Morgunblaðið - 18.05.1988, Blaðsíða 50

50
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 18. MAÍ 1988
Una Eyjólfsdótt-
ir - Minning
Fædd 2. febrúar 1925
Dáin 6. mai 1988
Um hádegisbilið þann 6. maí sl.
andaðist í Vífílsstaðaspítala mág-
kona mfn og góð vinkona, hún
Una, eftir erfíða og stranga baráttu
við sjúkdóm þann, sem hún hafði
þjáðst af nokkur síðustu árin. Þar
sem hún sýndi þvílíkt þrek og æðru-
leysi, að maður hefur vart skilið
allt það hugrekki og góða trú á
lífíð, sem hún sýndi, lét aldrei í ljós
nokkum ótta né vfl, var alltaf sama
glaðværa konan sem maður hefur
þekkt í yfír 40 ár.
En svo fyrir tveimur mánuðum
var hún lögð inn á Vífílsstaði og
átti ekki afturkvæmt þaðan. Þar
hlaut hún góða umönnun alls starfs-
fólksins, minntist oft á það hvað
væri dekrað við sig og var hún
mjög þakklát þeim ölium sem hjúkr-
uðu henni á aliar lundir.
Una var fædd 4. febrúar 1925
vestur í Sólheimum í Laxárdal þar
sem foreldrar hennar bjuggu, hjón-
in Sigríður Ólafsdóttir og Eyjólfur
Jónasson. Hún var yngst af fjórum
bömum þeirra hjóna. En þegar Una
var á fyrsta árinu veiktist móðir
hennar og lést á sjúkrahúsi í
Reykjavík það ár.
Seinna giftist Eyjólfur Ingiríði
Guðmundsdóttur og áttu þau tvö
böm. Það vom ung, bamlaus hjón
þar f dalnum, sem tóku litlu telpuna
að sér, þau hjónin Kristín Margrét
Jónasdóttir og Bjöm Sýrasson.
Litlu seinna fíuttu þau norður að
Möðravöllum í Eyjafírði, bjuggu þar
í nokkur ár, en fluttu svo þaðan til
Reykjavíkur og settust þar að.
Bjuggu þau hjónin þar f nokkur ár,
en fluttu svo þaðan til Reykjavíkur
og settust þar að. Bjuggu þau hjón-
in á Meistaravöllum eftir það. Vora
með kúabú þar fyrstu árin en síðar
vann Bjöm almenna verkamanna-
vinnu. Þau ólu upp 3 fósturböm —
Unu, Guðrúnu Þórðardóttur og Ing-
ólf Guðbrandsson sem bséði lifa
fóstursystur sína þó eldri séu. 21.
janúar 1947 varð Kristín Margrét
bráðkvödd á heimili sínu, þar sem
Una var enn í foreldrahúsum með
tvo elstu syni sína og unnusta, en
þau vora að undirbúa stofnun heim-
ilis. Þetta var mikið áfall fyrir ungu
konuna, sem lifað hafði undir
vemdarvæng góðrar móður og föð-
ur alla tíð, en hún bar sig eins og
hetja eins og alltaf.
Þann 4. febrúar 1950 giftist hún
unnusta sínum. Eiríki Sigfússyni,
og höfðu þau þá búið á Meistara-
völlum frá því að Kristín Margrét
dó og var Bjöm í heimili hjá þeim
nokkum tíma. Hann lést á Elliheim-
ilinu Grand 24. desember 1967. Þá
eignuðust þau húsið Lækjarbrekku
í Blesugróf. En sumarið 1952 fluttu
þau norður í Hrútafjörð og hófu
búskap á Stóra-Hvalsá, þar sem
Eirfkur var fæddur og uppalinn hjá
foreldram sfnum, hjónunum
Kristínu Gróu Guðmundsdóttir og
Sigfúsi Sigfússyni, sem þjuggu all-
an sinn búskap þar. Arið 1953
keyptu þau Litlu-Hvalsá og bjuggu
þar í nokkur ár og fæddust 3
yngstú böfnin þar. Seinna keyptu
þau einnig Stóra-Hvalsá og fluttu
þangað, og bjuggu þar til 1970, er
þau fluttu til Reykjavíkur og bjuggu
síðast í írabakka 34.
