Morgunblaðið - 28.11.1989, Blaðsíða 26

26
MORGUNBLAÐÍÐ ÞRIÐJUDAGUR 28. NÓVEMBER 1989
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIDJUDAGUR 28. NÓVEMBER 1989 27

Útgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Aðstoðarritsíjóri
Fulltrúarritstjóra
Fréttastjórar
Auglýsingastjóri
Árvakur, Reykjavík
Haraldur Sveinsson.
Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Björn Bjarnason.
Þorbjörn Guðmundsson,
BjörnJóhannsson,
Árni Jörgensen.
Freysteinn Jóhannsson,
Magnús Finnsson,
Sigtryggur Sigtryggsson,
Ágúst Ingi Jónsson.
Baldvin Jónsson.
Ritstjórn og skrifstofur: Aðalstræti 6, sími 691100. Auglýsingar:
Aðalstræti 6, sími 22480. Afgreiðsla: Kringlan 1, sími 83033. Áskrift-
argjald 1000 kr. á mánuði innanlands. í lausasölu 90 kr. eintakið.
Ríkið og sveitarfé-
lögin
að meginmarkmið réð ferð
við gerð nýrra laga um
verkaskiptingu ríkis og sveitar-
félaga, sem gildi taka um ára-
mótin, að saman fari frum-
kvæði, framkvæmd og fjár-
hagsleg ábyrgð. Ætlunin var að
einfalda skiptinguna, þann veg,
að sem flestir málaflokkar féllu
alfarið undir einn aðila. Sveitar-
félögin áttu að sinna verkefnum,
sem ráðast af staðbundnum
þörfum, enda talið að þekking
heimamanna leiði til betri og
ódýrari þjónustu. Ríkið hefði
hinsvegar á sinni könnu verk-
efni, sem hagkvæmara teldist
að leysa á landsvísu.
Helztu breytingar, sam-
kvæmt nýjum verkaskiptalög-
um, eru á sviði heilbrigðis- og
menntamála. Sveitarfélögin
munu sjá um stöfnkostnað og
rekstur grunnskóla, að undan-
teknum kennslulaunum, sem
ríkið greiðir áfram. Þátttaka
ríkisins í stofnkostnaði félags-
heimila, dagvistarheimila fyrir
börn og íþróttamannvirkja sveit-
arfélaga fellur niður. Ríkið
hættir einnig að greiða hluta
launa í tónlistarskólum. Hins
vegar tekur ríkið alfarið að sér
rekstur heilsugæzlustöðva.
Reynslan ein getur úr því
skorið, hvern veg til tekst að
þessu leyti. Meginmál er að
sveitarfélögin verði íjárhagslega
sjálfstæðari og óháðari ríkis-
valdinu. Löggjafinn hefur sett
sveitarfélögunum ný tekju-
stofnalög, sem einnig koma til
framkvæmda um áramótin.
Helztu breytingar eru tvenns
konar. í fyrsta lagi er aðstaða
sveitarfélaga til álagningar fast-
eignaskatta jöfnuð og undan-
þágum frá álagningu skattsins
fækkað. í annan stað er tekju-
öflun jöfnunarsjóðs breytt þann-
ig að meginhluti tekna hans
verður ákveðið hlutfall af bein-
um og óbeinum sköttum ríkis-
sjóðs. Greiðslureglum úr sjóðn-
um er og breytt. Einnig að þessu
leyti verður reynslan að skera
úr um hvern veg hefur til tekizt.
