Morgunblaðið - 20.05.1988, Blaðsíða 37

36
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 20. MAÍ 1988
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 20. MAÍ 1988
37

Útgefandi
Framkvœmdastjóri
Ritstjórar
Aðstoðarritstjóri
Fulltrúar ritstjóra
Fréttastjórar
Auglýsingastjóri
Árvakur, Reykjavík
Haraldur Sveinsson.
Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Björn Bjarnason.
Þorbjörn Guðmundsson,
Björn Jóhannsson,
Árni Jörgensen.
Freysteinn Jóhannsson,
Magnús Finnsson,
Sigtryggur Sigtryggsson,
Ágúst Ingi Jónsson.
Baldvin Jónsson.
Ritstjórn og skrifstofur: Aðalstræti 6, sími 691100. Auglýsingar:
Aðalstræti 6, sími 22480. Afgreiðsla: Kringlan 1, sími 83033.
Áskriftargjald 700 kr. á mánuði innanlands. í lausasölu 60 kr. eintakið.
Deilt
í álverinu
Idag ræðst, hvort kjara-
deila leiðir til þess að starf-
semi stöðvast í álverinu í
Straumsvík eða ekki. í allan
vetur hafa aðilar vinnumark-
aðarins setið á rökstólum um
kaup og Igör og gengið mis-
jafnlega vel að ná sáttum eins
og kunnugt er. Nokkrir samn-
ingar eru enn lausir. í viðræð-
um ríkisstjómarinnar við aðila
vinnumarkaðarins núna eftir
gengisfellingu hefur því verið
hreyft af hálfu stjómvalda,
hvort ekki sé unnt að binda
enda á óleystar kjaradeilur
með ásættanlegri viðmiðun
við það, sem um hefur verið
samið hingað til í vetur. Til-
laga um þetta efni sýnist ekki
hafa nægan hljómgrunn í ál-
verinu.
Hér verður ekki staldrað
við þessa hlið kjaradeilunnar
í Straumsvík heldur litið á
hana frá öðru sjónarhomi. Um
sérstöðu álversins í íslensku
atvinnulífí hefur svo oft verið
rætt, að ástæðulaust ætti að
vera að minna á þá staðreynd,
að fyrirtækið er alfarið eign
svissneska fyrirtækisins
Alusuisse. Hið svissneska
stórfyrirtæki hefur átt undir
högg að sækja heima fyrir
undanfarin ár og hefur verið
unnið að miklum breytingum
á rekstri þess. Hluthafar í
fyrirtækinu hafa gert harða
hríð að stjómendum þess og
krafíst meiri arðsemi af þeim
fjármunum, sem þeir hafa lagt
í það. Hefur þessari gagnrýni
meðal annars verið svarað
með því að draga úr starfsemi
á borð við þá, sem rekin er í
Straumsvík. Engin áform eru
uppi um það hjá stjómendum
Alusuisse að hætta starf-
rækslu verksmiðjunnar hér,
þvert á móti hefur verið um
það rætt að álverið verði
stækkað og standa fyrir dyr-
um flóknar og erfiðar viðræð-
ur um það efni. Sú spuming
hlýtur að vakna, hvort það sé
besta veganestið í þær við-
ræður að álverinu sé lokað
um hríð vegna verkfalla. Allir
hljóta að vera sammála um
svarið við þessari spumingu,
að sjálfsögðu er það neikvætt.
