Morgunblaðið - 06.04.1990, Side 33

MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 6. APRÍL 1990
33
Sljórnarfrumvarp:
Lánasýsla ríkisins
Fram hefur verið lagt stjórnar-
frumvarp um Lánasýslu ríkisins.
Hún skal fara, fyrir hönd fjár-
málaráðherra, með lántökur
ríkisins og ríkisstofiiana innan
lands og utan, útgáfu og sölu
ríkisskuldabréfa á innlendum
markaði og aðra skuldaumsýslu
fyrir ríkissjóð, svo sem endurlán
lánsfjár og ríkisábyrgðir.
Starfsemi Lánasýslu ríkisins
skiptist í þijú meginsvið:
1) Abyrgða- og endurlánadeild, en
starfrækja skal ríkisábyrgðarsjóð
sem deild við Lánasýslu ríkisins.
2) Sölu og innlausn innlendra mark-
aðsverðbréfa ríkissjóðs og ríkis-
víxla. Lánasýslu skal heimilt að
starfrækja þjónustumiðstöð fyrir
kaupendur innlendra markaðsverð-
bréfa ríkissjóðs og ríkisvíxla. 3)
Erlend lánamál.
í störfum sínum skal Lánasýsla
ríkisins stefna að eftirfarandi:
1) Halda erlendum og innlendum
vaxta- og fjármagnskostnaði ríkis-
ins í lágmarki.
2) Dreifa gengis-, vaxta- og verð-
lagsáhættu á sem hagkvæmastan
hátt.
3) Draga úr áhættu ríkissjóðs vegna
ábyrgða og endurlána.
4) Efla markað fyrir ríkisverðbéf.
5) Efla lánstraust íslenzka ríkisins
á erlendum lánsfjármörkuðum.
í greinargerð kemur fram að
áætluð fjármagnsgjöld A-hluta
ríkissjóðs 1990 nema röskum 9.000
m.kr., eða sem svarar tíunda hluta
heildarútgjalda hans.
Skýrsla um starf ríkisendurskoðunar:
Bylting í eftirliti með
framkvæmd flárlaga
- segir forseti neðri deildar Alþingis
Starfsskýrsla ríkiscndurskoðunar 1989 fékk góðar undirtektir í sam-
einuðu þingi í gær. Arni Gunnarsson, forseti neðri deildar, sagði að
sú ákvörðun, að ríkisendurskoðun starfaði á vegum Alþingis í stáð
þess að heyra undir fi-amkvæmdavaldið eins og áður var, liafi í raun
verið bylting hvað varðar allt eftirlit með framkvæmd fjárlaga og
meðferð opinberra íjármuna. Reynslan iif þessari tilhögun hafi þegar
sannað ágæti sitt.
Árni Gunnarsson.
Starfsemi Ríkisendurskoðunar er
þríþætt, sagði forseti neðri deildar í
framsögu með skýrslu stofnunarinn-
ar: 1) fjárhagsendurskoðun, 2) þjón-
usta við Alþingi, fjái-veitinganefnd
og yfirskoðunarmenn Alþingis, 3)
stjórnsýsluendurskoðun. Þjónustan
við þingnefndir, sérstaklega fjárveit-
inganefnd, er mikil og mikilvæg.
Stjórnsýsluenciurskoðun hjá ríkisfyr-
irtækjum og stofnunum og skýrslu-
Eiður Guðnason alþingismaður:
Megum ekki rústa Þjóðleikhúsið
Sjónlínur, hlustun og öryggisleiðir kalla á breytingarnar, sagði Árni Johnsen
Eiður Guðnason (A-Vl) mælti
í gær fyrir tillögu til þingsálykt-
unar, þess efnis, að hætt skuli
við fyrirhugaðar stórbreytingar
á svölum og sal Þjóðleikhússins.
Við höfum ekki leyfi til að rústa
Þjóðleikhúsið, sagði hann. Nær
er að lagfæra ytra borðið og
sinna nauðsynlegu viðhaldi, sem
alltof lengi hefúr verið vanrækt.
122 íslenzkir arkitektar hafa
sent Alþingi áskorun um að sam-
þykkja tillögu Eiðs. Hún fékk
bæði með- og mótbyr í fyrri
umræðu sem fram fór í samein-
uðu þingi í gær.
