Morgunblaðið - 06.05.1989, Blaðsíða 24

24
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 6. MAÍ 1989
Svavar Gestsson um lok skólahalds í framhaldsskólum:
Engar ákvarðanir tekn-
ar fyrr en eftir verkfall
SVAVAR Gestsson menntamála-
ráðherra mun ekki taka neinar
ákvarðanir um lok skólahalds í
framhaldsskólum fyrr en verk-
falli félaga í HÍK er lokið. Þetta
kom fram í svörum ráðherrans
við fyrirspumum Birgis ísleifs
Gunnarssonar í utandagskrár-
umræðu í Sameinuðu þingi í
gær. Fjöldi nemenda og kennara
var viðstaddur umræðuna.
Það voru þingmenn Sjálfstæðis-
flokksins sem fóru fram á utandag-
skrárumræðuna og reið Birgir
Isleifur Gunnarsson (S/Rvk) á
vaðið. Birgir benti á að fjórar og
hálf vika væri síðan verkfall kenn-
ara í Hinu íslenska kennarafélagi
skall á og að mikil hætta væri á
því að dýrmætt ár glataðist. Vitn-
aði Birgir þessu til stuðnings til
ummæla nokkurra skólameistara
og nemenda. Birgir benti a'að verk-
fallið snerti aðallega þijá hópa nem-
enda; stúdentasefni og aðra er væru
að útskrifast, nemendur sem væru
að færast milli bekkja og nemendur
sem í haust innrituðust í fram-
haldsskóla.
Birgir taldi ýmsar yfirlýsihgar
ráðherra menntamála og fjármála
ekki hafa verið til þess fallnar að
stuðla að lausn þessarar deilu, þvert
á móti og þar að auki hefðu þær
verið um margt misvísandi. Birgir
beindi eftirfarandi spumingum til
menntamálaráðherra:
Hroki flármálaráðherra
Guðrún Agnarsdóttir (K/Rvk)
átaldi harðlega hroka og einstreng-
ingshátt fjármálaráðherra, sem hún
taldi hafa hleypt hörku í deiluna.
Einnig taldi hún ráðherra hafa í
tilraunum sínum til að deila og
drottna reynt að sá fræjum tor-
tryggni milli menntafólks og verka-
fólks.
Um vanda framhaldsskólanema
sagði Guðrún að hann væri mikill
og að það stafaði af tregðu stjórn-
valda til að viðurkenna mikilvægi
kennarastarfsins. „Ég skora á ríkis-
stjórnina og ráðherra Alþýðubanda-
lagsins að gefa samninganefnd
ríkisins umboð til þess að ganga til
samninga með opnari og betri
huga.“
Kristín Halldórsdóttir
(K/Rnes) sagði að í raun ætti þing-
ið að ræða vantraust á ríkisstjóm-
Birgir ísleifiir Gunnarsson
ina. Hún bæri ábyrgð á vanefndum
loforða um kjarabætur og seina-
gangi í kjaraviðræðum; á fjómm
vikum hefði verið fundað í 10
klukkustundir. „Hvað ætla ráða-
menn sér með þessu? Á að bijóta
fólk niður andlega? Ætlar ríkis-
stjórnin að setja lög á háskóla-
menntaða starfsmenn?" Lýsti
Kristín eftir ábyrgðartilfinningu hjá
ráðherram.
Tímasetning verkfalls
engin tilviljun
Sighvatur Björgvinsson (A/Vf)
kvað vanda nemenda ekki stafa af
því að stjórnvöld hefðu lokað skól-
unum, heldur vegna þess að kennar-
ar hefðu ákveðið að fara í verkfall.
Sagði Sighvatur það enga tilviljun
að HÍK hefði ákveðið að fara í verk-
fall, rétt undir lok skólaárs. Sig-
hvatur taldi það og ekki rétt að
ekki væri vilji til samkomulags hjá
ráðherram og ríkisstjórn; fjármála-
ráðherra hefði ítrekað boðið kenn-
uram samning, sem væri svipaður
og yfir 80% launþega hefði sam-
þykkt. Sagði Sighvatur það vera
kjarna málsins hvort menn sem
gagnrýndu teldu rétt að háskóla-
menntaðir starfsmenn ríkisins
fengju meiri Iaunahækkanir en lág-
launafólkið í landinu. „Yrði það til
þess að auka samstöðu stétta
menntafólks og launafólks?"
