Morgunblaðið - 12.12.1986, Síða 68

68
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 12. DESEMBER 1986
Hjóimntinning:
SvanbjörgH. Einarsdótt-
ir—Arni B. Björnsson
Fædd 20. júli 1899
Dáin 27. nóvember 1986
Fæddur ll.mars
Dáinn 2. júlí 1947
í dag, föstudaginn 12. desember,
er til moldar borin frú Svanbjörg
Hróðný Einarsdóttir, ekkja Ama
B. Bjömssonar gullsmiðs, en hann
andaðist 2. júlí 1947 langt fyrir
aldur fram.
Frú Svanbjörg fæddist á Hálsi í
Fnjóskadal 20. júlí 1899. Foreldrar
hennar vom Einar Pálsson prestur
þar, síðar í Gaulveijabæ í Flóa
1904—1908 og í Reykholti í Borgar-
firði 1908—1930, og kona hans
Jóhanna Katrín Krístjana Eggerts-
dóttir Briem yngst bama Eggerts
Briem þjóðfundarmanns (1851) og
sýslumanns á Reynistað í Skaga-
firði og konu hans Ingibjargar
Eiríksdóttur.
Ung að aldri stundaði Svanbjörg
nám við húsmæðraskólann á
Blönduósi, þar sem móðursystir
hennar, Elín Briem, var skólastjóri
og Ingibjörg systir Svanbjargar
kennari.
Árið 1920 eða 1921 lá leið Svan-
bjargar til Reylqavíkur og réðst hún
þá til starfa hjá frú Kristínu Bjöms-
dóttur ekkju Bjöms Símonarsonar
gullsmiðs, en hún og maður hennar
ráku um árabil Bjömsbakarí, sem
stofnað var 1896 af bræðrunum
Friðriki og Sturlu Jónssonum og
var upphaflega kaliað Sturlubakarí,
en eftir 1901 Bjömsbakarí. Það var
næstelsta bakarí bæjarins á eftir
Bemhöftsbakaríi.
Hjá frú Kristínu kynntist Svan-
björg syni hennar Áma Bimi, sem
hafði numið gullsmíði hjá frænda
sínum Guðmundi Guðnasyni. Er
ekki að orðlengja það, að þau felldu
hugi saman og gengu í hjónaband
6. maí 1922, og þóttu þau óvenju
glæsilegt par. Leið þeirra lá til út-
landa og stundaði Ámi framhalds-
nám í iðngrein sinni í Múnchen en
einnig í Frakklandi og Sviss, en
hann var talinn málamaður með
afbrigðum.
Hinn 7. febrúar fæddist elsti son-
ur þeirra, Haraldur, en böm þeirra
urðu flögur. Næstelst er Kristín
fædd 12. júní 1925, þá Einar f. 22.
desember 1926 og loks Bjöm fædd-
ur 12. ágúst 1928. Haraldur er
landbúnaðarvélaverkfræðingur og
starfar hjá Búnaðarfélagi Islands,
Kristín lauk prófi frá Verslunar-
skóla íslands vorið 1943 en starfar
nú sem sjúkraliði við Borgarspítal-
ann; Einar er fulltrúi hjá Vinnuveit-
endasambandi íslands og Bjöm er
bæjarverkfræðingur í Hafnarfirði.
Öll eru þau mesta mannkostafólk.
Haustið 1938 kynntist ég þessari
flölskyldu, þegar leiðir okkar Har-
alds lágu saman í 3. bekk Mennta-
skólans í Reykjavík, en við lentum
í B-bekk, sem var strákabekkur og
var bekkjarbragur eftir því. Við
vomm þá 15 ára. Ekki leið á löngu
að ég kæmi á heimilið á Túngötu
33 og kynntist húsráðendum og
yngri systkinum Haralds. Þau
Svanbjörg og Ámi höfðu einstakt
lag á að umgangast okkur vini
Haralds eins og jafningja, hvort sem
við vomm fleiri eða færri saman.
Myndarskapur Svanbjargar leyndi
sér ekki, því að gestrisni og mynd-
arskapur vom henni í blóð borin,
svo að fágætt var.
