Morgunblaðið - 28.04.1989, Blaðsíða 44

EINKAREIKNINGUR ÞINN
í LANDSRANKANUM M
k
SJÓVÁ-ALMENNAR
Nýtt félag með sterkar rœtur
FOSTUDAGUR 28. APRIL 1989
VERÐ I LAUSASOLU 80 KR.
Fjórði blóðþeginn
smitaður af alnæmi
FYRIR skömmu bættist Qórða
konan í hóp þeirra, sem taldar
eru hafa fengið alnæmissmit með
blóðgjöf. Smit hefur greinzt í
Morgunblaðið/Bjami
Samiðvið
háskóla-
kennara
FÉLAG háskólakennara
undirritaði kjarasamninga
við stjórnvöld í gærdag og
hefur verkfalli félagsins því
verið frestað, en það átti að
hefjast á miðnætti í nótt.
Háskólakennarar eru fyrst-
ir háskólamenntaðra ríkis-
starfsmanna til þess að gera
kjarasamninga, en tólffélög
þeirra eru í verkfalli.
Óformlegar viðræður voru
í gær við félög háskólamennt-
aðra ríkisstarfsmanna í verk-
falli og samkvæmt heimildum
Morgunblaðsins þótti fundur-
inn gagnlegur.
Þess var vandlega gætt við
upphaf fundar háskólakenn-
ara að aðrir en félagsmenn
kæmust ekki inn og höfðu
dyraverðir lista yfir nöfn fé-
lagsmanna uppi við eins og
sjá má á myndinni.
Sjá fréttir um kjaramál á
bls. 2 og 18.
þremur kvennanna á síðustu sex
mánuðum, og eru þær taldar
hafa smitazt árið 1984. Áður
hafði alnæmissmit greinzt í ein-
um blóðþega, sem fékk blóð úr
alnæmissmituðum manni árið
1983. Alnæmissjúklingar, sem
smitazt hafa með blóðgjöf, eru
því orðnir Qórir, eða 7,8% af öll-
um skráðum tilfellum, sem eru
51 samkvæmt nýjustu tölum
landlæknisembættisins. Ein
kvennanna er látin, og önnur
með alnæmi á lokastigi.
Allt blóð, sem Blóðbankinn tekur
við, er nú skimað til að ganga úr
skugga um að í því sé ekki að finna
alnæmisveiruna eða veirur, sem
bera aðra smitsjúkdóma. Skimun á
blóði var hins vegar ekki hafin er
konurnar fjórar sýktust.
Guðjón Magnússon aðstoðar-
landlæknir segir að óhætt sé að
fullyrða að með skimun alls blóðs
og fræðslu um alnæmi, sem síðan
hafí komið til, séu hverfandi líkur
á að hætta sé á að fá alnæmissmit
með blóðgjöf. Guðjón segir að í kjöl-
far tilkomu alnæmis hafi víða um
lönd einnig verið dregið úr notkun
blóðs á sjúkrahúsum, sums st'aðar
um allt að þriðjung.
Samkvæmt tölum landlæknis-
embættisins hafði í byijun apríl
greinzt alnæmi í 51 íslendingi. Þar
af hafa 11 fengið sjúkdóminn á
lokastigi og fimm þeirra eru þegar
látnir.
Sjá ennfremur bls. 12 og 13.
Morgunblaðið/Guðbrandur Torfason
Snjógjá á Ströndum
Mikii snjóalög eru enn víða um land og í gær kyngdi niður snjó
í blindbyl á Norðurlandi eystra. Sums staðar lenti fólk í erfíðleik-
um, þótt vika sé liðin af sumri. Þessi snjógöng á veginum um
Selströnd við SteingrímsQörð á Ströndum mældust þrettán og
hálfiir metri á dýpt.
Islenskir aðalverktakar:
244 milljóna
hagnaður
HAGNAÐUR íslenskra aðalverk-
taka af varnarliðsframkvæmd-
um á síðasta ári nam rúmum 224
milljónum fyrir skatta.
Velta framkvæmdanna var um
2,8 milljarðar og auk þess hefur
félagið tekjur af eignum. Eigið fé
íslenskra aðalverktaka um síðustu
áramót var 3.356 milljónir króna.
Sjá fréttir á bls. 4.
Trygginga-
bætur ekki
afgreiddar
SAMKOMULAG náðist í gær við
Eggert G. Þorsteinsson forsljóra
Tryggingastofhunar um að hann
og aðrir starfsmenn stoihunarinn-
ar hætti að afgreiða trygginga-
bætur á meðan verkfall BHMR-
félaga stendur.
Gísli ísleifsson, í undanþágunefnd
Stéttarfélags lögfræðinga í ríkis-
þjónustu, segir að gengið hafi verið
á fund Guðmundar Bjarnasonar heil-
brigðis- og tryggingaráðherra á mið-
vikudag og málið rætt við hann.
Guðmundur hafi þá lofað að ræða
við Eggert að hann léti af afgreiðslu
bótanna. Síðan var rætt við Eggert
og þá varð að samkomulagi að af-
greiðslu verði hætt. „í staðinn lítum
við með velvilja á að veita undanþág-
ur þegar um erfið tilvik er að ræða,“
sagði Gísli.
Stjórn Sambands íslenskra samvinnufélaga:
Krefiir forstjórann bréflega
um áætlanir um rekstur SIS
STJÓRN Sambands íslenskra
samvinnufélaga ritaði Guðjóni
B. Ólafssýni, forstjóra Sam-
bandsins, bréf á síðasta fundi
stórnarinnar, þar sem hann er
krafinn um nákvæma útfærslu
á því hvernig hann hyggist rétta
af rekstur Sambandsins og
koma honum i viðunandi horf.
