Morgunblaðið - 18.01.1987, Page 4

4
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 18. JANÚAR 1987
Borgarlæknir vill
nota sömu vopn gegn
alnæmi og berklum
SKÚLI G. Johnsen borgarlæknir telur öll rök hníga í þá átt að
mótefnamæla beri alla Islendinga á aldrinum 15-65 ára til þess að
ganga úr skugga um hverjir séu sýktir af alnæmi. Guðjón Magnús-
son aðstoðarlandlæknir hefur nýlega mótmælt hugmynd Skúla og
telur hana meðal annars of dýra. „Þeim sem telja að kostnaður við
mótefnamælingu geri hana óframkvæmanlega bendi ég á að þegar
berklar geysuðu á fjórða áratug aldarinnar var varið 3% af fjárlög-
um til baráttu gegn þeim,“ sagði Skúli. „Fyrir nokkrum árum gengust
allar konur á barnsburðaraldri undir mótefnamælingu vegna rauðra
hunda og sú könnun rann snurðulaust í gegn.“ Innan skamms verð-
ur sett upp sérstök aðstaða á Heilsuverndarstöðinni þar sem fólki
gefst kostur á því að láta mótefnamæla blóð sitt án nokkurra mála-
lenginga.
Borgarlæknir var spurður hvort
hann ætlaði að hafa frumkvæði í
þessum efnum og skylda íbúa í
Reykjavík til þess að koma í mót-
efnamælingu. „Nei, það kemur ekki
til greina," svaraði Skúli. „Ég
myndi aldrei skylda einn né neinn
til þess að koma í mótefnamælingu.
Frumkvæði mitt í þessum efnum
bæri eflaust ekki tilætlaðan árang-
ur. Best væri ef Alþingi myndi
samþykkja slíkt próf og höfða til
ábyrgðartilfinningar landsmanna. “
Enn verið að
kanna mál
Hörpu
„ÉG ER i þeirri stöðu núna að
ég get ekkert sagt um þetta
mál, en við erum enn að kanna
það,“ sagði Steven Gangstead,
aðstoðarframkvæmdastjóri
Menningarstofnunar Banda-
ríkjanna á föstudag, er hann var
inntur eftir því hvað liði máli
Hörpu Högnadóttur.
Harpa, sem var handtekin við
vinnu sína í Chicago og send til
íslands, hefur farið á fund þeirra
sendiráðsmanna og fyrirtækið sem
hún starfar fyrir, íslenskur markað-
ur, hefur sótt um vegabréfsáritun
fyrir hana að nýju. Enn hafa ekki
fengist neinar upplýsingar frá
bandaríska sendiráðinu um það
hvers vegna viðbrögð yfirvalda í
Chicago voru með þeim hætti sem
raun ber vitni.
Þá hefur Harpa óskað eftir að-
stoð utanríkisráðuneytisins í mal-
inu. Að sögn ráðuneytisstjórans,
Ingva S. Ingvarssonar, verður mál-
ið kannað.
Aðferðir til að mæla HTLV-II
veiruna, sem veldur alnæmi verða
sífellt fullkomnari en samt sem
áður getur allt að 1% manna sýnt
merki sýkingar án tilefnis. „Falskar
vísbendingar þyrftu ekki að rýra
gildi prófsins. Með því að endurtaka
prófið er oftast hægt að ganga úr
skugga um hvort viðkomandi ber
veiruna," sagði Skúli. „Ég hef meiri
áhyggjur af þeim sem eru sýktir
og sleppa í gegn.“
A Heilsuvemdarstöðinni við Bar-
ónstíg verður innan skamms sett
upp sérstök mótaka fyrir þá sem
hafa áhuga á slíkri mótefnamæl-
ingu. Sérhæft starfsfólk mun taka
á móti þeim og verður viðskiptavin-
urinn aðeins spurður að fæðingar-
númeri. Skúli sagði að með þessu
yrði reynt að gera prófíð að eðli-
legri og sjálfsagðri varúðarráðstöf-
un, sem allir ættu að nýta sér.
Morgunblaðið/Bjöm Blöndal
Brimvarnargarðurinn í Helguvík er nú orðinn 160 metra langur og miðar verkinu vel áfram. Verið
er að keyra gijóti í hollenska prammann sem einnig er notaður við verkið.
