Morgunblaðið - 19.10.1990, Side 34

MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 19. OKTOBER 1990
34_________________
Valur Arnþórsson
bmikastjóri — Minning
vottar öldnum föður, eiginkonu,
bömum og ættliði djúpa sam-
hryggð, veit ég að þau hafa misst
mikið, og söknuðurinn er sár. Oft
• er það svo að þeir sem missa mest,
eru sterkastir og nálægð Guðs
bregst ekki. Það finna þeir sem
reyna.
Sólin skín á gluggann minn til
að minna á að heilög höndin, hnýt-
ir aftur slitinn þráð. Og við hitt-
umst aftur.
Þjóðinni minni óska ég þess að
*-»Mn megi eignast marga Vali líka,
þá er ég viss um að mörg sú gáta
sem við glímum nú við, verður ráð-
in.
Góður guð blessi góðan dreng
og minningu hans.
Árni Helgason
Eitt sinn, endur fyrir löngu, var
setið við eldhúsborðið heima, glaður
hópur á góðri stund. Fyrstu vetrar-
merkin sáust á rúðunum — og eftir
að ég hafði fengið skýringuna á því
hvað orðið slydda merkir, tjáði ég
mig um að mér þætti vondur vetur-
inn og veður oft með slyddu og
spurði: „Viltu ekki,' Valur minn,
'^’verða bróðir Hiddu?“ „Jú, það vií
ég, elsku litla kerlingin mín,“ var
svarið. Þetta var árið 1954. Níu ára
stelpa, alin upp með þrem eldri
systrum, varð svo lánsöm að eign-
ast stóran bróður.
Hann kom inn í lífið okkar allra
sem sannur vinur og sem bróðir
okkar stelpnanna; léttur og
skemmtilegur, traustur og góður.
Mamma og pabbi eignuðust nú
elskulegan 18 ára son.
-Ungi maðurinn, sem var unnusti
^systur minnar, hafði verið tíður
gestur á heimilinu um nokkurn
tíma, Eskfirðingur við nám í
Reykjavík.
Þau giftu sig ung og frá byrjun
byggðu þau upp sitt einstaklega
hlýja heimili, þar sem einhugur ríkir
um að allir séu velkomnir og að
öllum líði vel. Það var gefið — í
orðsins fyllstu merkingu — hvort
heldur varðaði innra eða ytra atlæti.
Börnin þeirra fimm bera þess
skýrast vitni, hve sjóðurinn var
góður, sem þau eiga í að sækja.
Eitthvað það dýrmætasta sem okk-
ar jarðneska líf getur gefið er góð-
ur hugur. Flestir eiga hann innra
með sér. Margir geta tjáð hann.
" "Sumir byrgja hann, oft heftir af
ytri aðstæðum, en fáir geta bæði
tjáð hug sinn og framfylgt í lífi sínu.
Það gat Valur. Þetta er eiginleiki,
sem Val var gefið, og sem hann
gat miðlað af.
Hann var mikill gæfumaður.
Hann var mannvinur og hann var
dýravinur. Hann unni landinu sínu,
sérstöðu þess og fegurð. Hann naut
þess að hafa tækifæri til að kynn-
ast og njóta margbreytileika ann-
arra landa og þjóða, — en hann var
fyrst og fremst heilsteyptur maður.
Otrúlega margir hafa notið þess,
ef litið er á árin, allt of fáu.
Þrátt fyrir annríki hafði hann
alltaf tíma og vilja. Nú er árið 1990.
~3á tími er liðinn, sem þú og ég
áttum þess kost að leita til hans
um ráð, spjalla við hann, hvort
væru dægurmál eða heimsfréttir,
biðja hann að grípa í píanóið, koma
með í veiði, gefa tóninn í vinahópi,
dást að honum í málningargallan-
um, biðja hann að svæfa lítinn
strák, sjá um grillið, koma í báts-
ferð, aðstoða við messugjörð, fljúga
með afa austur. Vera með ef ein-
hveijum leið illa, vera með ef ein-
hver gladdist. Finna hans trausta
handtak og opná faðm. Alltaf vildi
,og gat Valur verið með og gefið. —
Ótrúleg orka.
Nú, þegar svanafjölskyldan, hjón
með fimm unga, var farin að vappa
annað árið sitt upp á grasflötina
við heimili Siggu og Vals til að
þiggja vetrarfóðrun, — og þegar
haustsólin í sínu sterkasta veldi
náði að hrífa hugi okkar flestra sem
gátum eygt hana, þurfti hann endi-
lega að leggja frá sér málningar-
pensilinn og skreppa í smá flug.
