Morgunblaðið - 28.04.1989, Blaðsíða 10

10
MbRbÚNBLÁÐÍÐ: 'FÖSTtÍDAGlÍR128 APRÍL 1989
Geir H. Haarde um húsbréfafrumvarpið:
Frumvarpinu var breytt
án nokkurs samráðs
Sjálfstæðismenn hafa ekki skipt um skoðun
„FLESTIR þingmenn Sjálfstæðisflokksins, þó ekki allir, eru í
grundvallaratriðum fylgjandi þvi að upp verði tekið húsbréfa-
kerfi í einhverri mynd,“ segir Geir H. Haarde annar fulltrúa
Sjálfstæðisflokksins í félagsmálanefhd neðri deildar Alþingis.
„Við teijum hins vegar að varðandi það frumvarp sem nú er til
meðferðar í þinginu, hafi vaknað ýmsar veigamiklar spurningar
sem koma frá aðilum í þjóðfélaginu sem mark er takandi á. Við
teljum þess vegna skynsamlegt, ekki síst í þeim tilgangi að ná
betri sátt um málið í þjóðfélaginu, að fresta þessu frumvarpi til
haustsins, leita svara við þeim spurningum sem fram hafa komið
og afgreiða það síðan í haust.“ Morgunblaðið ræddi við Geir í
tilefhi af deilum um svonefnt húsbréfafrumvarp félagsmálaráð-
herra, Jóhönnu Sigurðardóttur. Geir er spurður um afstöðu hans
og annarra þingmanna Sjálfstæðisflokksins til þessa frumvarps
og til húsnæðismála almennt.
„Það er sagt að við höfum skipt
um skoðun í þessu máli og okkur
er núið því um nasir,“ segir Geir.
„Það er vitaskuld rangt. Sjálf-
stæðisflokkurinn átti aðild að
milliþinganefnd sem lauk störfum
í haust. Fulltrúi Sjálfstæðisflokks-
ins skrifaði undir nefndarálitið
með fyrirvara og benti á ýmis
atriði sem þyrfti að athuga betur.
Meðal annars var bent á að það
vantaði heildarstefnu í húsnæðis-
lánakerfinu og eftir henni er enn-
þá lýst. Það var bent á óvissu í
sambandi við útreikning vaxta-
bóta og gerður fyrirvari við þær
greinar frumvarpsins sem snúa
ekki að húsbréfum, heldur öðrum
atriðum. Þannig mætti telja
áfram. Síðan er þessu frumvarpi
breytt í meðförum félagsmálaráð-
herra áður en það er lagt fyrir
þingið. Það er býsna undarleg
kenning að þingflokkamir eða
einstakir þingmenn séu bundnir
af áliti sem fulltrúi þeirra gerir í
fyrsta lagi fyrirvara við og sem í
öðru lagi er breytt áður en það
er lagt fyrir Alþingi, án nokkurs
einasta samráðs við okkur sjálf-
stæðismenn. Sannleikurinn er sá
að það hefur ekki verið rætt við
okkur um þetta frumvarp, hvorki
áður en það var lagt fyrir þingið,
né eftir að það kom til meðferðar
á Alþingi, um nokkrar einustu
breytingar eða annað. Við erum
auðvitað algjörlega óskuldbundnir
af þessu frumvarpi.
Það virðist vera svo, að ráð-
herrann hafi bara gengið út frá
því að Sjálfstæðisflokkurinn hefði
enga sjálfstæða skoðun í þessu
máli.“
Blekkingar ráðherra
Geir segir félagsmálaráðherra
hafa haldið uppi fáránlegum
blekkingum í málflutningi sínum.