Helguvík:
Brimvarnargarðurinn orðinn 160 metrar
Keflavík.
FRAMKVÆMDUM við gerð hafnarinnar í Helguvík miðar vel
áfram. Þar vinna menn af kappi og er brimvamargarðurinn
orðinn 160 metra langur.
Framkvæmdir á þessum verk-
þætti hófust í júní og á garðurinn
að verða 340 metra langur full-
gerður. Fyrir innan hann verður
steyptur viðlegukantur og er
reiknað með að öllu verkinu verði
lokið í árslok. Efnið í brimvamar-
garðinn er tekið í næsta nágrenni
og er talið að um 1,5 milljón tonn
af gijóti fari í hann.
Gijótflutningsprammi frá
Hollandi var tekinn á leigu við
hluta verksins. Hlutverk hans er
að flytja fyllingarefni og losa það
í sjóinn þar sem garðurinn á að
koma og getur hann flutt 700
tonn af gijóti í hverri ferð.
- BB
Bókmenntaverðlaun Norðurlandaráðs:
Úthlutun fer fram á þriðjudag
Skáldsögnr Péturs Gunnarssonar og Einars
Kárasonar tilnefndar frá Islandi
BÓKMENNTAVERÐLAUNUM Norðurlandaráðs verður úthlutað
næstkomandi þriðjudag í Stokkhólmi. Verðlaunaafhending fer fram
á þingi Norðurlandaráðs 23. febrúar í Helsinki. Verðlaunafé að þessu
sinni nemur 712.500 krónum en nam í fyrra 427.500 krónum.
0
INNLENT
Tólf bækur hafa verið nefndar
til verðlaunanna, tvær bækur frá
hveiju landanna, íslandi, Noregi,
Svíþjóð, Finnlandi og Danmörku og
síðan hefur Færeyingum, Sömum
og Grænlendingum verið veitt
heimild til að senda frá sér eina bók
hver, en aðeins Samar og Færey-
ingar nota sér þá heimild.
í dómnefnd sitja tveir fulltrúar
frá hveiju þeirra landa er senda
tvær bækur frá sér og einn fulltrúi
frá hinum löndunum. I fyrra hreppti
Færeyingurinn Rói Patursson bók-
menntaverðlaun Norðurlandaráðs
fyrir ljóðabók sína „Líkasum", en
þá sendu íslendingar ljóðabók eftir
Jón úr Vör og skáldsögu eftir Vé-
stein Lúðvíksson.
Dómnefndarmenn hvers lands
fyrir sig velja bókmenntaverk til
verðlaunanna, en fulltrúar rithöf-
undasambanda Færeyinga, Græn-
lendinga og Sama sjá um að
útnefna sínar bækur. í dómnefnd
fyrir íslands hönd sitja þeir Jóhann
Hjálmarsson, sem jafnframt er
varaformaður úthlutunamefndar
bókmenntaverðlauna Norðurland-
aráðs, og Sveinn Einarsson, rithöf-
undur og fyrrverandi Þjóðleikhús-
stjóri.
Bókmenntaverðlaun Norðurland-
aráðs voru fyrst afhent árið 1962
og hafa þau tvisvar sinnum kopið
í hlut íslenskra rithöfunda. Árið
1976 hlaut Ólafur Jóhann Sigurðs-
son verðlaunin fyrir ljóðabók sína
„Að brunnum" og árið 1981 hlaut
Snorri Hjartarson verðlaunin fyrir
ljóðabókina „Hauströkkrið yfir
mér“. Tvær skáldsögur hafa verið
tilnefndar að þessu sinni frá ís-
landi, „Sagan öll“ eftir Pétur
Gunnarsson og „Gulleyjan" eftir
Einar Kárason.
„Við höfum fijálsar hendur
viðvíkjandi val bóka og leggjum
fyrst og fremst áherslu á að leggja
fram góð bókmenntaverk eftir höf-
unda, sem geta talist verðugir
fulltrúar íslenskra nútímabók-
mennta," sagði Jóhann í samtali
við Morgunblaðið.
