Morgunblaðið - 09.12.1986, Qupperneq 48

MORGiStoLAÐÍð,ÞRIÐJUDAGIIR.?9.dÉsÉmBERÍ986
Efling byggðar í sveitum;
Fjárhagsleg út-
tekt á stöðu bænda
Búvörusamningar framlengdir

VinnuafS í Sandbúnaði
Þróun landbúnaóarins.
5-6%
I
Reykjanes
U«*s tur I
’J I S . 43 X
»«-» - fiv -< -
^>■1 ívi-i x.
Ausí t ur 1 .
luðurland K?
Hlutur landbúnaðar (framleiðslu og úrvinnslu) sem vinnugjafa er frá 3,85% af vinnandi fólki á
Reykjanesi upp 27,44% á Suðurlandi. Hlutur landbúnaðar vegur næst þyngst á Norðurlandi vestra
17,3%. Noðruland eystra 17,14%, Vesturland 15,4%, Austurland 12,49%, Vestfirðir 6,59%.
Fjármála- og landbúnaðarráð-
herrum ber að hlutast til um
skipulegt átak til atvinnuupp-
byggingar í sveitum, til að vega
upp á móti samdrætti í hefð-
bundnum landbúnaði, ef tillaga
þinggja þingmanna Sjálfstæðis-
flokks, Egils Jónssonar, Halldórs
Blöndal og Árna Johnsen, nær
, fram að ganga á Alþingi.
Aherzlu ber að leggja á eftirtalin
atriði, samkvæmt tillögugreininni:
1) Skipulegt framleiðslumark-
mið og aukin atvinnutækifæri.
2) Aðstoð til fjölþættari búskap-
ar.
3) Fjárhagsleg úttekt verði gerð
á stöðu bænda, svo unnt sé að
meta hver áhrif verðbólga og halla-
rekstur síðustu ára hefur á afrakst-
ur búanna þar sem framleiðslan fær
ekki borið uppi fjármagnskostnað-
inn.
4) Ráðgjöf er taki mið af breytt-
um háttum i landbúnaði.
5) Skipulegt átak til markaðsöfl-
unar fyrir búvörur.
MATTHÍAS Bjamason, sjvarút-
vegsráðherra, telur, að opinbert
eftirlit með útfluttu fisklagmeti
sé með fullnægjandi hætti. Hann
bendir hins vegar á, að ef koma
eýji með öllu í veg fyrir að fram-
leiðendur sjálfir bæti í vöru sína
óleyfilegum efnum mundi það
hafa í för með sér óhæfilegan
kostnað og í reynd hindra að
arðbær framleiðsla á fisklagmeti
—gæti átt sér stað.
Þetta kemur fram í svari sjávar-
útvegsráðherra við fyrirspurn
Þorsteinn Pálsson, fjármáta-
ráðherra, mælti fyrir tveimur
stjórnarfrumvörpum I neðri
deild Alþingis, hliðarfrumvörp-
um með frumvarpi um kjara-
samninga opinberra starfs-
manna: frumvarp um réttindi og
skyldur opinberra starfsmanna
og frumvarp um kjaradóm Jón
Helgason, dómsmálaráðherra,
mælti og fyrir frumvarpi um
lögTelgumenn, sem einnig er
hliðarfrumvarp með fyrrgreindu
frumvarpi um kjarasamninga
opinberra starfsmanna.
Fjármálaráðherra mælti og í efri
deild fyrir frumvarpi um frádrátt
6) Búvörusamningar milli bænda
og ríkisvalds verði framlengdir um
tvö ár.
í greinargerð koma fram ýmsar
athyglisverðar upplýsingar:
* Kýr vóru flestar 1974, tæplega
37.100, en vóru 35.100 1985, fækk-
un tvö þúsund.
* Sauðfé var flest 1977, tæplega
896.200, en var 709.250 1985,
fækkun langleiðina í 190.000.
* Framleiðsla mjólkurafurða
(umreiknuð í mjólkurlítra) var rúm-
lega 10.000 i septembermánuðu
1986 (eða lítið eitt minni en 1985)
en sala 8.400 (7.480 1985). Flutn-
ingsmenn segja að svo virðist sem
jafnvægi sé komið á í mjólkurfram-
leiðslunni.
* Innanlandssala á kindakjöti
nemur um 9.500 tonnum. Búvörus-
amingur næsta framleiðsluár
kveður á um verðtryggingu á 11
þúsund tonnum kindakjöts. Það
þýðir að flytja þarf út um 1.500
tonn., „en það er 500 tonnum minna
Skúla Alexanderssonar (Abl.-Vl.)
um útflutning fyrirtækisins K.
