Morgunblaðið - 10.01.1991, Blaðsíða 20

20
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 10. JANÚAR 1991
Forráðamenn Fornbílaklúbbsins vilja hafa gömlu númerin á
gömlu bílunum.
F ornbílaklúbburinn;
Vilja númer í sam-
ræmi við bílana
FORNBÍLAKLÚBBUR íslands fer þess formlega á leit við dóms-
málaráðuneytið á næstunni að fá að smiða númeraplötur á bíla
félagsmanna. Klúbburinn á mót, sem notuð voru við gerð númera-
plata frá 1950-1989 og formaður klúbbsins, Kristinn Snæland,
segir að féiagsmenn vilji fá að smíða plötur, sem séu í samræmi
við aldur bilanna.
Kristinn segir, að Fornbíla-
klúbburinn hafi keypt tæki Steðja
hf., sem smíðaði númeraplötur
áður en númerabreytingin gekk í
garð. „Við vildum varðveita núm-
eramótin og nýta þau jafnframt
fyrir félagsmenn," segir hann.
„Við viljum gjaman fá að smíða
númeraplötur, bæði til að end-
umýja plötur á bílum félags-
manna, ef með þarf og einnig
smíða plötur á fombíla, sem hafa
verið afskráðir en em nú tilbúnir
til skráningar að nýju. Ef menn
koma með fjörutíu ára gamlan
bíl til skráningar þá skemmir það
útlit bílsins ef nýju númeraplöt-
urnar em settar á hann. Til sam-
anburðar mætti nefna, að héldi
Þjóðminjasafnið sýningu á göml-
um munum, sem varðveist hafa
úr verslun, væri hjákátlegt að sjá
á þeim verðmiða frá Hagkaup.“
Kristinn sagði að númeramót
Steðja hf. hefðu verið notuð frá
1950. „Fyrstu bílarnir hér á landi
vom með heimasmíðaðar númera-
plötur, svartar með hvítum stöf-
um. Slíkar plötur vildum við einn-
ig gjarnan fá að smíða á elstu
bílana okkar, enda getum við séð
af myndum hvernig þær vom. A
stríðsárunum voru plöturnar
„emaléraðar" og við vildum gjam-
an fá að hafa slíkar plötur á þeim
bílum sem við á. Við höfum kynnt
hugmyndir okkar í dómsmála-
ráðuneytinu og fengið ágætar
undirtektir, en formsatriði em
ekki frágengin. Þá má geta þess,
að við eram einnig reiðubúnir til
að framleiða númer fyrir almenn-
ing, samkvæmt beiðnum-frá Bif-
reiðaskoðun íslands. Þá hef ég
fýrst og fremst í huga að við
gerðum nýjar plötur samkvæmt
gamla kerfínu, ef plötur skemm-
ast, til dæmis í árekstri," sagði
Kristinn Snæland, formaður
Fombílaklúbbs Islands.
Bæjarsljórn Kópavogs:
Lýst trausti á ráð-
gjafanefnd og Smára-
hvammssamninga
BÆJARSTJÓRN Kópavogs samþykkti á fundi þann 8. janúar
síðastliðinn ályktun um samskipti Kópavogsbæjar og Frjáls fram-
taks hf. vegna Smárahvammslands. Ályktunin var samþykkt
með 11 samhljóða atkvæðum og er þar lýst trausti á þriggja
manna ráðgjafanefnd bæjarráðs, sem falið var að yfirfara samn-
inga við Frjálst framtak og ræða við fyrirtækið. Jafnframt er
þess vænst að ágreiningur innan bæjarsljórnar verði ekki til
að trufla framkvæmdir í Smárahvammslandi.
í ályktun bæjarstjórnar er lýst
fullu trausti á ráðgjafa bæjarráðs,
sem skiluðu greinargerð 21. nóv-
ember síðastliðinn þar sem fram
kemur það álit að til þess tíma
hafi báðir aðilar staðið við gerða
samninga og ekki séu efni til frek-
ari skoðunar á þeim. „Bæjarstjórn
Kópavogs lýsir fullu trausti á ráð-
gjöfum bæjarráðs og tekur undir
það sjónarmið þeirra að hagsmun-
ir Kópavogs í þessu máli séu best
tryggðir með hraðri og öflugri
uppbyggingu íbúða- og athafna-
svæða í löndum Smárahvamms,“
segir í ályktuninni.