Orkusala til útlendinga hef-
ur verið ofarlega á dagskrá
um langt árabil. Reynslan af
því þegar Hjörleifur Gutt-
ormsson sat í stól iðnaðarráð-
herra og lagði stund á stefnu
Alþýðubandalagsins, sem
miðar að því að reka fleyg í
samstarf Islendinga og Alu-
suisse, ætti að hafa kennt
okkur að það er fleira en verð
á orku, sem ræður afstöðu
þeirra er við þarf að semja
um orkumál. Starfsöryggi
skiptir jafnvel meira máli, það
er að segja að allar aðstæður
séu þannig, að ólíklegt sé að
starfsemina verði að stöðva
vegna óvæntra atvika og ytri
aðstæðna. Þegar verkfall lam-
aði flugið, var því strax haldið
á loft af þeim, sem við ferða-
iðnað starfa, að sú stöðvun
hefði miklu víðtækari áhrif en
aðeins þá daga, sem verkfallið
stóð. Þeir sem hygðu til dæm-
is á ráðstefnur hér eftir nokk-
ur misseri vildu ekki að löng
undirbúningsvinna væri gerð
að engu með verkfalli. Vinnu-
stöðvun í álverinu getur haft
svipuð áhrif á þá, sem við vilj-
um selja orku.
Mikilvægi álversins fyrir
íslenskan þjóðarbúskap er
óumdeilt. Á síðasta ári voru
vörur fluttar út alls fyrir
53.053 milljónir króna og þar
af ál fyrir 5.080 milljónir.
Útflutningur áls nemur þann-
ig tæpum 10% af útflutningi
alls. Til samanburðar má geta
þess, að á síðasta ári var
saltsíld flutt út fyrir 838 millj-
ónir króna og öllum er okkur
ljóst, hve mikið kapp er lagt
á, að markaðurinn fyrir þá
ágætu afurð lokist ekki. Og
enn til samanburðar þá voru
humar, rækja og hörpudiskur
flutt út fyrir samtals 4.703
milljónir á síðasta ári.
Deilan í álverinu verður
auðvitað leyst með einum eða
öðrum hætti að lokum eins
og allar kjaradeilur. Öllum
sem hlut eiga að máli er fyrir
bestu að það gerist án fram-
leiðslustöðvunar, sem kostar
jafnvel hundruð milljóna í
beinhörðum peningum og get-
ur haft enn víðtækari og al-
varlegri áhrif í bráð og lengd.
Skipulagning’ og fjármögnun ræð-
ur úrslitum í forsetakosningunum
Rætt við Samuel
Shipley, einn leið-
toga bandaríska
Demókrata-
flokksins
ÞÓTT forkosningum sé enn
ekki lokið í Bandaríkjunum
vegna forsetakosninganna,
sem fram fara þann 8. nóv-
ember næstkomandi, er
orðið Ijóst að Michael Duk-
akis, ríkisstjóri Massac-
husetts, verður í framboði
fyrir Demókrataflokkinn og
keppir um það háa embætti
við repúblikanann George
Bush, núverandi varafor-
seta Bandaríkjanna. Um all-
an heim fylgjast menn
grannt með kosningabarát-
tunni enda hlýtur það að
vekja athygli er einn valda-
mesti maður heims er val-
inn ílýðræðislegum kosn-
ingum. Öruggt má heita að
kosningarnar í haust verða
ákaflega spennandi og þeir
sem sérfróðir mega teljast
um bandarísk málefni eru
flestir þeirrar skoðunar að
mjög mjótt verði á munun-
um. Einn þeirra er Samuel
Shipley, formaður Demó-
krataflokksins í Delaware-
ríki. Hann telur að úrslitin
kunni hugsanlega að ráðast
á 100.000 atkvæðum. Ship-
ley var staddur hér á landi
á dögunum til að kynna
stjórnmála- og fræðímönn-
um kosningakerfið í Banda-
ríkjunum. Af þessu tilefni
var hann tekinn tali og sner-
ust umræðurnar einkum um
kosningakerfið, helstu
kosningamál og möguleika
einstakra frambjóðenda.
Samuel Shipley hefur í 14 ár ver-
ið leiðtogi Demókrataflokksins i
Delaware-ríki og er einnig umdæm-
isstjóri flokksins í norðausturhluta
Bandarfkjanna. Starfíð í Delaware
er ólaunað en í nokkrum ríkjum svo
sem New York og New Jersey þiggja
formenn flokksins laun fyrir störf
sín og nema þau um þremur milljón-
um íslenskra króna á ári. „Ég rek
auglýsingastofu og hef framfæri
mitt af því. Að jafnaði fara 30
klukkustundir á viku í störf fyrir
flokkinn og það gæti ég ekki gert
hefði ég ekki fastar tekjur annars
staðar frá,“ segir Shipley.
