Morgunblaðið - 24.12.1987, Síða 38

38 MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 24. DESEMBER 1987
Minningarorð um Guð-
mund I. Guðmundsson
Útgáfustyrk-
ir hækkaðir
ALÞINGI minntist látins alþingis-
manns, Guðmundar t. Guðmunds-
sonar, við upphaf fundar
sameinaðs þings sl. mánudag. Við
það tækifæri flutti Þorvaldur
Garðar Kristjánsson, forseti sam-
einaðs þings, eftirfarandi minn-
ingarorð um Guðmund í.
Guðmundsson:
Guðmundur í. Guðmundsson, fyrr-
verandi alþingismaður, ráðherra og
sendiherra, andaðist á heimili sínu
hér í borg aðfaranótt laugardags,
19. desember, 78 ára að aldri.
Guðmundur í. Guðmundsson var
fæddur í Hafnarfirði 17. júlí 1909.
Foreldrar hans voru hjónin Guð-
mundur skipstjóri Magnússon,
sjómanns í Hafnarfirði, Auðunssonar
og Margrét Guðmundsdóttir útvegs-
bónda á Brunnastöðum á Vatns-
ieysuströnd ívarssonar. Hann lauk
stúdentsprófi í Menntaskólanum í
Reykjavík vorið 1930 og lögfræði-
prófi í Háskóla íslands vorið 1934.
Að prófi loknu varð hann fulltrúi í
málflutningsskrifstofu Stefáns Jó-
hanns Stefánssonar og Asgeirs
Guðmundssonar og hálfu öðru ári
síðar meðeigandi Stefáns Jóhanns
að skrifstofunni, stundaði málflutn-
ing og önnur lögfræðistörf á vegum
hennar fram á árið 1945, varð hæsta-
réttarlögmaður 1939. 1. júní 1945
var hann skipaður sýslumaður í Gull-
bringu- og Kjósarsýslu og bæjarfóg-
eti í Hafnarfirði og gegndi því
embætti þar til hann varð utanríkis-
ráðherra í ráðuneyti Hermanns
Jónassonar í júlí 1956. Ráðherra var
hann síðan hátt í áratug, varð ut-
anríkis- og fjármálaráðherra á
Þorláksmessu 1958 í ráðuneyti Em-
ils Jónssonar, en aftur einungis
utanríkisráðherra frá 20. nóvember
1959 til ágústloka 1965 í ráðuneyt-
um Olafs Thors og sí$ar Bjama
Benediktssonar. Síðustu fjórtán árin
fram að sjötugu var hann sendiherra
íslands víða um lönd. Á árunum
1965—1971 var hann sendiherra í
Bretlandi og jafnframt í Hollandi,
Portúgal og Spáni og í lokin einnig
í Nígeríu. Arin 1971—1973 var hann
sendiherra í Bandaríkjunum og jafn-
framt í Argentínu, Brasilfu, Kanada,
og Mexíkó og á Kúbu. Árin
1973—1977 var hann sendiherra í
Svíþjóð og jafnframt í Finnlandi og
Austurríki. Loks var hann árin
1977—1979 sendiherra í Belgíu og
Lúxemborg og fastafulltrúi Islands
hjá Atlantshafsbapdalaginu.
Guðmundur í. Guðmundsson
gegndi ýmsum trúnaðarstörfum jafn-
framt aðalstarfi sínu. Árið 1936 var
hann skipaður í nefnd til að gera
tillögur um vinnulöggjöf Og var form-
aður hennar. Hann var því í forustu
við samningu frumvarps um stéttar-
félög og vinnudeilur, sem árið 1938
varð að lögum sem gilda enn harla
lítið breytt. Árin 1938—1946 var
hann stjómarformaður Sjúkrasam-
lags Reykjavíkur. 1939—1949 var
hann formaður Byggingarfélags
verkamanna í Reykjayík. Hann var
kosinn í milliþinganefnd til að athuga
og gera tillögur um launakjör al-
þingismanna 1942 og í milliþinga-
nefnd í skattamálum 1943. Arið
1947 var hann kosinn í flugráð og
sat í því til 1956. Sama ár, 1947,
var hann skipaður í néfnd til að end-
urskoða skatta- og útsvarslöggjöf-
ina. í vamarmálanefnd var hann
1952—1953, og 1954 var hann kos-
inn í milliþinganefnd um brunamál
utan Reykjavíkur. Árið 1957 var
hann kosinn í bankaráð Útvegsbanka
íslands og sat í því til 1965, var
formaður þess frá 1961.