„Hún hefur sagt í ríkissjónvarp-
inu, í fréttum, að það kosti þjóð-
félagið fimm til sex hundruð millj-
ónir á mánuði að viðhalda núver-
andi húsnæðislánakerfi. Hún seg-
ir að þjóðfélagið hafí ekki efni á
að bíða, vegna þess að það geti
kostað fímm til sex milljarða, ef
þessu kerfí verður frestað um
nokkra mánuði. Þetta er slík Ijar-
stæða og blekking, að engu tali
tekur. Auðvitað eru þeir fjármun-
ir sem lánaðir eru út í núverandi
kerfí ekki kostnaður fyrir þjóð-
félagið. Kostnaðurinn felst í nið-
urgreiðslunni, sem er ekki nema
brot af þessum upphæðum. Ef
ráðherrann óttast það að binda
ráðstöfunarfé húsnæðislánakerf-
isins langt fram í tímann, þá má
auðvitað hætta að veita þessi láns-
loforð. Það var gert í mars 1987,
þannig að ráðherrann hefur það
í hendi sér að hætta þessum lán-
veitingum."
Tillögur í frumvarpinu um
breytingar á núverandi lánakerfí
segir Geir vera mjög varhugaverð-
ar. „Þær ganga allar út á að
þrengja rétt ákveðins hóps manna
og útiloka það fólk algjörlega
þannig að það fengi hvorki lán í
sínum lífeyrissjóði né í húsnæðis-
lánakerfínu. Þetta er auðvitað
mjög varhugaverð stefna.
Ég tel að málflutningur af
þessu tagi rýri mjög þann málstað
sem verið er að tala um, vegna
þess að ég tel að húsbréfakerfi,
öflugri verðbréfamarkaður í
tengslum við húsbréf vegna fast-
eignaviðskipta, sé af hinu góða
fyrir okkur íslendinga. Við bætist
að ráðherra heldur því fram, að
samþykkt þessa frumvarps núna
muni bjarga ijölda fólks í mikilli
neyð í húsnæðismálum. Þetta er
auðvitað algjör misskilningur því
að húsbréfakerfið mun fyrst og
fremst hjálpa þeim sem hafa efni.
á því að borga fulla vexti og mun
spara þeim biðtímann. Það er
auðvitað mjög gott í sjálfu sér.
Þess vegna meðal annars er hús-
bréfakerfíð álitlegt. Það er hins
vegar rangt að halda þvi fram að
þetta sé sérstök úrlausn fyrir þá
sem búa við mjög erfiðar aðstæð-
ur í húsnæðismálum, líka vegna
þess að það er yfirlýst að með
þessu kerfí verði vextirnir í núver-
andi húsnæðislánakerfi hækkaðir
til samræmis. Þá verður vaxtanið-
urgreiðslan ekki lengur fyrir
hendi, en í staðinn eiga að koma
vaxtabætur. Það held ég hins
vegar að sé nauðsynleg aðgerð
og óhjákvæmileg fyrr eða síðar,
en það á ekki að vera að blekkja
fólk með því að segja að slík ráð-
stöfun sé til að hjálpa þeim sem
búa við sérstaka neyð í húsnæðis-
málum.“
Geir minnir á að fulltrúi Sjálf-
stæðisflokks i milliþinganefndinni
Geir H. Haarde
setti fyrirvara við útreikning
vaxtabóta, sem taka á upp sam-
hliða húsbréfakerfi í stað vaxta-
niðurgreiðslunnar. Útfærsla
þeirra er umdeilt atriði. „Mér
finnst sjálfsagt að fá þetta á
hreint, hvernig nákvæmlega þetta
dæmi kemur út fyrir hina ýmsu
þjóðfélagshópa. Þar fyrir utan eru
ágallar eins og þeir að í vaxta-
bótakerfinu eiga að vera skerðing-
armörk miðað við bæði tekjur og
eignir. Hins vegar geta menn átt
ótakmarkaðar eignir í húsbréfum
en samt fengið vaxtabætur, vegna
þess að gert er ráð fyrir að hús-
bréfin séu ekki partur af eignar-
skattsstofni frekar en spariskír-
teini ríkissjóðs."