Sveitarfélögin eru mjög mis-
vel undir það búin, fjárhagslega,
að axla aukin verkefni. Lengi
hefur verið að því stefnt að sam-
eina og stækka sveitarfélögin
til að styrkja sveitarstjórnarstig-
ið. Það eru þó ekki smæstu
sveitarfélögin sem standa verst
fjárhagslega. Stærstu og
smæstu sveitarfélögin standa
hvað bezt að þessu leyti. Hins-
vegar eru framkvæmdir og þjón-
usta minnstu sveitarfélaganna
mjög af skornum skammti. Það
eru ýmis sveitarfélög af milli-
stærð sem verst eru sett. Astæð-
an er ekki sízt afleit rekstrar-
staða fyrirtækja í sjávarútvegi
og landbúnaði, sem bitnað hefur
harkalega á ýmsum sveitarfé-
lögum. Verst eru þau sveitarfé-
lög máske stödd, sem neyðst
hafa til þátttöku í slíkum at-
vinnurekstri — eða hafa færzt
of mikið í fang miðað við tekj-
ur. Þannig er rekstrarlegt um-
hverfi atvinnulífsins rótin að
fjárhagslegum erfiðleikum
margra sveitarfélaga. Félags-
málaráðuneytið hefur nýlega
skipað nefnd til að kanna fjár-
hagsstöðu verst stöddu sveitar-
félaganna og gera tillögur til
úrbóta. Það eitt út af fyrir sig
segir það sem segja þarf um
stöðu mála.
Þegar ný verkaskiptalög ríkis
og sveitarfélaga taka gildi
skuldar ríkissjóður sveitarfélög-
um trúlega 1.000-1.300 m.kr. í
sameiginlegum verkefnum lið-
inna ára. Lög mæla fyrir um
að skuld þessi greiðist á árabil-
inu 1990-1993. Hinsvegar
finnst ekkert í fjárlagafrum-
varpi komandi árs til að standa
við þessa skuldbindingu. Alþingi
verður því að bæta um betur
við afgreiðslu frumvarpsins.
Einn af lausum endum við
framkvæmd virðisaukaskatts,
sem gildi tekur um áramótin,
snýr að sveitarfélögunum. Sveit-
arstjómarmenn hafa af því
þungar áhyggjur að umsvif
sveitarfélaganna, sem nú aukast
mikið, verði ofnýtt sem skatt-
stofn til ríkissjóðsins. Nú standa
yfir viðræður um þetta efni,
seint og um síðir, og er rétt að
bíða með dóma unz málalyktir
sjást.
Fólk, sem flytzt frá sveitarfé-
lögum til ríkisins með nýrri
verkaskiptingu, eins og t.d.
starfsfólk Sjúkrasamlags
Reykjavíkur, hefur áhyggjur af
því að lækka í launum og sæta
skertum starfskjörum að öðru
leyti, við að færast kjaralega frá-
borginni til ríkisins. Telja ekki
á bætandi kjaraþóunina í
landinu í tíð núverandi ríkis-
stjórnar.
Eðlilegt er að upp komi ýmis
vandkvæði við framkvæmd jafn
flókinna og viðamikilla mála og
hér er um að ræða. En veldur
hver á heldur, segir máltækið,
og í því ljósi verður að skoða
framhaldið og læra af reynsl-
unni.
Tillögur iðnaðarráðherra í málum skipasmíðastöðva:
Opinberum verkeftium flýtt og
þau færð til íslenskra stöðva
JÓN Sigurðsson, iðnaðarráðherra, hefur kynnt í ríkisstjórninni tillög-
ur sem eiga að stuðla að bættri samkeppnisstöðu íslenskra skipasmíða-
stöðva og jafnari dreifingu verkefna. I þessum tillögum, sem unnar
eru af nefnd á vegum ráðuneytisins, er meðal annars lagt til að verk-
efnum opinberra aðila verði flýtt og þau unnin hjá íslenskum skipa-
smíðastöðvum. Akveðið hefúr verið að breytingar á rannsóknarskipinu
Arna Friðrikssyni verði gerðar hér á landi, þrátt fyrir að lægsta tilboð-
ið hafi komið fi-á Póllandi, og smíði mælingaskips fyrir Landhelgis-
gæsluna flýtt og það smíðað hér á landi.
Einnig segir að stjórnvöld skuli
aðstoða íslensku stöðvarnar við að
afla sér verkefna, ýmist með meiri
fyrirgreiðslu eða aukinni kynningu,
hér á landi og erlendis. Þegar hefur
verið gefinn út kynningarbæklingur
og í bígerð er markaðsátak erlend-
is. Einnig verður reynt að gera
íslenskum stöðvum kleift að fá
verkefni við erlend fiskiskip.
