Morgunblaðið - 25.04.1990, Blaðsíða 27

MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 25. APRIL 1990
27
Svar forsætisráðherra við íyrirspurn á þingi:
Lögbundin forréttindi algeng-
ari hér en í nálægum löndum
- samkvæmt greinargerð dr. Þráins Eggertssonar
FORSÆTISRÁÐHERRA hefur svarað fyrirspurn Friðriks Soph-
ussonar (S/Rv) um könnun á áhrifum lögbundinna forréttinda hér á
landi. í svari sínu vitnar forsætisráðherra til greinargerðar eftir dr.
Þráin Eggertsson, þar sem meðal annars segir, að margt bendi til
þess, að á íslandi séu forréttindi og viðskiptahömlur algengari en í
mörgum nálægum löndum.
Friðrik Sophusson spurði forsæt-
isráðherra hvað liði könnun á áhrif-
um lögbundinna forréttinda, sbr.
þingsályktun frá árinu 1986.1 svari
forsætisráðherra kemur fram, að
(UMfiGI
Þjóðhagsstofnun hafi verið falin
umsjón með könnuninni og hafi dr.
Þráinn Eggertsson verið fenginn til
að taka saman greinargerð um
málið.
Vitnað er til greinargerðar dr.
Þráins, þar sem segir meðal annars
að erfitt sé að mæla þann kostnað
sem neytendur beri af lögbundnum
forréttindum. Ýmsar reglur stjórn-
valda lækki viðskiptakostnað og
stuðli að hagkvæmari rekstri, en
'erlendar rannsóknir sýni, að hags-
munasamtökum hafi oft tekist að
skrumskæla hagkvæmar reglur og
sveigja þær að sérhagsmunum.
Afnám forréttinda geti bætt
stöðu neytenda með beinum verð-
lækkunum og að auki geti aukin
samkeppni stuðlað að ýmsum nýj-
ungum, bæði nýjum vörum og þjón-
ustu. Mikilvægt sé að hefjast handa
við að grisja frumskóg íslenskra
reglugerða, en margt bendi til þess,
að hér á landi séu forréttindi og
viðskiptahömlur algengari en í
mörgum nálægum löndum. .
Við umræður um virkjanafrumvarp iðnaðarráðherra var oft vikið
------------------------- að áformum um byggingu nýs álvers hér á landi.
Iðnaðarráðherra um nýtt álver:
5% meiri landsfram-
Stuttar þingfréttir:
■ EFTIRLIT MEÐ ERLEND-
UMHÓPFERÐUM: Alþingi hef-
ur með þingsályktun falið sam-
gönguráðherra að skipa nefnd til
að endurskoða reglugerð nr.
175/1983 um eftirlit með skipu-
lögðum hópferðum erlendra aðila
til Islands í atvinnuskyni.
■ VERKEFNI SVEITARFÉ-
LAGA: Samþykkt hefur verið
þingsályktun þess efnis að ríkis-
stjórninni beri að kanna skipu-
lega - í samvinnu við Samband
íslenzkra sveitarfélaga og lands-
hlutasamtök sveitarfélaga -
hvernig bezt verður staðið að
frekari tilfærslu á verkefnum og
tekjustofnum frá ríkinu til sveit-
arfélaganna.
■ OPINBER FERÐA - OG
RISNUKOSTNAÐUR: Risnu-
kostnaður aðalskrifstofa ráðu-
neyta var samtals um 55,5 m.kr.
árið 1989 og ferðakostnaður
samtals um 130 m.kr. Sams kon-
ar kostnaður stofnana ráðuneyta
í bókhaldsþjónustu Ríkisbókhalds
var 44,8 m.kr. og 238,5 m.kr.
1989. Þetta kom fram í svari
fjármálaráðherra við fyrirspurn
frá Inga Birni Albertssyni (FA-
VI).
■ KVERÚLANTAR AL-
ÞINGIS SAMEINIST: I þing-
skaparumræðu um meintan sei-
nagang þingnefnda við umíjöllun
mála frá óbreyttum þingmönnum
rkvartaði Asgeir Hannes Eiríks-
son (B-Rv) yfir því að hann ætti
rúmlega þrjátíu þingmál, sem
ekki væru líkur á að kæmust úr
nefndum til atkvæðagreiðslu í
þinginu. Elzta málið væri flutt
fyrir meira en sex mánuðum! Lét
þingmaðurinn að því liggja að
hann myndi stofna samtök „kver-
úlanta" á Alþingi til verndar
málatilbúnaði hins óbreytta þing-
manns.
Lög um tekju- og eignarskatt:
Iþyngjandi ákvæði
verði ekki afturvirk
— samkvæmt fiannvarpi Geirs H. Haarde
leiðsla 1997 en ella .
JÓN Sigurðsson iðnaðarráðherra mælti sl. mánudag fyrir stjórnar-
frumvarpi um raforkuvirkjanir, „sem er flutt til þess að greiða fyrir
uppbyggingu orkufreks iðnaðar hér á landi í framhaldi af undirritun
yfirlýsingar ríkissijórnarinnar og Atlantsáls-aðilanna 13. marz 1990“.