Eiður Guðnason (A-Vl) sagði sjálf-
sagt að endurbæta Þjóðleikhúsið
og viðhalda vel, svo það fái gegnt
hlutverki sínu með reisn. Það sé
' hins vegar rangt að staðið að
..byggja nýtt hús innan í hinu
gamla“ og ganga freklega á höf-
undarrétt arkitekts hússins, Guð-
jóns heitins Samúelssonar. Húsið
má varðveita í upphaflegri mynd,
sagði þingmaðurinn, þótt nauðsyn-
legt viðhald fari fram. Hann vitnaði
til umsagnar rúmlega 120 arkitekta
og fleiri aðila, sem vara við fyrir-
huguðum breytingum og skora á
þingheim að samþykkja tillöguna.
Stuttar þingfréttir
■ 1250% HÆKKUN VIÐUR-
KENNINGAR Á LÆKNIS-
MENNTUN: Guðrún Agnarsdóttir
(SK-Rv) krafði fjármálaráðherra
svara um, hvaða forsendur liggi til
grundvallar 1250% hækkun á gjaldi
fyrir viðurkenningu á starfsmennt-
un ungra lækna og sérfræðinga.
Einar K. Guðfinnsson (S-Vf) vakti
athygli á því að fjármálaráðherra
hafi og hækkað gjald fyrir atvinn-
uskírteini stýrimanna og skipstjóra,
sem endurnýja þurfi á 5 ára fresti,
úr kr. 2.000 í kr. 12.000.
Fjármálaráðherra sagði að Al-
þingi hafi ákveðið, við afgreiðslu
fjárlaga 1990, að auka tekjur ríkis-
sjóðs fyrir leyfisgjöld um 200 m.kr.
Sú ákvörðun Alþingis hafi m.a.
verið útfærð með þessum hætti.
■ ENGIN FISK VINNSL U-
STEFNA: Jóhann A. Jónsson
(SJF-Ne) bar fram fyrirspurn til
sjávarútvegsráðherra: hvað hefur
ráðherra gert til að hrinda í fram-
kvæmd skýlausum ákvæðum
stjórnarsáttmálans um mörkun
sérstakrar fiskvinnslustefnu, við
hlið sérstakrar fiskveiðistefnu.
Sjávarútvegsráðherra sagði mál
málanna að tryggja sjávarútvegi
viðunandi rekstrargrundvöll. Hann
rakti nefndarstörf, sem varða fyrir-
komulag fiskvinnslu, reglugerð um
útflutning á flökum og undirbúning
reglugerðar um útflutning á óunn-
um fiski, sem og stofnun sérstakrar
Aflamiðlunar. Ekki megi skerða um
of ftjálsræði þeirra er störfuðu í
fiskvinnslu.
Fyrirspyijandi sagði ljóst að ráð-
herra stefndi ekki að mótun-sér-
stakrar fiskvinnslustefnu, eins og
stjórnarsáttmálinn mælti fyrir um.
■ UTANRÍKISRÁDHERRA
hefur mælt fyrir nokkrum staðfest-
ingartillögum: 1) á rammasamningi
milli íslands og Evrópubandalags-
ins um samvinnu á sviði vísinda og
tækni, 2) á Evrópusamningi um
varnir gegn pyndingum, 3) á samn-
ingi um viðureknningu á niðurstöð-
um prófana (á vörum), 4) á breyt-
ingu á samningi um stofnun
Fríverzlunarsamtaka Evrópu og 5)
á alþjóðasamþykkt um stefnu í at-
vinnumálum.
■ SVÖRT A TVINNUSTARF-
SEMI: Guðni Ágústsson (F-Sl)
krafði fjármálaráðherra svara um
til hvaða aðgerða ríkisstjórnin
hygðist grípa til að tryggja sem
bezt skil á virðisaukaskatti og til
að koma í veg fyrir „svarta atvinnu-
starfsemi", sem sumir teldu að
aukizt hafi með staðgreiðslukerfi
og virðisaukasaktti.
Fjármálaráðherra sagði inn-
heimtuöryggi meira með virðisauka
en söluskatti. Engu að síður myndi
fjármálaráðuneytið gangast fyrir
sérstakri herferð á næstu vikum til
að tryggja betur virka innheimtu
virðisaukaskatts, en fyrsti gjalddagi
hans væri í dag (5. apríl 1990). Þá
þyrfti að efla eftirlit hins almenna
neytanda gegn nótulausum við-
skiptum og tilheyrandi skattsvik-
um.
