Morgunblaðið - 05.07.1987, Síða 24

24
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 5. JÚLÍ 1987
ORÐSNILLD
(WordPerfect)
íslensk ritvinnsla
Fjölbreytt og vandað námskeið í notkun rit-
kerfisins ORÐSNILLD. Forritið er á íslensku
og með íslensku orðasafni.
Dagskrá:
★ Helstu grundvallaratriði í DOS.
★ Nokkur byijendaatriði í WordPerfect.
★ Heistuskipanirviðtextavinnslu.
★ Verslunarbréfog töflusetning.
★ Dreifibréf.
★ Gagnavinnsla.
★ íslenska orðasafnið og notkun þess.
■k Umræðurogfyrirspurnlr.
TÍmi: 8., 9., 13. og 14 júlfkl. 17-20.
Innritun í símum 687590 og 686790.
TÖlvufræðslan
BORGA R TÚfíJI 28
Leiðbeinandi:
Matthías Magnússon,
rithöfundur
SYNDU
FYRIRHYCCJU
SKÓLABÖK
STYRKIR PIG
í NÁMI
Með sparnaði á Skólabók ávaxtar þú
sumarlaunin oa ávinnur þér um leið lánsréttindi.
SAMVINNUBANKINN
Þjónustaíþína þágu
Góðan daginn!
íminningu
Eiríks Ormssonar
rafvirkjameistara
í tilefni þess að 6. júlí 1987 eru
liðin hundrað ár frá fæðingu Eiríks
Ormssonar, rafvirkjameistara, vilj-
um við, sem þessi orð ritum,
minnast hans með fáeinum orðum.
Við eigum það sameiginlegt, allir
þrír, að hafa starfað hjá Bræðrun-
um Ormsson hf. frá því um 1960
og vera þar enn við störf, þó að
fyrirtækið hafi að mestu skipt um
eigendur, eftir að Eiríkur féll frá,
en sonur hans, Karl, keypti þá fyrir-
tækið af systrum sínum og rekur
það nú undir sama nafni ásamt fyöl-
skyldu sinni. Orð okkar eru þó að
sjálfsögðu engin endanleg úttekt á
sögu fyrirtækisins, heldur aðeins
nokkur orð um merkan mann og
brautryðjanda, sem við vorum svo
lánsamir að starfa með og fyrir um
áratuga skeið. Eiríkur lézt 29. júlí
1983.
Eiríkur fæddist í Efriey í Meðal-
landi 6. júlí 1887. Foreldrar hans
voru Ormur Sverrisson, bóndi þar,
og Guðrún Ólafsdóttir, húsfreyja.
Systkinin voru tíu, en af þeim kom-
ust átta á legg. Kona Eiríks var
Rannveig Jónsdóttir, fædd 9. júní
1892, í Þykkvabæjarklaustri í
Álftaveri. Böm þeirra urðu fjögur
ásamt einni kjördóttur.
Árið 1922 stofnaði Eiríkur fyrir-
tækið „Rafvéla- og mælaviðgerðir
— Eiríkur Ormsson", og var það í
húsnæði á Óðinsgötu 25 í
Reykjavík. Árið 1923 gerðist bróðir
hans, Jón, meðeigandi í fyrirtækinu
og nefndist það eftir þessa sameign-
ingu Bræðumir Ormsson. Síðan
skildu leiðir með þeim bræðrum. Jón
stofnaði sjálfstæðan rekstur í árs-
byijun 1932, en Eiríkur hélt starf-
seminni áfram undir sama nafni.
Árið 1936 var fyrirtækið flutt í eig-
in húsnæði á Vesturgötu 3. Þar var
það starfrækt allt til ársins 1966,
er flutt var í ný húsakynni í Lág-
múla 9, þar sem starfsemin er enn
til húsa. Upphaflega var starfsemin
að mestu helguð rafvélaviðgerðum
ásamt nýlögnum og viðgerðum í
hús og skip, en einnig farið út í
minniháttar iðnað, svo sem að fram-
leiðá ýmsar gerðir skipalampa og
ljóskastara og önnur smátæki, t.d.
loftdósir. Um skeið var stór þáttur
fyrirtækisins að reisa rafstöðvar úti
um land, fyrir einstök bændabýli
eða mörg saman. Síðar var farið
að smíða litlar ljósavélar, svonefnda
„dverga", bæði fyrir vind- og vatns-
afl. Eftir að fyrirtækinu tók að
vaxa fískur um hrygg og umboðum
fjölgaði var farið út í umfangsmeiri
starfsemi, svo sem viðgerðir á raf-
kerfi bifreiða með Bosch-rafbúnaði,
stillingar á dísilolíuverkum o.þ.h.
Innflutningur á AEG-heimilistækj-
um óx mjög og er nú stór þáttur í
starfsemi fyrirtækisins. Innflutn-
ingur á fólksflutningslyftum hefur
verið snar þáttur í starfsemi fyrir-
tækisins, svo og innflutningur á
röntgentækjum, röntgenfílmum
o.þ.h., enda var Eiríkur einn af
þeim fyrstu, en önnuðust uppsetn-
ingu á röntgentækjum hérlendis.
Ymis stór verk voru unnin á vegum
fyrirtækisins, s.s. rafvirkjun fyrir
álbræðsluna í Straumsvík, raf-
magnsverk við Búrfellsvirlq'un,
lagning háspennulínu frá Búrfelli
að Geithálsi í Mosfellssveit o.fl.
Þessi verk voru unnin í samvinnu
við erlend fyrirtæki og reyndist sú
samvinna vel. Það var vissulega
ánægjulegt að fá að nokkru leyti
að vera þátttakandi í öllu þessu fjöl-
breytta starfi, sem fyrirtækið innti
af hendi undir forsjá Eiríks Orms-
sonar.
