Morgunblaðið - 16.11.1990, Blaðsíða 26

‘26
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 16. NÓVEMBER 1990
Borgarafundur í Borgarnesi:
Fjörugar umræður um hvort
leyfa eigi innflutning búvara
Borgarnesi.
NÝVERIÐ héldu Verkalýðsfélag Borgarness og Neytendafélag
Borgarfjarðar borgarafund um hvort leyfa ætti aukinn innflutning
á landbúnaðarvörum. Talið var að um 200 manns hefðu sótt fund-
inn og voru margir komnir nokkuð langt að. Frummælendur voru:
Jón Magnússon, formaður Neytendafélags höfuðborgarsvæðisins,
Steingrímur J. Sigfússon, landbúnaðarráðerra, Haukur Halldórsson,
formaður Stéttarsambands bænda, og Asmundur Stefánsson, for-
seti ASÍ.
Morgunblaðið/Theodór
Frummælendur á fundi Verkalýðsfélagsins og Neytendafélags Borg-
arfjarðar, f.v.: Steingrímur J. Sigfússon, Ásmundur Stefánsson,
Haukur Halldórsson og Jón Magnússon.
Á eftir framsöguerindum tóku
alls 15 manns til máls og urðu fjör-
ugar umræður um fundarefnið.
Nemar frá Bændaskólanum á
Hvanneyri ásamt skólastjóra sínum
og kennurum fjölmenntu og tóku
virkan þátt í umræðunum og settu
svip á. fundinn.
Á fundinum komu fram sjónar-
mið með og á móti auknum inn-
flutningi landbúnaðarvara. Flestir
voru þó sammála um að allt horfði
í þá átt að um aukningu á innflutn-
ingi landbúnaðarvafa yrði að ræða
á næstu árum, hvort sem mönnum
1-íkaði betur eða verr. Margir urðu
til að vara við aukinni jarðvegs-
mengun erlendis í þeim löndum er
Séð yfir hluta fundarmanna.
helst kæmi til greina að flytja land-
búnaðai-vörur frá og hættu á meng-
uðum erlendum afurðum. Bent var
á að töluvert væri borgandi fyrir
hreina og ómengaða islenska afurð
sem enn væri laus við hormónagjaf-
ir og aðra „óværu“.
Of hátt verð
Jón Magnússon rakti í framsögu
sinni í grófum dráttum forsögu
núverandi Iandbúnaðarfrarnleiðslu-
stefnu og sagði síðan: „Ég tel að
vandinn sem við er að etja í land-
búnaði í dag stafi fyrst og fremst
af því að menn neituðu of lengi að
viðurkenna að breyta þyrfti um
stefnu." Þá gat Jón þess að mat-
vælaverð væri mun hærra hérlend-
is en í nágrannalöndunum. Gæðin
á íslensku framleiðslunni væru í
lagi en verðið væri allt of hátt.
Taldi Jón að ýmsar verslunarhindr-
anir hins opinbera hafí orðið, fram-
Ieiðendum jafnt og neytendum, til
tjóns. Stefna stjórnvalda í landbún-
aðarmálum væri röng. Sagði Jón
að krafan um aukinn innflutning á
búvörum ætti eftir að koma fram
hjá almenningi með auknum þunga
í framtíðinni.
Á móti auknum innflutningi
Steingrímur J. Sigfússon, land-
búnaðarráðherra, sagði m.a. það
vera útbreiddan misskilning að al-
gjört bann væri á innflutningi land-
búnaðarvara til landsins. Það væri
þvert á móti mjög mikill innflutn-
ingur á þeim vörum. Ef miðað
væri við orkuþörf þjóðarinnar væri
líklega um helmingur fæðunnar
fluttur beint inn. íslendingar væru
meðal örfárra þjóða sem fiyttu inn
jafn hátt hlutfall fæðuþarfarinnar.
Flest þjóðríki, sem á annað borð
hefðu til þess aðstöðu, reyndu að
framleiða eins mikið af fæðuþörf-
inni og hægt væri. Þegar rætt
væri um landbúnaðarvörur yrði að
athuga að vörur s.s, allar kornvör-
ur, kaffi, te, kakó og sykur og
ávextir, flokkuðust undir þann
málaflokk. Skýringin á þessum inn-
flutningi væri sú að flest af þessum
varningi gætum við ekki framleitt
hérlendis og yrðum því að flytja
hann inn. Spyija mætti hvort að
énn ætti að auka þetta hlutfall.
Sagði Steingrímur það sína skoðun
að „íslendingar ættu að framleiða,
innan skynsamlegra marka, eins
mikið af landbúnaðarafurðum og
þeir gætu.“ Þegar rætt væri um
verð á íslenskum landbúnaðaraf-
urðum í samanburði við erlendar
vörur, yrði að gæta að því að um
hágæða vöru væri að ræða hjá
okkur, holla og ómengaða borna
saman við mengaða erlenda verk-
smiðjuframleiðslu á lágmarksverði.
Verð á innlendri landbúnaðarfram-
leiðslu væri þó of hátt og lækka
þyrfi það með markvissum hætti á
komandi árum.
Dýrast að framleiða ekki
Haukur Halldórsson, form.
Stéttarsambands bænda, sagði
m.a. að standa bæri vörð um
íslenská búvöruframleiðslu. Kvaðst
hann vilja kasta þeirri spurningu
fram hvað það myndi kosta þjóðina
að framleiða ekki landbúnaðaraf-
urðir og ræddi í því sambandi um
laun, skatta og aðstöðugjöld o.fl.