í þessum tillögum segir að lána-
fyrirgreiðsla vegna verkefna hjá
innlendum stöðvum verði bætt,
Fiskveiðisjóður taki umsóknir fyrir
eftir því sem þær berast, en ekki
einu sinni á ári, og framfylgi út-
boðsreglum við lánveitingar og að
skipaiðnaðurin fái fulltrúa í stjórn
fiskveiðisjóðs. Einnig hefur verið
rætt um að breytá reglum um skipti
á notuðum og endurbyggðum skip-
um svo íslenskar stöðvar geti tekið
eldri skip upp í ný á sama hátt og
erlendar stöðvar.
í spá Þjóðhagsstofnunar fyrir
næsta ár er gert ráð fyrir því að
íslensk nýsmíði verði um 280 millj-
ónir og breytingar um 420 milljón-
ir, á verðlagi ársins 1988. Jón Sig-
urðsson sagði að með breytingunum
á Árna Friðrikssyni og smíði mæl-
ingaskips Landhelgisgæslunar væri
hægt að bæta við um 170 milljónum
króna og rétta aðeins stöðu stöðv-
anna.
Þorleifur Jónsson, framkvæmda-
stjóri Landsambands iðnaðar-
manna, sagði að þetta væri langt
frá því að vera nóg fyrir íslenska
Morgunblaðið/Þorkell
Jón Sigurðsson, iðnaðarráðherra, ræðir tillögur til eflingar skipasmíða-
iðnaðarins á blaðamannafundi í gær. Við hlið hans eru Páll Flygen-
ring, ráðuneytisstjóri, og Örn Friðriksson, formaður Málm- og skipa-
smiðasambands Islands.
skipasmíðaiðnaðinn og nauðsynlegt
væri að minnka sveiflur í nýsmíði
og endurbótum. „Við verðum að
ná fleiri verkefnum og þessar tillög-
ur styrkja stöðu okkar í samkeppn-
inni. En ég vil minna á að fyrir
þremur árum voru sams konar til-
lögur, um bankaábyrgð og fleira,
samþykktar en þeim hefur ekki
verið fylgt,“ sagði Þorleifur.
Morgunblaðid/Þorkell
Guðrún Ágústsdóttir aðstoðarmaður menntamálaráðherra tók við undirskriftarlista nemenda Menntaskól-
ans við Hamrahlíð, þar sem mótmælt er fækkun kennslustunda á vorönn og fækkun valgreina.
Menntamálaráðherra fimd-
ar með nemendum MH
V estur-Skaftafellsýsla:
Fimm hreppar
sameinast í
eitt sveitarfélag
NEMENDUR Menntaskólans í
Hamrahlíð gengu á fúnd mennta-
málaráðherra og fjármálaráð-
herra í gær og afhentu þeim
undirskriftarlista, þar sem mót-
mælt er fækkun kennslustunda
úr 40 stundum á viku í 36 stund-
ir og fækkun valgreina á vorönn.
Guðrún Ágústsdóttir aðstoðar-
maður menntamálaráðherra,
bauð nemendum að tilnefna þijá
fulltrúa til viðræðna við ráðu-
neytið og óskaði jafnframt eftir
fundi með nemendum og mennta-
málaráðherra sem haldinn verð-
ur í skólanum í kvöld.
„Við erum ánægð með þær undir-
tektir, sem við fengum í mennta-
málaráðuneytinu. Þeir sýna þó að
minnsta kosti lit og eru tilbúnir til
að ræða við okkur,“ sagði Halldóra
Jónsdóttir forseti nemendafélags
Menntaskólans við Hamrahlíð. „Við
munum sætta okkur við 40 kennslu-
stundir á viku eins og hefur verið
til þessa og að áfangakerfið verði
endurskoðað frá grunni. Þá er
nauðsynlegt að stækka skólann, svo
hann geti annað þessu áfangakerfi.