Guðmundur í. Guðmundsson var
í miðstjóm Alþýðuflokksins frá 1940,
varaformaður ilokksins 1954—1965.
Hann var í kjöri fyrir flokkinn við
alþingiskosningamar í Gullbringu-
og Kjósarsýslu 1942—1959 og í
Reykjaneskjördæmi 1959 og 1963.
Hann hlaut sæti á Alþingi haustið
1942 og sat á þingi til 1949. Við
kosningamar það ár varð hann
landskjörinn varaþingmaður og tók
sæti á þremur næstu þingum í tíma-
bundnum fjarvistum aðalmanna.
Haustið 1952 hlaut hann fast sæti
á Alþingi eftir að aðalmaður afsalaði
sér þingmennsku. Var hann síðan
landskjörinn alþingismaður til 1965,
er hann sagði af sér þingmennsku
og varð sendiherra. Alls átti hann
sæti á 25 þingum.
Guðmundur í. Guðmundsson lagði
sig fram við nám og störf sem hann
fékkst við. Hann lauk lögfræðiprófi
með hárri einkunn og gat sér góðan
orðstír við málflutning og önnur lög-
fræðistörf. Hann naut alla tíð trausts
fylgis í kjördæmi sínu og vann flokki
sínum margt til þarfa. Honum var
laginn málflutningur á sviði þjóð-
mála og utanríkismála jafnt sem í
dómsölum, stundum í hörðum deil-
Guðmundur í. Guðmundsson
um. Á þriðja áratug sinnti hann
utanríkismálum sem ráðherra og
síðar sendiherra á tímum merkra
ákvarðana í öryggismálum í hafrétt-
armálum og kom hann þar víða við.
Síðustu árin átti hann rólega ævi-
daga hér heima.
Eg vil biðja háttvirta alþingismenn
að minnast Guðmundar I. Guð-
mundssonar með því að rísa úr
sætum.
í frumvarpi um tekju- og eignar-
skatt einstaklinga sem varð að
lögum á Alþingi á þriðjudag er
persónuafsláttur einstaklings
14.797 krónur. Þetta er nokkur
VIÐ ÞRIÐJU umræðu fjárlaga
í sameinuðu þingi á þriðjudag
lögðu formenn þingflokka fram
breytingartillögnr sem fela í sér
hækkun á svokölluðum blaða-
styrk og styrkjum vegna útgáfu-
starfsemi þingflokka.
Þau Páll Pétursson (F/Nv), Jú-
líus Sólnes (B/Rn), Ólafur G.
Einarsson (S/Rn), Eiður Guðnason
(A/Vl), Steingrímur J. Sigfússon
(Abl/Ne) og Danfríður Skarphéð-
insdóttir (Kvl/Vl) leggja til að
liðurinn „sérfræðileg aðstoð við
þingflokka" hækki úr 9.390 m.kr.
í 11.408 m.kr. og liðurinn „til útg-
áfumála samkvæmt ákvörðun
þingflokka" verði hækkaður úr
13.520 m.kr. í 15.876 m.kr. Páll,
Júlíus, Eiður og Steingrímur J.
Sigfússon leggja síðan til að styrk-
ur „til blaðanna", sem nefnd
þingflokkanna gerir tillögur um
ráðstöfun á, verði hækkaður úr
26.140 m.kr. í 29.484 m.kr.
