Morgunblaðið - 11.07.1989, Síða 26

26
51
n/WKÍ CtKíAJfí
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJÚDÁGUR 1-U. i
Leiðtogar Varsjárbandalagsríkja koma saman í Búkarest:
Áhersla lögð á sjálfsákvörð-
unarrétt aðildarríkjanna
Hart deilt á fundi Rúmena og Ungveija
Búkarest, Vín. Reuter.
LEIÐTOGAR ríkja Varsjár-
bandalagsins reyndu að brúa bil-
ið á milli umbótasinna og
harðlínumanna á fundi sínum í
Búkarest, sem lauk á laugardag,
og lýstu því yfir að sérhverju
aðildarríki bandalagsins væri í
sjálfsvald sett hvemig það stæði
að umbótum. Mikill ágreiningur
kom upp á óformlegum fúndi
leiðtoga Ungverjalands og Rúm-
eníu eftir fund bandalagsins og
hafiiaði Nicolae Ceausescu, leið-
togi Rúmeníu, beiðni Ungveija
um að hætt yrði við áform um
að jafiia rúmensk þorp við jörðu,
sem hafa orðið til þess að tug-
þúsundir manna af ungverskum
uppmna hafa þurft að flýja til
Ungveijalands. Á firndi Varsjár-
bandalagsins kom einnig upp svo
mikill ágreiningur um tillögur
varðandi róttækar breytingar á
efiiahagsbandalagi Austanfjalds-
ríkja, Comecon, að fresta þurfti
umræðunum.
Leiðtogar bandalagsins for-
dæmdu íhlutun ríkja í austri jafnt
sem vestri í innanríkismál annarra
ríkja. Þeir hétu því einnig að beita
sér fyrir því að samið yrði sem fyrst
við Vesturlönd um niðurskurð á
hefðbundnum herafla og kjarnorku-
vopnum og létu í ljós bjartsýni á
að samkomulag næðist um afvopn-
un. Þeir lögðu ekki fram nýjar af-
vopnunartillögur, en sögðu að kom-
ið væri að Atlantshafsbandalaginu
að taka afstöðu til afvopnunartil-
lagna, sem Míkhaíl Gorbatsjov Sov-
étforseti lagði fram nýlega. Þeir
gagnrýndu kjarnorkufælingar-
stefnu Vesturlanda og áform Atl-
antshafsbandalagsins um að end-
umýja skammdræg kjarnorkuvopn
sín.
í lokayfirlýsingu fundarins segir
að fullkomnar fyrirmyndir að
kommúnismanum séu ekki til og
enginn hafi einkarétt á sannleikan-
um. Uppbygging kommúnismans
þurfi að taka mið af aðstæðum og
hefðum í hveiju ríki. Erich Hon-
ecker, leiðtogi Austur-Þýskalands,
fór í skyndi til Austur-Þýskalands
áður en lokayfirlýsingin var undir-
rituð á laugardag og var ástæðan
sögð veikindi hans.
Nicolae Ceausescu Rúmeníuleið-
togi ræddi við ungverska leiðtoga,
þá Rezso Nyers, leiðtoga ungverska
kommúnistaflokksins, Miklos Nem-
eth forsætisráðherra og Gyula Horn
utanríkisráðherra eftir að fundi
Varsjárbandalagsins lauk. Útvarpið
í Búdapest skýrði frá því að hart
hefði verið deilt á fundinum og
honum hefði lokið eftir einn og
hálfan tíma án þess að árangur
hefði náðst. Nyers hefði hvatt Rúm-
ena til þess að hætta við áform um
að jafna allt að 8.000 þorp við jörðu
og flytja íbúana í ný landbúnaðar-
og iðnaðarþorp. Því hefði Ceaus-
escu hafnað. Rúmenska fréttastof-
an Agerpress skýrði frá því að leið-
togarnir hefðu skipst á skoðunum
um gagnkvæm hagsmunamál ná-
grannaríkjanna og lagt áherslu á
þörfina fyrir bætt samskipti þeirra.