Margar góðar minningar eigum
við beklqarbræður frá Túngötu 33,
þótt aðeins fátt eitt verði talið. Einu
sinni á sunndagseftirmiðdegi sátum
við Haraldur hvor í sínum hæginda-
stól í stofunni, en aðrir vom ekki
heima. Þegar þau hjónin komu
heim, vomm við steinsofnaðir. Þá
varð frú Svanbjörgu að orði: „Jesús
minn almáttugur, mikið hljótið þið
að hafa verið skemmtilegir."
Árin liður, háskólinn tók við af
menntaskólanum, og við félagamir
fengum kosningarétt hver á fætur
öðmm, þá 21 árs, og vom það
kærkomin tilefni til að gera sér
dagamun. Eins slíks afmælis var
minnst á Túngötu 33, og var það
vel undirbúið, en svo stóð á að hús-
ráðendur vora ekki heima.
Veislan var afar vel lukkuð og
stóð enn, þegar þau hjónin komu
heim. Frú Svanbjörgu brá nokkuð,
en Ámi benti frúnni á að það væri
enginn munur á þeim og okkur
nema hvað vjð piltamir væmm 25
ámm yngri. Ég gerði skilmerkilega
grein fyrir tilefni samkvæmisins og
aðdraganda og kvað engan stað
heppilegri né betri en þennan til
að minnast slíks merkisafmælis.
Þetta var tekið gilt og ég talinn
hafa lög að mæla, og frú Svanbjörg
tók gleði sína. Eftir þetta kallaði
Ámi mig gjaman vin frúarinnar.
Enn liðu árin. Haraldur hélt til
framhaldsnáms í Ameríku við Com-
ell-háskóla og hópurinn dreifðist.
Við sem stunduðum nám hér heima
héldum áfram að koma á Túngötu
33 og eiga þar góðar og glaðar
stundir.
Ámi rak um árabil gullsmíða-
verkstæði og skartgripaverslun á
homi Austuretrætis og Lækjargötu,
en eftir lát Áma tók frú Svanbjörg
við rekstrinum og hélt honum áfram
til 1960. Um það leyti hætti hún
verelunarrekstri, en við verkstæð-
inu tóku gullsmiðimir, sem þar
unnu. Um sama leyti seldi hún hús
sitt á Túngötu 33 og fluttist á
Holtsgötu 19 þar skammt frá. Þá
snéri hún sér að öðmm störfum,
vann um tíma á City Hótel og síðan
hjá Alþingi fram undir áttrætt.
Fyrir nokkmm ámm lenti hún í
umferðarelysi og beinbrotnaði illa,
en náði sér þó furðu vel. Hún varð
fyrir alvarlegu sjúkdómsáfalli fyrr
á þessu ári og virtist vera á góðum
batavegi, þegar hún lést skyndilega
hinn 27. nóvember sl. og vom þá
tæp 40 ár frá láti Áma.
Þegar Ámi lést árið 1947, vom
þau hjónin komin úr skemmtiferð
til útlanda. Að morgni annars júlí
kenndi hann Iasleika, og innan
lítillar stundar var hann allur. Nú
er Svanbjörg horfín okkur. Það er
bjart yfír minningu þeirra hjóna,
og við sem þekktum þau munum
jafnan minnast þeirra með þakk-
læti og virðingu. Niðjum og öðmm
aðstandendum em færðar innilegar
samúðarkveðjur.
Sigurður Baldursson
Þau em að týna tölunni, Reyk-
holtssystkinin. Nú sjáum við á bak
Svanbjörgu, en á undan henni em
farin Gunnlaugur, Eggert, Páll og
Ingibjörg, en eftir em Valgerður
og Vilhjálmur.