Skólinn er of lítill eins og er og
þess vegna er dýrt að halda upp
áfangakerfi og það kemur illilega
niður á nemendunum. Við viljum
því fá vissu fyrir að ráðist verið í
að endurskoða kerfið og að það
taki ekki mörg ár, heldur ljúki fyr-
ir næsta haust.“
Guðrún Ágústsdóttir tók á móti
nemendum í fjarveru Svavars
Gestssonar menntamálaráðherra og
sagði hún að allir skólar á landinu
hefðu fengið fyrirmæli um að skera
niður útgjöld um 4% á þessu ári.
Skólunum væri í sjálfsvald sett hvar
væri sparað og benti Guðrún á að
í öðrum framhaldsskólum hefði ekki
komið til árekstra vegna þessa.
Ólafur Ragnar Grímsson fjár-
málaráðherra sagðist skilja að
sparnaðurinn mæltist illa fyrir.
Menntaskólanemar yrðu eins og
aðrir að taka á sig minnkandi þjóð-
artekjur samfara samdætti í þorsk-
afla og þess vegna hefði verið farið
fram á að skólarnir tækju á sig 4%
niðurskurð á þessu ári.
ÍBÚAR fimm hreppa í Vestur-
Skaftafellssýslu samþykktu í at-
kvæðagreiðslu um helgina að
hrepparnir yrðu sameinaðir í eitt
sveitarfélag. Þetta eru Álftavers-
hreppur sem í voru 40 íbúar 1.
desember sl., Hörgslandshrepp-
ur með 180 íbúa, Kirkjubæjar-
hreppur með 282 íbúa, Leiðvalla-
hreppur með 72 íbúa og Skaftárt-
unguhreppur með 86 íbúa.
I atkvæðagreiðslu um sameining-
una greiddu 310 af 474 atkvæðis-
bærum íbúum hreppanna atkvæði.
222 samþykktu sameininguna en
80_voru á móti.
í einstökum hreppum varð niður-
staðan eftirfarandi: í Álftavers-
hreppi greiddu 23 atkvæði af 26
sem voru á kjörskrá. 12 voru með
en 10 á móti. í Hörgslandshreppi
greiddu 86 atkvæði af 133 á kjör-
skrá. 64 voru með en 21 á móti. 1
Kirkjubæjarhreppi greiddu 112 at-
kvæði af 197 á kjörskrá. 99 voru
með en 12 á móti. í Leiðvallahreppi
voiu 55 á kjörskrá en 43 greiddu
atkvæði. 18 voru með en 24 voru
á móti. í Skaftártunguhreppi voru
65 á kjörskrá en 46 greiddu at-
kvæði. 30 voru með en 13 voru á
móti.
Fyrir lá að ef sameiningin yrði
felld í einum hreppi yrði ekki af
henni. Fyrst var talið að Leiðvalla-
hreppur hefði fellt sameininguna,
en síðan kom í ljós, að samkvæmt
sveitarstjórnalögum þarf helmingur
atkvæðisbærra manna að vera á
móti sameiningu sveitarfélaga til
að hún falli í atkvæðagreiðsslu.
Samkvæmt sömu lögum hefði
Álftavershreppur þó átt að samein-
ast öðrum hreppi hvort eð er, en
miðað er við 50 íbúa.
Húnbogi Þorsteinsson skrifstofu-
stjóri félagsmálaráðuneytisins
sagði að tillagan um sameiningu
hreppanna fimm hefði komið frá
Byggðastofnun sem falið híefði ver-
ið að kanna atvinnumál hreppanna,
en þessir hreppar hefðu þegar
allvíðtæka samvinnu á mörgum
sviðum. Húnbogi sagði að víða um
landið væru minni sveitarfélög að
kanna möguleika á að sameinast í
hagræðingarskyni.
Ekki liggur fyrir hvenær samein-
ing hreppanna verður, hvað nýja
sveitarfélagið muni heita eða hvar
hreppsskrifstofan verður. Þó er
stefnt að því að sameiningunni verði
lokið fyrir sveitarstjórnakosning-
arnar í vor. Hanna Hjartardóttir
oddviti Kirkjubæjarhrepps sagði að
í næstu viku yrði sameiginlegur
fundur hreppsnefnda hreppanna og
í kjölfar hans myndu málin skýrast.
Nýkjörin sljórn og trúnaðarráð Hvatar.