Reuter
Samba-dans
Samba-dansarar, sem klædd-
ust hefðbundnum brasilísk-
um dansbúningum, tóku þátt
í skrúðgöngu um Lundúna-
borg á sunnudag, er
Spænska hátíðin var sett i
borginni, en hún stendur í
viku. Skrúðgangan hófst í
Covent Garden og farið var
um miðborg Lundúna.
Fylgst með „feeð-
ingu44 stjörnu
Lundúnum. Daily Telegraph.
í FYRSTA sinni geta stjömufræðingar nú fylgst með sljömu I
burðarliðnum, en hún er sömu gerðar og sólin okkar. „Við höfiim
verið að fylgjast með endursýningu á atburðum á þessum slóðum
fyrir 5.000 milljónum ára,“ segir Daninn dr. Bo Reipurth, en
hann uppgötvaði stjarnlinginn. Með „atburðum á þessum slóðurn"
á hann við það þegar sólin og reikistjömur hennar urðu til úr
gríðarlegu gas- og rykskýi.
Hinn konunglegi stjamfræð-
ingur á Bretlandi, Sir Francis
Graham-Smith, prófessor, segir.
„Við vitum að stjörnur myndast,
en þetta er í fyrsta skipti, sem
við stöndum eina þeirra að verki.“
Stjarnan, sem nefnd er HH-
111, er í um 1.500 ljósára fjar-
lægð frá Jörðu og er í stjömum-
erkinu Veiðimanninum. Á stjömu-
himninum virðist hún lítillega fyr-
ir neðan rauða risann Betelgás,
sem er önnur bjartasta stjarna
stjömumerkisins og ein hin al-
stærsta af þekktum stjömum, en
hún er um 800 sinnum stærri að
þvermáli en sólin. (Nafnið Betelg-
ás er úr arabísku og þýðir „Arm-
kriki hinnar hvítröndóttu kind-
ar“).
Stjarnan HH-111 myndaðist
fyrírum 1.500 ámm, en ljós henn-
ar er nú fyrst að berast til jarð-
ar. Stjörnufræðingar urðu hennar
varir og hafa rannsakað stjömuna
með útvarps-, innrauðum- og
hefðbundnum sjónaukum frá
stjömurannsóknarstöðinn La Silla
í Chile.
Stjarnan sést enn sem komið
er afskaplega ógreinilega og ekki
nema úr allra fullkomnustu
stjörnusjónaukum, því hún er enn
umkringd gas- .og rykskýinu, sem
hún myndaðist úr.
„Ég óttast að enn líði að
minnsta kosti 100.000 ár áður en
hitinn gleypir í sig agnirnar í kring
um stjömuna og hún fer að skína
nógu bjart til þess að vera grein-
anleg í venjulegum sjónaukum,"
segir dr. Reipurth.
Stjörnumerkið Veiðimaðurinn
hefur löngum verið talið ákjósan-
legt til þess fylgjast með stjörnu-
myndunum, þar sem einn af ryk-
örmum Vetrarbrautarinnar teygir
sig beint í gegn um það og sér
því fyrir nægu „stjörnuhráefni".
Kúba:
Herþotur stugga við
bandarískri tollgæsluvél
Miami. Reuter.
TVÆR kúbverskar herþotur af
MiG-gerð stugguðu við banda-
rískri tollgæsluvél á sama tíma
og lítil flugvél lét kókaínfarm
falla niður í hraðbát sem var inni
í kúbverskri landhelgi.
Bandaríska tollgæslan tók bátinn
og 725 kíló af kókaíni sem fundust
um borð, þegar hann var um 30
km undan ströndum Miami. Atvik
þetta varð á föstudaginn, sama dag
o g fjórir hershöfðingjar voru dæmd-
ir til dauða á Kúbu fyrir aðild að
fíkniefnasmygli. Michael Sheehan
hjá tollgæslunni sagði að atvik þetta
fengi menn til að efast um hversu
mikil alvara lægi að baki fullyrðing-
um Kúbumanna um að þeir hygð-
.ust ráðast með hörku gegn smygl-
urum og skjóta niður grunsamlegar
flugvélar sem flygju utan venju-
legra flugleiða. Þótt ekki væri hægt
að segja að flugmenn herþotnanna
hefðu verið í slagtogi með smyglur-
unum, þá væri ólíklegt að þeir hefðu
ekki gert sér grein fyrir hvað var
að gerast á haffletinum.