■ ATVINNUVANDI LANDS-
BYGGÐARKVENNA: Hjá ríkis-
stjórninni liggja tvær ráðherra-
skýrslur um atvinnuvanda lands-
byggðarkvenna. Steingrímur Her-
mannsson, forsætisráðherra, hefur
upplýst, í svari við fyrirspurn frá
Danfríði Skarphéðinsdóttur og
Málmfríði Sigurðardóttur, að ríkis-
stjórnin hafi fallizt á hugmyndir um
15. m.kr. fjárframlag, atvinnuráð-
gjöf og starfsmenntun (námskeið)
til úrbóta í atvinnumálum lands-
byggðarkvenna. Fjárveitingavaldið
hafi hins vegar hafnað þessum til-
lögum að sinni. Forsætisráðherra
sagði og að Byggðastofnun hafi
með atvinnumál landsbyggðarinnar
að gera.
Málmfríður Sigurðardóttir (SK-
Ne) sagði m.a. að það væri ríkis-
stjórnarinnar að móta eigin stefnu
í þessu vandamáli. Til lítils væri að
velta vandanum yfir á Byggða-
stofnun nema henni væri jafnframt
tryggt fjármagn til einhverra úr-
bóta. Hún ítrekaði og tillögu Sam-
taka um kvennalista um sérstaka
kvennadeild við Byggðastofnun.
Þórhildur Þorleifsdóttir (SK-
Rv) mótmælti því að gengið væri á
höfundarrétt Guðjóns Samúelsson-
ar. Þvert á móti væru breytingarn-
ar í samræmi við fyrri teikningar
hans, þótt hann hafi síðar breytt
þeim. Breytingarnar stuðla að því,
sagði Þórhildur, að gera húsið svo
úr garði, að listræn starfsemi þess
og áhorfendur standi betur að vígi
eftir en áður.
Árni Johnsen (S-Sl) sakaði
flutningsmann tillögunnar um að
flytja misskilning og fordóma inn í
þingsali. Það eru sjónlínur, hlustun,
öryggisleiðir og- breyttar kröfur til
starfsaðstöðu sem kalla_ á þessar
breytingar, sagði hann. Árni sagði
húsameistara ríkisins hæfan starfs-
mann, um það þyrfti ekki að deila,
en í þessu máli minni misvísandi
viðbrögð hans á vindhana.
Jóhannes Geir Sigurgeirsson
(F-Ne) sagði að Borgarleikhúsið
nægði til að halda uppi myndarlegu
stofnanaleikhúsni í höfuðborginni.
Óþarfi er, sagði hann efnislega, að
halda úti tveimur slíkum. Þjóðleik-
húsið getur þó haft ærin verkefni
á sviði leiklistar: í þágu áhugaleik-
hópa, leikfélaga er sækja Reykjavík
heim, í tónlistarlífi, til ráðstefnu-
halds o.s.frv. Þessu hlutverki má
vel gegna þótt húsnæðið, listaverk
Guðjóns Samúelssonar, haldi svip
sínum innan húss sem utan. Jó-
hannes taldi þá röksemd haldlitla
að höfundur hafi á einhveiju
vinnslustigi teikninga sett á blað
eitthvað sem svipaði til fyrirhug-
aðra breytinga nú.
Ásgeir Hannes Eiríksson
(B-Rv) sagði að stórbreytingar inn-
anhúss væru ekki þær einu sem
hengju á spítunni. Áform eru rædd
um að byggja utan á Þjóðleikhúsið
annað hús, á stærð við Borgarleik-
húsið, og kaupa í því sambandi 8
lóðir og 7 fasteignir í næsta ná-
grenni. Það vill stundum gleymast
að við erum ekki 25 milljónir heldur
250 þúsund.
Eggert Haukdal (S-Sl) lýsti yfir
stuðningi við tillögu Eiðs. Ekki eru
komin fram nógu sterk leikhús-
fræðileg rök fyrir ráðgerðum stór-
breytingum til að réttlæta skýlaust
höfundarréttarbrot á Guðjóni heitn-
um Samúelssyni. Þetta eru og dýr
mistök sem gætu dregið úr öðrum
framlögum til leiklistar, því getan
er takmörkuð.
Fleri tóku til máls, þótt ekki verði
frekar rakið.
gerð til Alþingis um ýmsa þætti ríkis-
búskaparins er vaxandi þáttur í
starfinu.