Þá segir | ennfremur: „Bæjar-
stjórn ber fullt traust til Fijáls
framtaks hf. og annarra viðsemj-
enda sinna um uppbyggingu
Smárahvamms og væntir þess að
ágreiningur' innan bæjarstjórnar
um einstök atriði samninganna og
tilurð þeirra, verði ekki til að trufla
framkvæmd sameiginlegra
áforma um öfluga uppbyggingu
landsins."
í fréttatilkynningu frá bæjar-
skrifstofum Kópavogs segir að
ályktunin sé samþykkt „vegna
umræðna um samskipti Kópavogs
og Fijáls framtaks hf. vegna
Smárahvammslands svo og sbr.
tillögu um opinbera rannsókn er
lögð var fram í bæjarstjórn og er
undirstaða ofangreindrar ályktun-
ar.“
í viðtali við Morgunblaðið, sem
birtist 28. desember síðastliðinn,
gagnrýndi Gunnar Birgisson form-
aður bæjarráðs Kópavogs samn-
ingagerðina við Fijálst framtak
hf. Ekki náðist í Gunnar vegna
þessarar ályktunar, þar sem hann
er ókominn til landsins úr jólaleyfi.
Þorlákshöfn:
Smári h/f
gjaldþrota
SMÁRI h/f í Þorlákshöfn, sem
rekið hefur seiða- og matfiska-
eldisstöð í Þorlákshöfn, hefur
verið tekið til gjaldþrotaskipta.
Heildarskuldir fyrirtækisins
eru áætlaðar 3-400 milljónir
króna, að sögn Ásgeirs Björns-
sonar hdl bústjóra þrotabúsins,
og bókfært verð eigna nálægt
200 milljónum króna, en mark-
aðsverð þeirra er óvíst. I stöð-
inni eru á annað hundrað tonn
af fiski og verður starfsemi
haldið áfram á ábyrgð þrota-
búsins meðan uhnið er að því
að koma fiskinum í verð.
Að sögn bústjórans eru Lands-
banki íslands og Framkvæmda-
sjóður langstærstir lánardrottna
og nema skuldir við þessa tvo að-
ila umtalsverðum hluta heildar-
skulda. Opinber gjöld og laun eru
í skilum.
Athugasemd frá Pétri Bjömssyni
Matbrauð hf.:
Brauð og
kökur selt
á heild-
söluverði
MATBRAUÐ hf. opna brauða-
og kökumarkað að Suðurlands-
braut 32 í dag. Þar verður á
boðstólum fjölbreytt úrval af
brauðum og kökum sem selt
verður á heildsöluverði, eða án
smásöluálagningar.
Auk þess verða á boðstólum
mjólk og rnjólkurvörur, ostar og
álegg ásamt öðru á hóflegu verði.
Verslunin verður rekin með kjör-
búðarsniði þannig að um sjálfsaf-
greiðslu er að ræða. í sambandi við
verslunina verður starfrækt kaffi-
stofa sem hefur sæti fyrir um tutt-
ugu viðskiptavini, þar sem selt verð-
ur kaffi, kakó og fjölbreytt úrval
af meðlæti á hóflegu verði.
‘ í fréttatilkynningu segir að
ástæða þessa framtaks sé að bakar-
ar hafi ekki farið varhluta af því
að tapa viðskiptakröfum undanfarin
ár auk þess að þurfa að lána vör-
una í allt að tvo til þijá mánuði og
þurfa að standa undir ijármagns-
kostnaði.
Því þyki aðstandendum þessa
fyrirtækis ekki óraunhæft að við-
skiptavinurinn njóti þessara kjara-
bóta, en á móti kæmi að Matbrauð
hf. fái vöm sína staðgreidda og
hugsanlega - meiri umsetningu
ásamt hagkvæmni í rekstri. Einnig
myndi fyrirtækið losna við helgar-
þjónustu sem kosti stórfé.
Ekki verður um nein lánsvið-
skipti að ræða, en hins vegar verð-
ur hægt að nota greiðslukort.
Opnunartími markaðarins er frá
mánudegi til föstudags frá klukkan
9-18 og á laugardögum yfír vetrar-
tímann frá klukkan 10-16.
Fyrirtækin Borgarbakarí sf. og
Smári-Bakari reka Matbrauð hf. og
fer framleiðslan á brauðum og kök-
um fram að Iðnbúð 8 í Garðabæ.
