Morgunblaðið - 15.09.1988, Blaðsíða 60

60
88el ^0{jQUNBI^AÐIÐ, FIMMTODAi8UR,a5. SEPTEMBER 1988

Raufarhöfn:
Gætum þurft að girða vatns-
bólið af með lögregluvaldi
- segir Gunnar Hilmarsson sveitarstjóri
TOL ÞESS að kindur komist ekki að vatnsbóli Raufarhafnar
gœti farið svo að við þyrftum að girða það af með lögreglu-
valdi en ég vona að til þess þurfi ekki að koma,“ sagði Gunn-
ar Hilmarsson, sveitarstjóri á Raufarhöfn í samtali við Morg-
unblaðið. „Ef sveitarstjórinn á Raufarhöfn girðir vatnsbólið
af án leyfis okkar, sem eigum vatnsbólið og landið í kringum
það, munum við rffa girðinguna niður og stafla staurunum
upp fyrir framan hús sveitarstjórans,“ sagði Þorsteinn
Steingrímsson á Hóli í Presthólahreppi.
„Heilbrigðisfulltrúi hefur sagt
að það þurfi að girða vatnsbólið
af og loka því,“ sagði Gunnar
Hilmarsson sveitarstjóri. „Við
þurfum ekki að spyija nokkum
mann um leyfí til að girða það
af þar sem gerðardómur komst
að þeirri niðurstöðu að við mætt-
um það. Við vildum girða 200 til
300 fermetra við vatnsbólið af,
loka því og gera við botn þess í
apríl síðastliðnum en skipt hafði
verið um lás á hliði á vegi við
vatnsbólið, þannig að við kom-
umst ekki að því.
Annars snýst þetta mál um
peninga. Bændumir eru sennilega
á þeirri skoðun að við greiðum
þeim ekki nógu vel fyrir vatnið
úr vatnsbólinu. Það er hins vegar
spuming hver eigandi vatnsins er,
Guð almáttugur, bændumir eða
almenningur," sagði Gunnar
Hilmarsson.
„ Vatnsbólið má ekki
girða af án leyfis“
„Ábúendur á Hóli, Vogi og
Höfða í Presthólahreppi eiga
vatnsbólið og það hefur enginn
gerðardómur komist að þeirri nið-
urstöðu að Raufarhafnarhreppur
megi girða vatnsbólið af án okkar
leyfis, enda væri það brot á jarða-
lögum," sagði Þorsteinn Steingr-
fmsson bóndi á Hóli. „í jarðalög-
um stendur að land, sem nýtt er
til landbúnaðar, megi ekki taka
til annarra nota nema heimild sé
til slfks f lögum. Að öðrum kosti
þurfi samþykki ráðherra, enda
hafi það áður verið samþykkt af
jarðanefnd og Landnámi rfkisins.
'Við skiptum um lás á hliði við
vatnsbólið vegna þess að okkur
barst njósn af því að sveitarstjóri
Raufarhafnarhrepps ætlaði að
láta girða af á þriðja þúsund fer-
metra við vatnsbólið án okkar
leyfís. Raufarhafnarhreppur hef-
ur einungis vatnsbólið á leigu en
ekkert land f kringum það, nema
landið sem er undir vatnsleiðsl-
unni frá vatnsbólinu til Raufar-
hafnar.
Það gagnar hins vegar ekkert
að girða vatnsbólið af eingöngu.
Það þarf að loka því, þannig að
ekki komist f það til dæmis kinda-
skítur, fuglar og minkar, svo og
ryk frá Ormarsárvegi en hann er
aðeins f nokkurra metra fjarlægð
frá vatnsbólinu. Það er þvf í raun-
inni ólöglegt, samkvæmt girð-
ingalögum, að girða svo nálægt
veginum sem er í eigu Hóls, Vogs
og Höfða. Botn vatnsbólsins lekur
og ef ekki verður gert við hann
er hætta á að Raufarhöfii og þess-
ir þrír bæir verði vatnslausir.
Ábúendur á Hóli, Vogi og
Höfða gerðu samning við Raufar-
hafnarhrepp árið 1979 um að
hreppurinn fengi vatn úr vatns-
bóli í landi þessara þriggja bæja
enduigjaldslaust að öðru leyti en
því að þeir fengju vatn úr lögn-
inni. í samningnum var hins veg-
ar gert ráð fyrir því að bæimir
þrír og Raufarhafnarhreppur kæ-
must að samkomulagi um bætur
vegna hugsanlegra spjalla á Orm-
arsárvegi við lagningu vatns-
veitunnar.