Hingað til lands kom Shipley frá
Ítalíu þar sem hann flutti fyrirlestra
um bandaríska kosningakerfíð en
þar áður hafði hann sótt Dani heim
í sömu erindagjörðum. „Áhuginn
fyrir forsetakosningunum er mjög
mikill í þessum löndum og ég hef
einnig orðið var við það hér á landi
að menn fylgjast óvenjuvel með
gangi mála. Þeir hafa því áhuga á
að fá upplýsingar um kerfið, sem
er að hluta til mjög flókið.
Ég hef einnig lært mikið um kerfí
ykkar og hvemig þið farið að. Það
var fróðlegt að ræða við fram-
kvæmdastjóra þingflokkanna og
bera saman framkvæmd kosninga
hér á landi og í Bandaríkjunum og
hvemig starfi flokkanna er háttað
dag frá degi. Kosningaþátttaka er
mjög mikil hér á landi og skipulag
baráttunnar gjörólíkt. Viðhorf kjós-
enda er einnig annað og málefni
skipta meira máli hér en í heima-
landi mínu.“
Höfðað til óháðra kjósenda
— Nú er því stundum haldið fram
að í raun sé munurinn á flokkunum
tveimur í Bandaríkjunum óverulegur
og að kosningar snúist frekar um
menn en málefni?
„Þessir flokkar eru ólíkir en mun-
urinn kemur hins vegar ekki fram
í kosningabaráttunni," segir Shipley.
„Báðir flokkamir reyna að höfða til
óháðra kjósenda, sem eru þriðjungur
þeirra sem hafa kosningarétt. í þess-
um hópi er einnig að finna fyrrum
demókrata og repúblikana, sem hafa
gerst fráhverfír flokkunum fyrir ein-
hveijar sakir. Þama er að fínna
bæði frjálslynda og íhaldsmenn og
til þeirra reyna flokkamir að ná. I
mínum flokki þarf frambjóðandi til
forsetaembættis að vera fijálslyndur
til að hljóta útnefningu og miðju-
maður til að ná kjöri. Hjá repúblikön-
um er þessu öfugt farið. Sá sem
sækist eftir útnefningu flokksins
þarf að gefa sig út fyrir að vera
íhaldsmaður í forkosningunum en
miðjumaður þegar sjálf kosninga-
baráttan hefst," segir Shipley og
segir þetta eiga sérlega vel við Ge-
orge Bush. Hann hafi orðið að ger-
ast íhaldsmaður sem varaforseti
stjómar Ronalds Reagans en margir
íhaldsmenn treysti honum ekki og
muni að líkindum aldrei gera það.
Shipley kveðst líta á Bush sem
miðjumann og telur grundvallarstef-
numið hans ekki svo mjög ólík hug-
myndum Demókrata.
Embætti varaforseta
— Nú þykir ljóst hveijir verða
frambjóðendur flokkanna í forseta-
kosningunum í haust og því hefur
athyglin að undanfömu einkum
beinst að líklegum frambjóðendum
til embættis varaforseta. Hveijir
koma helst til greina, að þínu viti?
„Val flokkanna mótast af ólíkum
aðstæðum þeirra. Bush mun þurfa
á manni að halda frá mið-vesturríkj-
unum vegna þess að stjóm Reagans
forseta á í miklum erfiðleikum í þess-
um hluta landsins. Geti flokkurinn
ekki boðið fram mann sem þekkir
vanda bænda í þessum ríkjum þá
em repúblikanar í vanda staddir.
