Morgunblaðið - 05.09.1987, Blaðsíða 30

30
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 5. SEPTEMBER 1987
Persaflói:
Perez de Cuellar fær
umboð til friðarfarar
ítalir ákveða að senda herskip inn á flóann
Sameinuðu þjóðunum, Róm , Reuter
ÖRYGGISRÁÐ Sameinuðu þjóðanna hefur veitt Perez de Cuellar,
framkvæmdastjóra samtakanna, umboð til að reyna að koma á friði
í striði írana og íraka. Mun hann sækja ráðamenn í ríkjunum tveim-
ur heim svo fljótt sem auðið er. ítalska rikisstjórain ákvað i gær
að senda herskip inn á flóann.
Ákvörðun ítala má rekja til áras-
ar írana á ítalska olíuskipið Jolly
Rubino á fimmtudag. Einnig hefur
verið bent á að ítalir fá 40 prósent
þeirrar olíu sem þeir nota frá ríkjun-
um við Persaflóa. Áður hafði ríkis-
stjómin afráðið að bíða þess hvort
friðarumleitanir á vettvangi Sam-
einuðu þjóðanna bæru árangur.
Þeirri stefnu var breytt í gær. Ekki
er vitað hvort tundurduflaslæðarar
eða stærri herskip verða send inn
á flóann. ítalska þingið þarf að
leggja blessun sina yfir þessa
ákvörðun en að sögn heimildar-
manna Reuters-fréttastofunnar
verður ekki beðið eftir því að það
afgreiði málið þar eð siglingin inn
á Persaflóa tekur 25 sólarhringa.
Ekki liggur fyrir hvenær skipin láta
úr höfn. 40 bandarísk herskip eru
fyrir á flóanum auk breskrar flota-
deildar. Þá er frönsk flotadeild á
leið til flóans með flugmóðurskipið
Clemenceau í broddi fylkingar.
Perez de Cuellar, framkvæmda-
stjóri Sameinuðu þjóðanna, sagði á
fréttamannafundi í gær að hann
hygðist fyrst sækja heim ráðamenn
í Iran áður en hann ræddi við íraska
embættismenn. Öiyggisráð Sam-
einuðu þjóðanna hefur hvatt ríkin
til að semja um vopnahlé en íranir
hafa ekki viljað samþykkja þessa
málaleitan. Irakar hafa fallist á
samþykkt Öryggisráðsins með viss-
um skilyrðum. Verkefni de Cuellars
verður því að fá íranska ráðamenn
til að láta af þessari afstöðu.
Ekki er vitað hvenær fram-
kvæmdastjórinn leggur land undir
fót en hann kvaðst vænta þess að
það gæti orðið um miðja næstu
viku. Hann myndi síðan snúa aftur
til New York þann 16. eða 17. þessa
mánaðar. Fjandríkin tvö hafa verið
hvött til að láta af vopnaskaki sínu
á meðan á för de Cuellars stendur.
írakar tilkynntu í gær að þeir
hefðu ráðist á „stórt skotmark á
hafi úti“ en það mun tákna olíuskip
á máli herstjómarmanna í írak.
Sagt var að skipið hefði verið undan
ströndum íran. Þetta er þrettánda
árasin sem írakar tilkynna um frá
því þeir hófu aftur að beina kröftum
herafla síns gegn olíuskipum og
olíuvinnslustöðvum írana.
Ingvar Carlsson til Bandaríkjanna:
Tilgangur ferðarinn-
ar að draga úr beiskju
Stokkhólmi, Reuter,
INGVAR Carlsson, forsætisráð-
herra Svíþjóðar, heldur í opin-
bera heimsókn til Bandaríkjanna
á morgun og verður þar um viku
tima. Tilgangurinn með heim-
sókninni er að minnka þá beiskju,
sem ríkt hefur milli ríkjanna um
áratugi.
Carlsson er fyrsti forsætisráð-
herra Svíþjóðar, sem heimsækir
Bandaríkin í 26 ár. Hann mun ræða
við Ronald Reagan forseta og Ge-
orge P. Shultz utanríkisráðherra og
horfa á sænsku tennisstjömuna
Bjöm Borg etja kappi við George
Bush varaforseta, sem er ötull tenn-
isáhugamaður.
