Morgunblaðið - 15.01.1989, Qupperneq 10

MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 15. JANÚAR 1989
SENDI
HERRARMR
eftir Jóhönnu Kristjónsdóttur
Hvað gera sendiherrar? Mæta í opinberar móttökur sýknt og
heilagt. Segja aldrei neitt sem skiptir máli og þaðan af síður
neitt sem gæti misskilist, kurteisir hvað sem á dynur — og hvað
skyldi svo sem dynja yfir? — vart leyfilegt að hugsa sjálfetætt,
alltaf einörð málpípa viðkomandi stjórnvalda heima fyrir. Eru
vingjarnlegir og ópersónulegir. Einhvers konar virðing er sjálf-
sagt borin fyrir þeim. Og einhvers konar óskilgreind valdaára í
kringum þá.
Sendiherrar erlendra ríkja á íslandi eru ekki ýkja margir, ein-
hverra hluta vegna hefiir verið gert dálítið með að það þyki
ekki sérlega fínt eða eftirsóknarvert að vera sendiherra erlends
ríkis á íslandi; þær kaldhæðnisraddir heyrast að það sé refsing
að vera sendur til í slands, nokkurs konar útlegð. Við erum mjög
viðkvæm fyrir fúllyrðingum af þessu tagi.
Sendimenn erlendra rikja eru sjaldnast áberandi, þeir eru ekki
mikið á ferðinni utan síns hrings. Trúlegt er að þeir kynnist frem-
ur einlitum hópi á þeim stað sem þeir eru hveiju sinni. Heimur-
inn sem þeir hrærast í er þröngur, kannski of mikið að segja að
þeir séu einangraðir. Einhver orðaði það svo að sendiherrar og
erlent sendiráðsfólk Iifði í loftþéttum hólfúm og þekkti ekki nema
það sem er inni í þeim. Kannski er nokkuð til í því.
Ef þeir vilja geta erlendir sendimenn hér sjálfsagt komist auðveld-
ar í kynni við fólk en víðast annars staðar. Vegna þess hvað við
erum fá, vegna þess að við erum, hvað sem opinberu afstöðunni
líður, hreint ekki jafii Iokuð gagnvart útlendingum og við segj-
um. Og vegna þess að hér er öruggt. Sendiráðsmenn þurfa ekki
að hafa lífv erði með sér, sendiráðsmenn eru almennt látnir í friði
og geta farið allra sinna ferða án nokkurrar áreitni — og áhuga.
Þannig hefúr það að minnsta kosti verið. Það er sendiherrunum
í sjálfsvald sett hvað þeir kæra sig um að umgangast innfædda.
En óhjákvæmileg eru nokkur samskipti við stöku hópa, þ.e. emb-
ættismenn.
Margir verða uppriftiir og hrifnir ef sendiherrar hafii smeygt
sér út úr hólfúnum. Hvort sem því ræður snobb eða bara að
okkur þykir vænt um ef einhver sinnir okkur og sýnir okkur
áhuga. Og sendiherra — hvað sem öðru líður — í þessu snobb-
lausa, stéttlausa þjóðfélagi — hann er duggulítið finni gæi en
sauðs vartur almúginn og þess vegna verða þeir líka duggulítið
finni og meira spennandi sem hann sýnir áhuga á að komast í
kynni við.
Og kannski er ekki úr vegi að forvitnast um þessa menn sem
sendiherrastöðum gegna hér. Hvað finnst þeim um sjálfa sig og
sitt starf. Ætti ekki að vera óhætt að spyija um það. Og nokkur
orð um ísland og íslendinga. Og kannski einhveijar spurningar
sem koma ekkert við neinni pólitík og því væri ekki útilokað að
þeir gæfú svör. En gæfú okkur pínulitla hugmynd um þessa
menn. Svo að það var ákveðið að ég talaði við risaveldafúlltrú-
ana, Nicholas Ruwe og Igor Krasavin.
Það var í október að ég fór að reyna að ná samtali við sendi-
herra Sovétrílganna, Igor Krasavin, það reyndist mjög fiókið
mál. Sendiherrann var erlendis, síðan var hann nyög upptekinn
og loks þegar tími hafði verið ákveðinn veiktist maðurinn. Á
meðan hann var að jafna sig fékk ég samtal við sendiherra Banda-
ríkjanna á íslandi, Nicholas Ruwe. Sams konar spumingar lagðar
fyrir báða menn, með smátilbrigðum. Gefúr það einhveija mynd
af þeim? Ég var ekki frá því.
Morgunblaðið/RAX
KRASAVIN
Ekkert feiminn við
rómantíkina
Við Igor Krasavin náðum saman
að lokum. Hann hafði jafiiað sig
af kvefinu og fagnaði mér vel
og leiddi mig til stofú þar sem
borð svignaði undan snittum með
kavíar, rússnesku súkkulaði og
smákökum. Te, kaffi og gos-
drykkir. Og Krasavin gaf sér __
allan þann tima sem ég vildi. Ég
byijaði á því að biðja hann að
segja mér deili á sér og hvað
hann hefði gert fram að þeim
tíma að hann kom sendiherra til
íslands 1986.
Igor Krasavin fæddist í Úkraínu
og alinn þar upp, en árið 1948
hóf hann háskólanám, las Iögfræði.
Síðan fór hann til starfa hjá ut-
anríkisráðuneytinu. Hann byijaði
feril sinn í Helsinki og lærði fínnsku
svo rækilega að hann varð túlkur
í málinu og segist vera stoltur af
því. Næstu árin var hann í Norður-
Iandadeild utanríkisráðuneytisins,
en vann einatt í sendiráðinu í Hels-
inki og segir að hann hafí búið sam-
tals 15 ár í Finnlandi. „Það er svo
margt í lífí mínu tengt Finnlandi
og ég hef mikið dálæti á Finnum
og met þá mikils. Það var ánægju-
legt að þar skyldi síðan vera haldin
öryggismálaráðstefna sem hafði
mikil áhrif á þróun heimsmála,“
segir hann.
Frá 1980 og næstu sex ár var
hann varaformaður skandin-
avískrar deildar utanríkisráðuneyt-
isins sem síðan var breytt í Evrópu-
deild. Hann segist hafa komið til
íslands í fyrsta skipti 1986 til að
undirbúa leiðtogafundinn og tók svo
við sendiherraembætti skömmu
síðar.
Ég spyr hann hvort hann sé á
því sem oft er haldið fram að Finnar
og íslendingar séu líkari en ýmsar
aðrar Norðurlandaþjóðir. Því lengur
sem ég lifí, segir hann, finnst mér
ég sjá hvað manneskjumar eru alls
staðar eins í grundvallaratriðum,