Morgunblaðið/Emilía
Guðrún Zoega endurkjörin formaður Hvatar
Aðalfundur Hvatar, félags sjálf-
stæðiskvenna, var haldinn í Val-
höll 15. nóv. sl. A dagskrá voru
venjuleg aðalfundarstörf. Ræðu-
maður var Vilhjálmur Þ. Vil-
hjálmsson, borgarfulltrúi, og
fjallaði hann um málefni
Reykjavíkurborgar.
Kosið var í stjórn og trúnaðarráð
félagsins. í stjórn voru kjörnar
Guðrún Zoéga formaður, Hanna
Johannessen varaformaður, Anna
Kristjánsdóttir ritari, Kristín Guð-
mundsdóttir gjaldkeri, Margrét S.
Einarsdóttir vararitari, Katrín
Gunnarsdóttir varagjaldkeri og
meðstjórnendur Anna Borg, Hrefna
Ingólfsdóttir og Sigríður Sigurðar-
dóttir. I trúnaðarráð voru kosnar
32 konur.
(Fréttatilkynning)
Deilur sljórnarliða um virðisaukaskattinn:
Kratar telja samstarfs-
flokkana hafa horfið
frá máleftiasamning*i
UPP er kominn alvarlegur ágreiningur í ríkisstjórn um virðisauka-
skattlögin og hvenær þau skuli taka gildi. Alþýðuílokkurinn telur
ekki koma til greina að virðisaukaskattur taki gildi fyrr en athugun-
um á tveimur þrepum í virðisaukaskatti er lokið og niðurstöður
fengnar sem njóti stuðnings þingmeirihluta ríkisstjórnarinnar, en
þeir Steingrímur Hermannsson, forsætisráðherra og Ólafur Ragnar
Grímsson, fjármálaráðherra telja að eðlilegf sé að lögin taki gildi
um áramót, en síðan verði unnið að því að breyta lögunum á næsta
ári, þannig að tvö skattþrep verði komin á fyrir árslok 1990.
Jón Baldvin Hannibalsson ut-
anríkisráðherra segist ekki gera
ráð fyrir að brestur sé kominn í
ríkisstjórnarsamstarfið vegna
þessa máis. Miðstjórnarfundur
Framsóknarflokksins hafi ákveðið
að hverfa frá því samkomulagi um
virðisaukaskatt sem gert hafi verið
við málefnasamning ríkisstjórnar-
innar. Sömuleiðis landsfundur Al-
þýðubandalagsins og samskonar
yfirlýsingar hafi heyrst frá forystu-
mönnum Borgarafiokksins.
„Meira að segja fjármálaráð-
herrann, sem hefði átt að flytja
frumvarpið um virðisaukaskatt,
samkvæmt málefnasamningi og
samkomulagi um íjárlög, hefur lýst
því yfir í viðtölum í fjölmiðlum, að
hann telji tvö þrep æskilegri," sagði
Jón Baldvin í samtali við Morgun-
blaðið. „Samstarfsflokkarnir hafa
því horfið frá því samkomulagi sem
^gert var. Auðvitað verður því ekki
trúað að þeir hafi ætlast til þess
að frumvarpið yrði samt sem áður
lagt fram, þannig að það yrði á
ábyrgð Alþýðuflokksins eins. Það
er samstarfsregla í ríkisstjóminni
að flytja ekki stjórnarfrumvarp sem
nýtur ekki stuðnings þingflokka
stjórnarinnar," sagði utanríkisráð-
herra.
Utanríkisráðherra sagði að ljóst
væri að frumvarpið eins og það er
nú, nyti ekki stuðnings meirihluta
þingliðs ríkisstjórnarinnar og þvi
yrði að fresta gildistökunni og sölu-
skattskerfiö að vera áfram við lýði,
þar til niðurstaða í skoðun á
tveggja þrepa virðisaukaskatti væri
fengin. „Við erum einfaldlega að
heimta spilin á borðið, því okkur
líkar ekki þetta laumuspil. Við segj-
um ósköp kurteislega, en ákveðið:
Úr því að þið hafið snúið baki við
þessu samkomulagi og boðið aðra
stefnu, þá er það lágmarkskrafa
okkar að þið sýnið okkur tillögurn-
ar. Það verða þá að vera tillögur
sem fullnægja þeim skilyrðum sem
við höfum sett í sameiningu," sagði
Jón Baldvin.
