Morgunblaðið - 26.07.1988, Blaðsíða 22

22
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 26. JÚLÍ 1988
og fólk vill hafa Bruce Springsteen,
kannski af því að hann er þarna of
persónulegur, of nálægur?
En hefur Bruce Springsteen ekki
alltaf verið persónulegur? Er það
ekki einmitt þess vegna sem vin-
sældir hans hafa verið með þessum
ólíkindum; hann er álitinn heiðarleg-
ur, sjálfum sér samkvæmur og að
lög hans beri í sér einhvem sann-
leika um hans líf sem aðrir eigi auð-
velt með að tileinka sér, samsama
sínu eigin lífi, að hans gleði og hans
sorgir virðist ekki á nokkum hátt
vera frábmgðnar sorgum og gleði
þeirra sem kaupa plötur hans, sækja
tónleika hans, tilbiðja hann og dýrka.
En Tunnel of Love virðist marka
breytingu á ferli Springsteens, sjálf-
sagt dýpri en flesta órar fyrir. Og
ég leyfi mér að efast um að hann
eigp nokkru sinni eftir að gera plötu
sem slái við þeim vinsældum sem
Bom in the USA hlaut — hann á
örugglega eftir að gera betri plötu
en hana, en líklega ekki vinsælli.
Sem betur fer segi ég. Vinsældir
hans hafa verið með ólíkindum, hafa
neytt hann til að halda tónleika fyr-
ir ailt að hundrað þúsund áheyrend-
ur í einu, hafa firrt hann öllu raun-
verulegu sambandi við sína áheyr-
endur, gert andlit hans að söluvöru,
tákni sem á lítið sem ekkert skylt
við tónlist hans.
Hamborgarar, kadiljákar
og Levi’s-gallabuxur
Eins ög að líkum lætur hefur
mikið verið fjallað um Bruce
Springsteen og tónleika hans hér í
Stokkhólmi, bæði fyrir og eftir tón-
leikana. Frá því að ljóst var að
Springsteen kæmi til Svíþjóðar þá
hefur geisað einhvers konar
Springsteen-æði, ekki síst í fjölmiðl-
unum. Viku áður en forsala að-
göngumiða á tónleikana hófst,
mættu þeir fyrstu í röðina sem teygði
svo fleiri hundruð metra þegar miða-
salan loksins hófst. Vitaskuld varð
uppselt svo að segja samstundis.
Blöðin hafa fylgst með tónleikaferð
hans um Evrópu, talið dagana þar
til stóra stundin hér rynni upp.
Morgunblöðin hafa verið með
gáfulegar krufningar á tónlist
Springsteens, hampað honum sem
alþýðuhetju samtímans númer eitt,
vegsamað hreinlyndi hans og föður-
landsást, lofsungið tónlist hans og
texta (sem vitaskuld er miklu meira
en lofgjörð um hamborgarann, kad-
iljákinn og Levi’s-gallabuxur) og
hrósað honum sem einum verðug-
asta fulltrúa Bandaríkjanna á er-
lendri grund.
Síðdegisblöðin hafa annan stíl.
Þau hafa látið einkalíf Springsteens
sig miklu varða, yfirstandandi hjóna-
skilnað hans og Julianne Philips,
samband hans við söngkonuna Patti
Scialfa, brotið heilann um hvort þau
myndu hafa sama hátt á hér og í
Hollandi þar sem þau gistu ekki á
sama hóteli og aðrir í þessu hundrað
manna föruneyti. Og fleira í þeim
dúr, minna skrifað um tónlistina.
Þá hefur verið dregið fram allt það
sem á einhvem hátt gerir Bruce
Springsteen dálftið sænskan. Jú,
gítarleikari E Street Bandsins, Nils
Lofgren, er sænskættaður, saxófón-
Úr þeirri órafjarlægð sem ljósmyndarar fengu að taka myndir sást rétt grilla í Bruce og sveit hans. Þurfti fieiri hundruð millimetra linsur til
að gera þessum litlu verum skil. Aðeins var leyfilegt að ljósmynda í níu fyrstu iögunum; áður en Brúsi fór að svitna. Að öðru leyti var
öil ljósmyndun bönnuð.