Carlos Menem tekur í höndina á konu er braust í gegnum raðir
öryggisvarða þegar nýi forsetinn ók í fararbroddi skrúðgöngu hers-
ins um götur höfuðborgar Argentínu, Buenos Aires, á sunnudag.
Verið var að minnast sjálfstæðis landsins. Á innfelldu myndinni er
Miguel Roeg efhahagsmálaráðherra.
Harkalegar efiiahagsráðstafanir í Argentínu:
Ríkisstjóm Menems seg-
ir mögur ár framundan
Buenos Aires. Reuter.
STJÓRN Perónistans Carlosar
Menems lækkaði á sunnudag
gengi gjaldmiðils Argentínu um
helming og boðar stórfelldar
hækkanir á ýmissi opinberri
þjónustu. Á hinn bóginn munu
verðhækkanir á brauði og nokkr-
um undirstöðuvörum verða
stöðvaðar, að sögn stjórnvalda.
Menem tók formlega við embætti
á laugardag og sagði daginn eft-
ir að landsmenn yrðu að búa sig
undir „meiri háttar efiiahagslega
aðgerð án svæfingar."
Verðbólga í Argentínu er nú um
100% á mánuði, iðnaðarframleiðsla
stendur í stað, atvinnuleysi fer vax-
andi og landið hefur undanfarna
15 mánuði ekki greitt afborganir
af erlendum skuldum sem saman-
lagt eru um 60 milljarðar Banda-
ríkjadala. í maí síðastliðnum féllu
15 manns og hundruð slösuðust í
óeirðum sem hófust þegar fólk réðst
inn í verslanir til að ræna mat. í
kosningabaráttunni hét Menem því
að hækka verulega lágmarkslaun.
„Landið okkar er gjaldþrota,"
sagði Miguel Roeg efnahagsmála-
ráðherra er hann ávarpaði þjóðina
á sunnudag og kynnti hugmyndir
stjórnarinnar. Þær fela m.a. í sér
gengislækkun; gjaldmiðillinn,
australinn, verður nú 650 Banda-
ríkjadala virði í stað 301 dals áður.
Verð á bensíni hækkar um allt að
640% en óljóst er hve miklar hækk-
anir verða á raforku og fleiri út-
gjaldaliðum heimila. Roeg sagði að
verðlag yrði að öðru leyti fryst um
hríð meðan reynt yrði að semja við
fyrirtæki um sjálfviljuga verðstöðv-
un. Verkamenn fá 8.000 australa
greiðslu í júlí til að vega upp á
móti áðurnefndum hækkunum. Ro-
eg sagði að tækist að koma á al-
mennri verðstöðvun væntu stjórn-
völd þess að verðbólga yrði komin
í 10 af hundraði í september. Hann
sagði stjórnina myndu fara fram á
það við þingið að lýst yrði yfir
„efnahagslegu neyðarástandi."
Áður en ráðstafanirnar voru
kynntar sagði Menem að stjórninni
væri ljóst hve miklum félagslegum
vanda þær yllu en hagsmunir lands-
ins gengju fyrir öllu öðru. Val hans
á efnahagsmálaráðherra kom mjög
á óvart en Roeg var áður forstjóri
stærstu fyrirtækjasamsteypu lands-
ins og er ákveðinn talsmaður mark-
aðsbúskapar. Ýmsir aðrir háttsettir
menn í stjórn Menems koma einnig
úr röðum atvinnulífsins og and-
stæðinga Menems í hægriflokkum.
Perónistar hafa frá öndverðu að-
hyllst mikil ríkisafskipti og fylgi
þeirra er mest meðal verkamanna.