Reykholtssystkinin vom þau oft
kölluð vegna þess að þar þjónaði
afi, séra Einar Pálsson, og Jóhanna
Eggertsdóttir Briem, síðustu emb:
ættisárin, eða frá 1908 til 1930. í
Reykholti uxu systkinin frá ungl-
ingsáranum til fullorðinsáranna og
varð af mikill og náinn vinskapur
við fólkið í næreveitunum, séretak-
lega Reykholtsdalnum, Hálsasveit-
inni og Hvítáreíðunni. Héldu
systkinin mikla tryggð við þetta
Ferðin til
Kalajoki
FERÐIN til Kalajoki nefnist
barnabók sem Vaka-Helgafeil
gefur út. Þetta er myndabók sem
segir frá hugarfóstri Daníels
litla.
í fréttatilkynningu frá útgefanda
segir m.a.: „Hugarfóstur Daníels
litla er undrabærinn Kalajoki, sem
hann einn „veit“ að er raunveralega
til... en enginn trúir honum. Það
hlæja bara állir að honum þegar
hann nefnir Kalajoki og halda að
hann hafi bara búið nafnið til. Hann
grípur því til sinna ráða og fær fjöl-
skylduna til að koma með sér á
þennan ævintýrastað!
Lesandinn kynnist ýmsum furðu-
fuglum, sterka manninum risa-
stóra, kúrekum, indíánum, trúðum
og Hróa hetti. Með þeim lendir
hann í kostulegu lummukappáti og
öðmm skemmtilegum ævintýmm."
Texti bókarinnar er eftir Svíann
Verð kr. 2.250,00
byggðarlag. Þau gáfu öllum kirkj-
unum, sem afi þjónaði, gjafir, þar
á meðal dýrindis balderað altaris-
klæði til Reykholtskirkju.
Seinna fengu systkinin til um-
ráða skógræktarreit í landareign
Reykholts. Síðan hafa afkomend-
umir, með Reykholtssystkinin í
fararbroddi, gróðureett þar á hveiju
ári. Komu þá oft vinimir úr sveit-
inni, Jíka til að hittast og blanda
geði. í öllum þessum umsvifum stóð
Svana frænka framarlega og
minnist ég margra ánægjustunda á
Eggertsflötinni í skógarreitnum.
Svanbjörgu og Áma Bimi
Bjömssyni, gullsmið, man ég fyrst
eftir þegar þau bjuggu á Njálsgötu
1. Elsti sonur þeirra, Haraldur, er
á líkum aldri og við Jóhann, bróðir
minn, og var þá mikið samband
milli heimilanna, en við áttum
heima á Skólavörðustígnum.
Alltaf var gott að koma á heim-
ili þeirra Svönu, töntu Svönu, eins
og við krakkamir kölluðum hana,
og Áma Bjöms, en hann var eitt
það mesta ljúfmenni sem ég hef
kynnst.
Gegnum árin hélst alltaf mikið
og gott samband milli heimilanna.
Ég minnist margra skíðaferða upp
að Kolviðarhóli, því við vomm öll
ÍR-ingar. Svana og Ámi Bjöm og
foreldrar mínir fóm með okkur
krakkana á skíði, en það var ekki
algengt að foreldrar stæðu í því á
þeim tímum. Ámi Bjöm féll frá
löngu fyrir aldur fram, meðan böm-
in fjögur vom enn á skólaaldri. Kom
það í hlut Svönu að sjá fjölskyld-
unni farborða og rak hún verelunina
og gullsmíðaverkstæðið í tæp
fimmtán ár af alúð og óþijótandi
dugnaði.
Síðasta sinn sem ég hitti töntu
Svönu var við opnun málverkasýn-
ingar á Kjarvalsstöðum í október
sl. í tilefni aldarminningar föður
míns. Dreif hún sig þá, nýstaðin
upp úr alvarlegum veikindum á
síðastliðnu sumri, og lýsir það vel
skapferlinu og þrautseigjunni, því
að gefast aldrei upp né láta deigan
síga.
Færi ég nánustu aðstandendum
hennar innilegar samúðar- og vin-
arkveðjur, frá mér og mínu fólki.
Einar Eyfells
Carl-Anders Norrlid og myndimar
eftir samlanda hans Tord Nygren.
Fríða Á. Sigurðardóttir fslenskaði.
Bókin er prentuð í Danmörku en
Prentstofa G. Benediktssonar,
Kópavogi, setti texta og annaðist
fílmuvinnslu.