Olof Palme, forveri Carlssons í
embætti, reitti Bandaríkjastjóm til
reiði er hann gekk í broddi fylking-
ar ásamt sendiherra Norður-Kóreu
í mótmælagöngu gegn stríðiknu í
Víetnam árið 19C8.
Bandarílqamenn kvödd sendi-
herra sinn í Svíþjóð heim um skeið
eftir að Palme líkti sprengjuárásinni
á Hanoi, sem Richard M. Nixon
forseti fyrirskipaði, við stríðsglæpi
nasista í heimsstyrjöldinni síðari.
Palme var aldrei boðið til Hvíta
hússins.
„Það hefur tekið Bandaríkja-
menn mörg ár að komast yfir
beiskjuna í garð Svía, sem spratt
af ijandsamlegri afstöðu þeirra,“
sagði Gregory Newell, sendiherra
Bandaríkjanna, í viðtali við sænska
dagblaðið Dagens Nyheter.
Reuter
John Marion, forstöðumaður Sotheby’s í Bandaríkjunum, tekur
hér f hönd safnarans John Whitney Payson, eiganda „Sverðlilj-
na“, um leið og tilkynnt var um fyrirhugaða sölu.
40 milljónir dala
fyrir oíiu á striga?
Sotheby’s selur Van Gogh
New York, Reuter.
MYND eftir Vincent Van Gogh,
sem hann málaði fyrir tæplega
100 árum, verður boðin upp í
New York-borg hinn 11. nóv-
ember nk. og er gert ráð fyrir
að fyrir hana fáist um 40 mil(j-
ónir Bandaríkjadala, en það er
jafnvirði um 1,6 miHjarðs
íslenskra króna. Myndina mál-
aði Van Gogh á geðveikrahæli
nndir lok lífs síns og þykir
myndin, sem er af sverðliljum,
vera gott dæmi um samtvinnun
æðis hans og snilldargáfu.
Myndin, sem kölluð er „Sverð-
liljur", þykir jafnvel enn meira
listaverk en „Sólblóm" Van
Goghs, en sú mynd seldist fyrir
39,9 milljónir Bandaríkjadala í
Lundúnum fyrr á árinu og hefur
ekkert málverk selst hærra verði
á uppboði.
Myndin var máluð vorið 1889
og er nú í eigu listsafnarans John
Whitney Payson, en hefur verið
hangið uppi í safni Westbrook-
háskóla í Portland í Maine-fylki.
Páfi hyggst áminna
bandaríska kaþólikka
Páfagarði, Los Angeles, Reuter.
EMBÆTTISMENN í Páfagarði
sögðu f gær að Jóhannes Páll
V estur-Þýskaland:
Austur-Þj óðverjum
afhent bænaskjal
Bonn, Reuter.
VESTUR-ÞÝSK mannréttinda-
samtök afhentu f gær bænaskjal,
sem fimmtán hundruð menn
skrifuðu undir, f fastaskrifstofu
austur-þýskra yfirvalda f Bonn.
Wulf RothenbScher, talsmaður
Alþjóðamannréttindastofnunar-
innar (IGFM) í Frankfurt, sagði
að háttsettur austur-þýskur
stjórnarerindreki hefði tekið á
móti fulltrúum samtakanna.
Þetta er fyrsta sinni, sem slfkum
samtökum hefur verið veitt mót-
taka f skrifstofu Austur-Þjóð-
veija f Bonn.
„Stjórnarerindrekinn fullvissaði
okkur um að skjalið yrði afhent
austur-þýskum embættismönnum
og sagði að hinum undirrituðu yrði
ekki refsað," sagði Rothenbácher.
Hann kvað Austur-Þjóðveija, sem
vildu heimsækja ættingja sína f
Vestur-Þýskalandi, hafa ritað undir
bænaskjalið. Þar æsktu Vestur-
Þjóðveijar einnig leyfis til að fara
til Austur-Þýskalands og farið væri
fram á að austur-þýsk yfirvöld mis-
kunnuðu sig yflr pólitíska fanga.
Ýmsir vestur-þýskir ráðmenn,
sem munu hitta Erich Honecker,
leiðtoga Austur-Þýskalands, eftir
að hann kemur til Bonn á mánu-
dag, fengu afrit af bænaskjalinu.
Austur-Þjóðveijar neita því að
hafa póiitíska fanga í haldi. Vísa
þeir einnig ásökunum um mannrétt-
indabrot á bug.