Skjótt skipast veður í lofti. Ekk-
ert hrím, engin slydda, sólríkasti
og fegursti dagur um langan tíma,
- en svona gerist þetta; óskaplega
óvænt. Nottin eftir var kyrr og lygn,
en undir morgun var komin siydda.
Ég vil fyrir hönd mannsins míns
og barnanna minna þakka okkar
besta vini ómetanlega samveru.
Hildigunnur Olafsdóttir
„Hví vill Drottinn þola það,
landið svipta svo og reyna,
svipta það einmitt þessum eina
er svo margra stóð í stað?“
(Jónas Hallgrímsson)
Þegar þjóð finnur til við fráfali
eins manns, þá skynjar hún svip-
stundis að hún er ein, einna og
sömu örlaga.
Slík augnablik, þótt þau kvikni
í andrá harmafregnar, líkt og vitund
okkar og verund sé lostin heljar-
höggi vekja þjóðina til vitundar um
verðmæti þess að eiga afburða-
menn.
Þannig maður var Valur Arn-
þórsson.
í raun geta ummæli í minningu
Vals aðeins orðið endurtekning á
þessum sannindum, slík var persóna
þessa öðlings. Mannkostir -hans
voru þeirrar ættar að sæmdu þjóð-
höfðingja. Því er fráfall hans áfall
þjóðarinnar.
Valur Arnþórsson var margræð-
ur maður. Hann hafði allt í senn
háleitar hugsjónir, sterka athafna-
þrá, mikla forystuhæfileika og ríka
ást til menningar og lista. I raun
var Val Arnþórssyni ekkert mann-
legt óviðkomandi. hann var húman-
isti, mannvinur, af Guðs náð.
Er ég lít um öxl og renni í hugan-
um yfir kynni okkar Vals og sam-
skipti þá minnist ég samvinnu-
mannsins Vals Arnþórssonar, for-
ingja í íslenskri samvinnusögu, fé-
lagslegs leiðtoga samvinnumann-
anna á síðasta áratug.
Ég minnist kaupfélagsstjórans
og héraðshöfðingjans Vals Arn-
þórssonar og óbifandi trúar hans á
mikilvægi samvinnurekstrar í
íslensku þjóðfélagi, baráttu hans
fyrir hag eyfirskra byggða og vexti
og viðgangi Akureyrar.
Ég minnist Vals Arnþórssonar
stjórnarformanns Sambands ísl.
samvinnufélaga sem gekk óhikað
mót nýjum tíma, leiftrandi af áhuga
á auknum landvinningum sam-
vinnuhreyfingarinnar í atvinnu- og
félagsmálum, laus við vanmeta-
kennd þeirra sem hafa þorskflakið
að mælistiku og asklokið fyrir him-
in.
Ég minnist Vals Arnþórssonar
sem íslensks Demósþenes, ræðu-
snillings og framúrskarandi fundar-
stjórnanda sem engan átti sinn líka,
slík var návist hans úr ræðustól.
Ég minnist einlægni hans og heiðar-
leika, drengskapar hans og vináttu,
einstaklings sem þrátt fyrir ágjöf
úr ýmsum áttum stóð sem klettur
í síðasta streng sinnar samtíðar.
Að kveðja Val Arnþórsson er
ægisárt. Eftir stendur minning um
göfugmenni sem markaði merk spor
í samtíð sína og hafði djúp áhrif á
alla sína samferðamenn. Sú minn-
ing er eilíf og fögur. Eftir fráfall
hans verður fátæklegra að koma
heim.
Kæra Sigríður, við Ásthildur
vottum þér og fjölskyldu þinni okk-
ar dýpstu samúð. Að leiðarlokum
kveð ég samheija og vin með orðum
Jónasar,
„Flýt þér vinur í fegra heim
kijúptu að fótum friðarboðans
og fljúgðu á vængjum morgunroðans
meira að starfa Guðs um geim.“
Þorsteinn Óiafsson
Það eru innan við tvö ár síðan
undirritaður hitti Val Arnþórsson
fyrsta sinni. Á þeim stutta tíma,
sem liðinn er frá því að Valur tók
til starfa sem bankastjóri Lands-
bankans, var samstarf okkar náið.
Nefnd vegna sameiningar Lands-
bankans og Samvinnubankans sat
á fundi undir lok vinnudags föstu-
daginn 12. október. Valur kom að
venju þjótandi í fundarsalinn með
stóran stafla af möppum og pappír-
um en léttur í lund og slegið var á
létta strengi og allir í góðu skapi.