Steingrímur Hermannsson, for-
sætisráðherra sagði í samtali við
Morgunblaðið í gær að hann skildi
Alþýðuflokkinn mætavel eftir sam-
þykktir fjölda félagasamtaka, eins
og VSÍ, ÁSÍ, BSRB, neytendasam-
taka og bændasamtakanna að
hann teldi að fresta bæri gildistöku
laganna um virðisaukaskatt og
skoða tveggja þrepa skatt í stað-
inn. „Allir samstarfsflokkarnir
hafa einnig lýst yfir vilja til þess
að fara þá leið svo mér finnst þessi
samþykkt hjá Alþýðuflokknum í
engan máta óeðlileg," sagði
Steingrímur. Hann sagðist ennþá
vera þeirrar skoðunar að skynsam-
legast væri að framkvæma skatt-
kerfisbreytinguna nú um áramótin,
eins og undirbúið hefði verið, en
síðan væri hægt að nota tímann
til þess að skoða málið nánar og
breyta yfir í tveggja þrepa skatt.
Hann sagðist þó ekki sjá neina al-
varlega erfiðleika í því að fresta
gildistökunni um þtjá til fjóra mán-
uði, á meðan málið væri skoðað.
Forsætisráðherra kvaðst ekki
telja að neinn brestur væri kominn
í stjórnarsamstarfið, þrátt fyrir
þennan ágreining og aðspurður um
það atriði í ályktun þingflokks Al-
þýðuflokksins þar sem segir að
samstarfsflokkarnir hafi horfið frá
málefnasamningi ríkisstjórnarinn-
ar sagði forsætisráðherra: „Það
segir í málefnasamningnum um
virðisaukaskatt að hann skuli koma
til framkvæmda um næstu áramót
og með einu þrepi, en það segir
ekkert um það, að _því megi ekki
breyta síðar meir. Eg held því að
þetta sé misskilningur."
Ólafur Ragnar Grímsson fjár-
málaráðherra telur að ekki eigi að
fresta gildistöku virðisaukaskatts-
ins. Upptaka hans sé mikið hags-
munamál fyrir útflutnings- og sam-
keppnisgreinar og styrking fyrir
íslenzkt atvinnulíf. Hann segir að
Alþýðubandalagið hafi verið fylgj-
andi því í mörg ár að algeng inn-
lend matvæli verði í lægra þrepi. í
sumar hafi náðst málamiðlun milli
stjórnarflokkanna, um virðisauka-
skatt í lægra þrepi með endur-
greiðslum á nokkrum innlendum
matvælum, sem myndi leiða til
verulegrar lækkunar á þeim mat-
vælum strax í janúar, eða 9-10%.
„Ég er þess vegna eindregið þeirr-
ar skoðunar, bæði með tilliti til
hagsmuna atvinnulífsins og þess
að hægt er að ná fram strax í jan-
úar lækkun á verði matvæla að
ríkisstjórnin eigi að standa við það
samkomulag sem allir stjórnar-
flokkar stóðu að og láta það koma
til framkvæmda um áramót," sagði
Ólafur Ragnar. „Nú hefur Alþýðu-
flokkurinn hins vegar opnað á það
í fyrsta sinn að ræða virðisauka-
skatt sem á varanlegan hátt yrði
í tveimur þrepum. Það skapar
grundvöll til að ná á næsta ári
öðrum áfanga í lækkun matvæla-
verðs í landinu, hvort sem það kem-
ur til framkvæmda á seinni hluta
ársins eða um önnur áramót. Það
þarf auðvitað að vera svigrúm í
ríkisfjármálum til þess að það sé
hægt og geti tekist með árang-
ursríkum hætti. Það getur tekið
ákveðinn tíma að skapa það svig-
rúm.“
Er Ólafur var spurður hvort með
þessu ætti hann við að hann sam-
þykkti það skilyrði Jóns Baldvins
fyrir tveggja þrepa skatti að hann
ylli ekki auknum halla á ríkissjóði
án aukinnar tekjuöflunar, sagði
hann að það væri mjög mikilvægt.
