Morgunblaðið - 28.06.1988, Blaðsíða 37

í;w:ti ?<•. wraAaiT.i,ai9fi ifctf WtyWiW 1'IWlpXfW fflHA TWWOM
MORGUNBLAÐIÐ, VIÐSKIFTI/AIVINNULÍF ÞRIÐJUDAGUR 28. JÚNÍ 1988
Endurvakning ættaveldanna habitat
UNGU framkvæmdamennirnir
sem komust til áhrifa i viðskipta-
lífi Bandaríkjanna eftir lok síðari
heimsstyrjaldarinnar eru nú
margir hveijir að draga sig í hlé
og afhenda nýrri kynslóð stjórnar-
taumana. Hér fyrr á árum þekkt-
ist varla annað hjá stórfyrirtækj-
um en að stjórnendurnir bæru
sömu nöfn og fyrirtækin, eins og
Ford, Du Pont og Reynolds.
Þetta breyttist smátt og smátt,
fyrirtækin fóru að leita að ungum
mönnum sem skarað höfðu fram úr
í námi eða starfi. Þessir ungu menn
á uppleið, eða „uppar“, komust síðar
margir til metorða.
Nú virðist hinsvegar sem ætt-
ræknin sé víða að láta til sín taka á
ný, og niðjar eða „pabbastrákar" eru
famir að láta til sín taka í stjómum
fyrirtækjanna.
Tillitssamari gagnvart
eigin fjölskyldu
Curtis L. Carlson er stofnandi og
aðal forstjóri fyrirtækisins Carlson
Cos., sem rekur fjölda hótela og
ferðaskrifstofa, fyrirtæki með 4
milljarða dollara veltu. Hann er 73
ára og vill fara að draga sig í hlé.
Þegar er ákveðið hver tekur við af
honum, en það er Edwin C. Gage,
og svo vill til að Gage er tengdason-
ur Carlsons. Þótt flestir viðurkenni
að Gage hafi staðið sig vel sem
rekstrarstjóri hjá Carlson Cos., viður-
kennir hann sjálfur að tengslin við
forstjórann hafi ýtt undir frama
hans. Sjálfur orðar Carlson það svo:
„Maður er tillitssamari gagnvart
meðlimi fjölskyldunnar. í stað þess
að spuija um ástæður fyrir því hvers
vegna ætti að veita tengdasyni stöðu-
hækkun, er spurt hversvegna ekki.“
Hjá Ford Motor Co. hefur enginn
úr Ford-ættinni verið í áhrifastöðu
undanfarin átta ár þótt ættin eigi
enn 40% hlutafjár. Við eðlilegar að-
stæður væri vart við því að búast
að stjómandi útibús Ford í Sviss eða
sölustjóri Lincoln-Mercury deildar-
innar hlytu sæti. í aðalstjóm bíla-
smiðjanna. Báðir vom þeir þó kosnir
í stjómina í janúar s.l., og báðir bera
þeir ættamafnið Ford: Edsel Ford
II, sem er 39 ára, og William Clay
Ford, 30 ára. Talið er líklegt að sá
síðamefndi verði í framtíðinni aðal-
forstjóri fyrirtækisins.
Til góðs eða ills?
í nýlegri könnun á 500 stærstu
iðnfyrirtækjum Bandaríkjanna kom
í ljós að 175 þeirra voru fjölskyldu-
fyrirtæki, það er fyrirtæki í eigu eða
undir stjóm einnar fjölskyldu. Oft
hefur þetta gefizt vel eins og sagan
sýnir. En þegar fram í sækir geta
komið upp fjölskyldudeilur, og einnig
getur það haft slæm áhrif á dugandi
og hæfa undirmenn sem látnir em
sitja á hakanum þegar aðrir, með
sama ættamafn og forstjórinn, fá
stöðuhækkanir.
