Morgunblaðið - 08.06.1988, Blaðsíða 53

!';
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 8. JÚNÍ 1988
I' !;
53
Valtýr Péturs-
son - Minning
stjóm og öll tæknimál, sem verkið
útheimti. Varð hann við því. Verk-
fræðingur kom ekki nærri þeirri
framkvæmd, nema að gera útboðs-
lýsingu á rörunum og meta tilboðin
sem bárust í þau.
Lagning vatnsveitunnar gekk
ákaflega vel, þótt komið væri nokk-
uð fram í september. Sólin skein
flesta daga eftir eitt mesta rigning-
arsumar aldarinnar. Guðmundur
réð til sín einvalalið. Kostnaður
varð langt undir áætlun og svo
vandlega var verkið unnið og vel
af hendi leyst að eftir 33 ár er við-
hald aðveituæðarinnar sáralítið og
viðburður, ef nokkurt rör gefur sig.
Er alveg ljóst að mikilli vandvirkni
og kunnáttu hefur verið beitt við
lagningu hennar. Vatnsveitan hefur
reynst bænum dýrmætt mannvirki,
ásamt seinni viðaukum, eins og
leiðslunni úr Óslandinu 1965, sem
Guðmundur stjómaði einnig.
Knattspyman á Akranesi var
komin í algleyming á þessum árum.
Það hvatti til uppbyggingar íþrótta-
svæðisins á Jaðarsbökkum —
íþróttavalla og áhorfendasvæðis —
sem var mikil og dýr framkvæmd.
Maðurinn á bak við hana á 6. ára-
tugnum og lengur var Guðmundur
Jonsson. Hann var hvort tveggja í
senn verkstjóri við framkvæmdimar
og átti mestan þáttinn í tæknilegum
undirbúningi. .
Upphaflega var aðalverkefni
Guðmundar hjá bænum umsjón með
rekstri Garðalandsins, sem bærinn
var þá búinn að eiga um allmörg
ár. Af því hlaut hann nafnið Garða-
ráðsmaður. Hann sá um ræktun
landsins, girðingar og útleigu til
matjurtaræktunar og beitar. Enn-
fremur skógrækt bæjarins, leikvelli
og opin svæði. Hann teiknaði lóðir
og deiliskipulag fyrir bæinn, enda
ekki þá um neina kunnáttumenn
að ræða á Akranesi í þessum efnum
og var svo fram til 1960. Af þessu
má sjá að Guðmundur kom víða við
í störfum sínum og var kunnugri
lóðum og lendum bæjarins en nokk-
ur annar maður. Trúmennska,
dugnaður og hagsýni einkenndu
störf hans. Sjálfur gekk hann í
verkin af lifandi áhuga, svo vinnu-
gleði ríkti, þar sem hann stjómaði.
Það var gifta Akraneskaupstaðar
á frumbýlisárunum að fá jafn fjöl-
hæfan og vel gerðan mann í þjón-
ustu sína, sem Guðmundur var.
Mann sem gat gengið í hin ólíkleg-
ustu verkefni og skilað þeim með
sæmd, eins og dæmin sanna. Efast
ég ekki um að þeir sem best þekkja
til málefna bæjarins á liðnum ára-
tugum séu mér um þetta sammála.
Guðmundur hafði einnig traust
samstarfsmanna sinna hjá bænum.
Hann var í mörg ár formaður Stak
— Starfsmannafélags Akraness-
kaupstaðar — og vann að málefnum
félagsmanna af festu og einbeitni
en hávaðalaust. Þar sátum við lengi
sitt hvoru megin við borðið og man
ég vel hversu ýtinn og hygginn
hann var í málflutningi sínum og
kröfugerð, enda varð honum mikið
ágengt.
Í félagsmálum kom Guðmundur
víða við. Hann var í Rotary-klúbbi
Akraness til æviloka og reyndist
þar traustur og skyldurækinn fé-
lagi. Þá var hann í mörg ár formað-
ur Skógræktarfélags Akraness.
Grenilundurinn í holtunum fyrir
ofan Garða mun lengi bera vitni
um lifandi áhuga hans fyrir skóg-
ræktinni og verða bæjarbúum til
yndisauka. Þá beitti hann sér fyrir
stofnun skógræktarsvæðis upp við
Akrafjall á vegum bæjarins, sem
talsvert hefur verið plantað í.
Þegar Guðmundur kom heim frá
Danmörku sumarið 1945 var í fylgd
með honum Hildur Jónsdóttir frá
Seyðisfirði, sem einnig hafði verið
ytra öll styrjaldarárin og raunar
lengúr. Hér stofnuðu þau strax
heimili sitt en gengu í hjónaband
Leiðrétting'
í minningargrein um August
Hákansson í blaðinu í gær misritað-
ist fæðingardagur hans. Hann var
fæddur 25. september árið 1906,
ekki 29. september.
