Morgunblaðið - 05.07.1990, Blaðsíða 16

16
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 5. JULI 1990
RÁÐSTEFNA JÁRNBLENDIFÉLAGSINS UM NÝJUNGAR FRÁ GRUNDARTANGA:
Nú er hægt að „sjá“ ofan í
2.000 gráða heitan pottinn
ÍSLENSKA járnblendifélagið
bauð fyrir skömmu til ráðstefnu
og kynningar á nýjungum, sem
þar hafa verið þróaðar undanfar-
in tvö ár. Nýjungar þær sem
kynntar voru felast meðal annars
í mæli- og stýribúnaði, sem gerir
kleift að hafa betri stjórn á fram-
leiðslunni en áður. Til ráðstefn-
unnar kom á þriðja tug gesta frá
Bandaríkjunum, Kanada og Nor-
egi, auk starfsmanna Járnblendi-
félagsins. Morgunblaðið ræddi
af þessu tilefni við Jón Sigurðs-
son framkvæmdastjóra Islenska
járnblendifélagsins á Grundart-
anga og fer það viðtal hér á eft-
ir. Ennfremur var rætt við þrjá
gestanna.
„Þessi samkoma sem við kölluð-
um hérna saman er fundur fram-
leiðslustjóra og aðstoðarmanna
þeirra frá þeim verksmiðjum Elkem
sem gátu sent menn, það voru tólf
af þrettán," segir Jón Sigurðsson.
„Ennfremur komu menn frá rann-
sóknarmiðstöðvum Elkem í Noregi
og Bandaríkjunum og verkfræði-
deild Elkem í Osló. Okkar menn
voru að kynna þessum mönnum
niðurstöðurnar af okkar rannsókna-
og þróunarstarfí síðustu árin, eink-
um að því er varðar þau stjórnkerfi
og vörur sem út úr þeirri starfsemi
hafa komið. Það eru tæki sem
hjálpa til að stjórna ofnunum, bæði
tölvubúnaður og hugbúnaður til að
stýra því og skiptir máli, að mati
þeirra sem kunna á þessa tækni,
til að ná betri árangri heldur en við
gerum núna.“
Jón segir Járnblendifélagið hafa
boðað til ráðstefnunnar, en gestirn-
ir komi á sinn kostnað. „En við
höfum skipulagt þetta og tókum
Hópur gesta frá 11 verksmiðjum Elkem í Bandaríkjunum, Kanada og Noregi og frá tæknideildum El-
kem austan hafs og vestan. Nær þrjátíu gestir komu að kynnast nýjungum sem þróaðar hafa verið á
Grundartanga og eru hér í hópi með nokkrum starfsmönnum Járnblendifélagsins framan við verksmiðj-
una á Grundartanga,
þá í eins konar landkynningarferð,"
segir hann.
Pottur með 2.000
gráðu heitri fyllu
Jón segir að vonir séu bundnar
við að eitthvað af þessu verði sölu-
vara. „Til dæmis þessi búnaður sem
hjálpar til við stýringu á ofninum.
Það er búnaður sem sýnir á tölv-
uskjá jafnharðan hversu djúpt raf-
skautið stendur í ofninum. Ofninn
er eins konar djúpur pottur og
skautin þijú standa á bóla kafi í
fyllunni, Þar er yfir 2.000 gráða
hiti og það er stöðugt að brenna
neðan af skautunum. Til þess að
ná bestu virkni í ofninum, þarf að
vita hvar endinn á skautinu er, jafn-
vel þótt alltaf sé að brenna neðan
af honum. Þessi búnaður er til þess
gerður, að sýna hvernig skautin
þrjú í ofninum standa. Við höfum
þróað og reynt frumgerðir af þessu
næstum tvö ár og reyndar er búið
að sækja um einkaleyfi á því. Þessi
Robert Kaiser,
Bandaríkjunum:
Reidar Wiik, Noregi:
I dag kem ég
hingað til að læra
REIDAR Wiik starfar hjá Elkem
Technology, eða verkíræðideild
Elkem í Osló. Hann gjörþekkir
þá tækni sem notuð er og heftir
verið notuð í járnblendiverk-
smiðjum og þekkir vel til á
Grundartanga, enda verið þar
tíður gestur. Hann var meðal
annars tæknilegur ráðgjafi þeg-
ar fyrri ofii verksmiðjunnar var
byggður 1979, ásamt Jens Westl-
ey, helsta málmfræðingi Elkem.
