Morgunblaðið - 30.11.1989, Blaðsíða 9

MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 30.' NOVEMBER 1989
ÁSMUNDUR GUÐNASON
VÉÍ.VIRKI SPYR:
S:
ÍAGT ER AÐ
EININGABRÉF 1
GEFI 8-10%
RAUNVEXTI OG
30-33% NAFNVEXTI. HVER ER
MUNURINN Á RAUNVÖXTUM OG
NAFNVÖXTUM?
ELVAR GUÐJÓNSSON
VIÐSKIin’AFRÆÐINGUR,
SÖLUSTJÓRI VERÐBRÉFA-
DEILDAR SVARAR:
„Raunvextir eru hreinar vaxtatekjur að ieknu tilliti til verð-
bólgu. Nafnvextir eru heildarvextir sem innihalda Iíka verð-
bólguþáttinn. Algengt er að innlánsstoínanir aúglýsi nafnvexti
þ.e. heildan'exti. Vextir á Einingabréfum og Skammtímabréf-
um eru hins vegar alltaf gefnir upþ sem raunvextir.
Tökum dænii: Eitthyert sparnaðarform bar að meðaltali
16,8% nafnvexti í ágúst, September og október síðastliðnum. Á
sarna tíma gáfu Kiningabréf 1 8,1% raunvexti. Nú kynnu surnir
að segja að fyrri kosturinn væri hagstæðari en Einingabréfm
sem næmi 8,7 prósentustigum. Fyrri kosturinn gefur 16,8%
ntifnvexti, þ.e. heildarvexti. Hækkun á Iánskjaravísitölu á þess-
um þrenuir mánuðum var á ársgrundvelli 23,0%. betta þýðir að
sparifjáreigandinn fær 5,04% neikvæða raunvexti á þessu tírna-
bili.
Einingabréfaeigandinn fengi á þessu tímabili fullar verðbæt-
ur auk 8,1% raunvaxta eða 32,96% nalnvexti. Innlausnargjald
1,2-2% kann að rýra þá ávöxtun nema um langtímasparnað sé
að ræða.
Við ráðleggjum fólki að kynna sér hvon vaxtatölur miðast
við raunvexti eða nafnvexti í auglýsingum um sparnaðarleiðir.
SÖLUGENGI VERÐBRÉFÁ PÁNN 30. NÓV. 1989
EININGABRÉF 1 4.441,-
EININGABRÉF 2 2.448,-
EININGABRÉF 3 2.926,-
LÍFEYRtSBRÉF 2.233,-
‘ SKAMMTlMABRÉF 1.520,-
KAUPÞING HF
Kringlunni 5, sími 689080
Þingið með í
ráðum
1 lok finnsku skýrsl-
unnar um afstödu ríkis-
stjórnarinnai' lil aukins
samstarfs eða samruna
rikja Vestur-Evrópu er
greint fi-á því, að 11.-12.
des. 1989 hittist ráð-
herraráð EFTA til að
ákveða stefnu sína á sam-
eiginlegum ráðherra-
fundi EFTA og EB-land-
anna sem verður 19. des-
ember. Finnska ríkis-
stjómin hefur gert
finnskum þingheimi og
öllum almenningi grein
fyrir því, hvaða markmið
hún setur sér. Kemur það
iram í 10 liðum í lok fyrr-
greindrar skýrslu henn-
ar.
I fyrsta lagi telja
Fhmar sig þurfa að vera
virka í samningaviðræð-
um i Evrópu til þess að
dragast ekki aftur úr,
þegar ríkin iærast nær
hvert öðru. I öðru lagi
verði að líta á samruna-
þróunina í Vestur-Evr-
ópu í heild. Hluti af heirni
sé fijálsræði fyrir vörur,
þjónustu, fjármagil og
vinnuafl. Finnar gæti
hagsmuna sinna best
með því að semja með
öðrum _ aðildarrikjum
EFTA. í þriðja lagi sæki
finnska ríkisstjómin eftir
því að slík skipan komist
á milli EFTA og EB að
til verði smátt og smátt
evrópskt efiiahagssvæði
(EES) á þeim gmndvelli
sem reifaður sé í skýi'slu
embættismanna frá
ríkjum EFTA og EB.
I fjórða lagi telur
finnska ríkisstjómin, að
unnt sé að styrkja for-
sendur hagvaxtar og þar
með meiri stöðugleika í
þróun þjóðfélagsins með
þvi að fjarlægja hindran-
ir á milli þjóða að því er
varðar vömr, þjónustu,
fjármagn og viimuafl. I
þessu sambandi eigi eiim-
ig að túlka félagslega
þáttimi rúmt með hlið-
sjón af norrænum vel-
ferðarhefðum.
E
ATSRÁDETS MEDDELANDE TILL RIKSDAGEN OM
FÖPHÁLLANDE TILL
^FJ^ND^jggjJÁLLAÍ^
Finnarog EFTA/EB
Á þriðjudag lagði finnska ríkisstjórnin fram skýrslu um viðræður
Fríverslunarbandalags Evrópu (EFTA) og Evrópubandalagsins
(EB) fyrir finnska þingið. Þar er greint frá viðræðum þessara
aðila undanfarna mánuði eins og í skýrslu þeirri um málið, sem
Jón Baldvin Hannibalsson utanríkisráðherra lagði fyrir Alþingi á
fimmtudaginn í síðustu viku.
