Morgunblaðið - 08.06.1988, Qupperneq 32

32
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 8. JÚNÍ 1988
Jltagfiiiltfiifrtfe
Útgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Aðstoðarritstjóri
Fulltrúar ritstjóra
Fréttastjórar
Auglýsingastjóri
Árvakur, Reykjavík
Haraldur Sveinsson.
Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Björn Bjarnason.
Þorbjörn Guðmundsson,
BjörnJóhannsson,
ÁrniJörgensen.
Freysteinn Jóhannsson,
Magnús Finnsson,
Sigtryggur Sigtryggsson,
ÁgústlngiJónsson.
Baldvin Jónsson.
Ritstjórn og skrifstofur: Aðalstræti 6, sími 691100. Auglýsingar:
Aðaistræti 6, sími 22480. Afgreiðsla: Kringlan 1, sími 83033.
Áskriftargjald 700 kr. á mánuði innanlands. í lausasölu 60 kr. eintakið.
Kinnock
heldur til hægri
Neil Kinnock, leiðtogi
bresku stjómarandstöð-
unnar og formaður Verka-
mannaflokksins, hefur nú
stigið sögulegt skref í vamar-
málum. Hann hefur í stuttu
máli kúvent í afstöðunni til
kjamorkuvopna. Fyrir þing-
kosningamar á Bretlandi á
síðasta ári var Kinnock tals-
maður þeirrar stefnu Verka-
mannaflokksins, að ríkisstjóm
Bretlands ætti að afsala sér
yfírráðum yfír kjamorkuvopn-
um með einhliða yfírlýsingu.
Hún ætti að leggja Polaris-
kafbátunum og losa sig við
kjamorkueldflaugamar um
borð í þeim og hætta við að
kaupa kafbáta með fullkomn-
ari eldflaugum af svonefndri
Trident-gerð frá Bandaríkjun-
um. Samhliða þessu vildi
Kinnock að sjálfsögðu lýsa
einhliða yfír því, að bandarísk
kjamorkuvopn yrðu ekki leyfð
í Bretlandi. Þessi einhliða af-
vopnunarstefna gekk þvert á
ákvarðanir Atlantshafsbanda-
lagsins og stangaðist á við þau
viðhorf sem ráðið hafa ferð-
inni hjá ábyrgum stjómmála-
mönnum í lýðræðisrílgunum.
Henni var hafnað með af-
dráttarlausum hætti í bresku
þingkosningunum.
Með ummælum í sjónvarps-
viðtali á sunnudaginn tók
Kinnock af öll tvímæli um, að
samningnum um Trident-
flaugamar yrði ekki rift ein-
hliða af Bretum, þótt Verka-
mannaflokkurinn kæmist til
valda undir forystu hans.'Vill
Kinnock þess í stað hafa
flaugamar sem skiptimynt,
ef þannig mætti orða það, i
afvopnunarsamningum milli
austurs og vesturs. Hann hef-
ur sem sé horfíð frá þeirri
kenningu einhliða afvopnun-
arsinna, að afvopnist Vestur-
lönd verði herafli kommún-
istaríkjanna einnig minnkað-
ur. Samningamir um uppræt-
ingu meðaldrægu eldflaug-
anna og hvemig að þeim var
staðið eru besta sönnun, sem
unnt er að fá fyrir því á kjam-
orkuöld, að því aðeins er unnt
að ná árangri í afvopnunarvið-
ræðum, að vestræn ríki komi
fram af styrk og samhuga
gagnvart kommúnistaríkjun-
um. Þessa grundvallarskoðun
hefur Neil Kinnock nú viður-
kennt og er hann maður af
meiri.
Verkamannaflokkurinn í
Bretlandi á sér aðra sögu og
merkari í öryggismálum held-
ur en þá, sem mótuð hefur
verið á síðustu ámm undir
forystu vinstrisinna í flokkn-
um. En Neil Kinnock hefur
ekki aðeins sagt vinstri öflum
í eigin flokki stríð á hendur í
vamar- og öryggismálum
heldur einnig í því, sem lýtur
að þjóðnýtingu annars vegar
og einkavæðingu hins vegar.
