Morgunblaðið - 07.10.1987, Blaðsíða 30

30
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 7. OKTÓBER 1987
Noregnr:
Deilt um bú-
seturétt alb-
anskættaðra
flóttamanna
Ósl6, Reuter.
NORSKIR mannréttindahópar
hafa gagnrýnt harðlega áform
stjórnvalda um að vísa 900 mönn-
um af albönskum ættum heim til
föðurhúsanna. Þeir eru flestir
frá Kosovo-héraði í Júgóslavíu.
Alþjóðasamtökin Amneaty hafa
tekið undir þessa gagnrýni og
segja, að langflestir eigi fangels-
isvist yfir höfði sér.
Albanimir hafa komið til Noregs
á síðustu tveimur árum. Allir hafa
þeir óskað eftir pólitísku hæli í
landinu. Eins og alkunna er af frétt-
um hefur verið mjög róstusamt í
Kosovo síðustu árin. Átta af tíu
íbúum þar telja sig Albani og hafa
krafízt þess, að fá að stofna sér-
stakt lýðveldi.
Norsk stjómvöld hafa upp á síð-
kastið reynt að draga úr innflytj-
endastraumi og svipaðar áætlanir
hafa verið ræddar í Danmörku.
Raddir hafa og heyrzt um það í
Svíþjóð, að tími væri kominn til að
setja strangari skilyrði fyrir því að
fólk fengi að setjast þar að.
Talsmaður Amnesty í Noregi,
Eyvind Johnson, sagði í gær, að
norsk stjómvöld yrðu að taka mið
af því á hvaða forsendum mönnum
væri veitt hæli. Hann sagði, að
stjómvöldum væri kunnugt um, að
flestir Albananna hefðu haft ein-
hver afskipti af baráttu fyrir auknu
frelsi og meiri réttindum í Kosovo.
Það lægi í augum uppi, að þeir
yrðu dregnir fyrir dóm og það sam-
rýmdist ekki réttlætistilfínningu
Norðmanna sem byggju viðóskorað
lýðræði og jafnrétti í lögum, að
þeir sendu menn á vit slíkra örlaga.

Reuter
Snjókoma í Bandaríkjunum
MIKIL snjókoma gerði íbúum í Pittsfield í þann daginn. í Pittsfield var skipulögð neyðar-
Massachusetts-fylki í Bandarikjunum lífið leitt þjónusta fyrir þá bæjarbúa sem voru án raf-
um helgina. Á sunnudag mældist jafnfallinn magns og skulfu úr kulda innan dyra. ökumenn
sryór rúmir 20 sentimetrar og mun það vera áttu í mestu erfiðleikum að komast leiðar aínnnr
met á þessum slóðum. Rafmagnslínur slitnuðu eins og myndin ber með sér.
og Berkshire-sveitarfélagið var rafmagnslaust
Forsetakosningar í Egyptalandi:
Mubarak fékk 97
prósent atkvæða
Sviss: ________
Aubert
sest í helg-
an stein
Bern, Reuter.
PIERRE Aubert, utanríkisráð-
herra Sviss, tilkynnti í fyrradag
að hann hygðist láta af embætti
í desember. Aubert tilheyrir
flokki jafnaðarmanna og hefur
hann gegnt starfi utanrikisráð-
herra í tfu ár.
Tilkynning Auberts kom ekki á
óvart því lengi hafði verið spáð að
hann myndi brátt láta af störfum.
Aubert tilkynnti um ákvörðun sína
á fréttamannafundi í fyrradag sem
boðað var til í lok síðasta þingfund-
ar en þingkosningar verða haldnar
í Sviss þann 18. þessa mánaðar.
„Ég er sextugur að aldri og störf
í þágu hins opinbera eru krefjandi,"
sagði hann aðspurður um ástæður
ákvörðunar sinnar. Þingmenn
munu kjósa eftirmann hans þann
9. desember.
Aubert hefur verið gagnrýndur
fyrir utanríkisstefnu sína en hann
hefur leitast við að gera land sitt
meira áberandi en áður á vettvangi
alþjóðastjómmála. Hefur ýmsum
þótt framganga hans vera í ósam-
ræmi við hlutleysisstefnu landsins
auk þess áem forystuhæfíleikar
hans hafa verið dregnir í efa.
Kairo, Reuter.
