Morgunblaðið - 14.08.1990, Blaðsíða 15

MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 14. ÁGÚST 1990
15
ráðast vextirnir á markaðnum og
eru jákvæðir, þ.e. jákvæðir raun-
vextir. Það eru þessir jákvæðu
raunvextir sem setja kröfur á at-
vinnureksturinn. Arðsemi hans
verður að vera sú sama eða meiri
til lengri tíma litið. Ef atvinnustarf-
semin stenst ekki þá arðsemiskröfu,
þá er betra að hún sé lögð niður
og íjármagnið fái að renna til ann-
arrar starfsemi sem gefur meira
af sér. Raunvextir veita með öðrum
orðum atvinnurekendum og fjár-
festum lífsnauðsynlegt aðhald svo
athafnir þeira leiði til bættra
lífskjara, og í vestrænum hagkerf-
um et' þetta einmitt grunnurinn að
auknum og bættum lífskjörum.
Niðurstaða Kristjáns að spari-
fjáreigendur eigi að slaka á kröfum
sínum til að atvinnureksturinn fái
betur komist yfir erfiðleikana vegna
rangra ákvarðana í uppsveiflunni
ýtir undir frekari mistök í atvinnu-
rekstri hér á landi og dregur úr
lífskjörum til lengri tíma litið. Nú
síðustu ár hefur atvinnureksturinn
hins vegar upplifað að Ijármagnið
gerir kröfur um að vel sé farið með
það. Með tímanum mun þetta lær-
ast og í framhaldinu munu atvinnu-
rekendur umgangast fjármagnið —
sparnað almennings — með virð-
ingu og ekki ráðast í illa ígrundað-
ar fjárfestingar. Á þann hátt verður
atvinnureksturinn öflugri og sam-
keppnishæfari, sem eflir grunninn
að bættum lífskjörum.
Tvær athugasemdir
Ég er sammála þeirri skoðun að
fjármagnskostnaður eða raunvextir
hafi oft á tíðum verið óeðilega háir
hér á landi, og hef bent á það í
ýmsum skrifum mínum, s.s. „Háir
raunvextir" í Morgunblaðinu 12.
ágúst 1988, „Vextir og verðbólga"
í DV 16. júní 1989 og í „Efnahags-
legri sókn“ í Efnahagsumræðunni,
riti nr. 3 frá í október 1989. Spurn-
ing í þessu samhengi er hvort sam-
keppnin á lánamarkaðnum sé nógu
öflug.
Að síðustu vil ég árétta þá skoð-
un mína að samfélagið er ekki til
fyrir stjórnmálamennina, þótt það
hafi í raun verið það í sumum
Austur-Evrópulöndum. í lýðræðis-
legum samfélögum er valddreifing-
in mikil, og til eru ótal stofnanir
og athafnir sem eru ópólitískar og
koma stjórnmálamönnum ekkert
við og eru því ekki á áhrifasviði
þeirra. Stofnanir eins og fjölskyld-
an, kirkjan, flest viðskipti, stór hluti
peningakerfisins, markaðir og
margt, margt fleira svo dæmi séu
tekin. Hins vegar felum við stjórn-
málamönnum ákvörðunartökur í
ýmsum sameiginlegum málum, sem
eru af pólitískum toga. I lýðræðis-
legum samfélögum halda stjórn-
málamenn sig að þeim málefnum,
og reyna ekki að seilast eftir völdum
utan við sitt valdsvið. Það er með
öðrum orðum ekki í verkahring
þeirra að hafa sem mest vit fyrir
öðrum á sem flestum sviðum.
Höfundur er þjódhagfræðingur.
Danskir hrossaeigendur
á námskeiði á Hvanneyri
DAGANA 12.-18. ágúst dvelja tæplega 40 danskir hrossaræktendur
íslenska hestsins á námskeiði á Hvanneyri. Námskeiðið er skipulagt
af Bændaskólanum á Hvanneyri
Dalum á Fjóni.
Á nám'skeiðinu er fjallað um ýmsa
mikilvæga þætti í íslenskri hrossa-
rækt s.s. uppeldi, fóðrun og kynningu
á kynbótaskipulagi íslenska hrossa-
stofnsins. Auk þess verður boðið upp
á reiðkennslu og farið í heimsóknir
á hrossaræktarbú.
Á síðasta ári hófst samstarf milli
búnaðarskólans á Fjóni og Bænda-
skólans á Hvanneyri um námskeiða-
hald í landbúnaði. Meðal annars
komu rúmlega 30 danskir sauðfjárá-
hugamenn hingað til lands í septem-
ber í fyrra til að kynna sér íslenska
sauðfjárrækt. Samsvarandi hópur
samvinnu við búnaðarskólann a
danskra sauðfjáráhugamanna mun
koma hingað til lands í september á
námskeið í sauðíjárrækt.
Með þessu samstarfi skólanna er
möguleiki á að íslenskir bændur afli
sér viðbótarþekkingar á ákveðnum
sviðum í Danmörku. Umsjónarmaður
námskeiðahaldsins hjá Dalum-bún-
aðarskólanum hefur lýst áhuga
sínum á að skipuleggja slík nám-
skeið fyrir íslenska bændur, í sam-
starfi við Bændaskólann á Hvann-
eyri, meðal annars í nautgriparækt
og svínarækt.
(Fréttatílkynning)
IAGREIÐEND

