Morgunblaðið - 10.01.1991, Blaðsíða 38

38
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 10. JANÚAR 1991
Minning:
Laufey Tryggva-
dóttir prófastsfrú
Fædd 16. desember 1900
Dáin 30. desember 1990
Layfey tengdamóðir mín var
fædd á Seyðisfirði 16. desember
árið 1900. Foreldrar hennar voru
Tryggvi Guðmundsson kaupmaður
þar, síðar gjaldkeri hjá Afengis-
verslun ríkisins í Reykjavík og fyrri
kona hans, Jónína Jónsdóttir frá
Þórarinsstöðum í Seyðisfirði af
hinni vel þekktu og merku Þórarins-
staðaætt. Föðurætt Laufeyjar er
úr Ámessýslu og kölluð Jötuætt.
Hefir vakið athygli mína, hversu
margir prestar og listamenn eru
komnir af henni. Til fróðleiks fyrir
afkomendur Laufeyjar langar mig
til að minnast á þessa:
Prestar: sr. Magnús Helgason,
sr. Ásmundur Guðmundsson bisk-
up, sr. Sigurgeir Sigurðsson biskup
og sr. Ólafur Skúlason biskup. Af
listamönnum má t.d. nefna: Nínu
Tryggvadóttur, systur Laufeyjar,
Einar Jónsson, Ásgrím Jónsson,
Mugg, Kristínu Jónsdóttur og Jó-
hann Briem. í þessu sambandi lang-
ar mig einnig að nefna náinn
frænda og einstakan vin tengda-
móður minnar, Hörð Bjarnason
húsasmeistara ríkisins.
Laufey var önnur í röðinni af
átta systkinum, sem fædd voru á
tímabilinu 1899 til 1917. Alsystkini
hennar voru: Valdís, Jóhanna, Þor-
steinn og Þórir. Þau eru öll látin.
Með seinni konu sinni, Gunndóru
Benjamínsdóttur frá Lækjardal í
Oxarfirði eignaðist Tryggvi 3 börn,
þau Ólaf úrsmíðameistara, Nínu
listmálara, sem nú er látin, og
Viggó lögfræðing. Ólafur og Viggó
eru því einir á lífl af þessum stóra
systkinahópi. Skömmu eftir að
Tryggvi kvæntist seinni konu sinni
flutti hann til Reykjavíkur og hóf
störf sem gjaldkeri hjá Áfengis-
verslun ríkisins. Eftir að fjölskylda
Tryggva fluttist tii Reykjavíkur fór
Laufey til náms í Kvennaskólann í
Reykjavík og dvaldi að loknu námi
þar árlangt í Kaupmannahöfn við
hússtjómarnám og störf.
23. júní 1923 giftust tengdafor-
eldrar mínir, sr. Þorsteinn Johann-
esson og Laufey, og voru tengd
þeim tryggðarböndum í rúmlega
67 ár. Farsælla og fegurra hjóna-
band get ég ekki hugsað mér. Þau
eignuðust fímm böm, hvert öðru
gjörvulegra, sem öll eru gift og eiga
heilbrigða og velgefna afkomendur.
Allir afkomendur þeirra hjóna, sem
eru alls 59, em á lífí. Laufey og
Þorsteinn ólu líka upp tvær fóstur-
dætur, sem ávallt hafa skipað sama
sess í fjölskyldunni og þeirra eigin
börn.
Ég sá tengdamóður mína í fyrsta
sinn í Vatnsfírði í júní 1946. Engum
gat dulist, að hún var óvenju glæsi-
leg kona með aðalsmark í fasi.
Erindi mitt til Vatnsfjarðar var all-
brýnt. Ég var kominn til að kvæn-
ast Þuríði, dóttur prófastshjónanna.
Það var fagurt í Vatnsfírði þessa
vordaga. Ilmur úr jörð blandinn
andvara frá sjó, lóa bíaði, spói vall
og æðar vöppuðu með unga sína í
fjörunni kurteislegar og dálítið há-
tíðlegar. Tengdamóðir mín eins og
allir aðrir á þessu fagra heimili tók
mér opnum örmum. Mér leið strax
vel og fann að hér ríkti háttvísi og
kærleikur og að ég var hjartanlega
- velkominn.
Ég hafði nokkmm sinnum áður
séð tengdaföður minn sr. Þorstein.
Jóhannes faðir hans og faðir minn
voru aldavinir og ég fylgdi Jóhann-
esi föður sr. Þorsteins bæjarleið
hinsta sinni, sem hann kom heim í
Efri-Hóla. Ég fékk að launum krón-
ur og pabbi elskulegt bréf með
góðum fyrirbænum til fylgdar-
mannsins litla. Ekki mun þeim vin-
unum þá hafa hugkvæmst að sonur'
annars og sonardóttir hins ættu
eftir að ganga í hjónaband. En veg-
ir guðs eru órannsakanlegir. Þessir
vordagar í Vatnsfirði verða mér
ógleymanlegir. Það var unun að
kynnast þeirri háttprýði og nær-
gætni, sem einkenndi allt samlíf
tengdaforeldra minna bæði hvort
við annað, böm sín, fósturdætur
og aðra heimilismenn.
