Morgunblaðið - 10.01.1991, Blaðsíða 22

22
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 10. JANUAR 1991
Persaflóadeilan:
Jórdanir loka helstu flótta-
leiðinni frá Irak og Kúveit
Amman, Kaíró, Nikosíu. Reuter.
NVÖLD í Jórdaníu ákváðu í gær að banna útlendingum að fara
yfir landamæri landsins frá Irak og Kúveit og lokuðu þannig helstu
flóttaleiðinni fyrir meira en tvær millj'ónir manna aðeins sex dögum
áður en strið kynni að brjótast út við Persaflóa. Fólk í Mið-Austurl-
öndum bjó sig undir það versta og tugþúsundir manna reyndu að
flýja hættusvæðið. John Major, forsætisráðherra Bretlands, sagði
að þjóðir heims þyrftu að koma hersveitum Saddams Husseins Iraks-
forseta úr Kúveit áður en Irakar gætu framleitt kjarnorkuvopn.
Háttsettir embættismenn í Jórd-
aníu sögðu að fleiri flóttamönnum
yrði ekki hleypt inn í landið fyrr
en ríkisstjórnir þeirra eða alþjóða-
stofnanir veittu sérstaka aðstoð við
að koma þeim heim. Jórdanir hafa
þurft að ala önn fyrir milljón
manna, þar af 850.000 frá þriðja
heiminum, sem flúið hafa Kúveit
og Irak. Þeir segja þetta hafa kost-
að þá 55 milljónir dala (rúmlega
þtjá milljarða ÍSK) en efnahagur
þeirra hefur einnig versnað mjög
vegna viðskiptabannsins á íraka,
sem þeir áttu mikil viðskipti við
fyrir innrásina í Kúveit. Jórdanir
.segja að þrátt fyrir loforð um að
skaðinn yrði bættur hafi þeir aðeins
fengið um tólf milljónir dala. Þeir
telja að allt að tvær milljónir manna
til viðbótar reyni að flýja frá írak
og Kúveit ef stríð brýst út.
Búist hafði verið við að 50.000
Egyptar flýðu írak og Kúveit til
Jórdaníu á næstu dögum. Baráttan
um flugsæti harðnaði enn á hættu-
svæðunum í gær eftir að fj'órtán
flugfélög höfðu aflýst flugi til
þeirra. Stjómvöld á Kýpur búa sig
undir mikinn flóttamannastraum til
eyjunnar. íbúar Bagdad hömstruðu
matvæli og reyndu að kaupa notað-
ar bifreiðar til að geta farið á örugg-
ari staði í norðurhluta íraks.
John Major, forsætisráðherra
Bretlands, kom í gær til Kaíró, sem
er síðasti áfangastaðurinn á ferð
hans um Mið-Austurlönd. Hann
kvaðst ánægður með árangur við-
ræðna sinna við leiðtoga arabaríkj-
anna, sem hann sagði staðráðna í
að hvika hvergi frá þeirri kröfu að
írakar kölluðu hersveitir sínar í írak
heim, ella yrðu þeir beittir hervaldi.
Alþjóðaorkumálastofnunin (IFA)
í París skýrði frá því í gær að aðild-
arríki Efnahags- og framfarastofn-
unarinnar (OPEC) hefðu safnað
meira en þriggja mánaða birgðum
af olíu vegna stríðshættunnar við
Persaflóa. Birgðirnar væru meiri
en nokkru sinni frá árinu 1982.
Olíuframleiðslan í heiminum væri
jafn mikil nú og fyrir átta mánuð-
um.
Fundur utanríkisráðherra Bandaríkjanna og íraks:
Þeir skilja ekki að
stríðið hófst 2. ágúst
- sögðu Kúveitar í Genf er þeir fylgdust með mótmælum friðarsinna
Genf. Frá Önnu Bjarnndóttur, fréttaritara Morgunblaðsins.
HVÍTIR friðarfánar blöktu á
einstaka stað í nágrenni við
Intercontinental-hótelið í Genf
í gær þar sem utanríkisráð-
herrar Iraks og Bandaríkjanna
funduðu um Persaflóadeiluna.
Mótmælaaðgerðir voru bannað-
ar í nágrenni við hótelið og
lögregla fjarlægði nokkra frið-
arsinna með valdi skömmu áður
en fundur ráðherranna hófst.