Samningi rift vegna
kröfu um greiðslu
Haustið 1980 fórum við fram
á að Raufarhafnarhreppur greiddi
okkur bætur vegna þessara
spjalla. Þá fengum við bréf undir-
ritað af Sveini Eiðssyni, fyrrver-
andi sveitarstjóra á Raufarhöfii,
þar sem spurt var hvort við féll-
umst á skuldajöfnun við hreppinn.
í bréfinu var sagt að Hóll, Vogur
og Höfði skulduðu Raufarhafnar-
hreppi 150 þúsund króna vatns-
skatt fyrir árið 1980. Þessi krafa
var brot á samningi okkar og
hreppsins um að við ættum að fá
vatn úr lögninni endurgjaldslaust
og þvi riftum við samninginum.
Sagt var að Vogur skuldaði
hreppnum rúmlega einnar milljón-
ar gamalla króna hagagöngugjald
fyrir sumarhaga árin 1977 til
1980 þar sem fé frá bænum hefði
komið ( réttina á Raufarhöfn úr
göngum þessi ár. Gangnamenn
úr Raufarhafnarhreppi höfðu hins
vegar farið langt inn 1 Presthóla-
hrepp f göngunum. Einnig var
sagt að kindur frá Vogi hefðu
valdið ýmsum spjöllum á görðum
Raufarhafnarbúa fyrir 200 þús-
und gamlar krónur á ári trésins.
í bréfinu sagði að hjónin á
Vogi skulduðu Raufarhafnar-
hreppi rúmlega eina milljón gam-
alla króna vegna þess að fjögur
böm þeirra hefðu gengið í grunn-
skólann á Raufarhöfn árin 1976
til 1980. Upphæðin var sögð
framreiknuð hjá raunvísindadeild
Háskóla íslands með hliðsjón af
meðalverðbólgu og vaxtaprósentu
þessi ár.
„Skuldajöfnunin var
náttúrulega della“
í bréfinu var einnig sagt að ef
við féllumst ekki á að greiða þess-
ar kröfur myndi Raufarhafnar-
hreppur kreflast þess að Rann-
sóknarlögregla ríkisins rannsak-
aði skattframtöl okkar 6 ár aftur
( tfmann. Þessi hótun var aldrei
framkvæmd og við féllumst að
sjálfsögðu ekki á þessa svokölluðu
skuldajöfiiun, enda var hún nátt-
úrulega della frá upphafi til enda
og ekki ftrekuð af hálfu Raufar-
hafnarhrepps.
I nóvember 1983 samþykkti
Raufarhafnarhreppur að greiða
okkur 33.500 króna ársleigu fyrir
vatnið úr vatnsbólinu. Hreppurinn
féllst hins vegar ekki á að greiða
okkur fyrir það vatn sem hreppur-
inn hafði fengið úr vatnsbólinu frá
árinu 1979, né bætur vegna
skemmda á Ormarsárvegi og tún-
um við lagningu vatnsveitunnar.
Á það gátum við ekki fallist.
Skemmdir á Ormarsárvegi bitn-
uðu einnig þungt á Veiðifélagi
Ormarsár þar sem það varð að
taka á sig viðgerð á veginum.
í ársbyrjun 1984 stungum við
upp á að úr ágreininginum yrði
skorið með gerðardómi. Raufar-
hafnarhreppur hafnaði þvf hins
vegar og óskaði þess að vatnsrétt-
indi hreppsins yrðu metin af
tilkvöddum matsmönnum. Við
samþykktum það og tveir menn
voru kallaðir til matsgerðar.
í niðurstöðu matsmanna, sem
kom í júlí 1985, sagði að Raufar-
hafnarhreppur skyldi greiða okk-
ur 65 þúsund króna ársleigu fyrir
vatnið, 75 þúsund króna bætur
vegna spjalla á Ormarsárvegi við
lagningu vatnsveitunnar og ábú-
endum á Hóli og Vogi 37 þúsund
krónur vegna spjalla á landi þess-
ara jarða við lagninguna. Raufar-
hafnarhreppur neitaði hins vegar
að greiða samkvæmt matinu.