Allt sem tengdamóðir mín gerði
bar vott um virðingu fyrir því starfí,
sem hún gekk að hveiju sinni. Hvert
borðhald var til dæmis með ein-
hveijum sérstökum virðingar- og
hefðarbrag. Fallega var lagt á borð-
ið, matnum raðað á diskana með
svo mikilli smekkvísi og snyrti-
mennsku, allt í þvílíkri reglu, að
unun var að sjá. Öll framkoma
hennar bar vott um eðlislæga kurt-
eisi og hún var svo lastvör, að ég
heyrði hana aldrei hallmæla nokkr-
um rrtanni, enda ávann hún sér
ást, virðingu og traust allra, sem
kynntust henni. Eftir 26 ára dvöl í
Vatnsfírði, þ.e. frá 1929 til 1955,
fluttu tengdaforeldrar mínir til
Reykjavíkur og stofnuðu heimili á
Bugðulæk 18. Þar var að sjálfsögðu
sami heimilisbragur, rausn og risna,
hljómlist og söngur eins og í Vatns-
fírði. Þar var fastur samkomustaður
ættingja og vina og öllum tekið .
opnum örmum. Þar er nú skarð
fyrir skildi, þegar húsfreyjan góða
er horfín þaðan. Sár er söknuður
allrar fjölskyldunnar við fráfall
hennar, sárastur þó fyrir eiginmann
hennar, sem haft hefír hana sér við
hlið í 67 ár og er nú sjálfur á 93.
aldursári.
Eftir að tengdamóðir mín varð
alvarlega sjúk hjúkraði tengdafaðir
minn henni af þvílíkri nærfærni og
ástríki að ólýsanlegt er. Veikinda-
tímabil hennar var enn prófsteinn
á þann kærleikshug, sem þau hjón
báru hvort til annars og ég hygg,
að þótt þessi tími hafi verið þeim
báðum erfíður hafi hann í raun
verið þeim samfelldur hamingju-
dagur.
Og „aldrei deyr þótt allt um
þrotni,/endurminning þess, sem
var“.
Við, sem áttum hana að, þökkum
.. henni hveija stund.
Hvíli hún í guðs friði.
Barði Friðriksson
Með þessum örfáu kveðjuorðum
langar okkur, fjölskylduna á Há-
teigsvegi 11, Reykjavík, til að
kveðja Laufeyju í hinsta sinn.
Laufey Tryggvadóttir var frænka
konu minnar af Iðuætt, Árnessýslu.
Einnig var elsti bróðir minn tengda-
sonur hennar.
Við öll þekktum hana af einstök-
um höfðingsskap. Það var oft
mannmargt á heimili þeirra prest-
hjóna í Vatnsfirði við Isafjarðar-
djúp. í meirihluta var ungt fólk og
börn, sem nutu góðs af nmnneskju-
legu uppeldi hennar. Stundum voru
tugir manna á heimilinu. Það vega-
nesti, sem hún gaf öllum, var fýrst
og fremst virðing fyrir lífínu.
Hún var gift þeim mikla kirkju-
höfðingja séra Þorsteini Jóhannes-
syni, prófasti í Vatnsfírði, þeim
öndvegismanni og öðlingi, sem var
virtur og elskaður á Vestfjörðum.
Við minnumst þess sérstaklega að
hann skírði tvo drengi okkar til
kristni, á heimili sínu á Bugðulæk
18, Reykjavík. Það kom okkur mjög
á óvart (og þó) að það voru haldnar
stórveislur í bæði skiptin á heimili
þeirra.
Synir þeirra, Tryggvi læknir og
Haukur tannlæknir, léku á píanó
við söng viðstaddra, það var dýr-
legt. Við vitum að aðrir munu minn-
ast hennar og rekja ættir hennar.
Nú þegar séra Þorsteinn, háaldrað-
ur höfðingi, fylgir sínum lífsföru-
naut síðasta spölinn, þá er öll okkar
samkennd hjá honum.
Börn þeirra, bamabörn og barna-
barnaböm sem er stór hópur svo
og allt vensla- og tengdafólk mun
minnast einstæðrar konu, við segj-
um hiklaust stórmennis, sem lagði
gott til alls, sem lifír. Hún náði því
að verða níræð, og gott betur. Hún
vann kærleiksverk sín í hljóðleik,
það var hennar lífsstíll. Höfðing-
legri og samhentari hjón höfum við
aldrei litið eða þekkt en Laufeyju
og Þorstein í Vatnsfírði eins og
gjarnt var að kalla þau.