Jónssonar & Co. hf. á Akureyri. í
svarinu segir, að fyrirtæki þetta
hafi nokkrum sinnum verið aðili að
tjónamálum þar sem vörur hafi
ýmist verið endursendar eða verið
eytt af kaupanda.
Orðrétt segir: „Stærstu tjón hafa
verið: 1. Gaffalbitasendingar til
Sovétríkjanna í september og okt-
óber 1978, samtals 8.714 kassar
að verðmæti 122 milljónir íslenskra
vegna fjárfestingar í atvinnu-
rekstri. Ragnhildur Hegladóttir,
heilbrigðisráðherra mælti og í efri
deild fyrir frumvarpi til læknalaga.
Skúli Alexandersson (Abl.-Vl.)
mælti í efri deild fyrir frumvarpi
til breytinga á lögum um grunn-
skóla (um tölu kjörinna fulltrúa í
skólanefndum). Olafur Þ. Þórðar-
son (F.-Vf.) mælti fyrir frumvarpi
um stjómskipunarlög (flutt að til-
mælum Samtaka um jafnstöðu í
byggð landsins). Svavar Gestsson
(Abl.-Rvk.) mælti fyrir frumvarpi
um um afborgunarkaup, sem hann
flytur ásamt Jóni Magnússyni (S,-
Rvk.)
en gengið var út frá við setningu
búvörulaganna... “.
* Frá árinu 1976 til 1985 nem-
ur samdráttur í slysatryggðum
vinnuvikum í landbúnaði langleið-
ina í 2.000 ársverk, eða 21%.
* 5%-6% af vinnuafli í landinu
er bundið í landbúnaði. Hlutur land-
búnaðar í vinnuafli, eftir lands-
hlutum, er þessi (fullvirðisréttur
tilgreindur innan sviga): Reykjanes
3,85 (1,33%), Vesturland 15,43%
(14,93), Vestfírðir 6,59 (6,96%),
króna á gengi í febrúar 1979. Var-
an var eyðilögð hjá kaupanda. 2.
Niðursoðin rækja til Sambandslýð-
veldisins Þýskalands í október,
nóvember og desember 1979. Alls
voru framleiddir tæplega 18 þúsund
kassar af gallaðri rækju að verð-
mæti um 225 milljónir króna á
gengi í desember 1979 og var stór
hluti þess magns enn á lager hjá
KJónssyni & Co. hf. þegar kvörtun
var gerð. Rækjan var innkölluð hjá
dreifíngaraðilum og endursend til
íslands þar sem hún var að ein-
hveiju leyti endurunnin. Um
endanlegt tjón er ekki vitað. 3. Nið-
ursoðin rækja til Sambandslýðve-
disins Þýskalands á tímabilinu maí
1984 til september 1986. Samtals
voru framleiddar um 12 milljónir
dósa af gallaðri vöru, þar af eru
um 105 þúsund dósir á lager í
Þýskalandi sem verið er að senda
til íslands. Að mati Sölustofnunar
lagmetis er tjónið lauslega metið á
45 milljónir króna en vonast er til
að það verði nokkru lægra."
I svarinu segir ennfremur, að
samkvæmt reglugerð nr. 137/1985
um fyrirkomulag mats og eftirlits
með sjávarafurðum til útflutnings
sé öllum lagmetisverksmiðjum skylt
að hafa sérmenntaðan framleiðslu-
stjóra. Mjög miklar skyldur séu
lagðar á hann og beri hann ábyrgð
á framleiðslunni og að reglugerðum
og fyrirmælum stjómvalda sé fram-
fylgt. Síðan er vakin athygli á því,
að með bréfí dags. 21. nóv. 1986
hafí Ríkismat sjávarafurða hafnað
framleiðslustjóra KJónssonar &
Co.hf. til starfans.
Norðurland vestra 17,30%
(16,68%), Norðurland eystra
17,14% (21,22%), Austurland
12,49% (11,44%), Suðurland
27,20% (27,44%).
Hjáseta
Alþýðubandalags.
Þorsteinn Pálsson, fjármálaráð-
herra, mælti í fyrri viku fyrir
stjórnarfrumvarpi um kjarasamn-
inga opinberra starfsmanna, sem
fela m.a. í sér að félög, sem nú
hafa sérkjarasamninga við ríki og
sveitarfélög á grundvelli gildandi
laga, fái fullan samnings- og verk-
fallsrétt. I gær mælti fjármálaráð-
herra fyrir tveimur hliðarfrum-
vörpum og dómsmálaráðherra fyrir
þriðja hliðarfrumvarpinu.