Engan óraði fyrir því að það væri
hans síðasti fundur í bankanum og
hinsta kveðja er hann kvaddi og
óskaði samstarfsmönnum sínum
góðrar helgar í fundarlok. Þétt
handtak og hlýlegt viðmót var eitt
fyrsta einkenni Vals, sem starfsfólk
Landsbankans tók eftir á ferðum
hans víðsvegar um bankann. Hann
var sannarlega á ferð og flugi um
landið allt og þá oft í símsambandi
úr farsímanum. Hann var hins veg-
ar svo fljótur í ferðum að hann var
ávallt skammt undan.
Valur var ósérhlífinn við þátttöku
í ýmiss konar kynningum á vegum
Landsbankans og varð ekki orða
vant þegar hann steig á svið.
Áhugamál Vals voru Ijölþætt enda
sýndi hann flestum þáttum í starf-
semi bankans mikinn áhuga. Hann
varð fijótt mikill Landsbankamaður
enda lengi verið viðskiptavinur
bankans. Honum entist ekki aldur
til að vera lengi bankastjóri Lands-
bankans en hans er minnst með
trega. En sárastur er missirinn
Sigríði konu hans og börnum þeirra.
Megi minningin um góðan dreng
verða þeim stoð og styrkur um
ókomna tíð.
Brynjólfur Helgason
Hræðileg er sú frétt að Valur
Arnþórsson er kallaður héðan í svip-
legu slysi, og átti hann þó góða
heimvon. Það er stór missir að
slíkum forystumanni í blóma lífsins,
þegar hann m.a.s. hafði nýlega
hafið nýjan starfsferil og átti þar
mörgum tökum að lyfta í fram-
tíðinni. Alveg sérstaklega leitar
hugurinn til ástvina hans í bæn um
huggun.
Orfáum orðum skal Val Arnþórs-
syni nú þakkað það mikla starf sem
hann vann á liðnum árum fyrir
Samvinnuskólann, sem nú er orðinn
Samvinnuháskólinn, m.a. fyrir til-
verknað hans. Þess skal getið að
Valur gekkst fyrir því 1985 sem
formaður stjórnar Sambandsins og
stjómarmaður í öðrum þeim fyrir-
tækjum sem áttu fasteignir og
mannvirki á Bifröst að skólasetrið
var byggt upp, en um þær mundir
var svo komið að örvænt þótti um
að áfram yrði rekinn Samvinnu-
skóli þar eða annars staðar. Þeir
sem til þekkja vita að tillögur Vals
um þetta efni vom ekki samþykktar
án andmæla, en frami og framtíð
skólans var honum persónulegt
áhugamál sem hann lagði mikla
áherslu á.
Sem forystumaður norðanlands
átti Valur Arnþórsson einnig þátt
í undirbúningi vegna Háskóla á
Akureyri, og minnisstæður er áhugi
hans og skýr skilningur á nýjum
og gerbreyttum aðstæðum í íslensk-
um skólamálum. í því efni stóð
hann mörgum menntamönnum og
forystumönnum í íslensku atvinnu-
lífi langtum framar. Þegar skóla-
nefnd Samvinnuskólans samþykkti
sumarið 1985 að gerbreyta skólan-
um og efna m.a. til fræðslu á því
nýja háskólastigi sem þá var loks
farið að kynna hérlendis tók Valur
þeim hugmyndum þegar í stað af
miklum áhuga, þekkingu og skiln-
ingi og tryggði málinu framgang í
stjórn Sambandsins.
í ársbyijun 1987 tók Valur sæti
í skólanefnd Samvinnuskólans og
átti síðan beinan þátt í undirbún-
ingi og framkvæmd þeirrar miklu
breytingar sem varð er skólanum
var breytt í sjálfseignarstofnun,
Samvinnuháskólann. Á síðasta
fundi nefndarinnar nú fyrir
skömmu fagnaði hann því að næsti
fundur var ákveðinn í Bifröst og
skyldi einnig fundað með nemend-
um og starfsmönnum. Nú er svo
komið að Valur verður ekki með í
hversdagslegum skilningi og er
skarð fyrir skildi.
Það er mikii eftirsjá að þessum
glæsilega forystumanni. Valur var
fullur af áhuga og krafti. Hann var
mjög starfssamur, tók þátt í fé-
lagslífi, var útivistarmaður og átti
andleg hugðarefni. Hann átti mikið
eftir, en það er annar sem ræður,
tekur og gefur. Ég bið hinn Hæsta
að vera með Sigríði og börnunum.
Jón Sigurðsson, Bifröst.
