Morgunblaðið - 23.02.1989, Blaðsíða 16

16
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 23. FEBRÚAR 1989
7.WÆbis oéfbína

og drykk.
Nýr, spennand,
bragölaukana.
t og áhersla lögö
Umhverfið ergi
á þægindi.
Opið fimmtuda
frá kl. 19.00. \
sunnudaga
Borðapantahir
H1 utafj ár sj óður
nafiiið annað ekkí!
eftir Þórhildi
Þorleifsdóttur
Allt frá því í haust að efnahags-
aðgerðir ríkisstjómarinnar hafa
verið til umræðu á Alþingi hefur
eitt helsta úrræðið til bjargar sjáv-
arútvegi verið Atvinnutryggingar-
sjóður. Kvennalistakonur settu sig
ekki upp á móti stofnun hans, enda
gerðum við okkur vel ljóst að vand-
inn sem við blasti var mikill. Við
vorum hins vegar á móti því að sjóð-
ir launþega, þ.e. Atvinnuleysis-
tryggingasjóður, skyldi leggja hin-
um nýja sjóði til fjármagn. Ekki
síst þegar stefndi í meira atvinnu-
leysi en þekkst hefur hér á landi
um langa hríð.
Okkur fannst nóg að gert í aðfðr
ríkisvaldsins gegn launafólki, þó því
yrði ekki líka gert að leggja sjálft
til fé til að greiða fyrir óstjóm og
mistök stjómmálamanna, yfír-
manna og stjóma fyrirtækja. Það
væri að bera i bakkafuilan lækinn.
Einnig vildum við kvennalista-
konur gera strangar kröfur um
endurskipulagningu, hagræðingu,
nýtingu og gæði í þeim fyrirtækjum
sem Atvinnutryggingarsjóður veitti
fyrirgreiðslu. Lögðum því áherslu á
að vandi sjávarútvegsins væri ekki
alltaf ræddur í meðaltölum, heldur
yrði hann sundurgreindur til að
menn fengju gleggri mynd af því
hvaða fyrirtæki gengju vel og hvers
vegna og sömuleiðis hver gengju
illa og hvers vegna ef unnt væri
að draga af því einhverja lærdóma.
Ástæðumar fyrir hvoru tveggja
geta jú verið margar og breytilegar.
Á þessum tveimur atriðum var
ekki tekið með þeim hætti sem við
hefðum helst kosið — en þess ber
þó að geta að vandlega virðist að
verki staðið í útdeilingu fjármagns
úr Atvinnutryggingarsjóði, fag-
legra sjónarmiða gætt og kröfur
strangar. Svo strangar að fjölmörg
fyrirtæki hljóta ekki náð fyrir aug-
um sjóðsstjómarinnar. Allt gott um
það.
Hlutafj ársj óður
Atvinnutryggingarsjóður er þó
að okkar mati bráðabirgðalausn.
Enn einu sinni verið að lappa upp
á. Skuldbreytingar og lán, lán og
skuldbreytingar. Hvað gerist svo
næsta ár? Aftur skuldbreytingar og
lán? Nýr sjóður? Því litum við —
vinnubrögðum okkar trúar — lengra
fram á veginn og lögðum til stofnun
Hlutafjársjóðs við Byggðastofnun.
(Sjálfstæðismenn fluttu tillöguna
um hann með okkur.) Okkar hug-
mynd var sú að opna almenningi,
starfsfólki fyrirtækja og heimafólki
í byggðarlögum leið til að treysta
í verki þennan höfuðatvinnuveg
þjóðarinnar með kaupum á hluta-
bréfum hjá Hlutafjársjóði. Hann
myndi síðan fjárfesta í fyrirtækjum,
sem stæðu það traustum fótum að
verðgildi bréfanna væri tiyggt.
Þannig væri hægt að styrkja eigin-
fjárstöðu fyrirtækja, sem hefur
rýmað stórlega undanfarið. Sterk
eiginfjárstaða fyrirtækja er líklegt
að sé sú lausn sem hægt er að
byggja á til frambúðar svo fremi
að vel sé á málum haldið innan
hvers fyrirtækis.
Óskabarn þjóðarinnar
Sú var tíðin að Eimskipafélag
íslands var kallað óskabam þjóðar-
innar. Hlutabréf í því þóttu verðug
gjöf, t.d. skímar- eða fermingar-
gjöf, svo brýnt þótti öllum almenn-
ingi að samgöngur yrðu traustar
og í höndum Islendinga sjálfra.