Nixon, fyrrum forseti, hefur lagt til
að Bush fái Robert Dole, sem keppti
við Bush í forkosningunum, til að
bjóða sig fram. Þetta tel ég að kæmi
sér vel fyrir Bush. Jú, það er talað
um að þeim líki ekki hvor um við
annan en það skiptir engu. Þama
ráða sem sé landfræðilegar aðstæð-
ur valinu.
Demókratar munu leggja á það
áherslu að Michael Dukakis sé frjáls-
lyndur vinstri maður, sem hann er
raunar ekki því hann er í raun miðju-
maður. Hann þarf því að öllum
likindum að leita eftir fylgi í Suð-
urríkjunum til að ná jafnvægi í kosn-
ingabaráttuna. Hann gæti annað-
hvort fengið Sam Nunn, formann
hermálanefndar öldungadeildarinn-
ar, eða Lloyd Bentsen, öldungadeild-
arþingmann frá Texas, í lið með
sér,“ segir Shipley og bætir við að
með þessu sé ekki verið að ganga
framhjá blökkumannaleiðtoganum
Jesse Jackson, sem veitt hefur Duk-
akis mesta keppni í forkosningum
flokksins. „Það væri fífldirfska af
Jackson að bjóða sig fram sem vara-
forseta. Ég tel og vona að hann
verði beðinn um að bjóða sig fram.
En tapi flokkurinn með Jackson sem
frambjóðanda verður honum kennt
um ófarimar og þá mun hann glata
þeim áhrifum sem hann nú hefur,"
segir Shipley.
Hann kveðst telja að sigur Dukak-
is í forsetakosningunum verði einnig
sigur Jacksons því demókratar geti
ekki sigrað án stuðnings Jacksons
og fylgismanna hans, sem eru eink-
um í Suðurríkjunum. „Ég tel að
Jackson hafi í rauninni sigrað. Kosn-
Morgunblaðið/Þorkell
Samuel Shipley, leiðtogi Demó-
krataflokksins í Delaware-ríki í
Bandaríkjunum.
ingabarátta hans hefur verið geysi-
lega vel skipulögð. Ég held að hann
hafi aðeins varið um átta milljónum
dollara (um 300 milljónum ísl. kr.)
en Dukakis hefur nú notað um 20
milljónir (um 760 milljónir ísl. kr.).
Frambjóðendumir mega aðeins veija
22 miíljónum dollara (rúmum 830
milljónum ísl. kr.) fram að lands-
fundum flokkanna, sem fram fara í
sumar, og fá síðan ríkisstyrki til að
fjármagna sjálfa kosningabaráttuna,
sem nema um 45 milljónum dala
(rúmlega 1,7 milljarðar ísl. kr.) til
handa hvomm frambjóðanda," segir
Shipley.
Utanríkismál ekki
talin mikilvæg
— Richard Nixon hefur sagt að
Bandaríkin þurfi sterkan forseta
sem geti tekist á við Míkhaíl S.
Gorbatsjov Sovétleiðtoga. Telur þú
þetta rétt og er líklegt að utanríkis-
mál setji svip sinn á kosningabarátt-
una?
„Nixon segir þetta vegna þess að
hann hefur einkum áhuga á utanrík-
ismálum og hann nýtur virðingar
sem sérfræðingur á því sviði. Hann
hefur nokkuð til síns máls en Banda-
ríkjamenn eiga við fjölmörg önnur
vandamál að glíma. Utanríkismál
skipta ekki svo miklu máli nema
þegar Bandaríkjamenn eiga í stríði
líkt og kom á daginn þegar barist
var í Víetnam. Það er rétt að vissu-
lega er við vanda að glíma í Mið-
Austurlöndum og í samskiptum við
írani. Þessi mál eru hins vegar ekki
nógu mikilvæg í hugum manna til
að fá þá á kjörstað í því skyni að
koma á breytingum. Nixon er með
þessu að freista þess að styrkja stöðu
Bush, sem hefur komið til allra þess-
ara landa og þekkir vel til utanríkis-
mála. Nixon hefur í raun hafið eigin
baráttu gegn Dukakis og notar sér
það til dæmis að Dukakis hefur að-
eins einu sinni komið til Evrópu."