Það réð því áreiðanlega engin
tilviljun hvar Valur Amþórsson
kaus að hasla sér völl í lífínu.
Ævistarf hans var unnið á vett-
vangi sem gaf honum tækifæri til
að láta félagsmál, í víðustum skiln-
ingi, til sín taka. Valur var sá gæfu-
maður að geta sameinað störf og
þjóðmálaáhuga sinn. Á báðum svið-
um, í daglegum störfum og á vett-
vangi félagsmála og stjórnmála var
hann að vinna að framgangi hug-
sjóna sem ristu dýpra en ætla mátti
við fyrstu viðkynningu.
Kynni okkar Vals voru fyrst og
fremst á hinum félagslega vett-
vangi samvinnuhreyfingarinnar og
í Framsóknarflokknum, en á báðum
stöðum var hann valinn til helstu
trúnaðarstarfa. Þar lét hann sér
fátt, sem til framfara horfði, óvið-
komandi og mælti fyrir málum af
þeirri rökfestu sem honum einum
var lagin. En málefnum vann hann
ekki síður fyigi með viðmóti sínu
og framgöngu sem laðaði að. í
mínum huga var hann hinn síungi
hugsjónamaður sem missti ekki
sjónar á því til hvers hin félagslega
barátta er háð. Hann var einlægur
jafnaðar- og samvinnumaður og
vildi heilshugar vinna að því að
hreyfingar þessara afla störfuðu
saman, sem kjölfesta íslenskra
stjórnmála, um ókomna tíð.
Lengst af var það samvinnu-
hreyfíngin sem naut starfskrafta
Vals en auk daglegra starfa fyrir
hana lét hann sér annt um, að þær
hugsjónir sem sú hreyfing byggist
á, yrðu ekki útundan í veraldar-
vafstrinu. Því var hann óþreytandi
að hlúa að þeim veika gróðri hug-
sjónastarfs sem þegar öllu er á
botninn hvolft er hin eina upp-
spretta framfara.
Valur var gæddur þeim hæfíleika
að skoða hluti og þróun mála til
lengri tíma litið og dæma síðan
málefnin eftir því. Slíkt ber vott
um víðan sjóndeildarhring og það
að menn láti vandamál hversdags-
ins ekki yfirgnæfa annan tilgang
og mikilvægari.
Við sem eftir lifum verðum að
sætta okkur við að fá aldrei oftar
að heyra hina hlýju rödd, né njóta
þeirra ftjóu hugmynda og uppörv-
unarorða sem Valur miðlaði óspart.
Þrátt fyrir öflugt lífsstarf átti hann
eftir að vinna að framfaramálum
enn um langa hríð og vorum við
mörg sem vonuðumst til að fá að
njóta krafta hans í frekara starfi.
Aðstandendum Vals votta ég mína
innilegustu samúð. Blessuð veri
minning Vals Arnþórssonar.
Bolli Héðinsson
Mér þykir eftirsjá og missir að
þeim jnerkismanni Val Arnþórs-
syni. Ég votta fjölskyldu hans og
vinum samúð mína. .
Blessuð sé minning hans.
Kristján Daðason
Harmafregn var mér borin
síðdegis laugardaginn 13. október,
lát vinar míns, Vals Arnþórssonar.
Við höfðum stuttlega hist þá um
morguninn og skipst á nokkrum
orðum um veiðiskap. Allt var eins
og það átti að vera. Hann sem
endranær hlýr og elskulegur. Eng-
an gat órað fyrir að þá ætti hann
aðeins örfáar klukkustundir eftir
ólifaðar.
Ég tengdist fjölskyldu Vals fyrir
um það bil 10 árum. Allan þann
tíma hef ég notið mestu hugsan-
legrar velvildar og vináttu af þeirra
hálfu. Heimili þeirra og öll þeirra
ráð stóðu mér ávallt opin. Fyrir það
fæ ég aldrei nógsamlega þakkað.
í starfi sem í einkalífi var Valur
farsæll maður. Hann var mikill fjöl-
skyldumaður og hafði mikið yndi
af fjölskyldu sinni og heimili. Heim-
ili Vals og Sigríðar er orðlagt fyrir
gestrisni og höfðingsskap.
Valur var óvenjulega þrekmik-
ill maður, líkamlega jafnt sem and-
lega, enda öll hans afköst sam-
kvæmt því. Því til sönnunar má ef
til vill nefna, að um fimmtugt, mitt
í erli stórathafnamannsins, varð
hann sér úti um hvort tveggja í
senn skipstjórnar- og flugmanns-
rétt-
indi, auk þess sem hann kynnti sér
franska tungu. Þetta veittist honum
létt.