Birgir ísleifur kvað það rétt að
fram yfir elleftu stundu væri komið
og því væri það vonbrigði að ráð-
herra upplýsti ekki hvernig hann
hygðist taka á málum varðandi lok
á skólahaldi; það kynni að vera of
seint að ræða slíkt eftir verkfall.
Ekki sett lög á verkfallið
Steingrímur Hermannson, for-
sætisráðherra tók undir orð
manna um skaðsemi verkfalls kenn-
ara, sem og annarra háskólamennt-
aðra ríkisstarfsmanna. „Ríkis-
stjórnin hefur sett sér ákveðin
markmið í launa- og kjaramálum
og hafa tekist samningar við 80%
af launafólki í landinu. Hlýt ég því
að vara við því að samið verði á
öðram nótum við aðra hópa,“ sagði
Steingrímur; slíkt hlyti að hafa í
för með sér kollsteypu. Steingrímur
ítrekaði síðan að ekki væri ætlunin
að setja lög til að koma í veg fyrir
verkföll.
Ólafiir Ragnar Grímsson, flár-
málaráðherra kvað það ekki rétt
að einungis hafi verið fundað í 10
klukkustundir frá því að verkfall
hófst; það væru aðeins bókaðir
fundir. Fundað hefði verið í hundruð
klukkustunda, ef allt væri talið með.
Morgunblaðið/Sverrir
Framhaldsskólanemendur fylgjast með umræðum af þingpöllum.
Hvað ætlar ráðherra
að gera?
í fyrsta lagi hvaða leiðir kæmu
til greina að hans mati vegna út-
skriftar nemenda og hvaða ákvarð-
anir hann hygðist taka í þeim efn-
um. í öðru Iagi hvaða ákvarðanir
hann hygðist taka varðandi tilflutn-
ing nemenda milli bekkjardeilda. í
þriðja lagi hvað ráðherra hefði gert
til að leysa málið. í fjórða lagi hvort
ágreiningur væri um lausn málsins
milli menntamálaráðherra og frjár-
málaráðherra.
Danfríður Skarphéðinsdóttir
(K/VI) sagði það vera orðið tíma-
bært að stjómvöld gæfu þeim þús-
undum nemenda svör sem nám
stunduðu í framhaldsskólum um
það hvemig lokum skólahalds yrði
háttað. Danfríður minnti á þijár
skýrslur sem nefndir á vegum kenn-
ara og stjórnvalda hefðu skilað frá
sér um kjör kennara og taldi frá-
Ieitt að bjóða kennuram enn eina
nefndina.
Rækilega rætt í ríkisstjórn
Svavar Gestsson menntamála-
ráðherra sagði að farið yrði í við-
ræður við skólameistara, kennara
og nemendur um lok skólahalds,
þá þegar verkfalli væri væri lokið.
Ekki væri rétt að gefa neinar yfir-
lýsingar á þessari stundu. Þetta
ætti bæði við um útskrift og færslu
milli bekkja. Svavar kvað mál þessi
hafa verið rækilega rædd innan
ríkisstjórnarinnar og að samstaða
væri innan hennar um þetta mál.
„Ég hef mínar skyldur við skóla-
og menntakerfið í landinu og ég
held mig við þær,“ sagði Svavar
og bætti því við að nú væru yfír-
standandi úrslitatilraunir til sátta
hjá sáttasemjara; lokatilraun, þar
sem nú væri þegar komið fram yfír
elleftu stundu.
Halldór Blöndal (S/Nle) kvaðst
ekki treysta núverandi mennta-
málaráðherra eða ríkisstjóm til þess
að gera endurmat á stöðu kennara;
til þess hefðu þeir enga þekkingu.
Halldór kvað háskólamenntaða
ríkisstarfsmenn hafa talið sig éiga
hauk í homi þar sem ráðherrar
Alþýðubandalagsins væru annars
vegar. Nú væri hins vegar deginum
Ijósara að í stað trúnaðar væri nú
trúnaðarbrestur.
Harðar deilur í Sameinuðu þingi um Sigló hf.;
Oskað þingvíta á § ármálaráðherra
HARÐAR deilur urðu í Sameinuðu þingi í gær um málefni Sigló hf.
Sakaði Ólafur Ragnar Grímsson fyrrum fjármálaráðherra Sjálfstæð-
isflokksins um að hafa hyglað flokksgæðingum sínum með því að
afhenda þeim ríkisfyrirtæki á silfurfati. Þingmenn Sjálfstæðisflokks-
ins svöruðu þessu með að fara fram á skýrslu Rikisendurskoðunar
um málefhi Sigló og sérstakar umræður um hana í þinginu, svo og
um fyrirgreiðslu núverandi fjármálaráðherra í garð fyrirtækisins
Svart á hvítu og niðurfellingu skattaskulda Nútímans. Einnig um
tryggingar Landsbanka íslands vegna skulda Sambands íslenskra
samvinnufélaga og um stöðu ríkissjóðs fyrstu Qóra mánuði ársins.
