið brautryðjandi og
er í dag að öllu leyti hæfilega stór
rekstrareining. Það er einnig viður-
kennt af mörgum að spítalanum
hefur verið vel stjómað.
Að lokum þetta. Gunnar heitinn
Thoroddsen fv. borgarstjóri sýndi
þann stórhug að ráðast á sínum
tíma í kaup á stærsta jarðbor, sem
nokkum óraði fyrir til að afla okkur
meiri hita og ömggari hitaveitu.
Geir Hallgrímsson fv. borgarstjóri
afhenti okkur stóra jörð að Úlfljóts-
vatni undir sumarhús, Birgir ísleif-
ur Gunnarsson fv. borgarstjóri hélt
áfram á sömu braut og í hans tíð
var G-álma Borgarspítalans byggð
og hafist handa við B-álmuna. Á
200 ára afmæli Reylcjavíkurborgar
getur þú, Davíð, ekki verið minni
og látið okkur borgarbúa njóta
Borgarspítalans án frekari ríkisaf-
skipta.
Höfundur er raftækja vörður við
Borgnrspítalann.
Ljóð Else Lasker-Schiiler
ELSEIASKEK ■ SCHOlM
MÁNATURNINN er úrval
Ijóða eftir þýsku skáldkonuna
Else Lasker-Schttler, sem
Bókaútgáfan Iðunn gefur út.
í fréttatilkynningu Iðnunnar
segin „Else Lasker-Schuler
(1869—1945) er af sumum talin
fremsta skáldkona sem ort hefur
á þýska tungu. Ljóð hennar eru
gædd listrænum töfrum, þau eru
tilfínningarík og myndræn, auð-
ug af nútímalegri skynjun og
málbeitingu, en eiga sér um leið
vissar rætur í fomri orðlist.
Það er Hannes Pétursson sem
þýtt hefur þau ljóð skáldkonunn-
ar sem hér birtast og hann
kynnir hana jafnframt fyrir les-
endum í grein að bókarlokum.
Þar segir m.a.: „Frægðarorð
skáldkonunnar stígur ... sífellt
hærra eftir því sem lengra líður
frá dauða hennar og dýpra er
grafíð eftir eðli og sérkennum
þeirra bókmennta sem hún lét
eftir sig. Sá arfur liggur ekki
MANA
TURNINN
HASNMPEnmON
þsM
aðeins fólginn í ljóðum, heldur
líka í sagnagerð, leikritum, rit-
gerðasmíð og bréfum.““