Austur-Þjóðveijar samþykktu í
ágúst að taka á móti bænaskjalinu
og sagði Johan Ziegler, sem af-
henti skjalið auk tveggja annarra,
að hann hefði verið undrandi á að
þeir skyldu vilja taka við því, enda
hefði slíkt ekki gerst áður.
Samtökin IGFM fjalla aðallega
um mannréttindamál í kommúnist-
aríkjum. Sagði Rothenbácher að
þau hefðu lista yfir fimm þúsund
pólitíska fanga í Austur-Þýskalandi
og hefðu margir þeirra verið beittir
sálrænum og líkamlegum pjmting-
um.
páfi II. ætlaði í heimsókn sinni
■ til Bandarfkjanna, sem hefst f
næstu viku, að áminna þarlenda
kaþólikka um að ekki sé hægt
að tileinka sér sumar kenningar
kirkjunnar, en virða aðrar vett-
ugi.
Einn embættismannanna, sem
kom fram á blaðamannafundi í
Páfagarði, sagði að meira þyrfti að
hugsa um öryggi páfa í Banda-
ríkjunum en í öðrum ríkjum vegna
þess að þar væri auðveldara að
komast yfír skotvopn.
Páfinn kemur til Miami á
fimmtudag og verður í tíu dag.
Ætlar hann til Columbia í Suður-
Karolínu, New Orleans, San
Antonio, Phoenix, Los Angeles,
40 milljarðar fyr-
ir Hilton-hótelin
London, Reuter.
BRESKT stórfyrirtæki, Lad-
broke Group PLC, sem á eignir
vfða og sérhæfir sig í ferða-
mannaþjónustu, tilkynnti í gær
að það hygðist fest kaup á Hil-
ton- hótelkeðjunni fyrir upphæð
sem jafngildir um 40 milljörðum
fslenskra króna.
Eigandi Hilton-keðjunnar er
bandaríska fyrirtækið Allegis Corp-
oration. Breska fyrirtækið eignast
öll Hilton-hótelin sem eru 91 að
tölu og mun að auki annast rekstur
Toronto Westin Hotel f Toronto í
Kanda. Þýska flugfélagið Luft-
hansa og japanska flugfélagið JAL
buðu einnig í hótelin.
Ladbroke-fyrirtækið rekur hótel
víða um heim og hefur í nokkum
tíma leitað eftir kaupum á hótelk-
eðrju í dýrari kantinum. í fyrra bauð
það í Hilton-hótelin en fyrirtækið
sem þá átti þau hafnaði boðinu og
Allegis hreppti hnossið.
Monterey, San Francisco og Detro-
it. Mun hann m.a. koma að máli
við Ronald Reagan Bandaríkjafor-
seta.
Skoðanakannanir sýna að róm-
versk-kaþólskir Bandaríkjamenn
velja og hafna úi trú sinni. Viður-
kenna þeir vissan boðskap kirkjunn-
ar, en annan sætta þeir sig ekki
við. Á það einkum við um siðferði-
leg atriði, fóstureyðingar, getnaðar-
vamir og kynlíf utan hjónabands.
Þegar Páfagarður vítti Charles
Curran, prest og guðfærðing, og
Raymond Hunthausen, erkibiskup
í Seattle, á síðasta ári fyrir skoðan-
ir um siðferðismál, sem stríddu
gegn kenningum kirkjunnar, reidd-
ust kaþólikkar í Bandaríkjunum.
Á blaðamannafundinum kom
fram að Jóhannes Páll myndi veija
kenningar kirkjunnar og ekki sætta
sig við neinar málamiðlanir. Páfan-
um væri fyllilega ljóst að ýmsir
öfga- og þrýstihópar ætluðu að
hafa sig í frammi þegar hann kæmi.
Skipuleggjendur ferðar páfa væm
aftur á móti alls óhræddir við mót-
mæli homma, lesbía, gyðinga og
kvenréttindakvenmanna.
Forystumenn Simon Wiesent-
hal-stofunarinnar í Los Angeles
lýstu yfir því á fimmtudag að þeir
hefðu hafnað boði um að hitta páfa.
Sögðu þeir að Páfagarður hefði
ekki einu sinni látið svo Ktið sem
að harma það að Jóhannes Páll
skyldi hafa veitt Kurt Waldheim,
forseta Austurríkis, áheym. Að
auki hefði Páfagarður enn ekki tek-
ið upp fullt stjómmálasamband við
ísraela.