Morgunblaðið - 27.10.1988, Qupperneq 26

26
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 27. OKTÓBER 1988
Belgíustjórn:
Mælt gegn endumýjun
skammdrægra vopna
Breska stjórnin vill ákvörðun
næsta sumar um framtíð vopnanna
Brussel, London. Reuter. The Independent.
BELGÍSKA stjórnin hefur ákveðið að samþykkja ekki skýrslu,
sem samin hehir verið í aðalstöðvum Atlantshafsbandaiagsins,
NATO, um skammdræg kjarnavopn í Evrópu. Embættismenn
belgíska vamarmálaráðuneytisins skýrðu frá þessu á þriðjudag.
Talið er að breska stjórnin muni knýja á um að haldinn verði
fundur NATO-ríkja í júní á næsta ári þar sem reynt verði að ná
samkomulagi um endurnýjun vopnanna. Vestur-Þjóðveijar hafa
verið mótfallnir slíkri ákvörðun.
í skýrslu NATO er hlutverk
skammdrægra kjamavopna, en
svo nefnast þau vopn er draga
skemur en 500 km, í vamarstefnu
NATO skilgreint og verður skýrsl-
Grænland:
Læknadeil-
an enn í hnút
Nuuk. Frá Nils Jergen Bruun, fréttaritara
Morgunblaðains.
LÆKNADEILAN í Grænlandi
verður sifellt erfiðari viðfangs.
Bærinn Fredrikshaab á vestur-
ströndinni, en hann hefur 3000
ibúa, hefur verið læknislaus
síðan á miðvikudag.
Læknir bæjarins hefur sagt upp
stöðu sinni af sömu ástæðu og 18
aðrir læknar í landinu - þeir eru
óánægðir með laun og starfsskil-
yrði. Hinir átján munu hverfa á
brott á næstu tveim til þrem mánuð-
um ef ekki semst áður. Yfírstjóm
heilbrigðismála, sem danska stjóm-
in hefur á sinni könnu, hefur tekið
þyrlu á leigu hjá grænlenska flugfé-
laginu. Á þyrlan að vera að stað-
aldri í Fredrikshaab, reiðubúin að
fljúga með sjúklinga frá bænum á
sjúkrahús í nálægum bæjum. Til
höfuðstaðarins Nuuk í norðri eru
260 km og 230 km til Julianehaab
í suðri. Leigan fyrir þyrluna er um
400 þúsund d.kr. (tæpar þrjár millj-
ónir ísl.kr.) á mánuði.
an rædd á fundi vamarmálaráð-
herra bandalagsríkjanna sem
verður í Scheveningen í Hollandi
í dag og á morgun. Skammdræg
vopn hafa fengið aukna þýðingu
eftir að samið var um eyðingu allra
meðaldrægra flauga risaveldanna
en ekki er tekin bein afstaða til
endumýjunar flauganna í skýrsl-
unni. Talsmaður belgíska vamar-
málaráðuneytisins sagði á frétta-
mannafundi á þriðjudag:„Við telj-
um of snemmt að samþykkja nið-
urstöður skýrslunnar."
Hart er deilt í Belgíu um af-
stöðu stjómarinnar og saka hægri-
menn á þingi, sem eru í stjómar-
andstöðu, ríkisstjómina um að
stofna áliti Belga innan NATO í
hættu. í mars síðastiiðnum sam-
þykktu Belgar stefnu NATO í
kjamavopnamálum án fyrirvara.
Aðrar bandalagsþjóðir leggja nú
hart að Belgum að breyta afstöðu
sinni og á miðvikudag var haft
eftir Leo Tindemans, utanríkisráð-
herra landsins, að reynt yrði að
fínna aðra lausn en þá að and-
stöðu Belga verði getið með „neð-
anmálsgrein" í yfírlýsingu ráð-
herrafundarins.
Erlendir stjómarerindrekar
segja að afstaða belgísku stjómar-
innar, sem er samsteypustjóm
mið- og vinstriflokka, í málinu sé
harðari en Vestur-Þjóðveija er
hyggist samþykkja skýrsluna enda
þótt þeir hafí ekki viljað sætta sig
við ótvíræðar ákvarðanir um end-
umýjun vopnanna sem senn verða
úrelt. Flest vopnin em í Vestur-
Þýskalandi en í Belgíu eru íjórir
eldflaugaskotpallar með Lance-
flaugum. Flæmskir sósíalistar,
sem eiga aðild að ríkisstjóm, eru
andvígir endumýjun skamm-
drægra vopna og vilja semja við
Sovétmenn um eyðingu þessarar
vopnategundar.
Breska stjómin reynir nú að fá
aðildarríki NATO til að fallast á
fund í London í júní á næsta ári
til að ræða endumýjun skamm-
drægu vopnanna. Margaret Thatc-
her forsætisráðherra hefur mjög
beitt sér fyrir endumýjun vopn-
anna en vegna andstöðu kjósenda
í Vestur-Þýskalandi er talið óhugs-
andi að vestur-þýska stjómin fal-
list á slíkt skömmu fyrir sveitar-
stjómarkosningar sem verða í
landinu 1990. Verði ekki tekin
ákvörðun næsta sumar muni málið
því dragast mjög á langinn en
endumýja verði Lance-flaugamar
í síðasta lagi 1995.