Þeim varð 6 bama auðið, áður
átti Una son, Jens Inga Magnús-
son, f. 1943. Elstur þeirra bama
er Kristbjöm Margeir, f. 1946, Sigf-
ús, f. 1947, Finnur Eyjólfur, f.
1949, Guðbrandur Búi, f. 1953, en
hann lést 1986 langt fyrir aldur
fram, og varð foreldrum sfnum og
systkinum mikill harmdauði, Halla
Matthildur, f. 1955 og yngst er hún
Sigrfður Una, f. 1957. Bamabömin
era 23 og bamabamabömin era
2. Nú er elskaðri eiginkonu, móður
ömmu og langömmu sárt saknað
af þessum stóra hópi, háöldraðum
föður sem kominn er hátt á tíðræð-
isaldur, systkinum, fóstursystkin-
um og öllum vinum og vandamönn-
um, sem þótti svo vænt um þessa
konu, sem alltaf var , svo ljúf og
kát, hvar og hvenær sem maður
hitti hana. Glaðvær skapgerð henn-
ar kom manni alltaf í gott skap,
söngelsk var hún ávallt og félags-
Iynd. Ung lærði hún að spila dálítið
á orgel og seinna var þaið gítarinn
hennar sem hún hafði svo mikið
yndi af. Hún söng með Húnakóm-
um á sfnum yngri áram og Kvöld-
vökukómum frá stofnun hans,
ásamt manni sínum, þar til hún
varð að hætta vegna veikindanna.
Þau hjónin vora bæði félagar í
Kvöldvökufélaginu „Ljóð og saga“
í nokkuð mörg ár eftir að þau fluttu
suður. Þar áttum við nokkur systk-
ini Eiríks margar skemmtilegar
samverastundir með þeim. Nú
kveðjum við Unu okkar og þökkum
henni allt sem hún var okkur, alla
samfylgdina hér á jörðu í þeirri
vissu að við munum öll mæta henni
heilbrigðri og sælli, þegar að okkur
kemur að stíga skrefíð sem skilur
á milli þessa heims og annars æðri
heims.
Elsku Eiríkur minn, ég bið góðan
Guð að styrkja ykkur og styðja í
þessum mikla missi ykkar. En við
eigum góðar minningar sem við
munum öll geyma með okkur.
Far þú í friði,
friður Guðs þig blessi,
hafðu þökk fyrir allt og allt.
(V. Briem)
Gógó
Hún var dóttir hjónanna Sigríðar
Ólafsdóttur og Eyjólfs Jónassonar
frá Sólheimum.
Eftir kaldan, langan og oft erfíð-
an vetur eins og þeir gerðust í
gamla daga vestur f Dölum, var
vorið sérstakt tilhlökkunarefni.
Smátt og smátt fór daginn að
lengja, sólin bræddi snjóinn og fljót-
lega komu farfuglarnir með söng
og gleði í dalinn. Þess vegna er enn
þungbærara að kveðja systur okkur
Unu. Á tímum uppsprettu vonar og
gleði því áður boðaði vorið kærkom-
inn gest. Ég segi gest, þvf vegna
mikilla veikinda móður okkar var
óhjákvæmilegt að láta Unu í fóstur
þá aðeins 10 vikna gamla, til sæmd-
arhjóna, Kristínar Jónasdóttur og
Bjöms Sírassonar, sem þá bjuggu
á Gröf í Laxárdal, þeim hjónum
varð ekki bama auðið, en tóku í
fóstur 3 fósturböm og reyndust
þeim sem bestu foreldrar. Una var
þeirra yngst og mikið eftirlæti allra
á heimilinu.
Eftir nokkra ára búsetu í Gröf
flutti fjölskyldan til Reykjavíkur.