— Hefur ekki einmitt verið bent
á að Sam Nunn gæti bætt upp
reynsluleysi Dukakis á vettvangi
utanríkismála?
„Ég tel að það væri góð hugmynd
að bjóða Nunn fram sem varafor-
seta. Hann er sérfróður um utanrík-
is- og vamarmál og hefur starfað
mikið á því sviði. Nunn hefur sagt
að hann teldi það mikinn heiður að
verða útnefndur varaforseti en hefur
þó ekki lýst yfir því að hann myndi
þekkjast boðið. Ég tel hins vegar
að hann muni gera það vegna þess
að hann hefur engu að tapa.“
Vandi Bush
Shipley segir Ronald Reagan for-
seta njóta virðingar og vinsælda en
telur sýnt að George Bush muni
ekki njóta góðs af vinsældum Reag-
ans. „Flestir áköfustu stuðnings-
menn Reagans fella sig ekki við
Bush og hann þarf því að leita inn
að miðju flokksins eftir stuðningi."
Hann segir að helstu ágreiningsmál
flokkanna — og nefnir sem dæmi
ástand mála í Nicaragua og Mið-
Ameríku og gífurlegan fjárlagahalla
Bandaríkjanna — skipti litlu í kosn-
ingabaráttunni því almenningur láti
sig slíkt litlu varða. „Kosningabar-
áttan mun fyrst og fremst snúast
um skipulagingu, fjármögnun og
hversu vel flokkunum tekst að fá
fylgismenn sína til að taka þátt.
Árið 1984 var kosningaþátttakan
aðeins 54 prósent. Þriðjungur kjós-
enda er ekki einu sinni á skrá,“ seg-
ir Shipley en bætir við að ástandið
hafi breyst til batnaðar á þessu ári
einkum vegna þátttöku Jesse Jack-
sons. „Fyrir tilstilli hans hafa 1,2
milljónir blökkumanna látið skrá sig
og 97 prósent þeirra eru yfirlýstir
stuðningsmenn Demókrataflokks-
ins. Styðji Jackson framboð Dukak-
is, sem ég býst við að hann geri,
kann það að skipta sköpum. Þá má
nefna að skoðanakannanir sýna að
fólk vill breytingar þrátt fyrir þá
virðingu og vinsældir sem Reagan
nýtur.“
Fjármagn og fjölmiðlun
— Því er stundum haldið fram
að forsetakosningar í Bandaríkjun-
um — og ef til vill bandarísk stjóm-
mál almennt og yfirleitt — stjómist
einkum af tvennu; sjónvarpi og pen-
ingum. Er þetta rétt?
„Þetta er ekki fjarri lagi. Þess er
hins vegar að gæta að frambjóðend-
umir hafa verið að undirbúa kosn-
ingabaráttuna undanfarin tvö til
þijú ár en almenningur fer hins veg-
ar ekki að gefa forsetakosningunum
gaum fyrr en í október. Því má held-
ur ekki gleyma að Bandaríkin em
gríðarlega víðáttumikil og frambjóð-
endur munu að öllum líkindum ekki
sækja öll ríkin heim. Þeir beina eink-
um kröftum sínum að þeim ríkjum
þar sem tvísýnt er um úrslit. í þeim
ríkjum sem þeir heimsælqa ekki
verða þeir að treysta á sjónvarpið
og auglýsingar eru geysilega dýrar.
30 sekúndna auglýsing, sem sýnd
er um öll Bandaríkin, kostar 300.000
dollara (um 11,4 milljónir ísl. kr.).
Af þessu sést að fjársöfnun er geysi-
lega mikilvæg".