Við þökkum frú Laufeyju
Tryggvadóttur órofa tryggð og vin-
áttu á löngum ferli, og vottum hin-
um. aldraða höfðingja, séra Þor-
steini, samúð okkar allra, svo og
öllu þeirra fólki. Mikilmenni er fall-
ið til foldar, en hennar er guðsríki,
það er öruggt.
Finnbjörn og Guðrún
Sólarlag
Sólin ilmar af eldi
allan guðslangan daginn.
faðmar að sér hvert einasta blóm,
andar logni yfír sæinn.
En þegar kvöldið er komið,
og kuldinn úr hafinu stígur,
þá kastar hún brandi á bláloftsins tjöld
og blóðug í logana hnígur.
Nóttin flýgur og flýgur
föl yfir himinbogann.
Myrkrinu eys hún á eldbrunnin tjöld,
eys því sem vatni yfír logann.
Föl og grátin hún gengur,
geislanna í blómunum leitar.
Enginn í öllum þeim eilífa geim
elskaði sólina heitar.
(Jóhann Siguijónsson)
Með þessu ljóði viljum við minn-
ast Laufeyjar ömmu minnar og
langömmu og þakka henni fyrir það
sem hún var okkur. Megi góður
Guð styrkja afa í sorginni.
Laufey og Elías
Okkur langar að minnast elsku-
legrar ömmu okkar, sem nú er far-
in á fund æðri máttarvalda.
Amma Laufey var sérlega blíð-
lynd. Jafnframt hafði hún mikið
skap og góða greind, sem hafa
eflaust komið sér vel við að stýra
stóru heimili'T Vatnsfirði, þar sem
húsmóðurstörfin voru enn um-
fangsmeiri en störf kvenna í sveit-
um í dag. Þótt amma talaði ekki
um það, var vinnudagurinn langur,
enda öll vinnuaðstaða mun^lakari
en í nútímanum, t.d. ekki heitt vatn
í krönum og hjálpartæki ekki eins
fjölbreytt og nú er. Voru það
margvísleg, störf. seui komu í hlut
t
Elskuleg móðir okkar, tengdamóðir, amma og langamma,
GUÐRÚN LILJA SCHNEIDER,
lést í Hafnarbúðum 9. janúar.
Sigrún Schneider,
Lydia Jörgensen, Valgarð Jörgensen,
Guðrún Barbara Tryggvadóttir, Guðjón Sigurbjartsson,
barnabörn og barnabarnabörn.
t
Föðurbróðir minn,
JÓHANNESBOGASON
frá Brúarfossi,
verður jarðsunginn frá Akrakirkju á Mýrum laugardaginn 12. janú
ar kl. 14.00. Bílferð verður frá BSI kl. 10.30.
Bogi Helgason.
t
Ástkaer móðir mín, tengdamóðir, amma og langamma,
ÓLAFÍA S. GUÐNADÓTTIR,
elliheimilinu Grund,
áður til heimilis í Völvufelli 22,
lést þriðjudaginn 8. janúar 1991. Jarðarförin auglýst síðar.
Einar Einarsson, Björg Þórðardóttir,
Ólafía S. Einarsdóttir,
Smári Einarsson, Guðbjörg Hilmarsdóttir
og barnabarnabörn.
t
Útför móður okkar og tengdamóður,
VALGERÐAR GUÐMUNDSDÓTTUR,
Droplaugarstöðum,
áður Grænuhlíð 3,
Reykjavík,
fer fram frá Fossvogskapellu föstudaginn 11. janúar kl. 13.30.
Blóm og kransar afþakkaðir, en þeim, sem vilja minnast hinnar
látnu, er bent á Krabbameinsfélagið.
Björgvin R. Hjálmarsson, Guðný K. Eiríksdóttir,
Guðmundur Hjálmarsson, María Kristmundsdóttir.
t
Eiginmaður minn, faðir okkar, tengdafaðir, afi og langafi,
RAGNAR ÞORVALDSSON,
Safamýri 17,
verður jarðsunginn frá Bústaðakirkju fóstudaginn 11. janúar
kl. 15.00.
Ingibjörg Runólfsdóttir,
Haraldur Ragnarsson, Svava Guðmundsdóttir,
Sólveig Þóra Ragnarsdóttir, Hafsteinn Guðmundsson,
Guðný Ragnarsdóttir, Jón Steindórsson,
Sólrún Ragnarsdóttir, Örn Gústafsson,
barnabörn og barnabarnabörn.
húsmóðurinnar. Má þar nefna fram-
leiðslustörf í stórum stíl, bæði á
matvælum og fatnaði, uppeldis-
störf, en sjö börn voru alin upp í
Vatnsfírði, hjúkrunarstörf og vinnu
við búskapinn. Þetta allt leysti hún
af hendi með ósérhlífni og myndar-
brag. Og amma hafði ánægju af
sveitarstörfum, hún minntist ár-
anna í Vatnsfirði með gleði.