Öll verk sín vann Eiríkur af mik-
illi kostgæfni, elju og samvizku-
semi. Hann var einatt mættur löngu
áður en venjulegur vinnutími hófst
og hann fór oftast síðastur heim
að kveldi. Eiríkur lagði mikið upp
úr stundvísi starfsmanna sinna. Ef
einhvem tíma kom fyrir að starfs-
maður mætti of seint hafði Eiríkur
það fyrir venju að víkja sér að við-
komandi og segja: „Hvemig var
það, ég sá þig ekki í morgun?"
Fleira var ekki sagt, en fáir vildu
horfa í augu Eiríks og þurfa að
svara þessari spumingu í tvígang.
Þetta var fyrir tíma stimpilklukku
og fljótandi tímamætingar og gafst
ekki síður vel.
Eiríkur var afar nærgætinn við
starfsfólk sitt og hafði oft á orði
að „aðgát skal höfð í nærveru sál-
ar“, enda kunni hann Einræður
Starkaðar Einars Benediktssonar
utan að. Ef honum hins vegar þótti
við fólk, þá gat verið erfítt að koma
sér í mjúkinn hjá honum aftur.
Verst var, ef hann tók fólk fyrir
að ósekju, en það skeði ekki oft.
Eiríkur var mikill höfðingi heim
að sækja. Hann átti það til að kalla
til sín á skrifstofuna bæði kunn-
ingja og vini til skrafs og ráðagerða,
einkum eftir að vinnutíma lauk á
föstudegi eða á laugardagsmorgni,
meðan þá var unnið. Hann hafði
þá næði til að ræða málin út í hörg-
ul við hvem og einn. Gekk margur
brosandi og léttur af hans fundi. í
mannfagnaði átti Eiríkur erfíðara
um vik, þar sem heymin brást hon-
um á miðjum aldri. En enginn gekk
þess dulinn, að þar fór höfðingi.
Fátt gat verið meira uppörvandi
fyrir starfsmann en að eignast trún-
að Eiríks. Ef það tókst var margt
hægt að leyfa sér. Einnig var hollt
að hlýða á hann í fámenni. Hann
var sagnaþulur góður og hafði á
hraðbergi heilu ljóðabálkana, sem
hann gat farið með reiprennandi
og án þess nokkum tíma að reka
í vörðumar. 'Það var sammerkt með
mörgum af þessum aldamótakörl-
um, að þó þeir væm allan daginn
með nefið niður í sverðinum, eða
mótomum, þá gátu þeir þulið yfír
manni að kveldi bæði sögur og ljóð
á gullaldarmáli, sem engan óraði
fyrir að þeir hefðu nokkum tíma
haft aðstöðu til að lesa, hvað þá
læra.
Eitt var einkenni Eiríks, sem
maður freistast til að halda að hafí
gengið í erfðir. Það var að nota
einatt örlitla bréfsnepla til að
punkta niður á efni í bréf eða skeyti.
Sjálfsagt stafaði þetta upphaflega
af einskærri nýtni, en gat orðið
býsna þreytandi fyrir þann, sem
átti að vinna úr sneplunum. Skrift-
in varð líka ærið smágerð og
samanþrykkt, þegar lítið var eftir
af blaðinu. Hann átti það til að
koma með vænan bunka af sneplun-
um í einu og hafði þá á orði, að
fleiri væm í vændum. Ekki er ör-
grannt um, að Karl hafí að nokkm
leyti erft þetta einkenni föður síns.
Þó Eiríkur væri ágætur þýzkumað-
ur skrifaði hann bréf sín jafnan á
íslenzku og vildi fá þau þýdd á
gott mál. Enginn var honum samt
slyngari við að þýða úr þýzku
tæknimáli, enda var Eiríkur nýyrða-
smiður ágætur. Það sagði okkur frú
Dolinda Tanner, sem lengi var
einkaritari hjá fyrirtækinu, að hún
leitaði einatt umsagnar Eiríks, ef
um snúinn tæknitexta var að ræða,
sérstaklega ef hann fjallaði um
virkjanir.
Eiríkur var liðlega meðalmaður
að vexti, teinréttur í baki fram á
efri ár, en þá gerðist hann nokkuð
lotinn. Hann var alla tíð grann-
holda, snar í hreyfingum og
rammur að afli á yngri ámm, eins
og gjamt er um smiðL Hann lauk
sveinsprófí í trésmíði um eða eftir
1910, en fór síðan til náms til Dan-
merkur og Þýzkalands í vélavind-
ingum, mælaviðgerðum og stilling-
um, eins og áður var vikið að.
Það leika margar minningar um
hugann, þegar minnst er Eiríks
Ormssonar, og verða þær ekki allar
færðar hér til leturs. Hann var sér-
stæður maður, sem enginn gleymir,
er þekkti. Uppáhaldsorðatiltæki
Eiríks var að jafnaði: „Sveltur sitj-
andi kráka, en fljúgandi fær.“ Það
átti vel við framkvæmdamanninn.
Hlutimir koma sjaldnast af sjálfu
sér, það skal fyrir þeim haft. Við
lærðum margt af Eiríki, bæði til
munns og handa. Þó má ætla, að
það sem hann lagði mesta áherzlu
á og brýndi oftast fyrir okkur væri
að sýna trúmennsku í starfí. Það
hefur reynzt farsælt.
Blessuð sé minning Eiríks Orms-
sonar.
, Guðmundur Gislason,
Hermann Guðjónsson,
Þórir A. Sigurbjörnsson.