Hann telur að hin gamla þjóð-
nýtingarstefna flokks síns eigi
ekki lengur við rök að styðj-
ast.
Stefnumarkandi yfírlýsing-
ar Kinnocks ganga í svipaða
átt og þá sem Francois Mitter-
rand, Frakklandsforseti, hefur
kosið að fara. Forsetinn hlaut
ótvíræða traustsyfírlýsingu í
forsetakosningunum á dögun-
um. Á hinn bóginn kom á
óvart, að frönskum sósíalist-
um vegnaði ekki betur en raun
ber vitni í þingkosningunum
á sunnudag. Að nokkru má
skýra lélega útkomu þeirra
með því að vísa til ótta margra
í Frakklandi við að sósíalistar
fái of mikil völd og beiti þeim
með of vinstrisinnuðum hætti.
Þegar þeir náðu undirtökun-
um í frönskum stjómmálum
1982 þjóðnýttu þeir meðal
annars banka og hertu á þjóð-
nýtingu á öðrum sviðum.
Vinstrimennska af því tagi á
ekki neins staðar upp á pall-
borðið lengur.
Neil Kinnock hefur stigið
skref til hægri í öryggismálum
og efnahagsmálum. Hann átt-
ar sig á því að stefna Margret-
ar Thatcher nýtur hljóm-
grunns meðal kjósenda og til
að ná árangri í kosningum sé
betra að viðurkenna þá stað-
reynd töluvert fyrir þær held-
ur en að þeim loknum. Hug-
myndafræðilega hafa vinstri-
sinnar ekki upp á neitt nýtt
að bjóða. I von um að geta
betur höfðað til kjósenda leita
þeir nú æ meira í hugmynda-
smiðju þeirra, sem hér em oft
kenndir við frjálshyggju eða
jafnvel ný-fijálshyggju. Fram
hjá þeim pólitísku staðreynd-
um verður ekki gengið.
- -I
Leiðangursmenn; t.v. má sjá Virkisjðkul og t.h. Svínafell.
Veður hamlaði ferð Ferða-
••
félagsins á Oræfajökul
ARLEG ferð Ferðafélagsins á
Öræfajökul var farin um hvíta-
sunnuna. Til stóð að ganga á
Hvannadalshnjúk en ferðamenn
urðu frá að hverfa vegna veð-
urs. Leiðangursstjórar voru
Anna Lára Friðriksdóttir og
Torfi Hjaltason.
I ferðinni var fólk á öllum aldri,
flest vant jöklagöngum. A laugar-
dag gengu leiðangursmenn á
Fjallsjökul og æfðu sig í göngu á
mannbroddum og í meðferð ísaxa.
Rétt eftir miðnætti héldu menn
svo á Öræfajökul en í jöklagöngum
er lagt af stað snemma nætur til
að forðast sólbráð sem gerir
göngumönnum erfítt fyrir.
Lagt var upp frá Virkisá við
Svínafell og gengið upp Virkisjök-
ul. Færð var þung og þegar kom-
ið var að Hvannadalshrygg urðu
göngumenn að snúa við vegna
hvassviðris, þá í 1500 m hæð.
Komust ferðamenn heilu og
höldnu til byggða eftir 10 tíma
langa og stranga göngu.
Hvannadalshnjúkur var því ekki
klifínn í þetta skipti en önnur ferð
á jökulinn verður helgina 16,- 19. >—
júní. M
Hólmavíkurkirkja
Tuttugn ár;
mæliHóIma
Hólmavík.
SUNGIN VAR hátíðarguðsþjón-
usta í Hólmavíkurkirkju á hvíta-
sunnudag. Meira var um dýrðir
en endranær, þvi kirkjan átti 20
ára víglusafmæli.
Hólmavíkurkirkja var vígð á upp-
stigningardag, 23. maí 1968. Kirkj-
una vígði þáverandi biskup yfír ís-
landi, herra Sigurbjöm Einarsson.
Þá þjónaði sr. Andrés Ólafsson
Hólmavíkurprestakalli. Bróðir hans,
Gunnar Ólafsson, teiknaði kirkjuna,
en Sveinn Kjarval teiknaði nær allan
innri búnað hennar.
