Morgunblaðið - 05.08.1989, Page 50

50
MORGUNBLAÐIÐ IÞROTTIR LAUGARDAGUR 5. ÁGÚST 1989
Landsmótinu lýkur í dag
Landsmótinu í golfi lýkur á Hólmsvelli í Leiru í dag. 1. flokkur kvenna byijar kl.
08, 1. flokkur karla kl. 08.40, mfl. kvenna kl. 10.30 og mfl. karla kl. 11.10. KI.
20 hefst svo lokaháfiðin með borðhaldi í golfskálanum og þá verða veitt verðlaun.
DUNLOP MAXFLIDDH
SIGURSÆLASTIGOLFBOLTIA
ÍSLANDIUNDANFARIN 20 ÁR
Óskum þátttakendum góðs gengis, góðs árangurs
og ánægjulegra samverustunda með öðrum
kylfingum á yfírstandandi landsmóti í Leirunni.
Gefendur á eignargripum tjl íslandsmeistara karla |
“Austurbakkagripurinn” og íslandsmeistara kvenna i
“Bláa nunnan” gripurinn s
j$a (7= =/*%=
nepP0' 77\’f4—
Laugardagur kl.13: 25
31 i LEIKVIKA- 5igust 1989 III 11 2
Leikur 1 Gladbach - B. Múnchen
Leikur 2 Karlsruher - B. Uerdingen
Leikur 3 Homburg - Kaiserslautern
Leikur 4 Nurnberg - Leverkusen
Leikur 5 W. Bremen - Dusseldorf
Leikur 6 Mannheim - Bochum
Leikur 7 Bröndby - Brönshöi Danm-
Leikur 8 Silkeborq - Næstved Danm
Leikur 9 Herfölge - A.G.F. uanm'
Leikur 10 Moss - Brann Nor
Leikur 11 Molde - Lilleström Nor'
Leikur 12 Kongsvinger - Tromsö Nor'
Símsvari hjá getraunum er 91-84590 og -84464.
LUKKULINAN S. 991002
Ath Tvöfal Idur nottur ■
■ ■
FRJALSAR / STIGAMOTIN
T
Einar keppir í Búdapest,
Ziirich, Berlín og Köln
EINAR Vilhjálmsson hélt i gær
með landsliðinu ífrjálsum til
Dyflinnar í írlandi til þátt í Evr-
ópubikarkeppni landsliða í
frjálsum. Verður það fyrsta
mótið af f imm stórum sem
hann tekur þátt í á næstunni.
Frá Dyflinni fer Einar til keppni
á fjórum stigamótum Alþjóða-
fijálsíþróttasambandsins (IAAF).
Fyrsta mótið verður í Búdapest í
Ungveijalandi á þriðjudag, 8. ágúst,
hið næsta viku seinna eða 16. ágúst
í Zurich í Sviss, þriðja í Vestur-
Berlín 20. ágúst og loks keppir
hann í Köln 20. ágúst. Með góðri
frammistöðu á þessum mótum ætti
Einar að geta tryggt sér þátttöku-
rétt í úrslitakeppni stigamótanna,
sem fram fer í Mónakó 1. septemb-
•er. Þangað komast átta stigahæstu
og er Einar í 6.-7. sæti fyrir loka-
sprettinn, en hlé hefur verið á stiga-
mótunum undanfarnar þijár vikur.
Staða efstu manna í stigakeppninni
er annars:
Einar Vilhjálmsson gerir víðreist
á næstunni.
Steve Backley, Bretlandi Kazuhiro Mizoguchi, Japan Seppo Káty, Finnlandi 37 34 24
Gerd Weiss, A-Þýskal 15
Jan Zelezny, Tékkósl 13
Einar Vilhjálmsson 12
Roald Bradstock, Bretlandi 12
Peter Borglund, Svíþjóð 11
Mike Barnett, Bandar 11
V. Ovtsjínníkov, Sovétr 10
Tapio Koijus, Finnlandi 10
Dag Wennlund, Svíþjóð 10
FRJALSIÞROTTIR
Sleggjukast, sleggjudómar
Eftir Birgi
Guðjónsson
Enn hafa íþróttaunnendum borist
fréttir af framkvæmdamistök-
um á fijálsíþróttamóti. Á Meistara-
móti íslands sem fram fór helgina
30. júlí til 1. ágúst kom í ljós þegar
staðfesta átti Islandsmet í sleggjuk-
asti, að notuð hafði verið ólögleg
sleggja sem leiddi til þess ekki var
hægt að taka metið gilt. Talsmaður
keppenda sver ákaft fyrir að þeim
hafi orðið á nokkur mistök og varp-
ar sök á mótshaldara og dómara.