Hreppurinn bar því við að matið
hefði verið ólögiegt en bað þó
ekki um yfirmat eins og hann
átti rétt á að gera.
Deiluaðilar sam-
þykktu gerðardóm
Sýslumaður Þingeyjarsýslu
vildi að málið yrði leyst með gerð-
ardómi og deiluaðilar samþykktu
það. Gerðardómurinn komst að
niðurstöðu f október 1986 og f
henni segir að Raufarhafnar-
hreppur skuli greiða okkur 85
þúsund króna ársleigu fyrir vatns-
réttindi, 600 þúsund krónur fyrir
vatnsréttindi frá því að vatns-
leiðslan var lögð árið 1979 til 31.
október 1986, 145 þúsund króna
bætur vegna skemmda á Ormars-
árvegi og túnum við lagningu
vatnsveitunnar og 20 þúsund
krónur á ári vegna viðhalds á
Ormarsárvegi. Raufarhafnar-
hreppur greiddi okkur samkvæmt
niðuretöðu dómsins. Kostnaður
við gerðardóminn, 325 þúsund
krónur, féll eingöngu á Raufar-
hafnarhrepp.
Lögfræðingur Raufarhafnar-
hrepps skrifaði hins vegar sýslu-
manni Þingeyjareýslu bréf í aprfl
sfðastliðnum þar sem hann fer
fram á að nýr gerðardómur skeri
úr ágreiningi Raufarhafnarhrepps
og okkar um nýtingu vatnsins úr
vatnsbólinu. í bréfinu segir að
Raufarhafnarhreppur hefði fengið
fyrirmæli frá heilbrigðisfulltrúa
Þingeyjareýslu um að girða vatns-
bólið af og loka því þannig að
yfirborðsvatn kæmist ekki í það.
Leigusalar hefðu hins vegar
hindrað allar framkvæmdir við
vatnsbólið, meðal annare með því
að skipta um lás á hliði á Ormare-
árvegi og meinað þannig starfs-
mönnum Raufarhafnarhrepps að-
gang að vatnsveitunni. Sýslumað-
ur hefur ekki svarað þessu bréfi,
enda er enginn ágreiningur á milli
okkar og Raufarhafnarhrepps um
nýtingu vatnsins.
Tæknifræðingur hjá Tækni-
þjónustunni hf. á Húsavík sendi
okkur, 18. ágúst síðastliðinn,
ábendingar um að gera þurfi úr-
bætur á vatnsbólinu. Raufarhafti-
arhreppur yrði að sjálfsögðu að
semja um það við okkur hvemig
að þessum úrbótum yrði staðið
en hann hefur ekki sýnt neinn
samningsvilja," sagði Þorsteinn
Steingrímsson bóndi á Hóli.
Hljómplötur
Hljómsveitm Gildran með nýja plötu
HLJÓMSVEITIN Gildran sendir
f dag, fimmtudaginn 15. sept., frá
sér sfna aðra hþ'ómplötu, ber hún
nafnið „Hugarfóstur". Platan
hefur að geyma 9 lög öll eftir
meðlimi hljómsveitarinnar og
eru textar sem fyrr eftir Þóri
Kristínsson.
Einnig kemur út geisladiskur
með sömu lögum auk tveggja laga
af hljómplötunni „Huldumenn",
sem Gildran sendi frá sér f fyrra.
Hugarfóstur var hljóðritað í
Stúdfó Stemmu í mare og aprfl sl.
Upptökumenn voru Sigurður R.
Jónsson og Gunnar Smári Helga-
son.
Hljómsveitin Gildran er skipuð
þeim Birgi Haraldssyni, söngur og
gítar, Þórhalli Ámasyni, bassi, og
Karli Tómassyni, trommur.
Það er hljómplötuútgáfan Steinar
hf. sem sér um útgáfu og dreifíngu
plötunnar.
í tileftii útgáfunnar heldur Gildr-
an tónleika f Duus-húsi í kvöld,
fímmtudaginn 15. sept., og heijast
þeir kl. 22.30.
Meðlimir hyómsveitarinnar Gildrunnar talið frá vinstri: Birgir Har-
aldsson, Þórhallur Árnason og Karl Tómasson.