Þar ólst Una upp, en á sumrin kom
hún til okkar f Sólheima og dvaldi
þar um tíma hjá pabba okkar og
systkinum. Þá var oft glatt á hjalla
þegar gripið var til gæðinganna og
riðið út um sveitina. Unu þótti gam-
an að hestum, þá vora hestar notað-
ir til ferðalaga enda var bílakostur
ekki mikil. Una kynntist prýðis-
manni, Eiríki Sigfússyni frá Stóra
Hvalsá, í Hrútafírði. Giftust þau og
stofnuðu heimili í Reykjavík og
bjuggu þar um tíma. Fljótlega fór
sveitin að sækja á hugann og ungu
hjónin yfírgáfu borgina og héldu á
æskuslóðir Eiríks. Mað fádæma
dugnaði sameinuðu þau tvær jarðir
Hvalsámar og bjuggu sannkölluðu
myndarbúi með sinn stóra bama-
hóp.
Höfðu þau eignast sex böm, fjóra
sjmi og tvær dætur, einn dreng
hafði Una eignast fyrir þeirra
hjónaband. Gekk Eiríkur honum í
föðurstað. Bömin heita: Jens Ingi,
Kristbjöm, Sigfús, Finnur Eyjólfur,
Guðbrandur Búi, Halla og Sigríður.
Óhætt er að segja að hjónin hafí
verið vinsæl og vinamörg þar í sveit
enda gestrisin og góð heim að
sækja.
Síðan gerðist það sem gerist oft
til sveita að bömin flytjast burt og
era þá ekki önnur úrræði á stór-
býli með fjárfrekan rekstur en að
bregða búi. Una og Eiríkur fluttu
alfarin til Reykjavíkur og festu
strax kaup á íbúð fyrst á Seltjamar-
nesi og síðan í Breiðholti.
Með skemmri vinnudegi komu
áhugamálin upp á yfírborðið og
tómstundimar urðu fleiri. Una vann
að félagsmálum, sönggleðin sem
lengi hafði blundað fékk útrás.
Una var meðal annars ein af
stoftiendum Kvöldvökukórsins
Ljóðs og sögu, og þar starfaði hún
af lífi og sál meðan heilsa og kraft-
ar leyfðu. Það var sérstök stemmn-
ing sem kviknaði þegar Una tók
upp gítarinn og söng, það færðist
líf í vinahópinn. Þrátt fyrir að Una
og Eiríkur ættu bamaláni að fagna
var þeim harmur af fráfalli yngsta
sonar þeirra Búa sem var ljúfur
drengur og kær foreldram sínum.
Þegar komið er að kveðjustund
kemur upp í hugann hvað Una var
góður vinur og félagi, fómfús og
gefandi sem ávallt hugsaðí meira
um annarra velferð en sjálfrar sín.
Hún var einstök móðir og hlúði
að fjölskyldu sinni af kærleik. Ég
vil þakka Unu það sem hún var
mér og mínum bömum með þessum
ljóðlínum:
Það heöi átt að hytja þína gröf með baldursbrá
og byrgja þig í hvftra rósa múg
því vetramóttin döpur og draumlaus flýgur hjá
með dökkra vængja súg.
í lotning hefði lotið þér hin hljóða blóma hirð
ýg hjúfrað þig með trega í faðmi sér.
í ástúð hefði hún vaggað þinni vöggu í
skógarkyrrð
og vakað yfir þér.
(Guðmundur Böðvarsson)
Eirfki og bömum þeirra votta ég
samúð mfna og bið Guð að styrkja
þau og varðveita.
Guðrún Eyjólfsdóttir og böm
í dag er til hvíldar borin elskuleg
tengdamóðir mín Una Eyjólfsdóttir
en hún andaðist á Vífilsstaðaspítala
þann 6. maí sl. eftir erfíða sjúk-
dómslegu.
Una fæddist að Sólheimum í
Laxárdal í Dalasýslu þann 4. febrú-
ar 1925 og var hún yngsta bam
hjónanna Eyjólfs Jónassonar bónda
og konu hans Sigríðar Ólafsdóttur.
Eldri systkini vora Ólafur Ingvi,
Ingigerður og Guðrún. Móður sína
missti Una á fyrsta ári en faðir
hennar lifír enn og er hann á 100.
aldursári.
Una ólst upp hjá sæmdarhjónun-
um Bimi Sýrassyni og Kristínu
Jónasdóttir í Gröf í Laxárdal.