Þó hafði einn keppenda komið með
umrædda sleggju á mótið. Engin
tilraun hefur verið gerð til að skýra
íþróttaunnendum frá gangi mála og
þeirri röð yfirsjóna og mistaka sem
hér áttu sér stað. En af atburði þess-
um verður að læra, svo að í framtí-
ðinni verði hægt að taka íþróttaár-
angur fijálsíþróttamanna hérlendis
trúanlegan, en hann verði ekki hafð-
ur að háði og spotti. Alvarlegur trún-
aðarbrestur hlýtur að myndast milli
íþróttamanna og íþróttaunnenda ef
slíkir atburðir endurtaka sig.
Meginreglan í íþróttum er sú að
keppandi sem á einhvern hátt brýtur
reglur eða blekkir með aðferðum eða
áhöldum telst brotlegur og á það
einnig við aðra þá sem taka vísvit-
andi þátt í þeim verknaði. Sérlega
ámælisvert þykir þó ef keppandi
vísvitandi keppir með ólöglegu
áhaldi. Svo einfalt er þetta mál þó
ekki og væri öllum nær að spara
stóru orðin og íhuga hvað gerðist.
Alþjóðafijálsíþróttahreyfingin
sameinaðist um það fyrir 77 árum
að setja sameiginlega staðla fyrir
aðferðir, aðbúnað og áhöld í þessum
greinum íþrótta svo árangur gæti
orðið sambærilegur milli landa þótt
íþróttamenn kepptu ekki samtímis
né á sama stað. Alþjóðafijálsíþrótta-
sambandið heldur reglulega þing þar
sem reglum er breytt á ýmsan hátt
og hafa breytingar á reglum verið
allmiklar sl. 10 ár, svo að jafnvel
forystumönnum ýmsum hefur þótt
nóg um. Reglubreytingar þessar eru
síðan kynntar innan hvers sam-
bands. Það er hlutverk dómara að
gæta að því að þessum reglum sé
framfylgt og krefst það talsverðrar
þekkingar á þeim. Endanlegt mark-
mið dómgæslu mætti ætla að væri
að staðfesta fyrir alþjóð og alheimi
heiðariega unninn árangur fremur
en að upplýsa afbrot sem væru þeir
leynilögreglumenn.
Flestum íþróttaunnendum mun
t.d. vera kunnugt um breytingar á
spjóti karla 1984 þegar þyngdar-
punktur var færður fram um 4 sm.
Ástæðan fyrir þeim breytingum var
sú að með betri kasttækni og aukn-
um svifeiginleikum spjóta var kast-
lengdin orðin meiri en venjuleg vall-
arstærð leyfði og spjótin viidu oft
lenda þannig að erfitt var að úr-
skurða um lögmæti kasts. Færri
myndu þó sennilega vita að spjótinu
var síðan aftur breytt 1986 og að
lögun þess var þá skilgreind mun
nákvæmar. Einnig eru nú fyrir-
hugaðar breytingar á kvennaspjót-
inu.
Aðeins örfáir íþróttaunnendur
muna sennilega eftir því að stærð á
haus sleggju hefur einnig tekið
breytingum. Fyrir nokkrum áratug-
um varð kleift að framleiða sleggju-
hausa sem urðu innan við 9 sm í
þvermál þótt þyngd héldist sú sama
eða 7,260 kg. Náðist þetta með því
að nota sérstakt stál í belginn og
þungmálma eins og wolfram í kjarn-
ann. Þessar sleggjur voru afar dýrar
og komu strax fram mótmæli við
þessari þróun vegna gífurlegs kostn-
aðar þótt lengra væri hægt að kasta
þeim en eldri gerðum. Lengi vel
voru leyfðar sleggjur sem voru
minnst 10,2 sm í þvermál. (Sleggjur
þessar voru glæsigripir, að því er
virtist úr ryðfríu stáli, sem glóðu
eins og gimsteinar við hliðina á
gömlu hefðbundnu ryðhausunum og
voru auðþekktar langt að.) Á þingi
alþjóðafijálsíþróttasambandsins
1980 var reglum hinsvegar breytt
og þvermál varð að vera minnst 11
sm en þyngd óbreytt. Sleggjur með
minni haus hafa því verið ólöglegar
í 8 ár. Þegar áhöld breytast á þenn-
an hátt á að taka þau úr umferð
og það er alvarleg yfirsjón að nota
þau í keppni. Sleggjur af stærðinni
10,2 sm sem tilheyrðu íþróttavöllum
borgarinnar voru þá teknar úr um-
ferð og hefur t.d. undirritaður ekki
séð slíkar sleggjur í notkun síðan
fyrr en allt í einu á þessu móti.