Hólmavíkurkirkja er að gmnn-
formi krosskirkja, byggð úr stein-
steypu með háu risi og hár klukku-
tum er á framanverðum mæniás,
með krossmarki efst. Að innan er
kirkjan öll klædd furu. Altari og
prédikunarstóll er einnig úr fum, en
skímarfontur er úr íslenskum grá-
steini og fum.
Hátíðarguðsþjónusta hófst með
söng þeirra braeðra, Gunnars og Sig-
mundar Jónssonar frá Einfætingsgili
í Bitmfirði, við undirleik Guðna Þ.
Guðmundssonar. Þá spilaði Magnús
Kærír vegna
bamabóta
EINSTÆÐ móðir hefur lagt fram kæru hjá rikisskattstjóra vegna
barnabóta. Hún eignaðist barn i byrjun apríl en fær fyrst barnabæt-
ur í júlí, fyrir tímabilið júlí til september, vegna þess að ekki eru
greiddar barnabætur fyrr en á næsta ársfjórðungi eftir að barn
fæðist. Telur móðirin slæma gloppu í lögunum að látið sé sem
bamið sé ekki til fyrstu þijá mánuði ævi þess.
í lögum númer 92 frá 1987
segir að bætumar skuli greiða frá
og með fyrsta ársfíórðungi eftir
að bam fæðist. Fyrsta greiðsla
bamabóta til móðurinnar er því í
júlí fyrir tímabilið júlí til septemb-
er. Lögin tóku giidi í upphafí þessa
árs og nánar er kveðið á um fram-
kvæmd þeirra í reglugerð númer
597 frá síðasta ári.
Að sögn Jónínu Jónasdóttur,
Iögfræðings á skattstofunni í
Reykjavík, hefur talsvert verið um
kvartanir vegna þessa fyrirkomu-
lags frá foreldrum sem eignuðust
böm snemma í janúar eða apríl
og em því án bóta upp undir þijá
mánuði. Hún sagði að hins vegar
væm greiddar bætur til og með
ársfíórðungnum sem bamið verður
sextán ára, þannig að bótaleysi á
fyrsta greiðslutímabilinu jafnaðist
út. Indriði Þorláksson, skrifstofu-
stjóri í fíármálaráðuneyti, benti á
að þetta fyrirkomulag væri mun
betra en hið fyrra, en bamabætur
vom aðeins greiddar einu sinni á
ári, í stað fjórum sinnum eins og
nú er, og liðið gat hálft annað ár
uns fólk fékk fyrstu greiðslu.
Bamabætur nema 17.888 krón-
um til hjóna vegna fyrsta bams,
26.832 krónum eftir það og við
bætast 17.888 krónur sé bam
yngra en sjö ára. Einstæðir for-
eldrar fá 53.663 krónur í bama-
bætur ársfjórðungslega og sömu
ábót og hjón ef bam er yngra en
sjö ára.
í tilviki móðurinnar sem sagt
var frá í upphafí kom bótaleysið
sér sérlega illa þar sem hún skildi
við eiginmann sinn í sama mánuði
og yngsta bamið fæddist, og hefur
þijú böm á sínu framfæri. Hún
fékk hvorki bamabætur, mæðra-
laun, sem ekki erU greidd skilnað-
armánuðinn, né meðlag með
yngsta bami greitt í apríl. Hið
síðastnefnda fékkst ekki greitt hjá
tryggingastofnun ríkisins, þrátt
fyrir að í meðlagsúrskurði segði
að meðlag skyldi greitt frá fæðing-
ardegi bamsins, sem var í byijun
aprfl. Kveðst hún hafa fengið þau
svör í afgreiðslu stofnunarinnar
að vaninn væri að hafa þetta
svona, hún gæti þvf ekki fengið
meðlagsgreiðslu fyrir aprílmánuð.
Vilborg Hauksdóttir, lögfræðingur
tryggingastofnunar, sagði aftur á
móti að jafnan væri greitt sam-
kvæmt því sem segir í meðlagsúr-
skurði eða skilnaðarleyfí.
I