í grein eða fréttaskýringu undir
yfirskriftinni „Af innlendum vett-
vangi“ rituð af Agnesi Bragadóttur
sem birtist í Morgunblaðinu 8. jan-
úar 1991 koma fram slíkar ásakan-
ir á hendur þeim sem framleiða og
selja sjófryst flök utan sölusamtak-
anna, að ekki verður hjá því komist
að mótmæla og biðja ungfrúna um
frekari skýringar í hið minnsta.
Þá er ég að tala um síðustu
málsgrein pistilsins, sem er í heild
einhver sá óvandaðasti sem ég hef
lesið í íslensku blaði í langan tíma.
Fyrirtækið ísberg Limited höf
sölu á sjófrystum flökum út togar-
anum Margréti EA haustið 1987.
Ástæður þess að Samheiji hf., eig-
andi skipsins, fól ísberg Ltd. að
selja afurðir þess voru erfiðleikar í
sölu, birgðasöfnun og almenn
óánægja með þau vinnubrögð sem
tíðkuðust hjá fyrri söluaðilá auk
þess sem sölulaun eru einungis
greidd söluaðila erlendis en ekki
heima líka eins og gert er hjá sölu-
sámtökunum. Sú skýring í um-
ræddri grein, að menn hlaupi til
þegar auðvelt er að selja óg almenn-
ur skortur á fiski á markaði, og
vilji seija sjálfir, á alltént ekki við
í þessu tilviki. Því frá því að sjó-
frysting á flökum hófst um borð í
íslenskum skipum hefur markaðs-
ástand ekki verið verra en haustið
1987.
Þrátt fyrir það tókst ekki verr
til en svo að Samheiji hf. fól ísberg
Ltd. sölu á afurðum Akureyrinnar
EA snemma árs 1988 og síðan
bættust við Hjalteyrin EA og Odd-
eyrin EA frá sömu útgerð. Auk
þess sér ísberg Ltd. um sölu á af-
urðum Snæfugls SU, Júlíusar Geir-
mundssonar IS og Hópsness GK.
Samanlögð framleiðsla þessara
skipa á Bretlandsmarkað er álíka
að magni og framleiðslu þeirra
skipa sem selja afurðir sínar í gegn-
um Islenskar sjávarafurðir hf. og
mun meiri en SH-skipa.
Skýring Agnesar á því að menn
kjósi að selja utan sölusamtakanna
er sú að „frystitogaramir fái yfir-
vigt úti — sem sölusamtökin geti
ekki keppt við hér — slík svik séu
ekki möguleg“. Hér er eflaust átt
við að pakkað sé með óeðlilegri
yfirvigt, því framsetningin er svo
ruglingsleg að ekki er auðvelt að
átta sig á meiningunni.
Þetta eru dylgjur af verstu teg-
und og ósannar með öllu. Ég leyfí
mér að krefjast frekari skýringa
og sannana, sem ég veit að em
ekki fyrir hendi hvað varðar þau
skip sem við seljum fyrir. Að öðmm
kosti dæmast orð þessi ómerk og
höfundurinn ómerkingur.
Um áramótin 1988-1989 gerði
Rannsóknarstofnun fískiðnaðarins
víðtæka athugun á vigtun um borð
í 6 frystitogurum. Meðal þessara
skipa var Akureyrin EA, þar sem
yfirvigt reyndist 0,6% og frávik í
vigtun minnst. Sú staðhæfíng að
meirihluti frystitogara- séu utan
sölusamtakanna er röng. í ársbyij-
un 1990 vom 22 flakafrystitogarar
í íslenska flotanum, þar af 16 sem
seldu sínar afurðir í gegnum söiu-
samtökin, 5 hjá ísberg Ltd. og 1
hjá Asiaco hf.
Ég læt síðan hinum almenna les-
anda Morgunblaðsins það eftir að
dæma um, hvort þeir telji líklegt
að fyrirtækin Samheiji hf., Skipa-
klettur hf., Gunnvör hf. og Hópsnes
hf. byggi sína afkomu á svindli.
Af þeirri umræðu að dæma, sem
virðist tröllríða fjölmiðlum um þess-
ar mundir, vaknar einnig sú spurn-
ing, hvort ennþá séu til heiðvirðir
útgerðarmenn, en ekki bara tómir
skúrkar. Það vaknar líka sú spurn-
ing hvar hvatir þessara skrifa eiga
uppruna sinn.