Eins og þessi mynd ber með sér eru Brúsi og menn hans (það sem sést af þeim) hinir stilltustu, en mannfjöldinn þakklátur. Eftir hlé hitnaði
og hitnaði...
Vinsældimar dvína og
gæfan blasir við „Brúsa“
í tilefni af tónleikum Bruce Springsteens í Stokkhólmi 2. júlí sl.
Það er mér lítið tilhlökkunareftii
að fara á rokktónleika þegar áheyr-
endafjöldinn skiptir tugþúsundum,
það er að segja, ef ég ætla mér að
njóta tónlistar. Tónlistin verður nán-
ast aukaatriði á þessum risaleikvöll-
um þar sem stórstjömumar í rokk-
bransanum koma fram nú til dags.
Hinn „raunverulegi"
Bruce Springsteen
Á fullsetinn Ólympíuleikvanginn
voru um 30 þúsund manns mættir
2. júlí, á fyrri tónleika Bruce
Springsteens í Stokkhólmi að þessu
sinni. Jafnmargir voru einnig mættir
á leikvanginn daginn eftir. Þrátt
fyrir að ég hafi notið þeirra „forrétt-
inda“ að vera skipað á bekk með
blaðamönnum og því mátt prísa mig
nokkuð sælan með þá fjarlægð sem
ég var í frá sviðinu, þá var fjarlægð-
in samt sem áður óheyrileg — frá
sviðinu séð var ég aðeins punktur í
mannhafinu. Hins vegar gat ég
vissulega greint þær verur sem stóðu
á sviðinu, útlínur og háralit, og með
hjálp sjónvarpsskemis var boðið upp
á nærmyndir frá sviðinu. En allt
varð svo óraunverulegt, þetta hljóm-
aði jú Bruce Springsteen og svona
leit hann víst út, þessi lágvaxni og
stælti maður á sviðinu, og sjón-
varpsskermurinn þandi andlit hans
yfir heila 10-15 fermetra, en það
var samt einhvem veginn ekki nóg..
Ég fann varla fyrir honum, það var
einhver ósýnilegur veggur milli mín
og hans. Og ég velti því fyrir mér
hversu miklu raunverulegri hann
hafi verið fyrir þeim sem stóðu í
troðningnum allra fremst og urðu
þeirrar „blessunar" aðnjótandi að fá
leiftursnöggt klapp frá hetjunni á
útréttar hendumar, þegar hann hljóp
sjálfur einu sinni eða tvisvar með-
fram girðingunni sem hélt áhorf-
endaskaranum í skefium. Kannski
var hann aðeins raunverulegur
stúlkunni sem hann dró úr fjöldanum
sem tróðst fremst við sviðið og bauð
henniupp á svið f dans við undirleik
E Street Bandsins sem lauk á meðan
við Dancing in the Dark. Eða
kannski allra síst henni.
„It’s a Saturday Night“
Og sú hugsun hefur ekki vikið frá
mér að þessum tónleikum loknum,
að þetta hafi eiginlega ekki verið
tónleikar með Bruce Springsteen,
þetta hafí miklu fremur verið ein-
hvers konar viðburður sem var nán-
ast óháður þeirri tónlist sem þar var
flutt.
