Morgunblaðið - 05.07.1990, Blaðsíða 29

MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 5. JULI 1990
29
«r
ÞINGBREF STEFÁN FRIÐBJARNARSON
Þingsályktun rekur
á Viðeyjarfíörur
Kortið sýnir staðsetningu Viðeyjarstofu og Viðeyjarkirkju og
tiundar örnefiii. Viðeyjarstofa var reist úr grágrýti 1752-54 (emb-
ættissetur landfógta). Ágústínarklaustur var stofiiað í Viðey 1226
(fylgdi Benediktsreglu 1344-52).
127 þingsályktanir
1985-89
Þingsályktanir fela í sér
viljayfirlýsingu og/eða stefnu-
mörkun Alþingis. Þær setja æ
ríkari svip á störf löggjafans.
Samkvæmt skýrslu forsætisráð-
herra, sem lögð var fram undir
þinglausnir, samþykkti Alþingi
hvorki fleiri né færri en 127
þingsályktanir á tímabilinu lrá
1. janúar 1985 til 20. mai 1989.
Framhaldið, sem er í höndum
ramkvæmdavaldsins, ríki-
stjórnar og ráðherra, hefúr
verið á ýmsan veg.
Á síðasta þingi vóru fluttar
125 iillögur til þingsályktunar.
Samþykktar vóru 31, 12 var
vísað til ríkisstjórnarinnar, 2
felldar en 80 hlutu ekki fúllnað-
arafgreiðslu.
I
Það er höfuðverkefni Alþingis,
þjóðkjörins löggjafarþings, að
setja landslög. „Með lögum skal
land byggja.“ Frumvörp að lögum
vóru fyrr á tíð einkum samin og
flutt af einstökum þingmönnum.
Þetta hefur breytzt. Nú til dags
er bróðurpartur frumvarpa stjórn-
arfrumvörp, samin af ráðuneyt-
um, eða af embættismönnum á
þeirra vegum, að frumkvæði ríkis-
stjórnar eða ráðherra.
Ástæðan er m.a. fjölþættara
og flóknara samfélag. Það krefst
oftar en ekki mikillar gagnasöfn-
unar, víðfeðms samanburðar-
starfs og ekki sízt sérhæfðar
þekkingar þegar drög eru lögð
að lögum.
Þannig hefur framkvæmda-
valdið umtalsverð áhrif á löggjöf-
ina, þótt hið endanlega vald sé
þjóðþingsins. Ef „óbreyttir“ þing-
menn eiga að halda fyrri hlut við
samningu frumvarpa til laga í
framtíðinni, sem er æskilegt,
verður trúlega að tryggja þeim
betri starfsaðstöðu, m.a. sérhæft
aðstoðarlið, til slíkra starfa.
Þessi orð má ekki skilja svo að
verið sé að hvetja til „fjöldafram-
leiðslu" laga. Það má gjarnan
grisja iagasafnið meira en gert
hefur verið. I/jg úreldast eins og
annað. Og færri lög, skýrári og
ótvíræðari er betri kostur en mý-
mergð leikreglna í samfélaginu.
Það er líklega af framangreind-
um sökum sem hinn „óbreytti"
þingmaður gerir sig gildandi — í
vaxandi mæli — með flutningi til-
lagna til þingsályktunar (stundum
í formi áskorunar á ríkisstjórn um
að láta vinna frumvarp til laga
um ákveðið efni) og fyrirspurnum
til ráðherra (stundum um það
hvernig þingsályktun hefur verið
fylgt eftir í ,,kerfinu“). Á síðasta
þingi vóru, sem fyrr segir, fluttar
125 tillögur til þingsályktunar og
bornar fram um 230 fyrirspurnir
til einstakra ráðherra. Skráð þing-
mál alls vóru um 580.
II
Þingsályktanir þær, sem raktar
eru í skýrslu forsætisráðherra,
fjalla um hin fjölbreytilegustu
efni, nánast flest milli himins og
jarðar. Þær fela í sér vilja Alþing-
is, en hafa ekki lagagildi. Fram-
kvæmdavaldið fer á stundum að
þingvilja sem fram kemur í þings-
ályktun. Oftar en ekki er „eitt-
hvað gert í málinu". En stundum
ekki. Þingsályktun er engin
trygging fyrir því að mál sé í höfn.