Wang Laboratories er dæmigert
fyrir yngri fjölskyldufyrirtækin í
Bandaríkjunum. An Wang stjómar-
formaður, sem nú er 68 ára, stofn-
aði þetta tölvufyrirtæki árið 1955.
Hann fékk hóp virtra og hæfra sér-
fræðinga sér til aðstoðar við rekstur-
inn. En þegar að því kom að velja
nýjan aðalforstjóra í stól stofnandans
í fyrra, skipaði Wang son sinn, Fred-
erick Wang, 36 ára, í stöðuna. Sonur-
inn hafði áður stjórnað þróunardeild
fyrirtækisins. Stöðuveitingin kom á
óvart, því margir töldu Frederick'
ábyrgan fyrir markaðssetningu illa
hannaðs ritvinnslutækis, sem leiddi
til tveggja ára tapreksturs og svipti
Wang Laboratories fomstunni á
markaðnum. Þótt Frederick Wang
sé nú talinn hafa staðið sig vel sem
forstjóri leiddi ráðning hans til þess
að fjöldi fagmanna sagði upp störf-
um.
Starfsmenn smitast af
metnaði
En fjölskylduumsjá getur verkað
mjög hvetjandi á vömvöndun og
komið fyrirtækjum til góða á margv-
íslegan hátt. Forstjóri sem ber sama
nafn og fyrirtækið á oft greiðari leið
að viðskiptavinum. Og sérfræðingar
TENGDASONUR — Edwin Gage (til hægri) er að taka
við stjórn Carlson Cos. af tengdaföður sínum Curtis Carlson.
MIKIL„GÆÐI“
I ÁGT \/FRF)“
I STJORN — Edsel Ford
II og William Clay Ford vom í
janúar kjömir í aðalstjórn Ford-
bílasmiðjanna. Líklegt er talið
að William eigi eftir að hljóta
stöðu aðalforstjóra fyrirtækisins
sem langafi þeirra stofnaði.
segja að starfsmenn smitist oft af
fjölskyldumetnaði stjómendanna, og
kunni að meta það atvinnuöryggi
sem venjulega ríkir í fjölskyldufyrir-
tækjunum. Ivan Lansberg prófessor
í skipulags og rekstrarfræðum við
Yale háskóla hefúr um sex ára skeið
verið að kynna sér rekstur fjölskyldu-
fyrirtækja. Yfírleitt segir hann að
þar sé horft lengra til framtíðarinn-
SONUR — John McDonn-
ell er tekinn við stjórn flugvéla
og eldflauga smiðjanna
McDonnell-Douglas, sem faðir
hans stofnaði, af frænda sínum
Stanford McDonnell.
ar, vinnuskilyrði séu þar betri, vinnu-
andi góður, og „þeir leggja sig mun
meira fram við vömvöndun vegna
þess að nafn forstjórans er á fram-
leiðslunni." Að öllu samanlögðu seg-
ir Lansberg að „íjölskyldufyrirtæki
sem ganga vel em sannarlega góð
fyrirtæki."
Heimild: Business Week.
KRISTJÁN SIGGEIRSSON HF
LAUGAVEG113
SÍMI: 91-625870
KARCHER 570 HÁÞRÝSTID/ELAN
Skfnandi hreint-teikamfítétt
Hlaðin kostum og spennandi fylgihlutum:
• 20 x meiri þrýstingur en úr garðslöngu
• hraðari og betri hreingerning
85% minni vatnsþörf
• sápa sem mengar ekki umhverfið
• þvottabursti, hentugur fyrir bílinn
• snúningsskaft með handhægu gripi
• 10m háþrýstislanga
• sápuskamrhtari
Aukahlutir:
• snúningsstútur sem gefur 30% aukningu á þrýstingi
og 7x meiri vinnuhraða
• sandblástur, garðúðari,
undirvagnsþvottaskaft ofl.
SAPA
SNUNINGSSKAFT
RAFVERHF
SKEIFUNNI3E, SÍMAR 82415 & 82117