1947. Hildur er öndvegis húsmóðir
og vel verki farin. Heimili þeirra
hefur ætíð verið mikill rausnargarð-
ur, sem margir eiga góðar endur-
minningar um. Kjördóttir þeirra er
Jóna Björk húsmóðir á Akranesi,
gift Jóhannesi Sigurbjömssyni vél-
virkja frá Blönduósi. Eru börn
þeirra þrjú. Guðmundur reyndist
þeirri fjölskyldu mjög umhyggju-
samur, enda börnin sannir sólar-
geislar í lífí hans.
Guðmundur Jónsson skilaði
giftudijúgu ævistarfi, sem lengi
mun gæta í Akraneskaupstað. Þeg-
ar hann kveður fylgja honum þakk-
ir margra, sem þekktu til starfa
hans og nutu þeirra.
Persónulega á ég og fjölskylda
mín þakkir að gjalda fyrir einstæða
vináttu og tryggð, sem stóð djúpum
rótum í áratugi. Þannig munu fleiri
mæla, því slíkrar gerðar var Guð-
mundur.
Að lokum skal hann kvaddur með
erindi úr ljóði borgfirska bóndans á
Kirkjubóli:
Samt er í samfylgd
sumra manna
andblær friðar
án yfirlætis,
áhrif góðviidar,
inntak hamingju
þeim er njóta nær.
Það var sönn hamingja að eiga
vináttu Guðmundar Jónssonar. Það
fínnum við best, þegar hann er all-
ur. Fjölskyldunni eru sendar samúð-
arkveðjur á sorgarstund. Megi um-
hyggja hans og ástúð verða þeim
öllum sem sólargeislar á ófarinni
ævibraut. Blessuð sé minning hans.
Daníel Ágústínusson
Þann 30. maí sl. lést gamall vin-
ur minn, Guðmundur Jónsson, fyrr-
verandi garðyrkjuráðunautur hjá
Akranesbæ.
Þegar ég kom fyrst til Akraness
fyrir um 13 árum til þess að taka
við stjóm tæknideildar bæjarins var
Guðmundur einn þeirra sem fyrst
tóku á móti mér, og sjaldan hafa
móttökur á nýjum vinnustað verið
betri. Guðmundur var mikill per-
sónuleiki en barst ekki mikið á.
Minni Guðmundar var einstakt og
svo treystu menn honum að ef vafi
lék á um landamerki var hann til
kallaður og var úrskurður hans
ekki dreginn í efa. Þannig setti
hann niður mörg ágreiningsefni. Á
sama hátt var um aðra hluti og
verklegar framkvæmdir, hann vissi
hvar hlutimir lágu og hvenær þeir
voru framkvæmdir þó tugir ára
væm liðnir. Hann var því verðmæt-
ur viskubrunnur að sækja í þegar
skráning fyrri verka hófst.
Guðmundur var garðyrkjuráðu-
nautur og sem slíkur einn sá fyrsti
sem bæjarfélög réðu til sín. Hann
sá um og annaðist útleigu kartöflu-
garða og annarra leigulanda auk
þess sem honum tókst að fá fjár-
muni til að hefjast handa um upp-
byggingu skógræktar ofan við bæ-
inn. Skógrækt var honum mikið
hugsjónamál og hann var fyrst og
fremst að hugsa um framtíðina og
að þeir sem við tækju gætu notið
útivistar í fögra umhverfi, og það
hefur tekist.
Guðmundur var þeirrar mann-
gerðar að ef mikið lá við eða stóram
og smáum verkum þurfti að hrinda
í framkvæmd, þá var leitað til hans,
þannig leitaði ég oft til hans og
þrátt fyrir háan aldur fórast honum
öll verk einstaklega vel úr hendi.
Eflaust minnast margir Akumes-
ingar Guðmundar þar sem hann
skundaði milli staða, eða á hjóli
þegar þannig viðraði. Svo mikið var
kapp hans að hann mun hafa af-
þakkað bílferð af því hann var að
flýta sér. Af Guðmundi lærði ég
margt sem hefur komið að góðum
notum síðar og ef fyrirtæki í dag
hefðu í sinni þjónustu starfsmenn
með sama viðhorf til vinnuveitenda
og Guðmundur hafði til síns bæjar-
félags, sem hann starfaði hjá, þá
þyrftu eigendur þeirra ekki að kvíða
framtíðinni. En eins og tfðast er
um slíka menn þá vinnast þeim hlut-
irnir þannig að fáir taka eftir þeirri
ósérhlífni sem þeir leggja í starfið
og aldrei hafa þeir sjálflr orð á því
sem þeir hafast að. Blessuð sé
minning Guðmundar. Við hjónin
sendum Hildi og fjölskyldu innilegar
samúðarkveðjur.