Geir Haarde fór firam á að forseti Sameinaðs þings vítti fjármálaráð-
herra fyrir misnotkun á fyrirspurnartíma.
í fyrirspurnartíma í Sameinuðu
þingi í gær svaraði Ólafúr Ragnar
Grimsson fjármálaráðherra fyr-
irspurn-Jóns Sæmundar Siguijóns-
sonar (A/Nlv) um afskipti fjármála-
ráðuneytisins af gjaldþroti Sigló hf.
og þeirrar ákvörðunar skiptaráð-
anda að Ieigja fyrirtækinu Siglunes
hf. eignir félagsins til áframhald-
andi rekstrar.
í svari Ólafs kom fram að skipta-
ráðandi hefði ekki leitað álits fjár-
málaráðuneytisins. Væri það mjög
alvarlegt, sérstaklega í ljósi þess
að eigendur fyrirtækisins hefðu
reynt að fá hjá ráðuneytinu sams
konar fyrirgreiðslu og þeir hefðu
fengið hjá fyrrverandi ráðherram.
Hins vegar hefði það ekki verið í
valdi ráðherra að koma í veg fyrir
þessa ákvörðun skiptaráðanda. Á
næsta skiptafundi myndi fulltrúi
ráðuneytisins mótmæla henni.
Það kom fram hjá ráðherra að
Sigló hf. hefði fengið eignir Sigló-
síldar afhentar gegn 18 milljóna
skuldabréfi sem byija skyldi að
greiða af 1986. í október 1985
hefði hins vegar verið samið við
þáverandi fjármálaráðherra um að
breyta skuldinni í 15 ára lán, af-
borgunaríaust fyrstu 5 árin. „Fyrir-
tækið hefur greitt eitthvað af vöxt-
um en engar afborganir hafa fallið
í gjalddaga.“ Sagði ráðherra þetta
væri skýrt dæmi um framkvæmd
Sjálfstæðisflokksins á einkavæð-
ingarstefnu sinni.
Glaðhlakkalegur ráðherra
Pálmi Jónsson (S/Nlv) kvað
menn úr mörgum flokkum standa
að fyrirtækinu Sigló hf., þannig að
ásakanir um að verið væri að hygla
flokksgæðingum væru út í hött.
Pálmi benti á að á meðan fyrirtæk-
ið var í ríkiseign hefði tap þess
verið svo mikið að það svaraði öllum
launagreiðslum fyrirtækisins. Sala
fyrirtækisins til heimamanna hefði
verið heiðarleg tilraun sem mistek-
ist hefði, m.a. vegna þess að fyrir-
tækið hefði fengið 50 milljónir
greiddar úr Verðjöfnunarsjóði sem
það ætti inni. „Glaðhlakkalegur
tónn fjármálaráðherra bendir til
þess að honum sé lítt um atvinnulíf
á Siglufirði umhugað."
Halldór Blöndal (S/Nle) taldi
að forseta þings hefði borið að vísa
frá hluta fyrirspurnarinnar, sem í
kæmu fram ósæmilegar aðdróttanir
þess efnis að viðkomandi aðilar
væra að koma sér undan skuld-
bindingum. Halldór taldi og auðséð
ef menn skoðuð úthlutanir rækju-
vinnsluleyfa að enginn ráðherra
kæmi úr Norðurlandi eystra. Taldi
Halldór að rekstur Sigló hf. hefði
getað gengið ef gætt hefði verið
jafnræðissjónarmiða við úthlutanir
rækjuvinnsluleyfa.
Ráðherra misnotar
fyrirspurnartíma
Þorsteinn Pálsson (S/Sl) taldi
það undarlegt að kalla áhrifamenn
í Framsóknarflokknum flokksgæð-
inga Sjálfstæðisflokksins. Mót-
mælti Þorsteinn og því að ráðherra
notfærði sér fyrirspurnartíma þar
sem hann hefði mun rýmri rétt til
að tala en þingmenn, til þess að
beina grófum aðdróttunum að þing-
mönnum. Taldi hann óhjákvæmi-
legt að fara fram á það við Ríkis-
endurskoðun að hún gerði sérstaka
úttekt á málinu og að sú skýrsla
yrði tekin til sérstakrar umræðu.