Gáfur Vals, dugnaður hans og
heiðarleiki komu honum í góðar
starfsstöður strax á unga aldri.
Hann hafði traust þeirra er með
honum störfuðu og tengdust og var
hann alls þess trausts verður.
Valur átti sér mörg áhugamál,
má þar t.d. nefna tónlist, veiðiskap,
félagsmál, flug, siglingar, ferðalög
og síðast en ekki síst að rækta vin-
skapinn við vini sína og fjölskyldu
og það gerði hann gjarnan í tengsl-
um við hin áhugamálin.
Það var í veiðiskapnum, sem leið-
ir okkar Vals lágu mest saman.
Valur hafði áratuga reynslu af
stangveiði og var framúrskarandi
fluguveiðimaður. Margar veiðiár
þekkti hann vel og naut þess að
miðla þar af reynslu sinni. Það var
fyrir hans tilstilli að ég veiddi minn
fyrsta lax og ávallt eftir það, sá
hann til þess að ég gæti sem mest
stundað þetta áhugamál okkar.
Marga dásamlega stundina upþlifð-
um við á bökkum fagurra veiðiáa.
Nú síðast í haust áttum við saman
nokkra ógleymanlega daga við lax-
veiðar. Betri veiðifélaga er vart
hægt að hugsa sér. Ævinlega í
góðu skapi, úrræðagóður og laginn.
Það eru mikil forréttindi að hafa
fengið að kynnast jafn stórkostlegri
manneskju og Valur Arnþórsson
sannarlega var. Minning hans mun
lifa með mér hlý og björt.
Elskulegri Sigríði rninni Ólafs-
dóttur, Brynju Dís, Ólafi, Örnu,
Ólöfu Sigríði og Arnbjörgu Hlíf
Valsbörnum, barnabörnum og öðr-
um aðstandendum votta ég mína
dýpstu samúð.
Hugheilar þakkir fyrir allt.
Kristinn Dagsson
Hartnær íjórir tugir ára eru nú
síðan við Valur Arnþórsson sátum
saman við nægtaborð systranna
Guðrúnar og Sesselju -Karlsdætra,
á fallegu heimili þeirra á Bókhlöðu-
stíg 10. Nokkur hópur ungs fólks
naut þeirra forréttinda að vera kost-
gangarar þar á heimilinu. Ýmsir
fleiri en Valur urðu síðar þjóðkunn-
ir menn. Auðvelt er að geta sér
þess til, að oft voru fjörlegar um-
ræður við stóra stofuborðið við
Bókhlöðustíginn og systurnar suss-
uðu stundum á þau orðaskipti,
þætt þeim gæta öfga um of. Ekki
minnist ég þess að þeim þætti
ástæða til að þagga niðrí vini
mínum Val Arnþórssyni. Prúð-
mennska hans og Ijúft viðmót ein-
k.enndi allt hans fas og svipurinn
var bjartur og hreinn.
Valur undirbjó lífsstarf sitt á
farsælan og, árangursríkan hátt.
Fljótlega eftir að námi í Samvinnu-
skólanum lauk lá leið hans til Eng-
lands, en þá var ráðið að hann
tækist á hendur forstöðu endur-
tryggingadeildar __ á vegum Sam-
vinnutrygginga. Ég minnist bjartr-
ar dagstundar þegar hann sýndi
mér skrifstofuna sína í Bankastræt-
inu, þar sem tekið var til starfa.
Þá eins og ávallt fyrr og síðar sýnd-
ist allt það, sem að honum laut
bera gæfustimpil. Og það átti ekki
síst við um unga æskubjarta stúlku,
sem nú tók að birtast þar sem
Valur var hveiju sinni. Þar var
raunar komin lífsförunauturinn
hans góði.
Síðar lágu Ieiðir okkar Vals sam-
an í Kárlakórnum Fóstbræðrum í
nokkur ár. í Fóstbræðrum naut
Valur sín einstaklega vel, Eðliskost-
ir hans, glaðlyndi, félagsþroski og
góðvild settu mark á söngmanninn
unga. Röddin var björt og falleg
og Valur laut fúslega þeim ströngu
kröfum, sem metnaðarfullir _ söng-
stjórar gerðu til kórmanna. í einni
af söngferðum kórsins, til Sovétríkj-
anna og Finnlands, deildum við
Valur sama herbergi, eignuðumst
sameiginlega kunningja. Eins og
ávallt í samfylgd Vals Arnþórssonar
var hver dagur eins og þeir geta
bestir orðið. Traust dómgreind
hans, borin uppi af góðum gáfum