Hægt er að tilnefna allt að árs-
gamlar bækur til verðlaunanna þar
sem þýða þarf verk íslendinga,
Finna, Færeyinga, Grænlendinga
og Sama yfir á dönsku, sænsku eða
norsku. Jóhann sagði að margar
góðar bækur hefðu verið lagðar
fram að þessu sinni. „Nefna má
bækur eftir mjög kunna höfunda
eins og til dæmis finnsku skáld-
konuna Solveigu von Schoultz, Lars
Forssell frá Svíþjóð og landa hans
Fjölbýlis- og tvíbýlishús í fyrsta byggingaráfanga í Suðurhliðum.
Kópavogur:
Morgunblaðið/Bjami
Þriðji áfangi í Suðurhlíðum undirbúinn
Lokið við úthlutun 178 íbúða
ÚTHLUTAÐ hefur verið lóðum undir 178 íbúðir í tveimur áföng-
um í Suðurhlíðum í Kópavogi og er undirbúningur hafin að
skipulagningu þriðja áfanga.
Að sögn Kristjáns Guðmunds-
sonar bæjarstjóra fór fyrsta
lóðaúthlutunin fram síðastliðið
haust á svæði efst á hæðinni. Þar
hafa risið tvíbýlis- og fjölbýlishús
og eru nokkrir íbúanna þegar
fluttir inn. í haust var síðan út-
hlutað 60 einbýlishúsalóðum og
hefur þá verið úthlutað samtals
178 íbúðir í fyrstu tveimur áföng-
unum.
í þriðja áfanga er gert ráð fyr-
ir lóðum undir einbýlishús og
raðhús sem mynda skeifu. „Það
er greinilega að birta til í bygging-
armálum enda er þetta gott
byggingariand. Stendur mjög
miðsvæðis með tilkomu Reykja-
nesbrautarinnar," sagði Kristján.
„Þama er líka skjólgott og víðsýnt
og okkur virðist sem fólk gefi
jafnvel meira fyrir það en hvort
lóðin er erfitt byggingarland."
Lars Gyllensten, en þeir eru báðir
félagar í sænsku akademíunni, sem
úthlutar Nóbelsverðlaunum í bók-
menntum. Frá Færeyjum er mikils
metinn skáldsagnahöfundur, Jens
Pauli Heinesen. Frá Danmörku er
skáldsaga eftir Dorrit Willumsen
og frá Noregi kemur skáldsaga eft-
ir Herbjörg Wassmo. Þessa höfunda
nefni ég aðeins sem dæmi um mjög
kunna höfunda á Norðurlöndum,
en það eru líka yngri höfundar á
ferðinni nú. Nefna má 600 blaðsí-
ðna skáldverk eftir Danann Peer
Hultberg og ljóðabók eftir Sama-
skáldkonuna Rauni-Magga Lukk-
ari. Ég tel að við íslendingar séum
með mjög frambærilegar bækur og
höfundamir tveir eru meðal þeirra
ungu íslensku höfunda, sem mesta
athygli hafa vakið á Norðurlönd-
um.“
Jóhann sagði að ekki yrði ljóst
um verðlaunahafann fyrr en eftir
fund dómnefndarinnar í Stokkhólmi
á þriðjudaginn, en óhætt væri þó
að segja að niðurstaða atkvæða-
greiðslu hefði stundum komið á
óvart.
Síðan fyrst var farið að veita
verðlaunin árið 1962, hafa þau oft-
ast komið í hlut sænskra rithöf-
unda, eða alls tíu sinnum. Finnar
hafa hlotið verðlaunin fimm sinn-
um, Danir fimm sinnum, Norðmenn
þrisvar, íslendingar tvisvar og Fær-
eyingar einu sinni.
Leiðrétting
Útvegsbanki fslands hefur óskað
að koma á framfæri tveimur leið-
réttingum við skýrslu bankans, sem
birt var í heild í blaðinu í gær. Á
bls. 8B neðarlega í fyrsta dálki er
talað um fund bankastjómar 17.
júní 1985. Þessi fundur var haldinn
17. júlí. Á sömu síðu er birt tafla
með rekstraráætlun, sem sögð er
send bankastjóm í lok maí. Þar á
að standa S lok júlí. Þetta leiðrétt-
ist hér með.