Engin leið er að tíunda á tæm-
andi hátt þá flóru þingsályktana,
sem ' skýrsla forsætisráðherra
geymir. Þar er hins vegar margt
forvitnilegt að finna, eins og
þingsályktanir um undirbúning
almennrar stjórnsýslulöggjafar,
könnun á launum og lífskjörum,
könnun á vaidi í íslenzku þjóðfé-
lagi, sveigjanleg starfslok, en'dur-
skoðun gjaldþrotalaga, réttaráhrif
tæknifrjóvgunar, þjóðarátak í
umferðaröryggi, ábyrgð vegna
galla í húsbyggingum, fræðslu
rneðal almennings um kynferðis-
mál, útboð á opinberum rekstrar-
verkefnum, umbætur í málefnum
aldraðra, manneldis- og neyzlu-
stefna, iðgjöld vegna bifreiða-
trýgginga, landgræðslu- og land-
verndaráætlun, setningu laga um
skoðanakannanir, fjárfestingu er-
lendra aðila hér á landi, varnir
gegn mengun hafsins við ísland,
Mannréttindasáttmála Evrópu,
stefnu íslands gagnvart EB, deil-
ur ísraels og Palestínumanna o.fl.
o.fl.
III
Eitt skemmtilegt dæmi um skil-
virka framkvæmd þingsályktunar
skal nefnt: Þingsályktun um end-
uireisn Viðeyjavstofu, samþykkt
9. mai 1985. Ályktunin „felur
ríkisstjórninni að láta gera áætlun
um endurreisn' Viðeyjarstofu og
lendingarbætur á eynni... Áætl-
unin verði við það miðuð að verk-
inu verði að fullu lokið fyrir 18.
ágúst 1986 ...“
Menntamálaráðherra, sem fékk
ályktunina til meðferðar, lét ekki
deigan síga. Með gjafaafsali und-
irrituðu 17. ágúst 1986 (daginn
fyrir tímasett mörk verkloka) af-
henti hann borgarstjóranum í
Reykjavík, fyrir hönd Reykjavík-
urborgar, Viðeyjarstofu og Viðey-
jarkirkju og. tilheyrandi til eignar
og umráða. Þar með það mál
leyst! Framhaldið þekkja allir.
Viðeyjarstofa og Viðeyjarkirkja,
sem lengi vóru vanrækt, eru í dag
Reykvíkingum til sóma og öllum
landsmönnum til yndisauka. Sem
og þessi söguríka og fagra eyja
við bæjardyr borgarinnar, sem
hlotið hefur sína fyrri reisn, þótt
hlutverk hennar sé annað en á
löngu liðnum tíma.
Vel færi á því að ráðuneytin
gerðu Alþingi, við upphaf hvers
þings, skriflega grein fyrir með-
ferð þingsálykta frá næstliðum
þingum og um stöðu þeirra mála
sem þær fjalla um. Þó ekki finn-
ist nema eitt Viðeyjardæmi í slíkri
skýrslu er hún betur unnin en
óunnin.
steinsteypu.
SJÖGJ
Æwatt*1 Léttir
\ meöfærilegir
vióhaldslitlir.
AvalU tyririiggjandl.
(jT
Þ.ÞORGRlMSSON&CO
Ármúla 29, Reykjavik, simi 38640
TAHHLJEKNASTOFA
Hef opnað tannlæknastofu á Háteigsvegi 1,3. hæð.
Tímapantanir í síma 626106.
Björn Þ. Þórhallsson, tannlæknir.
ERTÞII
f HÉSGAGKALEIT?
Ný sending af leðursófasettum. Vönduð og þægileg.
Verð frá kr. 152. OOO, - stgr.
Einnig hornsófarí miklu úrvali. Hagstætt verð.
LÍTIÐ í GLUGGANN UM HELGINA.
SACHS
KÚPLINGAR
DISKAR
HÖGGDEYFAR í
T0Y0TA • MAZDA • H0NDA
NISSAN • MITSUBISHI
SACHS KÚPLINGAR OG HÖGGDEYFAR ERU JAFNAN
FYRIRLIGGJANDI í FLESTAR GERÐIR JAPANSKRA
BIFREIÐA.
ÞAÐ B0RGAR SIG AÐ N0TA ÞAÐ BESTA
Þekking Reynsla Þjónusta
FÁLKINN
SUÐURLANDSBRAUT 8 SÍMI 84670
SIEMENS
Við bjóðum gott úrval af símtækjum
frá Siemens.
Siemens tryggir gœði, endingu og
fallegt útlit!
SMITH&NORLAND
NÓATÚNI 4 • SÍMI 28300
tL.

<