Þegar Una var 5 ára gömul flutt-
ust þau til Reykjavíkur og keyptu
húsið Meistaravelli þar sem þau
bjuggu upp frá því. Bimi og
Kristínu varð ekki bama auðið en
þau ólu upp auk Unu, Guðrúnu
Þórðardóttur, systurdóttur Bjöms
og Ingólf Guðbrandsson.
Faðir Unu kvæntist aftur Ingi-
gerði Guðmundsdóttir og eignuðust
þau tvö böm, Stein og Sigríði.
í Reykjavík ólst Una upp og vann
ýmis störf eftir að skólagöngu lauk.
Á sumrin dvaldist hún oft hjá syst-
ur sinni Ingu, sem þá bjó á Kjörs-
eyri við Hrútafjörð. Þar kynntist
hún eftirlifandi eiginmanni sínum
Eirfki Sigfússyni frá Stóra-Hvaisá
í Hrútafírði.
Þau Una og Eiríkur hófu sinn
búskap á Meistaravöllum í
Reykjavík og þar fæddust elstu
bömin. Um tíma áttu þau heimili í
Lækjarbrekku en húsið stóð þar
sem nú er Breiðholtsbraut.
Árið 1952 tóku þau sig upp og
fluttust að Stóra-Hvalsá í Hrúta-
fírði þar sem þau bjuggu fyrst með
foreldram Eiríks en lengst af miklu
myndarbúi á Stóra-Hvalsá II þar
sem þau hjónin af mikilli eljusemi
ráku eitt af stærri fjárbúum þar
um slóðir.
Bömunum ^ölgaði. Þau yngri
lærðu fljótt að taka til hendi undir
leiðsögn foreldra og eldri systkina.
Á þessum áram átti Eiríkur við
vanheilsu að stríða og reyndi þá
mjög á þrek þessarar smávöxnu,
ósérhlffnu konu. Með samhentri
hjálp bamanna og einnig Bjamar
uppeldisföður Unu, sem oftast kom
á vorin og dvaldist sumarlangt,
tókst að ná endum saman en þá
var vinnudagurinii líka orðinn lang-
ur.
Una og Eiríkur eignuðust sex
böm og einn son átti Una áður en
hún giftist. Bömin eru: Jens, bú-
settur á Akranesi. Kona hans er
Anna Hannesdóttir. Kristbjöm, býr
í Borgamesi. Kona hans er Anna
Inga Rögnvaldsdóttir. Sigfús, bú-
settur í Reykjavík. Finnur, býr í
Reykjavík. Kona hans er Gunn-
hildur Hrólfsdóttir. Guðbrandur
Búi, hann lést árið 1986. Halla
Systir okkar, t PÁLÍNA TÓMASDÓTTIR,
andaðist föstudaginn 13. maí.
Sigurður Tómasson, Helga Tómasdóttir, Guðrún Tómasdóttir, Aðalheiður Tómasdóttlr.
t
Elskuleg eiginkona mín,
BINNA BERNDSEN MANN,
lóst 16. þ.m. á heimili okkar i Needham, Mass., Bandaríkjunu.
Útförin verður gerð fró Dómkirkjunni í Reykjavík miðvikudaginn
25. maí nk. kl. 13.30.
Frederlc S. Mann.
t
Móðir mín og tengdamóöir,
ANNA JÓNSDÓTTIR
frá Borgarflrðl eystra,
andaðist á hjúkrunarheimilinu Sunnuhlið í Kópavogi mánudaginn
16. maí.
Elfnborg Stefánsdóttir,
Guðmundur Benediktsson.
búsett í Reykjavík. Sambýlismaður
hennar er Þorkell Pétursson. Sigríð-
ur, býr í Reykjavík. Maður hennar
er Guðmundur Guðmundsson.
Árið 1970 fluttust þau Una og
Eiríkur aftur til Reykjávfkur. Þau
bjuggu nokkur ár á Nýju-Grand en
sfðan f írabakka 34.
Fyrstu árin eftir að þau fluttu
vann Una á Pijónastofunni Iðunni
og einnig vann hún við fatasaum.