Samuel Shipley kveðst telja að í
ár muni flokkamir til samans veija
500 til 600 milljónum dala (19 til
22 milljörðum ísl. kr.) til kosninga-
baráttunnar. „60 prósentum þessar-
ar upphæðar verður varið til kynn-
ingar í íjölmiðlum og um 20 prósent
munu fara í kostnað við að ná til
kjósenda og fá þá á kjörstað. For-
setakosningar fara fram á þriðju-
dögum. í flestum ríkjum opna kjör-
staðir klukkan 7 að morgni og loka
klukkan 19. Fólk er í vinnu og greið-
ir því yfírleitt atkvæði áður en hald-
ið er til vinnu eða þegar heim er
komið. Hins vegar eru menn gjaman
þreyttir að afloknum vinnudegi eða
einfaldlega áhugalausir. Því þurfa
báðir flokkar að ráða mannskap til
að hringja í fólk og hvetja það til
að kjósa og eins til að aka því á
kjörstað. Þetta kostar gífurlega mik-
ið fé.“
Tvísýnt um úrslit
— Nú höfum við rætt skipulag
kosningabaráttunnar en hvemig
lyktar þessu? Hver verður næsti for-
seti Bandaríkjanna?
„í mínum huga er auðvitað enginn
efi! Richard Nixon hefur sagt að
kosningamar í ár verði sérlega
spennandi og hann spáir því að
munurinn á frambjóðendunum verði
hinn minnsti í sögu Bandaríkjanna
á þessari öld. Nixon sigraði Hubert
Humphrey árið 1968 með 100.000
atkvæða mun og hefur munurinn
aldrei verið minni. Nixon býst við
jafnspennandi kosningum í ár og ég
er sammála honum. Nú er Demó-
krataflokkurinn sameinaður og sag-
an sýnir að þegar flokksmenn standa
saman vinnur flokkurinn yfírleitt.
Árið 1968 var flokkurinn í rúst
vegna Víetnam-stríðsins og hver
höndin upp á móti annarri. í ár gegn-
ir öðm máli og ég tel vinningslíkur
okkar góðar ekki síst vegna þess
að greinilegt er að almenningur vill
breytingar."
Viðtal:
Asgeir Sverrisson.
Hvað er bindi-
skylda í seðlabanka
Japans mikil?
eftirEyjólf
Konráð Jónsson
Fyrirspum til Jóhannesar Nor-
dals:
Fréttaviðtal í Morgunblaðinu í
gær hefst á þessum orðum: „Lækk-
un bindiskyldu myndi þýða aukinn
viðskiptahalla, sagði Jóhannes
Nordal, seðlabankastjóri í samtali
við Morgunblaðið. Bindiskylduféð
stendur gegn gjaldeyrisvarasjóðn-
um og myndi hann minnka um 650
milljónir króna fyrir hvert prósentu-
stig sem bindiskyldan yrði lækkuð."
Þessum fullyrðingum er síðan
fylgt eftir með röksemdafærslu sem
ég botna ekkert í. Þess vegna verð
ég að geta nokkurra staðreynda og
spyija spuminga. Samkvæmt árs-
skýrslu Seðlabankans er binding
sparifjár um áramót 9.440 milljónir
á núll (0%) vöxtum, útlán bankans
5.150 milljónir til annarra fjármála-
stofnana og 6 milljarðar til ríkis-
sjóðs. Því spyr ég: Hver er munur-
inn á því að Seðlabanki láni þetta
fé út eða einhveijir aðrir t.d. eigend-
ur ijármunanna, sparifjáreigendur?
Hagstæður viðskiptajöfnuður í
Japan árið 1987 var talinn vera
3,7% af þjóðartekjum. Hve mikil
er bindiskyldan í seðlabanka Jap-
ans, ef það hugtak þekkist þá í því
landi? Hve mikil er bindiskyldan í
Þýskalandi, Belgíu, Sviss, Hollandi
eða Lúxemborg svo að nokkur lönd
með hagstæðan viðskiptajöfnuð séu
nefnd?
Eyjólfur Konráð Jónsson
Þá er þess að geta að fyrrum var
bindiskylda Seðlabanka réttlætt
með því að hann annaðist afurða-
lán, en eftir að því var hætt komu
skýringamar um gjaldeyrisvara-
sjóðinn og nú viðskiptajöfnuðinn.