Eitt „systurfrumvarpið“ fjallar
um réttindi og skyldur opinberra
starfsmanna. Þar er m.a. að finna
ákvæði um að starfsmenn Alþingis,
forseta íslands, Hæstaréttar, ríkis-
sáttasemjara, ríkissaksóknara,
ríkislögmanns, sem og forstöðu-
menn stjómsýslustofnana, megi
ekki gera verkfall. Annað tengi-
frumvarp fjallar um Kjaradóm. Það
fellir niður lög þau, er starf dóms-
ins byggist nú á. Samkvæmt
FRUMVARP félagsmálaráð-
herra til skipulagslaga var lagt
fram á Alþingi í gær. Er þar
gert ráð fyrir talsverðum breyt-
ingum frá núverandi skipulags-
löguin, sem sett voru 1964 og
gilda með áorðnum breytingum
frá 1972, 1974 og 1978.
I frumvarpinu er fjallað um fjór-
ar gerðir skipulagsáætlana, þ.e.
landsskipulag, svæðisskipulag, að-
alskipulag og deiliskipulag.
Ákvæðið um landsskipulag er heim-
ildarákvæði og nýmæli í íslenskum
lögum. Um það segir í frumvarp-
inu: „Landsskipulag skal gera ef
ráðherra og ríkisstjóm ákveða og
tekur þá til landsins alls, þróunar
atvinnuvega, opinberrar þjónustu,
samgangna og byggðar í meginat-
riðum."
í frumvarpinu er lögð áhersla á
aukið frumkvæði sveitarstjórna.
* Samdráttur í landbúnaði er
hliðstæður eða frá 6,64% upp í
8,49% á fyrrgreindu tímabili
minnstur á Reykjanesi, mestur á
Vestflörðum.
frumvarpinu á Kjaradómur þó
áfram að dæma æðstu embættis-
mönnum laun, eins og verið hefur.
Þar undir falla þeir framangreindir
starfsmenn ríkisins, sem ekki mega
gera verkfall. Þriðja frumvarpið
Qallar um lögrelgumenn en þeir
hafa sætzt á að láta af hendi verk-
fallsrétt (tollverðir og starfsmenn
langhelgisgæzlu teljast löggæzlu-
menn. Einn ræðumanna, Friðrik
Sophusson (S.-Rvk.) taldi og að
fangaverðir ættu að falla undir rétt-
indi og skyldur löggæzlumanna).
Svavar Gestsson (Abl.-Rvk.)
sagði í umræðu um frumvörpin að
hann væri andvígur niðurfellingu
verkfallsréttar starfsmanna stjóm-
arráðs, sem og löggæzlumanna,
sem hann kallaði mannréttindaaf-
sal. Þingmenn Alþýðubandalags
myndu hinsvegar ekki greiða at-
kvæði gegn frumvörpunum vegna
þess að viðkomandi stéttarfélög
hafí ekki tekið formlega afstöðu
gegn þeim.
Þar er kveðið á um að sveitarstjóm-
ir skuli láta gera skipulagsáætlanir
(aðalskipulag og deiliskipulag). Þær
geta falið Skipulagsstofu ríkisins
og útibúum hennar eða einkaaðilum
þetta verkefni. Samkvæmt gildandi
lögum er meginreglan hinsvegar sú
að skipulagsstjóri annist gerð
skipulagsáætlana.
Samkvæmt fmmvarpinu em
gerðar töluverðar breytingar á
verksviði skipulagsstjórnar ríkisins
og á skipan hennar. Ennfremur em
í fmmvarpinu ákvæði um meiri
þátttöku almennings í ákvarðana-
töku um skipulagsmál en í gildandi
lögum.
Þá er það nýmæli í frumvarpinu,
að ráðherra er heimilt að setja á
stofn útibú Skipulagsstofu ríkisins
er starfi í tengslum við þjónustu-
stöðvar í hinum einstöku kjördæm-
um.
Sjávarútvegsráðherra um K.Jónsson & Co. á Akureyri:
Tólf milljónir dósa af
gallaðri vöru 1984-1986
Alþingi í gær:
Stjómarfrumvörp
ganga til nefnda
STUTTAR ÞINGFRETTIR
Frumvarp til skipulagslaga;
Þátttaka almenn-
ings verði aukin
BÖRNIH VEUA
pkiymobil
SíSlé Iðnaóarhúsinu Halhreigarstíg 1 Sími 26010