Með þökk fyrir birtinguna.
Aths. ritstj.:
I fréttaskýringu þeirri, eftir Ag-
nesi Bragadóttur, sem greinarhöf-
undur vitnar til segir m.a.:
„Ýmsir velta því fyrir sér, hver
sé ástæða þess, að meirihluti frysti-
togara. standi fyrir utan sölusam-
tökin og skýringin, sem gefín er,
er ekki fögur. Því er haldið fram,
eins og áður hefur komið fram hér
í Morgunblaðinu, að frystitogararn-
ir fái yfirvigt úti - sem sölusamtök-
in geti ekki keppt við hér — slík
svik séu ekki möguleg. 10% yfírvigt
sé nánast regia og þannig eigi sér
stað stórkostlegt kvótasvindl. Þetta
staðfesta útgerðarmenn og fisk-
verkendur í samtölum við Morgun-
blaðið, en vilja ekki tjá sig um
málið. Segja aðeins, að hér sé um
„geysilega viðkvæmt mál að ræða“.
Raunar munu nýjar reglur um
vigtun, sem tóku gildi um áramót-
in, eiga að setja undir þennan leka,
en staðhæft er, að þetta hafi hingað
til vegið þungt í ákvörðun manna
að standa utan við sölusamtök."
Eins og sjá má af þessari tilvitn-
un, er ekkert staðhæft um yfírvigt
heldur er bent á, að þetta er ein
af þeim skýringum, sem gefnar eru
á því, að sumir frystitogarar em
utan sölusamtakanna. Menn þurfa
ekki að vera í miklum tengslum við
sjávarútveginn á íslandi til þess að
vita, að þessi skoðun er mjög út-
breidd meðal manna í þessari at-
vinnugrein.
Hitt er svo .annað mál, að það
hefur reynzt býsna erfitt að sanna
þær staðhæfingar, sem uppi hafa
verið um, að farið sé fram hjá kvóta-
kerfinu með ýmsum hætti. Þær
ásakanir hafa ekki einungis beinzt
að frystitogurum. Sagt hefur verið,
að við útflutning á ferskum fiski í
gámum, væru gefnar upp rangar
fisktegundir, að fisktegundum, sem
lítið fæst fyrir, væri hent í sjóinn
o.s.frv.
Skiljanlegt er, að þeir, sem hafa
allt á hreinu uni þvi illa að liggja
undir slíku umtali. Þeim mun meiri
ástæða er til að herða eftirlit með
því, að fylgt sé settum reglum.
Umsögn sú, sem hér er vitnað
til og greinarhöfundur gerir at-
hugasemdir við, er byggð á upplýs-
ingum frá heimildarmönnum í sjáv-
árútvegi, sem Morgunblaðið hefur
reynslu af að má treysta og því
ástæða til, áð um sé fjallað. Enda
er ekkert feimnismál hvað veitt er
á íslandsmiðum, svo mikilvægt sem
það er, að þessi takmarkaða auðlind
sé vernduð af hörku gegn ofveiði.
Smári h/f var í eigu þriggja
bræðra og fjölskyldna þeirra. Fyr-
irtækið var upphaflega í útgerð en
sneri sér árið 1986 að fískeldi.
Útvegsbankahúsið:
Kauprétt-
urinn fram-
lengdur um
einn mánuð
ÚTVEGSBANKAHÚSIÐ við
Lækjartorg er enn í eigu íslands-
banka. Kauprétturinn var nú um
áramótin framlengdur til loka
janúar.
Upphaflega átti kauprétturinn
að renna út um áramótin en hann
var framlengdur um mánuð að ósk
viðskiptaráðuneytisins. íslands-
bankamenn segjast bíða eftir
ákvörðun ríkisins varðandi húsið,
sem á meðan stendur autt.
Leiðrétting
í FRÉTT um sorpeyðingargjald
sveitarfélaga á höfuðborgar-
svæðinu, kom fram að í Kópa-
vogi væru fasteignagjöldin hæst
á landinu. Það er ekki rétt. Gjöld-
in í Kópavogi eru hins vegar
hæst gjalda þeirra sveitarfélaga,
sem aðild éiga að Böggunarstöð
höfuðborgarsvæðisins.