Reuter
Filippeysk kona syrgir ættingja er var um borð í ferjunni Dona
Marilyn, sem sökk á mánudag þegar fellibylur geisaði á Filippseyjum.
Ferja sekkur við Filippseyjar:
148 manns fínnast á lífi
Að minnsta kosti 27 fórust og 300 enn saknað
Manila. Reuter.
Björgunarsveitir fundu 148 menn, sem taldir voru af eftir að
filippeyska feijan Dona Marilyn sökk í fellibyl á mánudag, á lífi
á þremur eyjum. Sveitirnar héldu I gær áfram leit að þeim 300
sem enn er saknað. Að minnsta kosti 27 af um 500 farþegum
feijunnar fórust í slysinu. 100 manns til viðbótar týndu lífi í flóð-
um og 100.000 misstu heimili sín af völdum fellibylsins.
„Eg flaut bara,“ sagði Alberto
Oledan, einn þeirra sem lifði sjóslys-
ið af. Hann missti konu sínu og tvo
syni, 3 ára og 18 mánaða gamla,
í slysinu. „Eg varð úrvinda af
þreytu og konan mín gafst upp.
Sjógangurinn jókst og ég missti
tökin á Louie, eldri syninum. Ég
held ég hafí misst þann yngri mörg-
um tímum síðar."
Oledan var einn þeirra sem björg-
unarsveitir fundu á þremur litlum
eyjum tveimur dögum eftir að Dona
Marilyn sökk á hundrað faðma dýpi.
Fréttaritari Reuters, sem flaug yfír
eyjamar á þyrlu, skýrði frá því að
sjómenn á litlum viðarbátum hefðu
tekið þátt í leitinni í gær og fóm-
arlömb slyssins hefðu verið hífð um
borð í þyrlur.
Corazon Aquino, forseti Filipps-
eyja, fyrirskipaði rannsókn á sjó-
slysinu og lýsti yfír neyðarástandi
í höfuðborginni Manila og á stórum
hluta Filippseyja. Stjómin áskilur
sér rétt til að yfírtaka samgöngu-
tæki og ákveða verð á matvöm og
byggingarefni til að hefja upp-
byggingu á þeim svæðum sem verst
urðu úti í óveðrinu.
Talsmaður feijufélagsins
Sulpicio Lines, eiganda feijunnar,
sagði að talið væri að 120 þeirra
sem enn er saknað, væru á Alm-
agro, lítiili eyju 460 km suðaustur
af Manila. 18 til viðbótar væru tald-
ir vera á tveimur öðmm eyjum.
Enn eitt vopnasölu-
hneykslið 1 Svíþjóð
Stokkhólmi. Reuter.
KOMIST hefur upp um nýtt vopnasöluhneyksli í Svíþjóð og lét
lögreglan til skarar skríða gegn vopnasölufyrirtæki í ríkiseign
á mánudag. Síðan var tilkynnt að höfðað yrði mál á hendur
tveimur starfsmönnum fyrirtækisins en þeir eru grunaðir um
að hafa smyglað vopnum til ríkja, sem eru á bannlista sænskra
stjóravalda.
Skriðdrekabraut
Mynd þessi var tekin við landamæri Vestur-Þýskalands og Tékkóslóvakíu. Þar sést að frá Tékkósló-
vakíu í áttina að Vestur-Þýskalandi skammt frá Regensburg hefur verið steypt sérstök braut í
gegnum landamæraskóginn. Er hún þannig úr garði gerð, að hún er greinilega ætluð skriðdrek-
um. Vestur-þýska landamæralögreglan hefúr orðið vör við framkvæmdir af þessu tagi af og til
sfðan 1977.
Fyrirtækið, sem um ræðir, heit-
ir FFV Ordnance og er það gmnað
um að hafa selt frá sér flugskeyti
til að granda skriðdrekum til ríkja
sem em á fyrmefndum bannlista.
Ekki hefur verið skýrt frá nöfnum
mannanna, sem ákærðir verða,
enda er það ekki venjan í Svíþjóð
fyrr en dómur hefur gengið. Hvert
vopnasöluhneykslið á fætur öðm
hefur komið upp í Svíþjóð að und-
anfömu en hergagnaiðnaður þar
í landi á miklum erfiðleikum vegna
minni útgjalda til hermála.
Svíar, sem em hlutlausir í al-
þjóðamálum og miklir talsmenn
afvopnunar, em sjálfír með mikinn
hergagnaiðnað en framleiðendum
er hins vegar bannað að selja vopn
þeim ríkjum, sem eiga í styijöld
eða em líkleg til að standa í stríði.
Við rannsóknir hefur komið í ljós,
að þessi lög hafa verið margbrotin
allt frá árinu 1970.
Haft er eftir heimildum, að FFV
Ordnance sé gmnað um að hafa
selt skriðdrekaflaugamar til ríkja
í Suðaustur-Asíu og notað Singap-
ore sem millilið. Á ámnum
1977-86 fóra næstum 11% sænsks
vopnaútflutnings til Singapore
samkvæmt opinbemm skýrslum
en augljóst þykir að vopnin hafi
síðan verið flutt annað.
Sænski vopnaiðnaðurinn á í
miklum kröggum vegna minni
fjárframlaga til hermála og á
þriðjudag tilkynnti talsmaður fjar-
skiptafyrirtækisins Ericssons að
hætt hefði verið við smíði ratsjár-
stöðvar.