Una var af þeirri kjmslóð sem
þekkir vel tfmana tvenna og hún
hafði frá mörgu að segja. Hún gerði
lftið úr erfíði daglegra starfa því
hún átti kjark og lffsgleði sem leiftr-
aði úr dökku fallegu augunum
hennar þegar hún minntist löngu
liðinna atburða. Frásögn hennar af
hestamannamótunum fyrir norðan
Iíða ekki úr minni. Þegar hópar
ríðandi fólks komu í hlaðið og fengu
mat og kaffí á leið sinni á áfanga-
stað. Þá var vakað næturlangt og
haldið heitu á könnunni. Þau Una
og Eiríkur áttu hesta eftir að þau
fluttust til Reykjavíkur og höfðu
af þeim mikið jmdi.
Una var glaðvær og þó að hún
setti stundum í brúnir, hálfergileg
yfír óráðsíu sfjómmálamannanna
var sá óánægjusvipur fljótur að
hverfa sérstaklega ef gesti bar að.
Bamabömin vora henni kær, vel-
ferð þeirra og lfðan. Hún þekkti þau
vel og sýndi áhuga á að rækta það
sem í hveiju bjó. Engin var minn-
ugri á afmælisdaga en amma í íra-
bakka.
Una var söngelsk og söng meðan
heilsan leyfði með Kvöldvökukóm-
um. Hún hafði unun af lestri góðra
bóka. Hún átti sér uppáhaldslög og
uppáhaldssögur. Sjálf var hún hag-
mælt þó hún færi dult með það og
ekki er ég frá því að hún hafi gripið
í gítarinn á góðum stundum hér
áður fyrr á áranum.
Síðustu árin átti Una við van-
heilsu að stríða. Var hún þá tíma
og tíma á Vífilstöðum og naut þar
hinnar bestu umönnunar. Kjarkur-
inn og lffslöngunin var sterk og
margt var ógert. En erfíðu sjúk-
dómur varð ekki yfírstiginn. Hún
vissi að hveiju dró. Eiríkur og böm-
in vora hjá henni síðustu stundimar.
Ég vil að leiðarlokum þakka Unu
fyrir samfylgdina og trúin og vissan
um að við munum öll hittast hinum
megin léttir sorgina á þessari skiln-
aðarstundu.
Gunnhildur
Dejr fé,
dejja frændr,
deyr sjalfr et sama;
en orðstirr
dejr aldregi
hveims sér góðan getr.
(Úr Hávamálum)
í dag er til moldar borin tengda-
móðir mín, Una Eyjólfsdóttir, Ira-
bakka 34, R. Á slíkri kveðjustundu
ástkærs vinar skilur maður best,
hve slíkur missir er sár. Jafnvel þó
Una lægi rúmföst á Vífílstaðaspít-
ala sfðustu 7 vikumar sem hún lifði
vonaði maður alltaf hið besta, og
best fannst manni vera, að hún
næði aftur heilsu og kæmist heim
f írabakkann. En örlögin höfðu
ákveðið aðra leið fyrir hana. Þá
leið, sem enginn sleppur við að fara
— einhvemtíma. Fyrir röskum 11
áram hitti ég Unu Eyjólfsdóttur
fyrst. Atvikin höguðu því þannig,
að ég mægðist inn f hennar fjöl-
skyldu. Við Sigríður, dóttir Unu og
Eirfks Sigfússonar, hófum okkar
búskap heima hjá þeim. Mér er
ljúft, að láta hugann reika til þessa
4ra til 5 mánaða tímabils. Þó frek-
ar væri þröngt í búi kom það aldrei
að sök og oft var glatt á hjalla.
Var Una einkar lagin að hressa
fólkið við og leysti öll vandamál
samstundis. Stjómaði hún heimiiinu
af frábærum dugnaði og röskleika,
sem einkenndi öll hennar störf. Var
sama hvað hún tók sér fyrir hend-
ur, hvort það var saumaskapur eða
önnur heimilisstörf. Allt virtist ger-
ast af sjálfu sér. Svo skipulega og
rökrétt nálgaðist hún öll sín verk-
efni að það blekkti oft þá sem
álengdar stóðu. Virtist þeim verkið
miklu einfaldara og auðveldara en
það raunverulega var. Og allt frá
fyrstu kynnum og þar til hún lést
var hún mér sem móðir. Aldrei fann