EGYPSKIR kjósendur gengu í
fyrradag að kjörborðinu tíl að
velja sér forseta til næstu sex
ára. Hosni Mubarak núverandi
forseti Egyptalands var einn f
framboði og þurftu kjósendur
einungis að setja Já“ eða „nei“
á kjörseðilinn. 97 prósent kjós-
enda greiddu Mubarak atkvæði
og mun hann þvi sitja sitt annað
kjörtímabil. Zaki Badr innanrík-
isráð’herra greindi frá úrslitun-
Noregnr:
Herða gæsluna við
sovésku landamærin
Minjagriþasafnarar til vandræða
Osló, Reuter.
NORSK stjórnvöld hafa ákveðið
að herða gæslu við sovésku
landamærin til að koma í veg
fyrir ferðir ástríðufullra mipja-
gripasafnara inn á sovéskt
yfirráðasvæði. Að sögn tals-
manns norska utanríkisráðu-
neytisins hafa 32 Norðmenn
farið í leyfisleysi yfir landamær-
in á þessu ári.
Landamæri Noregs og Sovétríkj-
anna liggja saman á tæplega 200
kílómtera löngu svæði. Að sögn
Pers Faust, talsmanns norska ut-
anríkisráðuneytisins, hafa Sovét-
menn mótmælt því að norskir
ríkisborgarar skuli eiga svo greiðan
aðgang að sovésku yffirráðasvæði.
Norsk stjómvöld kveðast líta mál
þetta alvarlegum augum. „Yfírleitt
er um unga menn að ræða sem
fengið hafa sér nokkra bjóra og
vilja sýnast kaldir kallar," sagði
Faust. „Þess vegna synda þeir yfir
ána sem markar landmærin og
koma til baka með einhvers konar
sigurlaun - yfirleitt skilti með rúss-
neskri áletrun. Á vetuma fara þeir
yfír á vélsleðum," bætti hann við.
Norðmenn leggja áherslu á að
sem minnst spenna ríki á landa-
mæmm ríkjanna og heimiia þeir til
að mynda ekki heræfingar á vegum
Atlantshafsbandalagsins á þessum
slóðum. Um 150 landamæraverðir
sjá um gæsluna. Viðbúnaður Sovét-
manna er einnig í lágmarki.
Varðtumar em fáir og hermt er
að sprengjur séu ekki grafnar þar
í jörðu. Embættismenn frá ríkjun-
um tveimur funda einu sinni í
mánuði um gæsluna á landamæmn-
um og em þeir fundir ýmist haldnir
á norsku eða sovésku yfirráða-
svæði.
um í sjónvarpi í gær.
Mubarak sver embættiseið á
mánudag og hefur hann lýst yfír
því að Atef Sedki verði áfram for-
sætisráðherra hans, en búist er við
að hann geri einhveijar breytingar
á stjóm sinni.
14,3 milljónir Egypta hafa at-
kvæðisrétt og 12,7 milljónir neyttu
hans. 12,4 milljónir “atkvaeðaseðla
vom gildar og þar af vora 12 millj-
ónir til stuðnings Mubarak. Aðeins
$58.695 Egyptar greiddu atkvæði
gegn því að hinn 59 ára gamli for-
seti sæti áfram.
Badr sagði að fjöldinn hefði stutt
Mubarak vegna fyrri afreka hans:
„Kjósendur veittu lýðræði, frelsi,
öryggi og stöðugleika stuðning
sinn,“ sagði Badr.
Aðeins helmingur kjósenda
greiddi atkvæði f þingkosningum í
apríl og sá Mubarak því ástæðu til
að skora á landsmenn að mæta á
kjörstað, jafíivel þótt þeir fylgdu
honum ekki að málum, í ræðu
kvöldið fyrir kosningamar: „Þjóðin
verður að sýna að hún trúi á lýðræð-
ið,“ sagði forsetinn. í raun er skylda
í Egyptalandi að taka þátt í kosn-
ingum, eða „skoðanakönnunum"
eins og þær em kallaðar og 40
króna sekt vofir yfír þeim sem
heima sitja.
Reuter
Hosni Mubarak, nýendurkjörinn forseti Egyptalands, stendur við
gröf óþekkta hermannsins f Kairó.
Mubarak þykir heldur sviplaus
leiðtogi í samanburði við fyrirrenn-
ara sína Anwar Sadat, sem féll
fyrir morðingja hendi árið 1981, og
Gamal Abdel Nasser. Mubarak hef-
ur hvatt þjóð síría til að „vinna
meira, framleiða meira og eignast
færri böm,“ til að rétta við efnahag
landsins.