Svarað í skætingi
Geir segir undirbúningi málsins
um margt ábótavant, til dæmis
hafi Seðlabanki íslands aldrei ver-
ið beðinn um álit eða greinargerð
um það hver áhrif yrðu af kerfinu
fyrir peningamarkaðinn. „Mér
finnst það vera nokkurt grund-
vallaratriði, að sú stofnun sem
hefur'á hendi stjóm peningamála
og væntanlegur viðskiptavaki á
þessum markaði, geri slíka úttekt
og greini málið til fullnustu. Þar
verði leitað svara við spumingum
sem fram hafa komið, til dæmis
í athugasemdum frá stjómar-
mönnum í Húsnæðisstofnun, frá
Alþýðusambandi íslands og ýms-
um öðmm. Fimmmenningarnir í
stjórn Húsnæðisstofnunar skiluðu
ítarlegu skjali. Nú vil ég ekki
gera það álit að mínu, en mér
fínnst að þessir aðilar eigi rétt á
öðm og meira svari frá félags-
málaráðherra í þessu máli en
skætingi. Menn sem leggja fram
þetta álit eiga rétt á því að þeim
sé svarað lið fyrir lið og gerð grein
fyrir því að hvaða leyti athuga-
semdir þeirra eigi ekki við rök að
styðjast.
Nú er farið að tala um að fresta
gildistöku fmmvarpsins, að því
er fregnir herma,“ segir Geir um
nýjustu atburði. „Það heyrast
ýmsar dagsetningar í því sam-
bandi. Það er ekki nokkur vafí á
því að það er hægt að standa
þannig að málum, að efnisleg
frestun í raun og vem verði mjög
lítil þó svo að málinu verði skotið
til ríkisstjómarinnar til haustsins
og það kannað betur.“
Fmmvarpið hefur breyst í með-
fömm þingsins, til dæmis kaup-
skylda lífeyrissjóðanna, hvað hef-
ur það að segja?
„Já, það er það sem ég var að
benda á, þessu var breytt eftir
að við sáum það síðast, án sam-
ráðs.
í reynd em lífeyrissjóðimir
skyldaðir til að kaupa fyrir 55%
af ráðstöfunarfé sínu. Eg tel að
mikilvægt skilyrði fyrir því að
húsbréfakerfið geti gengið sé, að
slakað verði á klónni í alvöru
gagnvart lífeyrissjóðunum þannig
að þeir hafí svigrúm til að kaupa
húsbréf og geti orðið stærstu
kaupendur þeirra. í frumvarpinu
í upphaflegri gerð þess var gert
ráð fyrir vemlegri slökun á þess-
ari kaupskyldu, sem hafði verið
mikill þymir í augum margra. Við
sáum ekki fyrr en fmmvarpið var
lagt fram, að þessu hafði verið
breytt.“
Pólitískt uppboð
„Málið virðist núna komið á
pólitískt uppboð, sem kemur hús-
bréfakerfínu ekkert við. Hótanir
ráðherra koma því heldur ekkert
við og em okkur sjálfstæðismönn-
um óviðkomandi. Við höfum verið
fylgjandi hugmyndinni um hús-
bréfakerfi og ég hef sjálfur verið
talsmaður hennar innan Sjálf-
stæðisflokksins, í þingflokknum
og annars staðar. Eg er viss um
að húsbréf eiga framtíð fyrir sér
hérlendis, en ég legg auðvitað við
hlustir þegar menn sem ég tek
mark á koma með athugasemdir
og ábendingar sem mér fínnst
ekki vera komin fullnægjandi svör
við. Og þegar málið er þannig í
pottinn búið, að frestun breytir í
raun engu, þá fínnst mér sjálfsagt
að skoða málið betur.“
Sigríður Ásgeirsdóttir við eitt verka sinna. Morgunbiaðið/Júiíus
Norræna húsið:
Sýningu Sigríðar að ljúka
Kaupfélag Fáskrúðsfjarðar:
Hagnaður var 604
þúsund í fyrra
Aðalfiindur Kaupfélags FáskrúðsQarðar var haldinn í Félags-
heimilinu Skrúð laugardaginn 15. apríl kl. 14.00.
SÝNINGU Sigríðar Ásgeirsdótt-
ur í Norræna húsinu, sem staðið
hefúr yfir frá 15. apríl, lýkur að
kvöldi 1. mai klukkan 19. Á
morgun, laugardag, klukkan 16,
verður flutt lifandi tónlist í sýn-
ingarsalnum.