Reynir Kristinsson
Kveðja frá Rótaryf élögiun
á Akranesi
Guðmundur Jónsson, fyrrverandi
garðyrkjustjóri Akraneskaupstað-
ar, andaðist í Sjúkrahúsi Akraness
þann 31. maí sl. þá nýlega orðinn
82 ára. Þegar þessum aldri er náð
má sannarlega búast við kallinu,
sem enginn kaupir sig undan. En
það var ekki „aldur og ellin þunga“
sem sótti Guðmund heim, heldur
strangur og erfiður sjúkdómur, sem
marga fellir þótt yngri séu.
Guðmundur Jónsson var þess
háttar maður, sem hafði virðingu
allra er honum kynntust. Mér virt-
ust hans sterkustu einkenni vera
skýr hugsun og sjálfstætt viðhorf
til manna og málefna. Mjög oft kom
það fram hversu traustri dómgreind
hann var gæddur og hve auðvelt
hann átti oft með að komast að
rökréttri niðurstöðu. Annar þáttur,
sem mér er minnisstæður, var gott
skopskym hans og skemmtileg
kímni. Er þó ótalið það sem best
var í fari hans, en það var fágæt
samviskusemi og heiðarleiki. Einu
gilti hvaða verk hann vann, hvort
heldur hann gegndi formennsku í
sínu stéttarfélagi eða í margþættu
starfl hans í þjónustu Akraneskaup-
staðar.
Strax á fyrsta starfsári Rótary-
klúbbs Akraness gerðist hann fé-
lagi. Hann setti sinn svip á þann
félagsskap alla tíð með hógværð
og lifandi áhuga. Við félagarnir í
klúbbnum munum allir sakna hans.
Það er undarleg tilhugsun fyrir
undirritaðan að geta ekki lengur
komið við á heimili hans til þess
að verða honum samferða á Rótary-
fund. Sá tími er liðinn, en það er
gott að geta minnst þess vinar, sem
hann var. Þeir sem áttu vináttu
hans máttu vel skynja hlýju hans í
sinn garð, ekki með málskrúði eða
margorðum yfirlýsingum, heldur
einhvem veginn þannig, að ekki
verður orðum að því komið svo vel
fari. Hann var dulur og flíkaði ekki
tilfínningum sínum.
Við Rótaryfélagar vottum eigin-
konu hans, dóttur, tengdasyni,
bamabömum og öðram ættingjum
innilega samúð.
Adam Þorgeirsson
Vinimir hverfa einn af öðram og
nú er Valtýr horfínn. Brot úr minn-
ingum liðinna daga koma upp í
hugann, en erfítt er að raða þeim
saman í heillega mynd.
Kaldranalegur marsdagur í Flór-
enz 1949. Hópur íslenskra lista-
manna situr við borð á kaffíhúsi.
Hlátur og háværar samræður, þar
sem rödd Valtýs sker sig úr. Sólin
brýst fram úr skýjaþykkni_ og ég
festi augnablikið á fílmu. Á miðri
myndinni er Valtýr brosandi og
hefur slegið hnefanum í borðið. I
huga mínum hefur þetta kankvísa
bros fylgt honum alla tíð síðan.
Árin líða. Ég stend í eldhúsinu í
Suðurgötunni, synir mínir leika sér
í stofunni. Allt í einu birtist einn
þeirra í eldhúsdyranum, hvessir á
mig augum og segir: „Mamma,
ætlar þú ekki að fara að bjóða hon-
um Valtý. Það er svo óskaplega
langt síðan hann hefur komið og
hann hefur ekki séð nýja bílinn
rninn." Valtýr hafði gaman af börn-
um og laðaði þau að sér með sinni
ljúfmannlegu framkomu og áhuga
á því sem þau vora að velta fyrir
sér. Stór listamannssál hans skildi
svo undur vel bamssálina.
Júlímánuður. Sumarfrí á Laugar-
vatni. Degi er tekið að halla. Valtýr
og Didda koma í heimsókn. Valtýr
er með derhúfu. Við höldum niður
að vatninu. Böm að leik í vatns-
borðinu, bátur lónar á miðju vatn-
inu. Fólk á sumarfötum gengur um.
Margir heilsa Valtý og suma tekur
hann tali. Við göngum upp í kjarri-
vaxna brekku og sitjum þar lengi
í kvöldkyrrðinni.
Nóvembermánuður. Við erum
nýflutt í íbúð með glerhúsi. Valtýr
og Didda færa okkur fyrstu plönt-
una. Það er stór, falleg gúmmí-
planta. Á gamlárskvöld er mikill
umgangur um glerhúsið þegar verið
er að skjóta upp flugeldunum.