Því miður er þetta allt ofvaxið
mínum skilningi og því óska ég
þessara einföldu skýringa á sam-
bandi milli bindiskyldu og viðskipta-
jafnaðar.
Vonandi fæ ég skjót og greið
svör við spumingunum því að ein-
mitt nú ríður mjög á að stjóm-
málamenn og raunar alþjóð fái rétt-
ar upplýsingar og dregnar séu af
þeim réttar niðurstöður.
Höfundur er þingmaður Sjilf-
stæðisflokksins í Reykjavik.
Búðardalur:
Nýtt fyrirtæki annast
viðgerðir a
Búðardal.
STOFNAÐ hefur verið í Búðar-
dal fyrirtæki sem hlaut nafnið
Plast hf. Tilgangur félagsins er
lengingar og alhliða viðgerðir
á plastbátum og skyld verkefni.
Fyrirtækið er til húsa í fyrrver-
andi áhaldahúsi Vegagerðarinnar
sem það hefur fengið til afnota.
Með tilkomu þessa fyrirtækis flutti
hingað plastfagmaður, Stígur Ein-
arsson, sem er viðurkenndur í
þessu fagi.
Fyrsta verkefnið var lenging og
viðgerð á Brimrúnu frá Stykkis-
hólmi sem var lengd um 1,3 m.
Tókst sú vinna vel og var báturinn
plastbátum
sjósettur 14. maí sl. Nú þegar eru
tveir aðrir bátar komnir til sam-
setningar og viðgerða.
Það er von heimamanna að
þetta geti útvegað smá atvinnu í
byggðarlagið því samfara sam-
setningum á bátum kemur til
ýmis önnur vinna eins og raflagn-
ir og fleira sem þessu fylgir.
Stofnendur hlutafélagsins eru
Stígur Einarsson, Benedikt Ketil-
bjamason, Ágúst Magnússon,
Kristjón Sigurðsson, Bjarki Jónas-
son, Ólafur Sveinsson og Jóhanna
Benediktsdóttir.
- Kristjana
Ríkisstjórnin
hefur stefnu
eftir Magnús
Óskarsson
Mér þykir ástæða til að fara
nokkrum lofsorðum um ríkisstjóm-
ina, því þó að hún eigi það skilið,
er ég einhvem veginn ekki viss um
að aðrir hrósi henni, þessa dagana.
Stjómin er ennþá að jafna sig eftir
erfiða helgi og framundan er önnur
löng og ströng. Allir eru vondir við
■þessa menn, en hvað hafa þeir svo
sem gert? Því er auðsvarað. Þeir
hafa ekkert gert.
Um helgina fjölluðu þeir um
„stærðir" efnahagslífsins, sem þeir
svo nefna. Ekki verða þeir sakaðir
um að spilla þessum stærðum því
allar voru þær látnar kyrrar liggja
nema ein, en hún var líka „afgangs-
stærð“ eins og þeir kalla gengis-
fellinguna. Aðrar stærðir voru látn-
ar mæta afgangi. Vegna þessa
heyrast menn nú gaspra um það,
að ríkisstjómin sé stefnulaus, en
það er nú eitthvað annað eins og
ég vil hér vekja athygli á.
í Morgunblaðinu sl. þriðjudag
var frétt frá ríkisstjóminni „um
manneldisstefnu stjómarinnar"
eins og sagði í myndarlegri fyrir-
Magnús Óskarsson.
sögn. Á eftir fylgdi frásögn um
„mótun opinberrar manneldis-
stefnu" samkvæmt „starfsáætlun
ríkisstjómarinnar". Svo er að sjá
sem ríkisstjómin standi einhuga
að baki matarstefnuskránni og
mun ekki af veita því áherzla er á
það lögð, að hún snerti „mörg svið
stj ómsýslunnar".