sem ríki og sveitarfélög yrðu af.
Sagði Haukur að hagræðingar
væri þörf í íslenskum landbúnaði
og ná þyrfi niður verði á landbúnað-
arafurðum. Kvaðst Haukur vera
sannfærður um að mögulegt væri
að lækka verð á landbúnaðarafurð-
um verulega, án þeess að það þurfi
að bitna á tekjum til bænda. Varð-
andi aukinn innflutning sagði
Haukur að nauðsynlegt væri að
aldrei yrðu gerðar minni kröfur til
innfluttrar vöru sbr. litunarefni,
rotvarnarefni og hormónainnihald.
Hagræðingar þörf
Ásmundur Stefánsson, forseti
ASÍ, sagði m.a. að vegna breyttra
neysluvenja og vegna þess að varan
væri of dýr, þá hefði kindakjöts-
neyslan dregist mjög saman á
síðustu 10 árum. Til að jafnvægi
næðist milli neyslu og framleiðslu
þyrfti að skera niður framleiðsluna
um þriðjung. Verð á kjúklingum
væri allt of hátt og hægt væri að
hans mati að ná því niður um 25
til 40% með breyttu skipulagi, kyn-
bótum og sjúkdómavörnum á 2 til
3 árum. Sagði Ásmundur að einok-
unin og framleiðendaverndunin
hefði verið of mikil á liðnum árum.
Sjónarmið neytenda og hvað hlut-
irnir kosta hefði vantað algjörlega
inn í myndina. Breytinga og ha-
græðingar á landbúnaðarfram-
leiðslu væri þörf til að hún gæti
staðist samkeppni á jafnréttis-
grundvelli við erlendar vörur.
Kvaðst Ásmundur búast við því að
reglur um aukinn innflutning land-
búnaðarvara yi'ðu rýmkaðar á
næstu árum.
- TKÞ
Ölfus:
‘Hlíðardals-
skóli 40 ára
500 manns fylgdust með hátíðardagskrá
Þorlákshöfn.
SUNNUDAGINN 4. nóvember voru sanian komin hart nær fimm-
hundruð manns í Hlíðardalsskóla í Ölfusi til að minnast fjörtíu
ára afmælis skólans. Hátíðardagskrá var í íþróttasal skólans.
Erling B. Snorrason núverandi
skólastjóri setti hátíðina og bauð
alla velkomna en sumir voru langt
að komnir eins og fyrsti skóla-
stjóri skólans Júlíus Guðmundsson
sem kom frá Danmörku sérstak-
lega að þessu tilefni.
Júlíus Guðmundsson flutti há-
tíðaræðu og i henni minntist hann
upphafs og aðdraganda skóla-
starfs í Hlíðardalsskóla. Söfnuður
sjöunda dags aðventista heldur
uppi öflugu skólaStarfi víða um
heim. 1947 keypti söfnuðurinn á
íslandi jarðirnar Vindheima og
Breiðabólstað í Ölfusi til að byggja
skóla. Yfirstjórn safnaðarins í Lon-
don hafnaði fyrstu beiðni um _að
hafinn yrði bygging skóla á ís-
landi og sagði að hægt væri að
senda íslensku nemendurna til
Norðurlandanna. En annað bréf
var skrifað og eins og Júlíus orð-
aði það: „Hvort sem það var vegna
hræðslu við Heklugos eða eitthvað
annað þá var nú samþykkt að
hefja byggingu skóla á Islandi.“
Nota var meðal annars til þess fé
sem safnað var til þróunaraðstoðar
en ekki fengist leyfi til gjaldeyris-
yfirfærslu.
Fyrsta skóflustungan var tekin
8. júní 1949, en kennsia hófst
sjötta nóvember 1950 og voru þá
í skólanum 19 nemendur í einni
bekkjardeild. Skólastjóri var Júlíus
Guðmundsson í hlutastarfí því
hann gegndi öðrum störfum í
Reykjavík, kennari yar Jón Hj.
Jónsson og má segja að saga skól-
ans og Jóns sé meira og minna
samofin alla tíð síðan, hann varð
sjálfur síðar skólastjóri til margra
ára.
Júlíus sagði í ræðu sinni að
skólanum hefði ávallt fylgt mikil
guðsblessun og mikið happ og má
t.d. nefna að 24. október stóð 30
Morgunblaðið/Jón H. Sigurmundsson
Samkomugestir við afmælishátíðina.
Ȓsss8ssa

'nJ xJ
fX S

metra buna af heitu vatni upp í
loftið þrátt fyrir að allir segðu að
ekki þýddi að bora eftir heitu vatni
á þessum stað.
Erling B. Snorrason skólastjóri
sagði að í dag væru 47 nemendur
í skólanum í þrem bekkjadeildum,
það er síðustu þrír árgangar
grunnskólans. Fyrir nokkrum
árum var við skólann framhalds-
deild eða fyrstu bekkir mennta-
skóla en það hefur nú lagst af.
„Nemendur sem sækjast eftir
skólavist eru aðallega af suðvest-
urhorninu en hingað sækja þó allt-
að einhverjir langt að komnir,"
sagði Erling skólastjóri.
I tilefni af afmælinu bárust
skólanum margar góðar gjafir og
árnaðaróskir frá fyrrverandi nem-
endum og aðstandendum þeirra.
- J.H.S.
Erling B. Snorrason núverandi skólastjóri í ræðustól aftan við hann
eru frá vinstri Júlíus Guðmundsson fyrsti skólastjóri Hlíðardalsskóla
og Hrólfur Kjartansson deildarstjóri sem var fulltrúi menntamálaráð-
herra.