Plantan, ptýði glerhússins, ofkælist
og deyr. Ég segi Valtý játíðindin.
Nokkra síðar birtist hann með
mynd. Þar er komin gúmmíplantan
ljóslifandi á bláum fleti. „Þessi ætti
að þola trekk", segir hann, „þess-
vegna gætirðu hengt hana í gler-
húsið." Valtýr hefur fært okkur
margar myndir, en þessi á sér sér-
staka sögu.
Heimsóknimar til Valtýs og
Diddu vilja renna saman í huganum.
Alltaf margmenni í kringum þau,
listamenn á ýmsum aldri, heimilið
einskonar listaakademía, þar sem
listin var kjarni umræðunnar.*-
Stundum var heitt í kolunum því
menn vora ekki á eitt sáttir, og
eftir því sem öldumar risu hærra
varð Valtýr kátari. Deilur af þessu
tagi skemmtu honum. Gunnlaugur
Scheving og Þorvaldur Skúlason
era minnisstæðir frá þessum áram,
Gunnlaugur yfirvegaður og rólegur
á hverju sem gekk.
Stundum var hlustað á tónlist
og þegar hásar raddir Dietrich eða
Piaf liðu um stofuna tóku menn að
kyrrast.
Vesturbærinn býr yfír sínum
sjarma. Hann endurspeglast í mörg-
um myndum Valtýs. Sjórinn og
skipin vora honum þrotlaus yrkis-
efni. Náttúran átti svo sterk ítök í
honum.
_Mynd Valtýs í huganum er sterk.
Hun mun lifa með mér lengi. Göm-
ul skyggn kona sem bjó í kjallaran-
um í Suðurgötunni sagði um Valtý:
„Hann Valtýr hefur svo fallega
ára.“ Við sem þekktum hann vel
eigum gott með að trúa því.
Hildigunnur Hjálmarsdóttir
Frá leikskóla st. Fransiskussystra í Stykkishólmi.
Morgunblaðið/Ámi Helgason
Stykkishólmur:
Bætt aðstaða á leikskólanum
ÞAÐ ER nú liðið 31 ár síðan þær st. Fransiskussystur í Stykkis-
hólmi stofnuðu leikskóla og barnaheimili i Hólminum og hafa rekið
það síðan af miklum dugnaði. Nú hafa þær gert miklar endurbætur
á leikskólanum, sérstaklega úti þar sem öll aðstaða hefir verið stækk-
uð og færð út og fleiri leiktækjum komið fyrir.
„Vissulega höfum við verið gott er veður, fer öll kennsla og
heppin með aðstoðarfólkið okkar.
Þar gera allir sitt besta og vita að
þeir era að leggja fyrstu drög að
lífsgöngu bamanna. Ég hefí verið
fyrir þessu bamaheimili í tæp 20
ár,“ segir systir Lovísa sem veitir
skólanum forstöðu. „Meira að segja
var ég fyrst með bamaheimili þar
sem böm víðsvegar að áttu skjól á
sumrin, en nú era það aðallega
böm úr Stykkishólmi sem era vi-
stuð hér. Það era 5 hópar. Tveir
hópar era fyrir hádegi og 3 eftir
hádegið. Nú era 85 böm í skólanum
og eru þau frá 2 til 6 ára. Þegar
leikur fram úti á leikplaninu, en
svo höfum við stóra og góða leik-
sali inni með leiktækjum og nauð-
synlegum tækjum í svona starfi.
Við höfum 10 starfsmenn í dag við
skólann, en nú erum við að huga
að því að fá fóstrar í starf og er
ég viss um að það myndi verðá' til
mikilla bóta.
Nú eram við að auglýsa eftir
starfskrafti þegar skólinn hefst
aftur 8. ágúst, en það er hlé frá
1. júlí og þangað til,“ sagði Lovfsa.
Skólinn er í tengslum við Sjúkra-
húsið, en þar vantar nú tilfinnan-
lega hjúkranarfræðing og sjúkra-
liða og fleiri starfsfólk kemur til
greina að ráða. Systir Lena, sem
nú gegnir störfum príorinnu, sagði
að þau hlunnindi fylgdu að ef fólk
sem ætti böm réði sig til starfa,
þá væri leikskólinn tilvalinn og eins
verði reynt að útvega húsnæði og
verður það samningsatriði, en
starfsskilyrði era góð á sjúkrahús-
inu. Systir Lena sagði að alltaf
væri unnið að því að fullgera ný-
bygginguna. Múrverki væri að
miklum hluta lokið, en eins og áður
hefir komið fram, er byggingin á
7 hæðum og þegar búið að taka
þrjár í notkun og þegar allt verður
komið upp verður þetta einna veg-
legast sjúkrahús á landinu, fyrir
utan höfuðborgarsvæðið.
- Árni