Samtals nemur því hækkunin á
styrkjum til pólitískrar útgáfu-
starfsemi 7.718 mkr.
hækkun á persónuafslættinum
en hann hafði áður verið ákveð-
inn 13.607 krónur. Þetta þýðir
að skattleysismörk einstaklings
eru nú 42.000 krónur.
Persónuaf sláttur:
Hækkun um 1190 kr.
NEÐAN JARÐAR
OG OFAN
Um íslensku, fram-
sækið rokk og Goð
Svart Hvítur draumur er í
hópi lífseigari hljómsveita hér-
lendra en samt sem áftur er
hljómsveitin ekki í hópi þeirra
þekktari. Þar kemur margt til;
þá fyrst að hljómsveitarmenn
leika rokktónlist sem er í þyngri
kantinum og þvf ekki Ifkleg til
vinsælda.
Vísast kæra sveitarmenn sig
kollótta þó svo þeir séu ekki á
vir sældalistum útvarpsstöðv-
anna, eða vesældarlistum og
væntanleg er frá hljómsveitinni
platan Goð, sem á eru lög sem
ekki eru líkleg til vinsælda. ( til-
efni af útkomu plötunnar þótti
umsjónarmanni Rokksíðunnar
við hæfi að spyrja sveitarmenn
um stimpilinn „neðanjarðar-
hljómsveit" og hvort þeir væru
sáttir við þann stimpil.
Er S/H draumur neðanjarðar-
hljómsveit?
Nei, ekki meövitað af okkar
hálfu. Því skyldum við ekki vilja
vera vinsælir og dáðir og leika í
Pepsí auglýsingum? Hin sorg-
lega staðreynd er bara sú að
íslensk rokktónlist er ekki leikin
á íslensku sápukúluútvarps-
stöðvunum vegna hræðslu við
auglýsingamissi sem veldur því
að „hinn almenni borgari“ verður
að kafa dýpra, þ.e.a.s fara neð-
anjarðar til að kynna sér tónlist
okkar.
Hvað er það sem gerir það
að verkum að S/H draumur er
neðanjarðarhljómsveit annaft
en það að tónlist hennar er
ekki leikin í útvarpi?
Aðalatriðið er þó líklegast tón-
listin sem er allt önnur en það
sem hæst ber. Við erum þó að
reyna að gægjast upp á yfirborö-
ið á nýju plötunni án þess svo
að fara að syngja modelsöngva.
Langar ykkur að komast upp
á yfirborðið?
Já, okkur langar óhemju að
komast á íslenska listann, þenn-
an sem auglýstur er í smáauglýs-
ingum DV.
Ykkur hefur ekki dottið í hug
að leita til einhvers af þessum
stóru við að gefa plötuna út?
Nei, en ætli við hefðum þá
ekki byrjað í Gramminu. Við feng-
um svo góðan samning við
breska fyrirtækið Lakeland sem
gefur plötuna út ytra að slíkan
samning fengjum við líklegast
ekki hér. Hann gefur okkur líka
möguleika á að komast inn á
annan markað þó í smáum stil
sé. Við gerum ekkert í því að
reyna að koma okkur á framfæri
þar; allir textar eru á íslensku og
nafn hljómsveitarinnar er hið
sama ytra og hér, S/H draumur.
Ég veit að það stóð til að þið
færuð ytra með Sykurmolunum
fyrir skemmstu, en ekkert varð
úr þvf. Mynduð þið ekki gera
neitt til að koma til móts við
enska áheyrendur ef þið færuð
út til Bretlands?
Jú, við myndum kynna lögin á
ensku.
Er S/H draumur hljómsveit
efta bara einn maður með undir-
leikurum?
Við erum auðvitað hljómsveit,
heild, og það ieggur hver sitt af
mörkum í að vinna lögin þó að
hugmyndirnar komi frá Gunna.
Gunnar, nú semur þú alla
texta. Er mikið lagt f þá?