Á sýningunni eru 23 verk, sem
öll eru unnin í gler, bæði lágmynd-
ir og steint gler. Sigríður stundaði
nám við Edinburgh College of Art
1979-1984 og í Þýskalandi 1984.
Þetta er þriðja einkasýning hennar
og hin fyrsta í Reykjavík, en hún
hefur tekið þátt í samsýningum hér
heima og erlendis. Steint gler eftir
Sigríði er að fínna m.a. í Sparisjóði
Reykjavíkur og nágrennis, kapellu
Kvennafangelsisins í Comton Vale
í Stirling í Skotlandi, Iðnaðarbanka
ísland við Lækjargötu og kapellu
sjúkrahússins á ísafírði.
Sýningin er opin frá klukkan
12-19 virka daga og frá klukkan
14-19 um helgar.
Hagnaður af rekstri Kaupfélags
Fáskrúðsfirðinga árið 1988 var
kr. 604 þús., en tap af rekstri
dótturfyrirtækis þess Hraðfrysti-
húss Fáskrúðsfjarðar hf. kr. 36
millj. Fjármunamyndun Hrað-
frystihússins er þó jákvæð um 25
milljónir.
Erfiðasti þáttur rekstrarins á
síðasta ári var rekstur frystingar-
innar en hún var rekin með tapi
að fjárhæð kr. 29 milljónir. Hagn-
aður var hins vegar á saltfiskverkr-
un, kr. 3,7 milljónir.
Það bættist svo við erfiðan
rek.stur að annar togari fyrirtækis-
ins, bv. Ljósafell, var frá veiðum í
7 mánuði á síðasta ári vegna
breytinga í Póllandi. Bv. Ljósafell
hefur nú hafíð veiðar en það kom
aftur til landsins þann 17. mars
sl. Fyrirtækið hefur þá lokið við
endumýjun á báðum togurum
sínum, en fyrri togarinn, Hoffell
bv. kom endurbyggður til Fá-
skrúðsfjarðar í júlí 1987.
í árslok 1987 var eiginfjárhlut-
fall Hraðfrystihúss Fáskrúðsfjarð-
ar hf. 45,8%, en er komið í 32,2%
eftir rekstur síðasta árs.
Fjármagnskostnaður beggja fé-
laganna varð kr. 82 milljónir, en
var árið 1987 aðeins 27 milljónir.
Heildarfjárfesting félaganna
árið 1988 nam kr. 117 milljónum
og munar þar mest um endurbygg-
ingu bv. Ljósafells.
Kaupfélag Fáskrúðsfírðinga og
dótturfyrirtæki þess greiddu tæp-
lega 200 milljónir í vinnulaun til
414 starfsmanna.
Samanlögð heildarvelta árið
1988 varð kr. 668 milljónir.
Úr stjóm átti að ganga Bjöm
Þorsteinsson, sem verið hefur for-
maður félagsins undanfarin ár, en
hann var endurkjörinn með öllum
greiddum atkvæðum.
Varamaður í stjóm var endur-
kjörinn Lars Gunnarsson.
Kaupfélagsstjóri er Gísli Jónat-
ansson.
Neil B. Rolnick
Tónleikar
Musica Nova
MUSICA Nova heldur tónleika á
Hótel Borg laugardaginn 29. apríl
kl. 16.00. Á efnisskránni eru verk
eftir bandaríska tónskáldið Neil
B. Rolnick sem hann hefur samið
fyrir rafhþ'óðfæri og flytur hann
þau með aðstoð tölvu. Á tónleikun-
um kemur einnig fram Andrea
Gylfadóttir sem syngur eitt verka
Rolnicks.
Neil B. Rolnick fæddist árið 1947
í Texas í Bandaríkjunum. Hann
stundaði m.a. tónsmíðanám hjá Dar-
ius Milhaud og John Adams og síðar
Tölvutónsmíðar við Stanford-
háskóla.
Andrea Gylfadóttir fæddist 1962.
Hún lauk burtfararprófí frá Söng-
skólanum í Reykjavík vorið 1987.
(Fréttatilkynning)