-------!■

EINDAGI
STAÐGREIÐSLUFJÁR
ER 15. HVERSMÁNADAR
Launagreiðendum ber að skila afdreginni staðgreiðslu af launum og
reiknuðu endurgjaldi í hverjum mánuði. Með gírókerfi staðgreiðslu er unnt
að greiða í öllum bönkum, sparisjóðum og pósthúsum.
Eindagi staðgreiðslufjár er 15. hvers mánaðar.
Munið að gera skll tímanlega!
RSK
RÍKISSKATTSDÓRI
cfanfiREIfMA
husínu hans og tók ein og hálf
mánðarlaun doktorsins fyrir.
Lái mér nú hver sem vill þótt ég
hafi orðið klumsa þegar það kom á
daginn að smiðir, sjómenn og skrif-
stofumenn þessa lands hafa ekki
efni á að hækka laun félaga í
BHMR um 4,5%, ekki einu sinni
nú, þegar verðbólgan er lítil og fisk-
verðið hátt. Ekki þar fyrir, dr. X
fær ekki þessi margumræddu pró-
sent. Félag háskólakennara á ekki
aðild að kjarasamningi BHMR og
hefur reyndar haft lausa kjara-
samninga síðan í febrúar. Það er
greinilega ekki viðræðuverður sel-
skapur.
Það sem e.t.v. er þó kostulegast
í þessu máli er allt þetta hatur á
menntamönnum sem virðist blunda
í brjóstum smiðanna, sjómannanna
og skrifstofumannanna, já og bless-
aðra fréttamannanna. Og það þótt
menntamennirnir hafi aldrei verið
spurðir að því hvort þeir hefðu
áhuga á að taka þátt í þjóðarsátt
um ævilanga örbirgð sína og sinna.
Vonandi er trésmíðameisturun-
um, skipstjórunum og skrifstofu-
stjórunum, já og fréttastjórunum
blessuðum, huggun í því að þetta
sífellda kaupnagg menntamanna er
aðeins tímabundið vandamál, raun-
ar kynslóðabundið. Það leysist af
sjálfu sér þegar íslendingar verða
gengnir í Efnahagsbandalag Evr-
ópu, eftir svo sem áratug í mesta
lagi. Þá verður elsti strákurinn hans
dr. X vonandi búinn að læra nátt-
úruvísindi í Þýskalandi og farinn
að vinna á rannsóknastofu í Bremen
á fjórföldu kaupi pabbans. Hann
ætti því að geta sent gamla mannin-
um nokkur mörk við og við. Og
geta þá ekki allir unað glaðir við
sitt.
ÚTSALAN HEFST Í DAG
20-50%
AFSLÁTTUR
Nýtt kreditkortatímabil hefst samdægurs.
»huMnci^P
SPORTBÚÐIN
Ármúla 40, símar 83555 og 83655.
Eiðistorgi 11, Seltjarnarnesi, sími 611055.
Höfundur er háskólakennnri.