Einnig yrðu allar skuldbreytingar
núverandi fjármálaráðherra athug-
aðar. Þorsteinn beindi og þeirri fyr-
irspurn til dómsmálaráðherra hvort
verið gæti að skiptaráðandi hefði
tekið einhveijar óeðlilegar ákvarð-
anir í embættisfærslum sínum.
Flokksgæðingum hyglað
Jón Sæmundur Sigurjónsson
(A/Nlv) taldi sölu Síglósíldar vera
gott dæmi um klúðran á einkavæð-
ingu, þar sem Sjálfstæðisflokkurinn
hefði notfært sér aðstöðu sína til
að gefa flokksgæðingum sínum
ríkisfyrirtæki. Þegar fyrirtækið
hefði verið í eigu ríkisins hefði það
greitt öll opinber gjöld, en nú skul-
daði Sigló hf. bæjarfélaginu, ein-
staklingum og þjónustuaðilum 100
milljónir króna. Hefði það vakið
almenna hneykslan, að tveimur
tímum eftir að fyrirtækið hefði ver-
ið lýst gjaldþrota, að eignir þess
hefðu verið leigðar nýju fyrirtæki,
Siglunesi hf.
Friðrik Sophusson (S/Rvk) sak-
aði Jón Sæmund um lygi, þegar
hann segði að flokksgæðingum
Sjálfstæðisflokksins hefði verið hy-
glað. Taldi hann nær fyrir þing-
manninn að reyna að gera eitthvað
fyrir kjördæmið í stað þess að reyna
að hagnast á gjaldþrotinu.
Halldór Ásgrímsson, dómsmála-
ráðherra, kvaðst ekki hafa kynnt
sér þetta mál sérstaklega, en það
myndi hann gera. Hann tók þó fram
að hann bæri fullt traust til skiptar-
áðanda.
Gjaldþrot með glöðu geði
Kristinn Pétursson (S/Al) lýsti
yfir sérlegri ógleði sinni á þeirri
afstöðu þingmanna að menn í at-
vinnulífínu gengju í gegnum gjald-
þrot með glöðu geði. „Lýsir þetta
aðeins innræti viðkomandi manna.“
Eyjólfur Konráð Jónsson
(S/Rvk) benti á að taprekstur fyrir-
tækisins í ríkiseign hefði verið slíkt
að ódýrara hefði verið að senda
launin heim til fólks. Enn fremur
benti hann á að húseign fyrirtækis-
ins hefði verið seld Sigló hf. í mjög
slæmu ástandi og hefði þurft að
kosta miklu til að lagfæra það.
„Ráðherrarnir ættu að líta sér nær.
Af hveiju er atvinnulífið á hausn-
um?
Við lok þessarar umræðu fór
Geir Haarde (S/Rvk) fram á það
að forseti Sameinaðs þings vítti
fjármálaráðheiTa fyrir að notfæra
sér aðstöðu sína í fyrirspumartíma
til að fara langt út fyrir fyrirspurn-
ina og vera með dylgjur í garð þing-
manna. Taldi Geir framkomu ráð-
herra vera tilefni til þingvítis sam-
kvæmt 68. gr. þingskaparlaga. For-
seti sinnti ekki þessari málaleitan.
Skýrslur
Ríkisendurskoðunar
Þess má geta að í gær sendu níu
þingmenn Sjálfstæðisflokksins bréf
til forseta Sameinaðs þings. Fara
þeir fram á eftirfarandi:
Ríkisendurskoðun taki saman
skýrslu um sölu Siglósíldar. Þar
komi fram söluverð og ástand eigna
við sölu, framlög ríkisins til fyrir-
tækisins í 10 ár fyrir sölu og hvað
það hefði kostað ríkissjóð ef þessi
framlög hefðu haldið áfram, upplýs-
ingar um skuldbreytingar til fyrir-
tækisins og til samanburðar skuld-
breytingar eða niðurfellingar gjalda
til fyrirtækjanna Nútíminn og Svart
á hvítu.
Ríkisendurskoðun taki saman
skýrslu um afkomu ríkissjóðs fyrstu
fjóra mánuði þessa árs.
Ríkisendurskoðun taki saman
skýrslu um tryggingar Landsbanka
íslands vegna skulda Sambands
íslenskra samvinnufélaga.
Óska þingmennirnir þess að allar
skýrslurnar verði teknar til umræðu
í Sameinuðu þingi í næstu viku.