Amma var trúuð, og fannst okk-
ur sem hún mæti þar meira inni-
haldið en umbúðirnar, eins og í
ýmsu öðru. Virðist okkur sem hún
hafí starfað eftir þeim boðskap
Krists að elska náungann og gera
öðrum gott. Oft hjálpaði hún fólki
þegar illa stóð á, en minntist aldrei
á slíkt í okkar eyru, enda sóttist
hún hvorki eftir hrósi né lofí.
Alltaf var gaman að koma á
Bugðulækinn, og sérlega var nota-
legt að fá að gista hjá ömmu og
afa, vel var að okkur hlúð. Svo var
líka ánægjulegt að vera með afa
og ömmu af þeim orsökum að þeirra
samband var sérlega gott, og gagn-
kvæm hlýja milli þeirra. Það er líka
aðdáunarvert hversu vel afí hefur
hugsað um ömmu síðustu árin, en
með ómetanlegri hjálp Nínu dóttur
þeirra, og hennar íjölskyldu hefur
honum tekist að halda heimili þeirra
gangandi, þrátt fýrir það að amma
væri orðin ákaflega lasburða.
Þótt amma hafí verið farin að
bíða eftir að losna úr fjötrum líkam-
ans, fínnum við sem eftir lifum nú
til saknaðar. Elskuð eiginkona,
móðir, amma og langamma er farin
frá okkur. Við bamabörnin gleðj-
umst þó 'yfír því að hún lifði svo
lengi að börnin okkar fengu að
kynnast henni. Þau munu geyma
hana í minningunni, eins og við öll
sem þekktum hana. Við samhryggj-
umst afa, nú þegar leiðir þeirra
hafa skilið um sinn.
Laufey, Hildur og Guðjón
í dag verður amma okkar, Lau-
fey Tryggvadóttir, lögð til hinstu
hvíldar, en hún lést 30. desember sl.
Amma var glæsileg kona og
miklum mannkostum búin. Hún
fæddist austur á Seyðisfirði, dóttir
hjónanna Jónínu Jónsdóttur og
Tryggva Guðmundssonar kaup-
manns þar. Fimm ára að aldri
missti hún móður sína, en ólst upp
hjá föður sínum og stjúpmóður
Gunndóru Benjamínsdóttur.
Á þessum tíma var Seyðisfjörður
sannkallaður menningarbær. Tón-
list, sönglist og leiklist voru í háveg-
um höfð, verslun stóð þar með mikl-
um blóma og erlend skipafélög
héldu uppi föstum ferðum til Seyðis-
fjarðar. Þar var á uppvaxtarárum
ömmu reist fyrsta landsímastöð
landsins, rafstöð byggð og fyrst
hafín raflýsing heimila í kaupstað
hér á landi. Það var bjart yfír þess-
um æskuárum hennar, sem hún
minntist oft þegar fyrri tíma bar á
góma.
Að lokinni almennri skólagöngu
á Seyðisfirði hélt hún til náms í
Kvennaskólanum í Reykjavík, og
árið 1921 hélt hún til Kaupmanna-
hafnar og sótti þar nám í hússtjórn-
arfræðum. Þótt „heimsborgin"
heillaði var hún sér meðvitandi að
starfsvettvangur hennar og forlög
væru heima á Fróni. Hún hélt þvi
heim til íslands ári síðar með
menntun og reynslu í farteskinu,
sem reyndist happdijúg á langri og
hamingjusamri lífsleið og settist að
í Reykjavík. Þar kynntist hún eftir-
lifandi eiginmanni sínum Þorsteini
Johannessyni frá Ytra-Lóni á
Langanesi, sem þá stundaði nám í
guðfræði við Háskóla íslands og
gengu þau í hjónaband 23. júní
1923. Fyrsta hjúskaparárið bjuggu
þau í Reykjavík og þar fæddist
þeim fýrsta barnið. Haustið 1924
fluttist fjölskyldan að Stað í
Steingrímsfírði þar sem hinn
nývígði prestur hafði hlotið sitt
fyrsta brauð. Þá stóð yfir bygging
íbúðarhúss á Stað, og bjó því fjöl-
skyldan á Holmavík fyrsta misserið
og þar fæddist annað barn þeirra.
Á Stað bjuggu þau í fjögur ár og
þar fæddist þriðja barnið. Okkur
er ekki grunlaust að þessi ár hafi
verið erfíð hinni ungu prestsfrú, þó
hún minntist þeirra og sóknarbarn-
anna jafnan með hlýju ogþakklæti.
Vorið 1929 var afa veitt hið forna