Morgunblaðið - 02.06.1989, Blaðsíða 1

72 SIÐUR B/C
122. tbl. 77. árg.____________________________________FÖSTUDAGUR 2. JÚNÍ 1989 Prentsmiðja Morgunblaðsins
«'.1 'V..

Morgunblaðið/Bjami
Jóhannes Páll páfí II við komuna til Noregs:
„Ég er kominn hingað sem vin-
ur, fullur virðingar og ástar“
Ósló. Frá Önnu Bjarnadóttur, fréttaritara Morgunbiaðsins.
JÓHANNES Páll páfí II kom í gær
til Óslóar og var það fyrsti áfangi
hans í 10 daga heimsókn til allra
Norðurlanda. Þegar hann hafði
kysst norska jörð sagði í hann í
stuttu ávarpi, að hann væri kom-
inn til Noregs sem vinur, fullur
virðingar og ástar á þessari þjóð,
sem nú minntist 1.000 ára afmælis
kristni i landinu. Páfi fór í gær á
fiind Ólafs V Noregskonungs og
átti síðar stund með Gro Harlem
Brundtland forsætisráðherra, sem
ræddi meðal annars við hann um
ýmislegt, sem ágreiningi veldur
með hinni katólsku kirkju og lút-
erstrúarmönnum.
„Ég geri mér fulla grein fyrir
mikilvægi þessarar ferðar,“ sagði
páfi við komuna til Fornebu-flugvall-
ar. „Þetta er í fyrsta skipti, sem bisk-
upinn í Róm, arftaki Péturs postula,
kemur til Noregs og Norðurlanda.
Ég kem ekki sem fulltrúi pólitískra
hagsmuna eða ákveðinnar þjóðar,
heldur til að bera vitni föður vorum
og frelsara, Jesú Kristi." Páll páfí
lofaði einnig Norðmenn fyrir starf
þeirra í þágu frelsis og mannréttinda
og fyrir að hafa skotið skjólshúsi
yfir flóttafólk frá fjörrum löndum.
Brundtland forsætisráðherra,
sendiherrar erlendra ríkja og nor-
ræna biskuparáðið voru viðstödd
móttökuathöfnina á Fomebu en að
henni lokinni fór páfi á fund Ólafs
konungs og fjölskyldu hans í kon-
ungshöllinni í Ósló.
I móttökuræðu sinni sagði Brundt-
land forsætisráðherra, að páfi gegndi
miklu hlutverki sem mannasættir og
við „ættum öll að vera fær um að
ræða saman sem sanntrúað fólk og
virða skoðanir hvert annars". í við-
ræðum þeirra í gær vék Brundtland
meðal annars að getnaðarvömum,
sem katólska kirkjan er andvíg, og
sagði, að bannið auðveldaði ekki
baráttuna við alnæmi. Sagði hún, að
páfi hefði verið því sammála, að um
væri að ræða erfitt, siðferðilegt
vandamál, sem hann ætlaði að íhuga
nánar. Við þetta tækifæri færði
Brundtland páfa að gjöf ritið „Histor-
ia rerum Norvegicarum" frá 1711
en það var íslenski sagnfræðingurinn
Þormóður Torfason, sem tók það
saman.
Jóhannes Páll páfi söng í gær
messu við Akershuskastala að við-
stöddum um 7.000 manns en búist
hafði verið við miklu fleira fólki. í
dag verður hann við samkirkjulega
bænastund í Niðaróssdómkirkju. Sjö
af 11 lúterskum biskupum í Noregi
ætla ekki að vera viðstaddir hana
vegna þess, að þeir telja páfa standa
í vegi hinnar samkirkjulegu hreyfing-
ar.
Á morgun, laugardag, fer páfi til
íslands og þaðan til Finnlands, Dan-
merkur og Svíþjóðar.
Reuter
Jóhannes Páll páfi á svölum kon-
ungshallarinnar í Ósló.
Neftid íalið að skoða griðasátt-
mála Sovétmanna og nasista
- og með hvaða hætti Eystrasaltsríkin voru innlimuð
Moskvu. Reuter.
MÍKHAÍL Gorbatsjov, leiðtogi Sovétríkjanna, féllst í gær á að skip-
uð skyldi nefiid til að kanna hvort Sovétmenn hefðu innlimað Eystra-
saltsríkin með valdi í kjölfar griðasáttmála Sovétmanna og nasista,
Molotov-Ribbentrop-samningsins, á árinu 1939. í umræðum á full-
trúaþinginu hefúr því verið haldið fram, að Moskvustjómin hafi
falsað söguna með því að fúllyrða, að Lettar, Eistlendingar og Lithá-
ar hafi gengið í Sovétsambandið af fúsum og fijálsum vilja.
„Þessi mál hafa komið róti á sagði Gorbatsjov og bætti því við,
hugi manna í Eystrasaltsríkjunum
og vissulega eru þau erfið viður-
eignar. Við skulum þó ekki reyna
að komast hjá að ræða þau. Þau
þarf að skoða frá öllum hliðum,“
að nefnd, sem skipuð yrði fulltrúum
Eystrasaltsríkjanna og mönnum
sem forsætisnefnd þingsins til-
nefndi, yrði falið að kanna hvort
leynileg ákvæði í griðasáttmálan-
um frá 1939 hefðu greitt fyrir inn-
limun ríkjanna. Gorbatsjov sagði
hins vegar, að Vestur-Þjóðveijar
hefðu ekki getað lagt fram frumrit
samningsins og kvaðst hann efast
um, að almenningur í Eystrasalts-
ríkjunum hefði verið andsnúinn
sambandinu við Sovétríkin.
Vestrænir sagnfræðingar segja,
að Stalín hafi innlimað Eystrasalts-
ríkin í skjóli griðasáttmálans við
nasista en Sovétstjómin hefur lengi
borið það fyrir sig, eins og fyrr
segir, að fmmritið sé týnt. Á
síðasta ári urðu hins vegar tvö
dagblöð í Eistlandi til að birta
samninginn í fyrsta sinn í Sov-
étríkjunum og í gær las eistneski
þingmaðurinn ígor Gijazín samn-
inginn upp fyrir þingheimi og þar
á meðal leyniákvæðin umræddu.
Þá sagði einnig liháíski ritstjórinn
og þingmaðurinn Algis Cekolis, að
litháísku þingmennimir hefðu hót-
að að ganga af þingi yrði ekki
skipuð nefnd til að kanna samning
nasista og Sovétmanna frá 1939.