Frumvarpið spannar fjögur meginefiii: 1) heimild til stækkunar
Búrfellsvirkjunar og stækkunar Kröfluvirkjunar, 2) heimild til [Hita-
veitu Reykjavíkur] um að reisa og reka jarðgufuvirkjun tif raforku-
framleiðslu að Nesjavöllum, 3) framkvæmdavaldinu eru settar almenn-
ar reglur um röðun framkvæmda með hliðsjón af líklegri orkunýt-
ingu, 4) Landsvirkjun reisir og rekur þær virkjanir, sem lögin ná til,
með greindri undantekningu. Loks er bráðabirgðaákvæði um lántöku-
heimild til handa Landsvirkjun.
GEIR H. Haarde (S/Rv) mælti í
neðri deild á laugardaginn fyrir
Ályktun Alþingis:
Sveitarfélög-
in fái aukin
verkefni
ALÞINGI hefur nú nýverið sam-
þykkt tvær lillögur til þings-
ályktunar, sem fluttar voru af
Birgi Isleifi Gunnarssyni (S/Rv)
og fleiri þingmönnum Sjálfstæð-
isflokksins. Fjallar önnur um
varðveislu ljósvakaefnis, en hin
um aukin verkefni sveitarfélaga.
í fyrri þingsályktuninni er skorað
á ríkisstjórnina að hefja nú þegar
í samvinnu við samtök sveitarfélag-
anna athugun á tilfærslu verkefna
frá ríki til sveitarfélaga og samsvar-
andi tilfærslu tekjustofna frá ríkinu.
í þeirri síðari er skorað á ríkis-
stjórnina að láta fara fram athugun
á því, hvernig best verði staðið að
skipulegri varðveislu ljósvakaefnis,
sem hafi menningarsögulegt gildi,
eða geti verið mikilvægt fyrir rann-
sóknir næstu kynslóða á sögu lands
og þjóðar.
frumvarpi til laga um tekju- og
eignarskatt, sem felur I sér, að
afturvirk íþynging gagnvart aðil-
um í húsnæðisviðskiptum hverfi.
Geir sagði, að í núgildandi lögum
um tekju- og eignarskatt væru tvö
atriði, sem fælu í sér afturvirka
íþyngingu gagnvart aðilum í hús-
næðisviðskiptum. Annars vegar
hefði ákveðinn hópur manna, sem
aflaði sér húsnæðis á árinu 1988,
verið sviptur rétti til húsnæðisbóta
með lagabreytingu á síðasta ári.
Hins vegar væri um að ræða íþyng-
ingu gagnvart aðilum, sem reikna
hefðu mátt með að áfallnar verð-
bætur af yfirteknum lánum reikn-
uðust sem vaxtagjöld. Með laga-
breytingu í árslok 1989 hefði sú
skilgreining verið þrengd, og nýja
skilgreiningin látin gilda gagnvart
vaxtagjöldum sem til hefðu fallið á
árinu öllu.
Þingmaðurinn sagði að með
frumvarpinu væri gert ráð fyrir að
þessi afturvirku ákvæði féllu niður,
þannig að þeir einstaklingar, sem
hér um ræddi, næðu rétti sínum.
Það væri grundvallaratriði í skatta-
rétti siðaðra þjóða, að skattar væru
ekki hækkaðir, eða skattgreiðend-
um íþyngt að öðru leyti, með aftur-
virkum hætti.
Ráðherra sagði að áæltuð raf-
orkuþörf 200.000 árstonna ál-
bræðslu væri um 2.970 GWh/ár og
aflþörfin 355 MW. Nærri lætur að
orkuþörf álversins sé um :iA af
heildarorkusölu en 2A af heildar-
orkuvinnslu hér á landi um þessar
mundir.
Ráðherra sagði að gerður verði
nánari samanburður á stofn- og
rekstrarkostnaði álvers miðað við
fjóra staðsetningarmöguleika: 1)
við Eyjafjörð, 2) við Hvalfjörð, 3)
við Reyðarfjörð og 4) við Reykjanes
(frá Straumsvík að Þorlákshöfn).
Staðsetning verður ákveðin í júní-
mánuði nk.
Orðrétt sagði ráðherra:
„Þjóðhagsstofnun hefur kannað
þjóðhagsleg áhrif 200 þúsund árs-
tonna álvers sem reist verði á árun-
um 1991-1994 og tilheyrandi virkj-
ana . . . Álverið leiðir til þess að
landsframleiðsla verður rúmlega 5%
meiri 1997 en hún yrði annars.
Þjóðhagsstofnun telur að kaup-
máttur ráðstöfunartekna verði um
5% hærri í lok tímabilsins en án
álvers og atvinnuleysi 0,2% minna.
