Morgunblaðið - 12.03.1987, Qupperneq 30

30
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 12. MARZ 1987
Kammersveit
Reykjavíkur:
Schön-
berg-
kvöld í
Askirkju
— undir stjórn Zukofsky
KAMMERSVEIT Reykjavíkur
flytur í kvöld tvö af kammer-
verkum tónskáldsins Arnold
Schönberg. Verkin hafa ekki
verið flutt á íslandi áður.
Fyrra verkið er blásarakvint-
ett op. 26, en seinna verkið er
Serenada op. 24.
Blásarakvintettinn flytur Blás-
arakvintett Reykjavíkur, en hann
er skipaður þeim Bemharði Wilk-
inson, Daða Kolbeinssyni, Einari
Jóhannessyni, Hafsteini Guð-
mundssyni og Joseph Ognibene
Serenadan hefur nokkuð
óvenjulega hljóðfæraskipan, því
hún er skrifuð fyrir klarinett,
bassaklarinett, mandólín, gítar,
fíðlu, lágfíðlu og selló, auk þess
sem söngvari er í einum kaflan-
um. Flytjendur eru Einar Jóhann-
esson, Sigurður I Snorrason,
Martin Frewer, Þórarinn Sigur-
bergsson, Rut Ingólfsdóttir,
Guðmundur Kristmundsson og
Amþór Jónsson. Stjómandi er
Paul Zukofsky
I samtali við Morgunblaðið
sagði Rut Ingólfsdóttir, einn af
forsvarsmönnum Kammersveit-
arinnar að þessi verk væm bæði
samin upp úr 1920, á því tíma-
bili sem Schönberg var að fara
yfír í 12 tóna tæknina og þau
þættu mjög merkileg. Þau hafa
ekki verið flutt hér á Islandi áður.
„Paul Zukofsky er stjómandi
og leiðbeinandi hjá okkur á þess-
um tónleikum, eins og svo oft
áður,“ sagði Rut ennfremur. „Það
er í rauninni alveg stórkostlegt
fyrir okkur að Zukofsky, þessi
ómetanlegi stjómandi og fíðlu-
snillingur, skuli vera tilbúinn að
vinna með okkur. Undir hans
stjóm höfum við flutt fjölmörg
verk, sem ekki hafa verið spiluð
hér áður. Hann gerir þetta sem
vinur Kammersveitarinnar þegar
hann kemur til íslands. Hann er
svo góður leiðbeinandi að þegar
maður er að æfa hjá honum er
það alltaf eins og að vera við
nám, maður lærir svo ótrúlega
mikið," sagði Rut Ingólfsdóttir.
Martin Frewer, fiðluleikari:
Mandólín
og fiðla eru
ekkert ólík
hljóðfæri
MARTIN Frewer, ungur, enskur
fiðluleikari, sem leikur með Sinfóníu-
hljómsveit íslands, spilar á mandólín
með Kammersveit Reykjavíkur á
Schönbergkvöldinu í Askirkju í kvöld.
„Þessi hljóðfæri eru í rauninni ekki
svo ólík. Þau hafa sömu strengjaskipan
og sömu fingrasetningu," sagði Frewer,
þegar blaðamaður Morgunblaðsins
spurði hann, hvemig tilfinning það væri
að koma fram á tónleikum með hljóð-
færi sem hann spilaði venjulega ekki á.
„Á fiðlunni eru fjórir strengir, á mand-
ólíninu líka, nema þar eru tveir strengir
af hverri tegund," sagði Frewer. „Ég var
beðinn um að taka þetta hljóðfæri að
mér á Schönbergtónleikunum, vegna
þess að hér fannst enginn sem hefur
lært á þetta hljóðfæri. Þetta er kannski
tiltölulega sjaldgæft hljóðfæri á norður-
slóðum. Hinsvegar eru það algengt í
svokölluðum lútuhljómsveitum á Spáni .
Japanir em líka með það í hljómsveitum
sem em samsettar af strengjahljóðfærum
og þá spanna þær allan tónskalann."
En hefur mikið verið samið af kamm-
erverkum fyrir mandólín?
„Nei, reyndar ekki. Það er mikið um
mandólín í barrokverkum og það em til
verk eftir Mozart fyrir mandólín. Síðan
er það helst Schönberg. Hann er þó mjög
ólíkur gömlu klassíkemnum, eins og
Mozart og Bach, en líkari nútímatón-
skáldunum. Ég hef áður tekið þátt í að
spila Schönberg. Ég spilaði í Verklarte
Nacht fyrir strengjasveit. En þessi Ser-
enada sem við spilum í kvöld er allt
öðmvísi. Þetta er miklu rómantískara
verk. Schönberg skrifaði nær eingöngu
rómantísk verk, áður en hann fór út í
12 tóna tæknina. Þetta verk er frá þeim
tíma sem hann er að breyta yfír. Annars
er ég ekki menntaður í tónlist beint,
heldur í hljóðfæraleik, þannig að það er
kannski betra að einhver mér fróðari
segi frá Schönberg. Hinsvegar er ég
stærðfræðingur að rnennt."
Morgunblaðið/Þorkell
Martin Frewer, fiðluleikari, sem leikur
á mandólín með Kammersveit
Reykjavíkur í kvöld.
Enskur stærðfræðingur og spilar á
fíðlu með Sinfóníuhljómsveit Islands.
Hvers vegna komstu hingað?
„Ég er búinn að vera hér í þijú ár,
að undanskildu tímabili á síðasta ári sem
ég var í London. Þetta byijaði allt með
því að ég sá, í London, auglýst eftir fiðlu-
leikara hjá Sinfóníuhljómsveitinni hér og
fannst ísland geta verið eitthvað spenn-
andi. Síðan kom ég hingað og hvað leiddi
af öðm, nú er ég giftur íslenskri konu,
svo ég býst við að ég verði bara hér.
Þórarinn Sigurbergsson,
gítarleikari:
Stórkost-
legt að taka
þátt í kamm-
ertónleikum
ÞÓRARINN Sigurbergsson, leikur á
gítar á Schönbergtónleikum Karamer-
sveitarinnar í kvöld. Hann lauk
einleikaraprófi frá Tónlistarskólan-
um í Reykjavík og var síðan við
gitarnám á Spáni í þtjú ár. Aðspurður
hvort gítar væri algengt hljóðfæri í
kammerverkum sagði hann:
Já, gítar er mikið notaður í kammer-
verkum, en þá helst í dúettum og tríóum.
Það er algengt að hann sé notaður í
dúettum með söng, eða flautu. Einnig
em til verk þar sem hann er með fiðlu.
Hinsvegar er gítar mjög sjaldgæfur í
þetta stómm kammerverkum.
Gítarinn er uppmnnninn í Arabíu, en
þróast til Spánar og það er ekki fyrr en
á þessari öld að Segovia hefur hann til
vegs og virðingar. Síðan hafa fleiri fylgt
á eftir. Nú er mjög mikið samið af verk-
um fyrir gítar. Hann er tiltölulega ungt
konserthljóðfæri. Það má eiginlega segja
að Segovia sé okkar Paganini, og hann
er ennþá lifandi. Það má eiginlega orða
þetta þannig að enn sé verið að leysa
tæknileg vandamál fyrir gítarinn sem
vom leyst fyrir fíðluna fyrir 100—200
ámm. Það er enn verið að rannsaka og
fínna nýjar aðferðir við að spila á gítar-
inn.
Síðustu 30-40 árin hafa gitarleikarar
verið meira uppteknir af sér og hljóð-
færinu, heldur én því að skrifa fyrir það.
En það er nú mikið að breytast. Það
hafa líka fáir, ef nokkrir gítarleikarar
reynt að fá tónskáld til að semja kammer-
tónlist fyrir gítar.“
Er eitthvað öðmvísi að spila með
kammersveit en að vera einleikari?
„Já, það er alveg stórkostlegt. Ég sé
það núna að menn fara mikils á mis að
taka ekki þátt í flutningi á kammertón-
list. Þetta er í fyrsta skipti sem ég geri
það. Þetta er líka í fyrsta skipti sem ég
spila með stjómanda. Ég hef lært alveg
gífurlega mikið af þessu. Auðvitað hef
ég lært sérstaklega mikið vegna þess að
Morgunblaðið/Þorkell
Þórarinn Sigurbergsson, gítarleikari.
hér er ég að spila með topp hljóðfæra-
leikumm og einstökum stjómanda, þar
sem Zukofsky er. Ég mundi gjaman vilja
gera meira af þessu í framtíðinni."
Er eitthvað samið fyrir gítar á íslandi?
„Seinustu árin hafa fæðst hér verk
fyrir gítar og það á mjög háu plani.
Átli Heimir hefur samið fyrir gítarinn
og fyrir stuttu samdi Hafliði Hallgríms-
son „Jakobsstigann“ fyrir Pétur Jónasar.
Þetta hafa verið einleiksverk, en það
væri óskandi að menn færa að skrifa
kammerverk fyrir gítar hér. En það fer
auðvitað allt eftir því hversu duglegir
gítarleikarar em að fá tónskáldin til þess.
Framkvæðið verður að vera þeirra.