Stjómararídstöðuflokkar studdu
Mubarak, en þeir vilja þó allir að
fyrirkomulagi forsetakosninga
verði breytt og haldnar verði beinar
kosningar, þar sem stjómmálamenn
geti boðið sig fram til embættisins.
Eins og málum er nú háttað skipar
þingið forsetaframbjóðendur og
ákvað að Mubarak skyldi einn fara
fram. Samkvæmt stjómarskránni
varð Mubarak að boða til kosninga
ætlaði hann að sitja annað kjörtíma-
bil.
Sovétríkin:
Niðurgreiðslukerfið í
landbúnaði fáránlegt
Kaffið dýrara en áður
London, Reuter.
Heimsmarkaðsverð & kaffi
hækkaði á mánudag f kjöifar
þess, að fulltrúar framleiðenda
og kaupenda ákváðu að koma
á útflutningskvótum til að
draga úr offramboði á mark-
aðnum.
Ef staðið verður við samkomu-
lagið og kvótana mega neytendur
búast við að þurfa að greiða að-
eins meira fyrir kaffisopann til
mikils léttis fyrir fjármálaráðherra
framleiðslulandanna en þau em
aðallega skuldum vafín þriðja-
heimsríki. Er að því stefht, að
verðið verði ekki lægra en 1,20
dollarar fyrir pundið (0,45 kg) en
í mars sl. var það komið niður í
90 sent og hefur verið í 106 sent-
um að undanfömu. Á mánudag
hækkaði það í London um 4,5 sent.
- segir Gorbach-
ev Sovétleiðtogi
Moskvu, Reuter.
MIKHAIL Gorbachev, leiðtogi
Sovétríkjanna, sagði í ræðu í
Murmansk á fimmtudag f sfðustu
viku að umbótastefna sín væri
bylting án blóðsúthellinga. Sem
dæmi um afdrifarík stefnumál
sfn nefndi hann baráttuna við
drykkjusýkina og verðhækkanir
á nauðsynjavörum sem hingað til
hafa verið fáanlegar við vægu
verði f Sovétríkjunum.
Gorbachev sagði að næstu tvö
árin yrðu prófsteinninn á stefnu
sína, því hún væri farin að hafa
áhrif á lff tugmilljóna manna. Hann
fullyrti að baráttan við diykkjusýk-
ina hefði þegar bætt líf fjölda fólks:
„Og hvemig er hægt að meta það
til fullnustu," bætti hann við. Síðan
skýrði leiðtoginn hvað hann ætti
við með kröfunni um aukið lýð-
ræði: „Lýðræði er meðvituð ögun
og skilningur á nauðsyn þess að
allir taki þátt. En lýðræði er ekki
ögunar- \ýg ábyrgðarleysi og það
veitir möríríum ekki rétt til að gera
það sem þeim sýnist. Ef maður lifir
í samfélagi við aðra þá er hann
ekki frjáls undan því samfélagi."
Síðan bætti hann við að Sovétríkin
gætu ekki komist af án umbóta,
og ljóst væri að sósfalisminn ætti
mikið af leyndum krafti.
Orðrómur hefur verið á kreiki í
Sovétrílq'unum um að til standi að
hækka verð á nauðsynjavömm og
þá einkum landbúnaðarvömm.
Gorbachev staðfesti í ræðu sinni
sem sjónvarpað var beint um Sov-
étríkin, að slíkt stæði fyrir dymm
og sagði áformin nauðsynleg til að
endurskipuleggja landbúnaðar-
framleiðsluna. Jafnframt fullvissaði
hann viðstadda um að verkalýður-
inn þyrfti ekki að bera þennan
aukna kostnað. Hann bar saman
verð á landbúnaðarvömm f nokkr-
um löndum, sagði meðal annars að
verðið á brauði væri meira en fímm-
falt hærra í Bandaríkjunum en í
Sovétríkjunum. Ástæðuna fyrir
þessu sagði hann vera fáránlegt
kerfí í Sovétríkjunum sem leiddi til
þess að ríkið greiddi samyrkjubúum
tvöfalt meira fé en kæmi til baka.
Niðurgreiðslur á landbúnaðarvömm
nema að hans sögn 88 milljörðum
rúbla á ári eða 350 miHjöröum
íslenskra króna. Að lokum beindi
hann þeirri spumingu til viðstaddra
hvort þeir væm sammála um að
breytinga væri þörf og að sögn
umíuðu áheyrendur samþykkjandi
orð, hálfum huga þó.