Fijálsíþróttasamband íslands fól
nýskipaðri laganefnd haustið 1981
að vinna sérstaklega að dómaramál-
um með útgáfu nýrra leikreglna og
að halda námskeið vitt og breitt um
landið. Undirritaður hefur verið for-
ystumaður þessa hóps síðan 1982
og telur sig því bera nokkra ábyrgð
á þessum málum. Á þingum FRÍ og
sérstaklega á námskeiðum hafa þær
breytingar verið kynntar sem orðið
hafa á reglum á þessum tíma. Full-
yrða má að meginþorri þeirra dóm-
ara sem setið hafa eitthvert þeirra
30 námskeiða sem haldin hafa verið,
geti t.d. með allmikilli vissu úrskurð-
að strax um lögmæti spjóts með því
a_ð finna þyngdarpunkt og þyngd.
(í vafaatriðum þarf þó að viðhafa
mjög nákvæmar og tímafrekar
belgvíddarmælingar og útreikn-
inga.) Engin ástæða hefur þó verið
talin til að ieggja mikla áherslu á
að kanna annað en þyngd þeirra
kastáhalda sem ekki hafa breyst að
gerð yfir árin og því almennt treyst
að eldri sleggjur bærust ekki á
keppnisstað. Nú sýnir reynslan því
miður annað.
Atburðarásin í þessu máli eftir
því sem ég hef næst komist er sú
að umrædd sleggja var keypt dýrum
dómum af viðkomandi félagi fyrir
meira en 10 árum. Hún er síðan
lögð til hliðar þegar hún verður ólög-
leg og/eða enginn notar hana. Ný-
lega taka ungir menn við rekstri
deildarinnar og fram kemur bráð-
efnilegur ungur kastari sem fær
sleggjuna til umráða. Sleggjan er
vel nothæf til æfinga en því miður
ólögleg til keppni vegna lagabreyt-
inganna frá 1980 sem viðkomandi
aðilar höfðu ekki áttað sig á.
Á meistaramótinu var keppendum
lögð til lögleg sleggja af hálfu móts-
haldara eins og reglur kveða á um.,
Hefð og reglur leyfa hinsvegar að
keppendur komi til kepgni með eigin
áhöld séu þau lögleg. Á mótum er-
lendis eru þó alltaf sett rífleg tíma-
takmörk fyrir skoðun og staðfest-
ingu slíkra áhalda. Umrædd sleggja
var af réttri þyngd og einnig vír og
handfang af réttri lengd. Kast-
dómarinn sem athugaði sleggjuna
hefur starfað sem dómari sl. 6-7 ár
og talsmaður keppenda viðurkenndi
í samtali að hann væri sennilega
annar lögfróðasti dómari landsins,
honum yfirsást þó um þvermáljð
enda hefur slík sleggja ekki átt að
sjást á keppnisstað í 8 ár.
Á mótsstað fagnaði undirritaður
því þegar hann var kallaður til að
veita aðstoð við mælingu á íslands-
meti en brá illilega í brún þegar
hannn sá sleggjurnar þó langt að
væri og versti grunur var síðan stað-
festur með einfaldri mælingu á haus
sleggjunnar. í mínum huga var eng-
inn vafi á því að hér hefði ekki ver-
ið framið ásetningsbrot heldur hafi
röð mannlegra mistaka valdið hér
um og sleggjan hefði upphaflega
komist í umferð vegna vanþekking-
ar.
Ég get þó ekki dregið dul á undr-
un mína á því að þaulreyndir há-
menntaðir keppendur skuli ekki
þekkja eigið kastáhald betur en raun
ber vitni og á því ásakanaflóði sem
beint er að mótshöldurum og dómur-
um. Það er gnindvallaratriði fyrir
keppanda sem stefnir hátt að þekkja
reglur eigin íþróttar eins vel og
nokkur dómari, og keppendur geta
seint firrt sig samábyrgð í atvikum
sem þessum.
Allt er þegar þrennt er. Þrívegis
á rúmu ári hefur þurft að hafna stað-
festingu árangurs íþróttamanna
vegna ýmiss konar mistaka. Von-
andi verður þetta atvik til að sýna
íþróttamönnum að keppni og dóm-
gæsla er alvörumál og vonandi þurfa
íþróttaunnendur ekki að lesa enn
einu sinni langar útskýringar á mis-
tökum sem verða á. mótum.
Höfundur er varaformaður FRI
og fornmður laganefndar.