Engan veginn. Rím í popptext-
um er yfirleitt til skammar;. það
dregur gildi textans niður. Sjá
Gaua, t.d. Hann heldur að hann
sé einhver voðalegur textasmið-
ur og gefur út yfirlýsingar um það
en svo er þetta bara rusl, rímaö
rusl, sem hann er með. Þegar
menn eru að elta rímið út í æsar
þa kemur að því að þeir geta
ekki lengur komið frá sér heilli
hugsun. Þegar menn eru með
hús, þá verða þeir að breyta text-
anum þannig að mús komist
fyrir. Ég er þó ekki með þessu
að upphefja sjálfan mig eins og
einhverjir bjánar i plötubransan-
um gætu haldið. Ég er sjaldan
ánægður með eigin texta.
Það má svo koma hér fram
að ég er á móti íslenskri tungu.
Allt þetta væl um verndun tung-
unnar er bara suð í mínum
eyrum. Hana má skera af mín
vegna.
En þú notar fslenska tungu
til að koma hugsunum þínum á
framfæri og þú hugsar á
fslensku.
Ég geri það náttúrulega en ég
er ekki ekki fasískur í því. Ég er
á móti öllu væli. Samanber setn-
ingu á fyrstu plötunni okkar:
Pleisið stínkar bensíni. Þetta er
líka íslenska.
Þá er orðfð stutt f að yrkja á
ensku þegar þú ert farinn að
yrkja á enskuskotinni íslenskri
mállýsku.
Það væri of auðvelt að fara
að yrkja á ensku, því það er of
auðvelt að bulla á því máli. Þess
vegna reyni ég að yrkja á
íslensku, (áví þegar ég er farinn
að yrkja á ensku þá er ég búinn
með allar mínar hugmyndir.
Þú færð sem sé ekki flúið
uppruna þinn?
Nei, en ég var líka mjög slapp-
ur í stafsetningu.
Hvað með tónlistina. Eruð
þið undir einhverjum sérstökum
áhrifum?
Við erum undir áhrifum af öllu
góðu sem er að gerast í tónlist-
inni í dag og hefur verið að gerast
undanfarin þrjátíu ár.
S/H draumur hefur verið
starfandi f yfir fimm ár og útg-
áfufyrirtækið Erðanúmúsfk,
sem tengist sveitinni, hefur
undanfarið gefið út kassettur
með tónlist mun yngri og
smærri neðanjarðarsveita. Er
S/H draumur orðin verndari
smáfuglanna?
Nei, en málið er að það er svo
lítið' mál að gera safnkassettur
eins og Snarlspólurnar að það
er furðulegt að það skuli enginn
hafa gert það á undan okkur. Þær
hafa reyndar selst svo vel að það
er kominn tími til að fara að at-
huga með hljómplötur. Þó má
búst við því að Erðanúmúsík fari
að gera meira fyrir S/H draum
eins og að leggja til dæmis pen-
inga í utanför fyrir okkur.
Hvernig er með tónlistalffið
hér á landi? Finnið þið hljóm-
grunn?
Já, það er alltaf ákveðinn hóp-
ur áheyrenda sem kemur til að
hlusta á sveitina. Við höfum okk-
ar hóp sem hefur stækkað hin
seinni ár, línuritið á veggnum hjá
Eröanúmúsík hækkar stöðugt.
Hvað með tónleikstaði?
Það er í raun bara einn staður
sem hægt er að notast við í dag,
Duus, en þó staðurinn sé lítill þá
næst þar upp góð stemmning.
Annar mega hljómsveitir vel við
una að fá á tónleika 100 áheyr-
endur og selja 500 plötur. Það
eru ekki allir Bubbar og selja
20.000 plötur. Það er auðvitað
draumurinn að geta leikið sína
tónlist og geta lifað á því en það
lifir enginn á tónlist eins og við
erum að leika hér. Við höldum
þó áfram á meðan gaman er að
því. Það má líta á þetta sem risa-
stórt áhugamál.
Texti: Ámi Matthfasson
Einn S/H draumur Morgunblaðið/Sverrir