Reidar var þá hálft ár hér og
hefiir fylgst með Grundartanga-
verksmiðjunni alla tíð síðan.
„Ég kom síðan aftur þegar seinni
ofninn fór í gang,“ segir hann, „og
þá komst ég að því að Islendingarn-
ir, starfsmenn Járnblendifélagsins,
höfðu verið það skarpir og áhuga-
samir, að þeir höfðu einhvem veg-
inn náð valdi á öllum mikilvægustu
þáttunum í ofnrekstri þannig að
eftir aðeins sex vikna starf var ofn
tvö kominn í fullan rekstur og far-
inn að vinna eðlilega.
Síðan hef ég verið tengiliður
Járnblendifélagsins við Elkem í
tækniþróunarmálum. Því fylgja
reglubundnar heimsóknir og við
förum sameiginlega yfir þróunina í
rekstrinum og skiptumst á upplýs-
ingum.
Þegar við byijuðum 1979 fórum
við til íslands til að kenna íslending-
um að framleiða járnblendi. í dag
„Það eru fyrst og fremst aðferð-
ir við að stjórna ofnunum. íslend-
ingarnir hafa alltaf verið mjög for-
vitnir um hvað gerist og hvers
vegna í þessu ferli öllu og þéir hafa
verið sérlega duglegir að skrá allt
sem þeir gera. Þess vegna geta
þeir alltaf flett upp í fortíðinni og
lært af reynslunni, öll þeirra þekk-
ing er til skjalfest. Það er líka at-
hyglisvert að Járnblendifélagið hef-
ur mjög hæft starfsfólk sem vinnur
vel saman sem hópur. Okkur finnst
því afar lærdómsríkt að koma hing-
að og sjá þann árangur sem hér
hefur náðst.“
Reidar var spurður hvort fleira
kæmi til en hann hefur nefnt, sem
skýring á því að hér í einni yngstu
verksmiðjunni skuli spretta fram
nýjungar af þessu tagi.
„íslendingar bjuggu ekki að nein-
um hefðum og voru því ekki bundn-
ir af þeim, en hefðir reynast í sum-
um tilvikum til trafala. Þeir fengu
hingað bestu tæki sem við gátum
útvegað 1979. Þar byijaði þekking
þeirra og reynsla og hefur aukist
frá þeim byrjunarreit. Þar er hluti
skýringarinnar á svo góðum
árangri."
— Telurðu að gestimir hafi þá
haft erindi sem erfiði hingað á þessa
ráðstefnu og hún verði þeim að ein-
hveiju gagni?
„Já, ef þeir hefðu ekki gert sér
væntingar í þá átt, þá hefðu þeir
ekki komið. Allir þessir menn eru
Morgunblaðið/Einar Falur
Reidar Wiik
þeir hefðu ekki getað séð af fjórum
dögum í þessa ferð, ef þeir ekki
væntu einhvers ágóða af henni, að
þeir gætu kynnt eitthvað nýtt og
betra þegar þeir koma heim aftur.
Þróunardeildin hér er tiltölulega
lítil, en það er mjög athyglisvert
hve mikilvæg störf hennar eru orð-
in, eins og skautvigtunarbúnaður-
inn, einnig leysigeislatæki til að
mæla ryk í hreinsivirkinu sem hefur
mikla þýðingu við að ná sem bestri
nýtingu ofnanna, svo að tvö dæmi
séu tekin.“
— Telurðuaðeitthvaðafþvísem
Járnblendifélagið sýnir þessum
gestum væri arðbær fjárfesting fyr-
ir þá?
„Ég er viss um það. Ekki síst
vegna þess, að þessi tæki og tækni
hæfir mjög vel þeim tækjum og
búnaði sem verksmiðjur þeirra hafa
keypt og sett upp á síðustu tíu til
tólf árum. Ég mundi veita fé til að
fjárfesta í þessum búnaði fyrir aðr-
ar málmblendiverksmiðjur," sagði
•Réiaar winr------—:-----------1
Mikil fram-
sækni
ROBERT Kaiser er stjórnandi
framleiðsluþróunarsviðs Elkem í
Bandaríkjunum og kemur frá
Niagara Falls.