í fimmta lagi valdi
EES-fyrirkomulagið því,
að Fiiuiar geti átt virkara
samstarf við aðrar þjóðir
og ríkjahópa. Nauðsyn-
legt sé að efla efiiahags-
samstarf við Austur-
Evrópurikin bæði marg-
hliða og tvfliliða. I sjötta
lagi leggur ríkisstjómin
áherslu á, að EES-þróun-
in verði á þami veg, að
það skapist almennur
rammi, sem tryggi sam-
bærilegar forsendur fyrir
samskipti við önnur Iönd.
Innri ákvarðanir Finna
verði að taka mið af því,
einkum varðandi efiia-
hagsmál og önnur atriði
sem hafi álirif á alþjóð-
lega samkeppnisstöðu.
I sjöunda lagi telur
finnska ríkisstjómin það
mikilvægt, að komið
verði á þeirri skipan
varðandi töku ákvarðana
að Finnar og aðrar aðild-
arþjóðir EFTA geti haft
áhrif á þær reglur sem
gilda innan evrópska
efiiahagssvæðisins. Sam-
kvæmt þeim hugmynd-
um um samning sem nú
séu til meðferðar eigi
EFTA-Iöndin að eiga að-
ild að ákvörðunum iunan
evrópska efnahagssvæð-
isins. Þau eigi að geta
haft áhrif á túlkun og
orðalag reglnmma um
sammnmm og ráðagerð-
ir um nýjar ákvarðanir.
Hins vegar sé þeim skylt
að sætta sig við þær
ákvarðanir sem séu tekn-
ar og sameiginlegt vest-
ur-evrópskt ákvarðana-
ferli, einnig á nýjum svið-
um sem væntanlegur
samnhigur nái til.
Finnska rfldsstjómin
stefiiir að þvi að töku
ákvarðana verði háttað
þamiig, að Fimiar geti
haft afskipti af málum á
undirbúningsstigi og
ákvarðanir verði ekki
bindandi fyrir Finna ef
þeir sætti sig ekki við
þær og afstaða finnskra
stofnana til ákvarðana
verði tryggð.
Samráð
í áttunda lið greinar-
gerðar finnsku ríkis-
stjómarinnar til þingsins
um það, hvemig hún ætli
að halda á málum gagn-
vart sammna þjóðanna í
Vestur-Evrópu segir að
samningurinn um evr-
ópskt efiiahagssvæði
muni auk þess að gilda
um samkipti EFTA og
EB hafa áhrif á sam-
skipti EFTA-Iandanna
innbyrðis og þá einnig
milli Norðurlandaima.
Imian marka EES-sam-
starfeins gæti þannig orð-
ið stöðug víxláhrif og
náið samstarf kunni að
skapast við ýmsa hags-
munahópa, sem þyki
mikilvægir fyrir Finn-
land. Aukin hlutdeild
Norðurlandamia og hlut-
lausra ríkja í Evrópu sé
jákvæð fyrir þróunina í
allri Evrópu. Það sé mik-
ilvægt fyrir hagsmuni
Fiimlands að Finnar eigi
hlutdeild í samningum,
sem önnur EFTA-riki
sækist einnig eftir og þar
sem ákveðið sé til hvaða
sviða evópska efnahags-
svæðið skuli ná. I þeim
samningaviðræðum komi
eimiig fram á hvaða svið-
um nauðsynlegt sé að
fella gildandi tvíhliða
samninga inn í hina nýju
skipan og hvaða álirif
þetta hafi á samþykktir
EFTA. Þá sé greinilega
mikilvægt að ákvarða
tengslin milli gildandi
norrænna samninga og
hins nýja fyrirkomulags.
í niunda lagi segist
finnska ríkisstjómin í
fyrstu atrennu sækjast
eftir sameiginlegum
EES-lausnum. Ríkis-
stjómin muni senvja um
sérmál sem sé óhjá-
kvæmilegt að sinna til að
tryggja grundvallar-
þjóðarhagsmuni, þ. á m.
varðandi takmörkun á
eignarrétti. Er hér vísað
til óska Finna um að tak-
marka rétt útlendinga til
að eiga fasteignir í Fiim-
landi. Þá verði óskað eft-
ir viðunandi umþóttun-
artinta til að unnt sé að
forðast efhaliagslega erf-
iðleika eins og frekast er
kostur. Sérstaklega verði
hugað að gæslu þjóð-
legra verðmæta, sam-
félagsþróuninni og vexti
þjóðlegrar menningar.
Í tíunda og síðasta lagi
segir finnska ríkisstjóm-
in, að hún muni gefa
þinginu skýrslu um þró-
un fyrirliugaðra samn-
ingaviðræðna.
Þegar á allt þetta er
litið vakna þessar spum-
ingar: Getur Alþingi eða
ríkissljórn Islands ekki
komið sér saman um
svipað umboð til utanrík-
isráðherra okkar i kom-
andi viðræðum? Væri
hann ekki betur staddur
með það í höndunum?
gardeur
döm ufatnaður
GÆÐAVARA
- TÍSKUVARA
PiLS -
einlit, munstruð
BUXNAPILS -
einlit, köflótt, munstruð
JAKKAR -
einlitir, köflóttir
SÍÐBUXUR -
mjög gott úrval
Udunru
VERSLUN v/NESVEG. SELTJARNARNESl
Simi 611680
Opið daglega frá kl. 9-18 - laugardaga frá kl. 10-16