Sama gæti verið uppi á teningnum
í dag. Svo ljós hlýtur almenningi
að vera nauðsyn þess að treysta
stoðir sjávarútvegsins að Hlutaijár-
sjóður gæti með þessum hætti orð-
ið óskabam þjóðarinnar.
En forsenda þess að fólk fjár-
festi eða láti sparifé sitt í það að
treysta þennan atvinnuveg er auð-
vitað að það sé ömgg og góð fjár-
festing. Fólk verður að geta treyst
því að rekstrargrundvöllur sé góður
og það sé vel á öllum málum hald-
ið, með almennings- og þjóðarheill
í huga. Engin spákaup- eða ævin-
týramennska má ráða ferðinni. Ef
Hlutafjársjóður gerir nógu strangar
kröfur til þeirra fyrirtækja sem
hann íjárfestir í ætti það að vera
næg tiygging og því engin áhætta
fyrir hlutabréfakaupendur að
treysta eiginQárstöðu og þar með
framtíð fyrirtækja í sjávarútvegi
með kaupum sínum. Til þess þarf
stjóm sjóðsins að vera fagleg, en
ekki pólitísk.
Þórhildur Þorleifedóttir
„Þá er ekkert efltir af
upprunalegri hugmynd
Kvennalistans um
HlutaQársjóð nema
nafinið eitt. Viljum við
þvi flrábiðja okkur þann
heiður sem forsætisráð-
herra sýnir stjórnar-
andstöðunni með því að
þakka henni hugmynd-
ina að HlutaQársjóði.“
Ómagabarn þjóðarinnar
En nú er allt annað uppi á ten-
ingnum. í fyrsta lagi skal hann lúta
stjóm þriggja manna sem skipaðir
em af forsætisráðherra. Með öðrum
orðum — engin trygging fyrir að
faglegt mat ráði fjárfestingum. í
öðm lagi er nú boðað að Hlutafjár-
sjóður skuli reyna að bjarga fyrir-
tækjum sem hlutu ekki náð fyrir
augum Atvinnutiyggingarsjóðs,
þ.e. fyrirtækjum sem einhverra
hluta vegna uppfylla ekki þær kröf-
ur sem Atvinnutryggingarsjóður
gerir til fyrirtækja sem hann ákveð-
ur að styrkja. Þar með er botninn
dottinn úr þeirri hugmynd að Hluta-
fjársjóður verði einhvers konar al-
menningsfjárfestingarsjóður. Það
kaupir enginn óbijálaður maður
hlutabréf í fyrirtækjum sem er búið
að dæma óstarfhæf af einhveijum
ástæðum.
Nafnið á króganum
— annaðekki
Ekki drögum við kvennalistakon-
ur í efa að fleiri fyrirtækjum þurfí
að koma til hjálpar en þeim sem
Atvinnutryggingarsjóður sinnir.
Sérstaklega ef viðkomandi fyrir-
tæki em burðarásar heilla byggðar-
laga og eina lífsbjörgin. En Hluta-
flársjóði var í okkar huga ekki ætl-
að það hlutverk. Nú er svo komið
að jafnvel Atvinnutryggingarsjóði
er ætlað að kaupa hlutabréf í Hluta-
flársjóðnum, auk þess sem nefndir
em bankar og sjóðir í opinberri
eigu. Er þá hugmyndin heldur betur
farin að bíta í eigið skott, þegar
Hlutafjársjóður er orðinn einhvers
konar undirsjóður annarra sjóða og
ætlað það hlutverk að bjarga þeim
fyrirtækjum sem verst em stödd í
stað þess að styrkja þau sem þegar
hefur verið gert kleift að standa
upprétt.
Þá er ekkert eftir af uppruna-
legri hugmynd Kvennalistans um
Hlutaijársjóð nema nafnið eitt. Vilj-
um við því frábiðja okkur þann
heiður sem forsætisráðherra sýnir
stjómarandstöðunni með því að
þakka henni hugmyndina að Hluta-
fjársjóði. Maður eignar sér ekki
krógann — Þó maður hafí valið
nafnið!
Höfundur er þingmaður Kvenna-
listans fyrir Reykjavík.
RESTAURANT A LA CARTE
Brautarholti 20, 3. hæð.
Gengið innfrá horni Brautarholts og Nótatúns.
mw alstóum
naftelt
Rör og fittings
Gerum
veritilboð
Snittþjónusta og pípulagn-
ingameistari á staónum
Byggingavöruverslunin
Burstafellhf..
BÍIdshöfða 14, sfmi 38840.
1
i
«
i
I
i
í
í
(
(