Þingdeildarforseti sagði að í fyrstfc
grein laganna um Ríkisendurskoðun
væri kveðið á um að hún skuli hafa
eftirlit með framkvæmd fjárlaga. í
því sambandi væru gerðar tvær til
þijár skýrslur á4ri, fyrst þegar fy'ár-
lagaárið er hálfnað, síðan þegar liðn-
ir eru 9 mánuðir og loks eftir lok
ársins.
Það kom fram í máli framsögu-
manns að starfsmenn Ríkisendur-
skoðunar væru 38: 4 löggiltir endur-
skoðendur, 14 viðskipta- og hag-
fræðingar, 1 lögfræðingur og 19
aðrir starfsmenn, sem vinna að end-
urskoðun, tölvuþjónustu og almenn-
um skrifstofustörfum.
Málmfi-íður Sigurðardóttir
(SK-Ne) sagði að Alþingi þyrfti að
hafa nauðsynlegt eftirlit með fram-
kvæmdavaldinu. Ríkisendurskoðun
væri mikilvægur hluti þess eftirlits.
Það er mín skoðun, sagði þingmaður-
inn, að það að færa ríkisendurskoðun
undir Álþingi hafi verið með því
markverðasta sem gert hefur verið
í ríkisfjármálum frá því lýðveldið var
stofnað.
Alexander Stefánsson (F-Vl) tók
í sama streng. Hann sagði allt sam-
starf fjárveitinganefndar og ríkis-
endurskoðunar hið ágætasta. Ekki
mætti skerða í neinu sjálfstæði ríkis--
endurskoðunar í mikilvægu eftirlits-
starfi stofnunarinnar.
Fjárlagaárið 1989:
182 milljóna kr. yfir-
vinna í ráðuneytum
Á síðasta ári vóru greiddar samtals 181.815.650 krónur í yfirvinnu í
15 ráðuneytum. Fjármálaráðuneytið var athafnasamast að þessu leyti
með 56,7 m.kr. í yfirvinnu, menntamálaráðuneytið næstdrýgst með
25,5 m.kr. og utanríkisráðuneytið þriðja í röðinni með 17,4 m.kr. Þetta
kom fram í svari félagsmálaráðherra við fyrirspurn frá Danfríði Skarp-
héðinsdóttur (SK-Vl).
Yfírvinnugreiðslur annarra ráðu-
neyta 1989 vóru sem hér segir: heil-
brigðis- og tiyggingaráðuneytið 11,3
m.kr., Hagstofan 9,8 m.kr., dóms-
og kirkjumálaráðuneytið 8,9 m.kr.,
Fjárlaga- og hagsýslustofnun 7,4
m.kr., viðskiptaráðuneytið 7,3 m.kr.,
landbúnaðarráðuneytið 7,2 m.kr.,
sjávarútvegsráðuneytið 7,1 m.kr.,
félagsmálaráðuneytið 6,9 m.kr., iðn-
aðarráðuneytið 6,7 m.kr., forsætis-
ráðuneytið 5,5 m.kr:, samgöngu-
ráðuneytið 3,2 m.kr. og umhverfis-
ráðuneytið (vegna undirbúnings) 0,4
m.kr.
í svarinu kemur fram að stöðu-
gildi í stjórnarráðinu, þ.e. í ráðuneyt-
um, eru samtals 452. í svarinu eru
og tíunduð starfsheiti í einstökum
ráðuneytum og skipting þeirra á
milli kynjanna. Tvö dæmi: 1) Sextán
og hálft stöðugildi eru í forsætisráðu-
neytinu. Karlastörf, níu talsins, hafa
þessi heiti: ráðuneytisstjóri, skrif-
stofustjóri, efnahagsráðgjafi, fram-
kvæmdastjóri, fulltrúi, ráðherrabíl-
stjóri, umsjónarmaður. Kvennastörf-
in, fjögur talsins, hafa þessi heiti:
skrifstofustjóri, deildarstjóri, stjóm-
arráðsfulltrúar og fulltrúi. 2) í fé-
lagsmálaráðuneytinu eru 16,75
stöðugildi. Stöðuheiti karla eru skrif-
stofustjóri og deildarstjórar. Stöðu-
heiti kvenna eru: ráðuneytisstjóri,
stjórnarráðsfulltrúi, deildarsérfræð-
ingur, deildarstjórar, fulltrúar.
ELLEN
BETRIX
VORLITIR
Með hœkkandi sól koma
vorlitirnir frá ELLEN BETRIX.
„Modem Venus.“ Heillandi litir.