Morgunblaðið - 09.12.1986, Blaðsíða 32

32
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 9. DESEMBER 1986
Nokkur orð til Sveins Guð-
mundssonar verkfræðings
eftirHelgaJ.
Halldórsson
Kæri verkfræðingur.
Ég get ekki látið hjá líða að svara
með nokkrum orðum bréfi þínu sem
þú sendir mér 1. des. 1985 og nú
birtist sem opið bréf til mín ári síðar
í Morgunblaðinu 2. des. sl. Tilefni
þessa bréfs á sínum tíma var það
að ég annaðist þátt um jslenskt
mál í Ríkísútvarpinu fyrir íslenska
málnefnd og kom þá á framfæri
tillögu frá Bergi Jónssyni raf-
magnsverkfræðingi, formanni
orðanefndar verkfræðinga, um að
nota íslenska orðið rafvarp í stað
erlenda orðsins radio. í lok bréfs
síns segir Bergur:
„Orðanefnd vill gjaman heyra
dóm þeirra, sem til mála þekkja og
áhuga hafa á íslenzkri tungu, hvort
ekki fer vel á að segja rafvarps-
talsími. .. Mörg orð hljóma undar-
lega í eyrum í fyrstu en reynast
traust og lipur, ef notuð eru.“
í lok þáttarins, þegar ég las bréf
Bergs, sagði ég: „Ef mönnum þykir
stirt að láta hljóðin f og v fara sam-
an má benda á slík orð sem þegar
eru til í málinu: rafveita, rafvél,
rafviðnám, rafvirki, rafvæða, Raf-
ver, Rafverk."
Sveinn Guðmundsson verkfræð-
ingur var ekki sáttur við þessa
tillögu og stakk upp á að í staðinn
fyrir hugtakið radio kæmi orðið vak
og sendi mér sitt langa bréf sem
nú hefur birst lesendum Morgun-
blaðsins.
Helgi J. Halldórsson
ÞÝSKU KOSTAGRIPIRNIR
1987
ERU KOMNIR
Betur búnir en nokkru sinni íyrr
V.W. Jetta -
HF
Laugavegi 170 -172 Simi 695500
frábœr fjölskyldubíll
V.W. Golf
Verð Crá kr. 446.000.-
— mest seldi bíll í Evrópu
Verð frá kr. 484.000.
Ég kynnti bréf Sveins í þremur
þáttum. Og nú ári síðar hef ég
ekki við því önnur svör en ég hafði
þá. Að sjálfsögðu er ekki þörf á að
birta það sem ég las orðrétt úr bréfi
Sveins þar sem það hefur nú birst
augum lesenda en um efni þess
sagði ég meðal annars:
„Það er ánægjulegt að kynnast
því hve miklir orðlistamenn tækni-
menn eru. Þrátt fyrir strembna
tækni leikur Sveini á tungu ásta-
mál silunga og birkiþrastasveimur
Jónasar Hallgrímssonar. Ef til vill
lætur þó Sveinn hugarflugið hlaupa
með sig í gönur. Hann er svo ákaf-
ur í orðmyndun að hann kemur
fram með fleiri orð en góðu hófi
gegnir þannig að aðalatriðin vilja
dofna eða týnast. Stundum leikur
vafi á því hvort á ferðinni er spaug
eða alvara. En þá er það Orðanefnd-
ar rafmagnsverkfræðinga að vinsa
úr það sem lífvænlegast þykir.
Ýmsu hef ég sleppt."
í lokaþætti mínum um þetta mál
sagði ég meðal annars: „Það er
ekki mitt að koma með úrskurð í
þessu máli en mér hefur dottið í
hug hvort ekki sé hægt að mætast
á miðri leið, nota sem grunnorð, í
staðinn fyrir radíó, orðið rafvak.
Mynda síðan samsett orð af því
öllu eða hlutum þess eftir því sem
best hentar í hveiju tilviki. Það er
t.d. álitamál hvort betra er að kalla
radio amateurs vakhuga eða raf-
vakhuga. Ég þekki þetta ekki nógu
vel.
„Það gerir ekki til þó
við látum okkur detta í
hug- ýmis orð og komum
þeim á framfæri við
aðra. Reynslan sker úr
því hvaða orð lifa í
málinu.“
Nýyrðatillögur Sveins Guð-
mundssonar eru misgóðar. T.d.
þykir mér tjávak, tjávakaskipti og
tjávakstungl miður góð orð. Tjári,
sem Sveinn stingur upp á sem þýð-
ingu á enska orðinu communicator,
virðist myndað af að tjá eins og
fjári af sögninni að fjá, hata. En
er ekki communicator málvinur og
radio communications þá rafvarps-
eða rafvaksviðskipti málvina? Vak-
viti er gott orð um það sem á ensku
nefnist radio beacon þó að raf-
vaksviti gæfi fyllri merkingu.
Boðviti gæti ef til vill gengið um
senda þá sem sjálfvirkir eru, en
rafboðviti væri kannski ennþá
betra."
Það gerir ekki til þó við látum
okkur detta í hug ýmis orð og kom-
um þeim á framfæri við aðra.
Reynslan sker úr því hvaða orð lifa
í málinu.
Höfundur er kennari.
Smásögur eftir
Braga Sigurjónsson
SKJALDBORG hf. á Akureyri
hefur gefið út bókina Leiðin til
Dýrafjarðar, smásögur eftir
Braga Siguijónsson.
Um bókina segir í fréttatilkynn-
ingu útgefanda: „Hér syngur
háttföst og rödduð norðlenska fyrir
eyrum lesandans á hverri blaðsíðu.
— Bragi Sigurjónsson fer eigin göt-
ur í smásagnagerð, grípur efni úr
ýmsum áttum, margbreytilegir ein-
staklingar koma fram hjá honum
og ýmiss konar atburðir gerast.
Stundum er höfundur alvörugefinn
í frásögn, stundum gamansamur,
stundum háðskur, stundum glett-
inn. Oft segir hann frá í fyrstu
persónu og hendir þá í leiðinni góð-
látlegt gaman að sögumanni.
Sumar sögur Braga munu ugglaust
hneyksla einhveija, aðrar kitla hlát-
Bragi Sigurjónsson.
urtaugamar, enn aðrar vekja
áleitna umhugsun."

0tU
Ó0VB
OG
$0^
Þekking Reynsla Þjónusta
FALKINN
SUÐURLANDSBRALTT 8 S(MI 84670