En það er ógemingur að segja
nokkuð um það hversu margir vöru
komnir sérstaklega til að hlusta á
Springsteen og hversu margir voru
þama aðeins af því að þetta var stór-
viðburður og um að gera að láta sjá
sig þama. En ég þykist sannfærður
um að stór hluti þessa skara hefði
ekki látið sig það miklu varða hvaða
músík kom úr hátölurunum og hvort
það hefði verið fjölleikafólk á sviðinu
í kylfukasti í stað Bmce Springste-
ens og E Street Bandsins. Og ég
er sannfærður um að einmitt þetta
fólk sem lét sig sjálfa tónlistina ekki
svo miklu varða hafí eiginlega farið
ánægðast heim. Það gat dansað,
hamast, djöflast, svitnað, drukkið,
æpt og öskrað. Allt það sem þarf
til að fullkomna eitt laugardags-
kvöld. Betri geta þau varla verið.
Þótt ég hafi að þessu sinni ekki
átt heima í þeim hópi, þá er ekki
þar með sagt að ég hafí farið von-
svikinn heim að loknum þessum tón-
leikum Springsteens. Nei, langt í frá.
„Gæsahúð"
’ Þrátt fyrir allt það sem ég get
fundið að tónleikunum þá hrislaðist
samt um mig hrifningarstraumur
þegar hann flutti gamlar perlur eins
og The River og Adam Raised a
Cain nánast við upphaf tónleikanna.
Það er alltaf ljúft að heyra þessi
Iög, við hvaða aðstæður sem er. Og
þrátt fyrir að þessi sami straumur
viki aldrei langt undan meðan á tón-
leikunum stóð og blossaði upp þegar
komið var að lögum eins og t.d.
Because the Night, Cover Me, I’m
on Fire, Tenth Avenue Freeze-Out,
þá var samt aldrei eins og tónlistin
næði inn á þau djúp sem ég viidi
svo gjaman, svo að ég gæti heils-
hugar hrifist með. Mér tókst ekki
að samlagast hópsálinni og verða
eitt með öllu og láta aðeins tónlistina
flæða og flæða yfir mig og inn í
mig, og láta það gerast sem verða
vildi. Nei, ég fann alltaf fyrir mér.
Ég skynjaði alltof vel að ég var á
tónleikum með Bruce Springsteen
og var að hlusta, hlusta .,.
Reyndar kom eitt andartak, sem
var í senn fagurt og óvenjulegt fyr-
ir þessa tónleika, stutt andartak sem
leysti að verulegu leyti um einstakl-
ingsvitundina, ekki aðeins hjá mér,
örugglega hjá flestum. Eftir að hafa
verið klappaður upp í fyrsta sinn
mætti Springsteen einsamall á svið-
ið, með kassagítar og munnhörpu
og flutti Bom to Run. Fólk setti
almennt hljótt og það var eins og
að honum tækist þama að slá á
fínlega eg ljóðræna strengi í bijóst-
um svo að segja flestra og eins til
að undirstrika fegurðina þá flaug
stór fuglahópur yfir leikvöllinn og á
eftir fylgdi kröftug regnskúr sem
stóð lagið út og aðeins rúmlega það.
Ástargöngin
En Bmce Springsteen er jú rokk-
ari og það er þannig sem fólkið vill
hafa hann. Helst af öllu eins og
hann var á Bom in the USA. Enda
var það almennt fiutningur laga af
þeirri plötu sem reif fólk upp. Og
það er greinilegt að Springsteen
veit að það er sú tónlist sem flestir
vilja hlusta á og þeim jrerði hann
til geðs svo um munaði. A tónleikun-
um flutti hann allflest lögin af Bom
in the USA, við bestu undirtektir
kvöldsins. Og þrátt fyrir að þessi
tónleikaferð Springsteens beri nafn
síðustu plötu hans, The Tunnel of
Love Express Tour, þá bar lítið á
lögum af þeirri plötu á tónleikunum.
Fyrsta lagið var vissulega Tunnel
of Love en síðan var það varla meir,
þau læddust inn í prógrammið svo
að lítið bar á eitt og eitt, Brilliant
Disguise, Tougher than the Rest og
eitt eða tvö önnur. En þessi lög,
þessi plata er greinilega ekki eins