Yrði lægra þrep tekið upp yrði að
skera niður annars staðar eða tíma-
setja það þannig að það hefði ekki
áhrif á ríkisljármálin og þar með
efnahagsstefnuna á næsta ári.
„Við ætluðum í fjárlögum næsta
árs að nota 1.000 milljónir til þess
að ná fram þessari sérstöku 13%
lækkun. Til þess að breikka þann
grunn þarf meira fjármagn," sagði
Olafur.
Hann viðurkenndi að ósam-
komulag væri í stjórninni en sagði
að stjórnarflokkarnir væru byijaðir
að ræða saman um leiðir til að
sætta sjónarmið sín. Hann vildi þó
ekki tjá sig um þær viðræður.
Samþykkt þingflokks Alþýðuflokksins um virðisaukaskatt:
Horfið hefur verið frá sam-
komulagi um framkvæmd
Eftirfarandi samþykkt um virð-
isaukaskatt gerði þingflokkur
Alþýðuflokksins á fiindi sínum
í gærmorgun:
Virðisaukaskattur hefur lengi
verið á stefnuskrá Alþýðuflokks-
ins til þess að bæta samkeppnis-
stöðu íslenskra atvinnuvega og
tryggja bætt skattskil.
Þingflokkur Alþýðuflokksins
er hins vegar þeirrar skoðunar
að frumvarpi um meiriháttar
skattkerfisbreytingu megi ekki
fylgja yfirlýsingar stjórnarflokka
sem ganga gegn meginstefnu
frumvarpsins og veikja traust á
breytingunni.
Þingflokkurinn bendir á að
nú hafa samstarfsflokkarnir með
samþykktum og yfirlýsingum
horfið frá samkomulagi því um
framkvæmd virðisaukaskatts um
næstu áramót sem gert var með
málefnasamningi ríkisstjórnar-
innar og ítrekað við afgreiðslu
fjárlagafrumvarpsfyrirárið 1990.
I samkomulaginu var 'gert ráð
fyrir einu skatthlutfalli en endur-
greiðslu á hálfum skattinum af
helstu matvælum.
Fjármálaráðherra hefur áætl-
að að eins þreps virðisaukaskattur
með endurgreiðslu skili 9—10%
verðlækkun á mjólk, dilkakjöti,
fiski og fersku innlendu græn-
meti og að heildaráhrifin til lækk-
unar á matvælaverði nemi um 2%.
Samstarfsflokkarnir og for-
ystumenn samtaka á vinnumark-
aði og neytenda- og bændasam-
taka hafa lýst því yfir að þeir
telji að með tveggja þrepa virðis-
aukaskatti megi ná meiri lækkun
matvælaverðs en með samkomu-
laginu í málefnasamningnum. Við
þessar aðstæður verður virðis-
aukaskatti ekki komið á sam-
kvæmt gerðu samkomulagi.
Þingflokkur Alþýðuflokksins
fer því fram á að fjármálaráð-
herra leggi fram tillögur sínar um
tveggja þrepa virðisaukaskatt
sem haldið er fram að nái mark-
miðinu um meiri lækkun á verði
matvæla án þess að til komi auk-
inn halli á ríkissjóði eða önnur
skattlagning.
Þingflokkurinn lýsir sig reiðu-
búinn til þess að skoða slíkar til-
lögur enda verði sýnt fram á að
skattsvik aukist ekki og lækkun
matvælaverðs skili sér örugglega
til neytenda.
Þingflokkur Alþýðuflokksins
minnir jafnframt á tillögur um
undanþágulausan virðisaukaskatt
í einu þrepi með mun lægra skatt-
hlutfalli en nú er gert ráð fyrir.
Þennan kost þarf einnig að kanna.
Eins og mál hafa þróast getur
virðisaukaskattur ekki tekið
gildi fyrr en þessum athugun-
um er lokið og niðurstöður
fengnar sem njóta stuðnings
þingmeirihluta ríkisstjórnar-
innar.