Hann var spurður hvort honum
sýndist að það sem hann kynntist
hjá íslenska járnblendifélaginu á
ráðstefnunni gætl komið öðrum
verksmiðjum að gagni. .
„Já, ég held það,“ sagði hann.
„Við höfum rætt um þróunarverk-
efni sem eiga sér mögulega framtíð.
Þessi verkefni eru unnin af mikilli
framsækni og í þessum iðnaði er
einmitt mikil þörf fyrir þau að mínu
mati.
Sum þessara verkefna eru nær
því að vera orðin að veruleika en
önnur og eins og við sjáum hér í
dag er Járnblendifélagið þegar farið
að nota það sem út úr þeim hefur
komið. Hér í stjórnherbergi ofnanna
sjáum við til dæmis að rannsóknar-
og þróunarverkefni þeirra eru raun-
verulega hagnýt. Það er mjög lofs-
vert.“
— Hvað þykir þér mikilvægast
af því sem þú hefur séð hér?
„Ég tel það afar mikilvægt að
öll þessi verkefni vinna saman, nán-
ast algjörlega. Hér í stjórnherberg-
inu höfum við séð þijú mismunandi
kerfi, sem öll styðja hvert annað
og vinna saman. Sé litið á þau hvert
og eit.t. gætu þau verið mjög at.hygl-
isverð en öll saman virðast þau
bæta heildarferlið í framleiðslunni.
Ég held í rauninni að ekki sé rétt
að skoða þau hvert fyrir sig. Þó er
efnið í deiglurnar dæmi um þróun-
arverkefni sem er óháð öðrum og
stendur fyrir sínu eitt og sér.“
— Hefurðu séð nóg hér tii að
gera upp við þig hvort til dæmis
kem ég hingað til að læra af þeim.“
— Hvað getur'þú lært af þeim? fiitriélfirl sfnum fyrirtækjum og
Morgunblaðið/Einar Falur
Jón Sigurðsson, framkvæmda-
stjóri íslenska járnblendifélags-
ins.
búnaður er sagður skipta geysilegu
máli til að geta metið rétt stöðuna
í því óstýrláta ferli sem svona fram-
leiðsla er. Þetta er óstýrlátt um-
hverfi sem rafmagninu er hleypt í
gegn um í fyllunni og mælitæki
hefur vantað til að mæla skauta-
stöðuna."
Opnar áður lokaðar dyr
—Finnið þið mun, eftir að hafa
tekið þetta í notkun?
„Já, þeir segja mér að það skipti
máli til að meta stöður. En auk
þess með mælingu á þessari breytu
er hægt að þróa sjálfvirku stýring-
una á ofninum miklu lengra heldur
en hægt hefur verið fram að þessu.
Það skiptir ekki síður máli, að þetta
opnar dyr sem hafa eiginlega verið
lokaðar í þróun á sjálfvirkni í stýr-
ingu á ofnum."
—Hafið þeið byijað að selja eitt-
hvað af þessu?
„Ekki stýrikerfið, við höfum ekki
selt það ennþá. Við hðfum selt efni
til að fóðra deiglur, efni sem við
Morgunblaðið/Einar Falur
Robert Kaiser
þetta stjórn- og eftirlitskerfi sem
þú hefur skoðað hér væri hagkvæm
fjárfesting?
„Ég held að svo sé, mér sýnist
þeir hér þegar sjá merki þess. Ég
held ekki að kostnaðurinn sé svo
hár þegar tekið er tillit til þess að
ávinningurinn við að taka slíkan
hugbúnað í notkun er mikill. Þann-
ig að svarið er jákvætt, ég held að
þetta sé hagkvæmt."
— Var þetta þá gagnleg heim-
sókn?
„Ávinningur okkar af þessari
heimsókn held ég að liggi einnig í
skoðanaskiptum við þá menn sem
hér hittast frá fjórum löndum. Menn
skiptast á upplýsingum um tækni-
leg atriði um framleiðsluna og um
almenn vandamál og mismunandi
úrlausnir í hinum ýmsu verksmiðj-
um. Þetta eru því líka faglegar
umræður um tækni, ásamt kynn-
ingu á rannsóknar- og þróunar-
störfum Járnblendifélagsins. Ég
held því að þegar kollegar víðs veg-
ar úr heiminum hittast svona eins
og hér, þá hljótum við allir að græða
á því,“ sagði Robert Kaiser.