Mér þótti vænt um að frétta af
þessari samstöðu í ríkisstjóminni
um svo mikilvæga stefnu og vildi
ekki láta hjá líða að vekja athygli
á því hvað þessi ríkisstjóm getur
verið stefnufost, þegar hún hittir á
rétta stærð.
Ég vona líka að menn fyrirgefi
stjóminni, þótt einhveijar stærðir
verði afgangs meðan „samræmdar
verða aðgerðir til að framfylgja
neyslu- og manneldisstefnunni"
einsog segir í fréttatilkynningu
ríkisstjómarinnar. Sjávarútvegur-
inn hlýtur að geta dokað við rétt
á meðan og Alverksmiðjan beðið
þangað til iðnaðarráðherra kemur
frá Kína með austurlenzkan mann-
eldismatseðil og pijóna til að hræra
í storknandi álinu.
Höfundur er borgariögmaður.
Borgaraflokkurinn:
ÁVALLT VIÐBÚNIR
eftirAlbert
Guðmundsson
Alþingi hefur lokið störfum, og
þingmenn stjómarandstöðu sendir
heim, en þingmenn stjórnarliðsins
sitja áfram langa flokksfundi í Al-
þingishúsinu. Á lokadögum Alþingis
voru samþykkt viðamikil lög, t.d. lög
um virðisaukaskatt o.fl., með minni-
hluta atkvæða í nafnakalli, þótt
meirihluti stjómarliða á Alþingi sé
mikill.
Ríkisstjómin rasður ekki við stuðn-
ingslið sitt, og hefur veika málefna-
stöðu gegn stjómarandstöðu og f
ráðleysi sínu grípur ríkisstjómin til
þeirra einræðiskenndu aðgerða að
losa sig við andstæðinga með því að
beita þá ofurvaldi, svo sem þingslit-
„Borg-araflokkurinn
verður að vera á verði
um hagsmuni þjóðar-
innar, og fyrirvaralaust
tilbúinn til átaka, ef það
getur orðið til lausnar
aðsteðjandi vanda.“
um, þegar mest reið á að efnahags-
umræður héldu áfram til lausnar
aðsteðjandi vanda, sem er afleiðing
af rangri stjómarstefnu frá myndun
þessarar ríkisstjómar.
Þrátt fyrir ríkisstjómarfundi, sam-
ráð við aðila vinnumarkaðarins og
þingflokka stjómarliða, dag eftir
dag, varð árangurinn enginn. Seðla-
banki íslands gerði tillögu um 10%
gengislækkun; Ríkisstjómin sam-
Albert Guðmundsson
þykkti. Hvað er að gerast? Stjóm-
málaástandið í þjóðfélaginu er þann-
ig að leggja verður niður tímabundið
stjómarandstöðu og skiptingu fólks-
ins í stjómmálaflokka, og skipu-
leggja einskonar þjóðvarðsveit fólks-
ins í landinu til að veija lffsafkomu
þjóðarinnar gegn afleiðingum af
stefnu ríkisstjómarinnar. Við verðum
að skipuleggja okkur gegn efnahags-
vandanum, á sama hátt og stríðsað-
ili ver landamærí sín gegn óvinaárás-
um. Þegar hagsmunir þjóðarinnar
kreQast, eru allir bræður í leik. Borg-
araflokkurinn hefur tekið þátt í öllum
umræðum mála á nýafstöðnu Al-
þingi, og verið einn af málefnale-
gustu stjómarandstæðingum þessar-
ar ríkisstjcmar, en svo aumur getur
andstæðingur orðið, að maður sjái
hættuna sem það skapar, og framtíð
sinni betur borgið í lífgjöf, án stjóm-
arþátttöku þó.
Borgaraflokkurinn verður að vera
á verði um hagsmuni þjóðarinnar,
og fyrirvaralaust tilbúinn til átaka,
ef það getur orðið til lausnar aðsteðj-
andi vanda.
Höfundur er formaður Borgara-
flokksins.