Tap af físksölu vestan hafs
um 640 milljónir kr. í fyrra
SÍÐASTA ár var íslenzku fisksölufyrirtækjunum í Bandarikjunum
þyngra f skauti en áður eru dæmi um. Samanlagt rekstrartap Cold-
water og Iceland Seafood nam 12,2 milljónum dollara, um 640 milljón-
um króna. Að auki varð tap á rekstri Icelandic Freezing Plants í Bret-
landi um 80 milljónir króna. Aðrar söluskrifstofur SH og Sambandsins
skiluðu lítilsháttar hagnaði. Meginástæða taprekstrarins vestra var
verðfall á birgðum en mikill fjártnagnskostnaður í Bretlandi. Ofan á
þetta mikla tap leggst svo erfíðasta ár í sögu hraðfrystiiðnaðarins á
síðasta ári, rekstrartap nú um nálægt 4 til 6% og veruleg óvissa fram-
undan.
Þessar upplýsingar komu fram á
aðalfundum Sölumiðstöðvar hrað-
frystihúsanna og Félags sambands-
fískframleiðenda og dótturfyrirtækja
þeirra í gær. Magnús Friðgeirsson,
framkvæmdastjóri Iceland Seafood,
dótturfyrirtækis Sambandsins, sagði
að verðhrunið á sjávarafurðum á
síðasta ári hefði reynzt fyrirtækinu
ákaflega erfitt. Þegar það hefði átt
sér stað, hefði Iceland Seafood verið
með pinhveijar mestu blokkarbirgðir
í sögu fyrirtækisins. Á sama tíma
hefðu Grænfriðungar náð árangri í
baráttunni gegn félaginu með þeim
afleiðingum að ekki hefðu náðst
samningar við Long John Silver’s.
Samanlagður halli hjá fyrirtækinu
hefði því orðið 6,7 milljónir dollara,
þar af um 3 milljónir vegna verðfalls
á blokkarbirgðum, en á móti kæmu
5.3 milljónir dollara úr svokölluðum
birgðavarasjóði svo bókfært tap væri
1.4 milljónir dollara. Hvað árið í ár
varðaði, liti ástandið betur út, því
verðlækkanir væru ekki taldar vera
framundan.
Hjá Coldwater nam rekstrarhalli
á síðasta ári 5,5 milljónum dollara
fyrir skatta, en eftir skatta um 4
milljónum dollara vegna endur-
greiðslu skatta og vegna þess að
tapið kemur til frádráttar á tekju-
skatti síðar. Magnús Gústafsson, for-
stjóri Coldwater, segir að fyrirtækið
hefði tapað miklu á fyrstu tveimur
ársfjórðungum síðasta árs vegna
verðlækkana. Á þriðja ársfjórðungi
hefði verið komizt fyrir tapið og
hagnaður orðið af þeim fjórða svo
og fyrsta fjórðungi þessa árs og von-
andi yrði árið jákvætt.
Magnús sagði að nú væri nokkur
deyfð yfir sölunni, sem skýra mætti,
meðal annars, með mjög neikvæðri
umfjöllun um sjávarafurðir vegna
mengunar. Vonazt væri til að verð
héldi á þessu ári, en landbúnaðar-
ráðuneyti Bandaríkjanna reiknaði
með um 3% verðhækkun á sjávaraf-
urðum í heild, en í raun væri fyrst
og fremst reiknað með verðhækkun-
um á stórri rækju. Framundan væri
opinber auglýsingaherferð vestra þar
sem milljónum dollara yrði varið til
þess að hvetja fólk til að borða fisk
tvisvar í viku, en að meðaltali borð-
uðu Bandaríkjamenn fisk aðeins einu
sinni í viku.
Tap Icelandic Freezing Piants í
Bretlandi, dótturfyrirtækis SH, nam
um 80 milljónum króna. Vegna sókn-
ar inn á markaði EB og í Japan og
mikils kostnaðar við vöruþróun var
jafnframt ákveðið að auka hlutafé
fyrirtækisins um 3 milljónir punda,
um 250 milljónir króna, á þeim tíma.
Sjá ræðu Jóns Ingvarssonar,
sýórnarformanns SH, á bls. 14
og 15.
Forstjóranum var veittur frest-
ur til að svara bréfinu fram í
byijun maímánaðar. Ólafur
Sverrisson, formaður stjómar
Sambandsins, staðfesti þetta í
samtali vð Morgunblaðið í gær.
„Við höfum ekki fengið svör
Guðjóns B. Ólafssonar, forstjóra,
við bréfí okkar, enda er ekki liðinn
sá frestur, sem talað var um í
bréfinu, en það var fram í byijun
maí. Það er því ekki við því að
búast að komin séu svör við bréf-
inu nú,“ sagði Ólafur. Hann var
spurður hvemig á því stæði, að
stjórnin ákvæði að rita forstjóran-
um bréf í þessa veru: „Það er
þörf úrbóta í rekstrinum, og þess
vegna er þetta bréf skrifað," sagði
Ólafur.
Ólafur var spurður, hvort sam-
band stjórnar Sambandsins við
forstjórann væri með þeim hætti,
að það væri í formi bréfaskrifta,
en ekki samræðna: „Ekki hefur
það nú verið, en það er nú undan-
tekning á flestum málum einhvern
tíma og nú liggur mikið við að
bæta reksturinn og okkur fannst
rétt að fá heildaryfirlit yfir málið
og áform um framtíðarreksturinn.
Við höfum auðvitað miklar
áhyggjur af rekstrinum og afkom-
unni eins og gefur að skilja,“ sagði
Ólafur Sverrisson.