En lögreglan lét friðsamleg
mótmæli viðgangast skammt
frá fundarstaðnum. Hópur
ungs fólks hélt á kertum og
biysum og hvatti til friðsam-
legrar lausnar á deiiunni.
Fámennur hópur Kúveita stóð
skammt frá friðarsinnunum og
dreifðu þeir yfirlýsingu um óaf-
sakanlega innrás íraka í Kúveit.
Tvær stúlkur sem voru í fríi í
Sviss þegar heimaland þeirra var
hertekið og hafa ekki getað snúið
aftur sögðu að ' kúveiskt spak-
mæli, „sá sem hefur hönd í köldu
vatni skilur ekki þann sem hefur
hönd í eldi“, ætti vel við friðar-
sinnana. „Þeir gera sér ekki grein
fyrir að stríðið hófst 2. ágúst,“
sagði önnur þeirra en þann dag
hélt innrásarlið Saddams íraks-
forseta inn í Kúveit.
Þær sögðu báðar hryllingssög-
ur af afdrifum Kúveita eftir innr-
ásina. Önnur hafði misst ömmu
sína en hún lést þegar hún reyndi
fársjúk að flýja land og hin átti
tvo ættingja sem létust vegna
Reuter
Kúveitar halda á lofti spjaldi í Genf í gær og krefjast þess að
heimaland þeirra verði frelsað undan yfirráðum íraka.
ófullnægjandi læknisþjónustu.
Þær sögðu sögur af drengjum sem
íraskir hermenn gáfu hundamat
af því þeir „væru ekkert annað
en dýr“. Annar þeirra var að lok-
um skotinn fjórum skotum fyrir
framan aldraða ömmu sína vegna
þess að hún neitaði að greiða
hermönnunum lausnargjald fyrir
hann.
Reuter
Hermenn sovéska innanríkisráðuneytisins kanna bifreið skammt frá
Tskhínvalí, höfuðstað héraðsins Suður-Ossetíu, í gær. Míkliaíl Gor-
batsjov Sovétforseti hefur fært héraðið undir beina stjórn sína og
skipað yfirvöldum í Georgíu að kalla lögregluSveitir sínar úr hérað-
inu.
Þing Kákasuslýðveldisins Georgíu:
Varar Sovétfor-
setann við stríði
Moskvu. Reuter.
ÞING Kákasuslýðveldisins Georgíu hafnaði í gær tilskipun Míkhaíls
Gorbatsjovs Sovétforseta um að lögreglusveitir lýðveldisins yrðu
kallaðar frá umdeildu héraði þess, Suður-Ossetíu. Þingið varaði við
því að stríð brytist út ef reynt yrði að framfylgja tilskipun Sovétfor-
setans.
Blaðamenn í lýðveldinu sögðu að
yfirlýsing þingsins hefði verið sam-
þykkt með öllum greiddum atkvæð-
um. „Ef tilraun verður gerð til að
hrekja lögregluna úr héraðinu mun
þingið líta svo á að lýst hafi.verið
yfir stríði á hendur lýðveldinu,“
sagði í yfirlýsingunni.
Þingið sagði að tilskipun Gorb-
atsjovs væri „gróf íhlutun í inn-
anríkismálefni sjálfstæðs lýðveld-
is“. Georgíumenn hafa neitað að
undirrita samning þann sem Gorb-
atsjov hefur lagt fram um samband
Sovétstjórnarinnar og lýðvelda Sov-
étríkjanna.
Þingið hafði afnumið lög sem
kváðu á um að Suður-Ossetía væri
sjálfstjórnarhérað innan lýðveldis-
ins. Yfirvöld í héraðinu lýstu þá
yfir stofnun sjálfstæðs lýðveldis en
Míkhaíl Gorbatsjov færði það undir
beina stjóm sína.
Fréttastofan TASS sagði að sov-
éskir fallhlífahermenn hefðu verið
sendir til höfuðstaðar Suður-
Ossetíu, Tskhínvalí. Fjórir hafa beð-
ið bana í átökum Georgíumanna og
Suður-Ossetíumanna í héraðinu á
undanförnum dögum.
Sovétstjórnin sendir hermenn til að
framfylgja herkvaðningum:
Jeltsín segir valdbeit-
ingn leiða til átaka
Moskvu. Reuter.
BORