Morgunblaðið - 24.03.1987, Side 30

30
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 24. MARZ 1987
Skógræktarþing:
Á FYRSTA skógræktarþingi,
sem haldið hefur verið hér á
landi og Skóg-ræktarfélag Is
lands og Skógrækt ríkisins
stóðu að, var einkum rætt um
stefnumótun og markmið með
skógrækt hér á landil Hátt á
annað hundrað manns sóttu
þingið víðsvegar af landinu auk
fulltrúa ýmissa stofnana og
samtaka, sem tengjast skóg-
rækt á einn eða annan hátt, en
þess utan var þingið opið ðllum
áhugamönnum. Þingið þótti
fara hið besta fram. Voru menn
almennt ánægðir með
árangurinn þótt mörgum
spurningum sé enn ósvarað og
gefur þingið tilefni til frekari
umræðu um skógrækt á Islandi.
í erindi Morten Bendz, prófess-
ors frá Svíþjóð, „ísland vanþróað
skógræktarland", bar hann saman
skógrækt hér á landi við átak sem
gert hefur verið í skógrækt í
Eþíópíu, Indlandi og Kóreu. I
þessum löndum hafði ofbeit og
stríð eytt skógum undangengin
ár en nú hefur blaðinu verið snúið
við og lönd lögð undir skógrækt
á ný. Af reynslu, sem fengist hef-
ur við endurreisn skóganna, benti
Morten á nokkra sameiginlega
þætti sem vert væri að huga að
hvort ekki ættu einnig við á ís-
landi. Hann lagði áherslu á að
gott samstarf náðist milli þeirra
sem unnu verkið og stjórnenda
og arðsemi skóganna varð góð á
skömmum tíma. Menn einbeittu
sér að fáum innlendum trjá-
plöntu-tegundum, sem höfðu
gefist vel. Upplýsingastarf var
aukið stórlega með kynningar-
ferðum um landið um leið og
ráðgjöf var efld. Morten taldi það
mjög mikilvægt að eignarréttur
landeigenda hvort sem í hlut áttu
einkaaðilar eða ríki var skilgreind-
ur þegar í upphafi og lög um hver
nyti arðs af skóginum voru skýr.
Að lokum sagði hann að möguleik-
ar til skógræktar væru hér á landi
en spurningin væri sú hvort
pólitískur vilji væri fyrir hendi.
í erindi Sigurðar Blöndal, skóg-
ræktarstjóra ríkisins, gerði hann
grein fyrir möguleikum til skóg-
ræktar á Islandi. Ræddi um
náttúrufar, gróðurlendi og veður-
far, tæknilega möguleika, trjáteg-
Magnús Pétursson hagsýslustjóri og Morten Bendz prófessor.
Gestir ráðsefnunnar fylgdust af áhuga með umræðunum.
undir og kvæmi. Fram kom að
möguleikarnir eru fyrir hendi á
rúmlega einum tíunda hluta lands.
Veðurfar hefur mest áhrif á rækt-
unarskilyrði og er hitastig stærsti
þátturinn en jarðvegsskilyrði og
önnur landnýting þrengir mögu-
leikana að einhveiju leyti.
Tæknilegir möguleikar til skóg-
ræktar hafa verið kannaðir og
þekking hefur fengist á þeim teg-
undum sem best henta. Aðrir
þættir eins og stærð þjóðarinnar,
þarfir hennar, óskir, fjárhagsleg
geta og vilji vega einnig þungt.
Síðan ræddi hann um markmið
Morgunblaðið/Ól.K.M.
Hulda Valtýsdóttir formaður Skógræktarfélags íslands og Hákon
Bjarnason fyrrverandi skógræktarstjóri.
meðal annars að hagur sérhverrar
þjóðar væri ekki eingöngu falinn
í verðmætum, sem mæld verða í
tölum, heldur einnig huglægum
verðmætum. Hamingja hvers
manns felst að hluta í þeirri
lífsfyllingu sem umhverfið veitir
honum og honum lærist að meta
sem verðmæti. Hann varpaði fram
spurningunni um hvaða rök mæltu
með því að veita fé til skógræktar
og hvort hægt væri að reiða sig
á að slíkt starf yrði metið í fram-
tíðinni. Magnús benti á að þekking
og reynsla af skógrækt væri það
sem fyrst og fremst hefði áunnist
á undangengum árum og sagði
að með breyttum búskaparháttum
ræddu menn í fyrsta sinn um að
bijóta land til skógræktar í stað
þess að beita á það kvikfé. Ekki
gæti talist óeðlilegt að mönnum
dytti þá fyrst í hug að leggja fyr-
ir sig loðdýrarækt og fiskeldi þar
sem von væri á hagnaði þegar á
fyrstu árum. Menn yrðu hinsvegar
að kippa sér upp úr því hugarfari
þegar um skógrækt væri að ræða.
Að loknu erindi Magnúsar voru
pallborðsumræður sem Árni
Gunnarsson, ritstjóri, stýrði. Þar
sátu fyrir svörum Morten Bendz,
Sigurður Blöndal, Snorri Sigurðs-
son og Magnús Pétursson. Þing-
inu lauk með ávarpi Matthíasar
Johannessen, ritstjóra, og fjallaði
hann um skógrækt og mannrækt
á hugmyndafræðilegum grunni.
skógræktar og hvernig ætti að
ná þeim. Hver væru æskilegustu
vinnubrögðin og nauðsyn þess að
gera skógræktaráætlanir.
Magnús Pétursson, hagsýslu-
stjóri, fjallaði um skógrækt og
þjóðarhag í erindi sínu og sagði
Frá vinstri Sveinbjörn Dagfinnsson ráðuneytisstjóri Iandbúnaðar-
ráðuneytinu, Jón Bjarnason skólastjóri Bændaskólans á Hólum en
hann var fundarstjóri ráðstefnunnar og Sigurður Blöndal ráðuneytis-
stjóri.
*
Alyktun skógræktarþings 1987:
Skógrækt, þáttur í
endurheimt landgæða
Á FYRSTA skógræktarþingi
sem haldið hefur verið hér á
landi, var eftirfarandi ályktun
samþykkt:
„Hlutverk skógræktar hér á
landi er margþætt. Skógrækt er
einn veigamesti þátturinn í endur-
heimt landgæða, sem glatast hafa
á 11 alda búsetu í landinu. Skóg-
rækt nútímans getur gert landið
betra en það var í árdaga. Með
breyttri landnýtingu verður skóg-
græðsla móguleg á stórum
svæðum. Þessa möguleika á að
nýta sem fyrst.
1. Nytjaskógrækt: Viður er
náttúruafurð sem hörgull er á víða
um heim. í næstu framtíð mun
viðarþörf aukast.
Fjáifesting til nytjaskógræktar
skilar sér seint. Stuðningur hins
opinbera til þessarar ræktunar-
greinar er því nauðsynlegur.
Nytjaskógar munu standa undir
kostnaði við endurræktun hér
þegar fram líða stundir eins og í
öðrum ræktunarlöndum. Þörf á
framlögum hins opinbera til nytja-
skógræktar mun því minnka í
samræmi við það.
2. Fjölnytjaskógrækt: Skóg-
rækt hefur margvíslegt annað
gildi en það sem felst í verðmæti
viðarafurða. Má þar nefna ræktun
skjólbelta og trjágróðurs í byggð
og borg. Skóg og tijárækt eykur
verðmæti landsins á margþættan
hátt.
3. Verndarskógiækt: íslenski
birkiskógurinn er sterkasta vörn
jarðvegs gegn rofi. Meginorsök
jarðvegseyðingar er eyðing birki-
skóga. Friðun lands og ræktun
íslenska birkisins stórbætir land-
kosti.
Skógrækt á Islandi er einn
meginþáttur umhverfisverndar.
Efling gróðurlendis er nátengd
sjálfstæðishugsjóninni. Ásýnd
landsins er öllum landsmönnum
metnaðarmál.
Tökum saman höndum - fær-
um landið í skrúðklæði.“
Þörf á stefhumörk-
un í skógrækt