Erlendar skuldir aukast verulega á
framkvæmdaskeiðinu og ná há-
marki 1994, verða þá um 53% af
landsframleiðslu, en fara síðan
lækkandi . . . Þjóðhagsstofnun
áætlar að útflutningsverðmæti af-
urða verði um 21 milljarður króna
miðað við meðalgengi Bandaríkja-
dollars 1989. í þessu felst að sam-
anlagður útflutningur áls verður
21% af heildarútflutningi árið
1997.“
Þorvaldur Garðar Kristjáns-
son (S-Vf) fagnaði frumvarpinu og
fyrirhugaðri uppbyggingu orku-
freks iðnaðar til að breyta þeirri
auðlind, sem fallvötn og jarðvarmi
eru, í störf, verðmæti og lífskjör.
Hann varaði hinsvegar við því að
Alþingi afsali til framkvæmdavalds-
ins ákvörðunarrétti um virkjanaröð.
Hann benti og á nokkur atriði í
frumvarpinu, sem færa mætti til
betri vegar í nefnd.
Guðrún Agnarsdóttir (SK-RV)
mælti gegn stóriðjustefnu ráðherr-
ans. Hún leiddi til aukinna Ijárhags-
legra ítaka erlendra aðila hér á
landi. Hún leiddi og til hrikalegrar
skuldaaukningar erlendis. Álver
væru og mengunarvaldar og rösk-
uðu byggðajafr.vægi. Hún sagði
Samtök um kvennalista fylgjandi
hófsamri virkjanastefnu sem þjón-
aði þörfum Islendinga en þau höfn-
uðu frekari stóriðju, bæði erlendri
og innlendri.
Fleiri tóku til máls í þessum
umræðum. Stóðu þær langt fram
eftir kvöldi á mánudag og var fram-
haldið í gær.
Frumvarp landbún-
aðarráðherra:
Aburðarverð
ákvarðað
með lög'um
STEINGRÍMUR J. Sigfússon,
landbúnaðarráðherra, hefur lagt
fram á Alþingi fi-umvarp til laga,
þar sem gert er ráð fyrir því að
verð á tilbúnum áburði frá
Áburðarverksmiðju ríkisins
hækki um 12% í vor.
í greinargerð með frumvarpiníf
kemur fram, að í tengslum við
kjarasamninga aðila vinnumarkað-
arins frá 1. febrúar hafi ríkisstjórn-
in gefið fyrirheit um að verðhækkun
áburðar yrði ekki umfram 12% við
verðlagningu vorið 1990.
í þessum mánuði hafi meirihluti
stjórnar Áburðarverksmiðju ríkisins
hins vegar samþykkt 18% hækkun,
þrátt fyrir ítrekuð tilmæli stjórn-
valda og ef sú ákvörðun næði fram
að ganga væri verið að raska for-
sendum kjarasamninganna og fyrir-
heitum ríkisstjórnarinnar.
Nýr bamabókaklúbbur stoftiaður
Á SUMARDAGINN fyrsta hleypti Mál og menning af stokkunum
nýjum barna- og unglingabókaklúbbi sem hefur hlotið nafniö
Gulur — rauður — grænn — og — blár barnabókaklúbbur Máls
og menningar. Klúbbnum er skipt i fjóra flokka eftir aldri les-
enda. Guli klúbburinn er ætlaður yngstu börnunum fram að 3ja
ára aldri, Rauði klúbburinn er fyrir 3—6 ára börn, Græni fyrir
7—11 ára og Blái fyrir unglinga 12 ára og eldri.
Markmiðið með stofnun klúbbs-
ins er að auka útgáfu og út-
breiðslu vandaðra barnabóka og
efla með því bókmenntaáhuga
barna og málskilning, sem margir
hafa áhyggjur af að fari dvínandi.
Reynsla Máls og menningar af
íslenska kiljuklúbbnum er sú að
bókaklúbbur auki mjög útbreiðslu
og lestur bóka. Barnabókaklúbbur
Máls og menningar mun bjóða upp
á nýjar bækur allt árið um kring,
bækur af margvísiegum toga, allt
frá bendibókum fyrir yngstu börn-
in til fjölbreytilegra skáldsagna
og fræðsluefnis fyrir eldri börnin.
Með því að skipta klúbbnum í fjóra
aldursflokka er mögulegt að hafa
mikla breidd í efnisvali og miða
bækurnar við þroska hvers aldurs-
hóps fyrir sig. Klúbbfélagar flytj-
ast sjálfkrafa milli flokka eftir því
sem þeir eldast eða samkvæmt
eigin ósk. Langflestar bækurnar
verða nýjar útgáfur nýrra eða
sígildra verka eða endurútgáfur
vinsælla bóka sem ekki hafa Verið
fáanlegar um lengri eða skemmri
tíma.
í upphafi gerast börnin áskrif-
endur eitt ár til reynslu en geta
eftir það hætt hvenær sem er.
Klúbbfélagar fá senda eina bók á
6—8 vikna fresti ásamt fréttablaði
með aukatilboðum. Þeir fá einnig
senda tilboðspakka með 3-5 bók-
um er þeir ganga í klúbbinn. Öll-
um bókum er hægt að skipta hjá
útgáfunni fyrir aðrar bækur sem
Mál og menning gefur út.
Þeir sem þess óska geta fengið
kynningarbækling um klúbbinn
þar sem fram koma allar nánari
upplýsingar.
(Fréttatilkynning)
—
it '•i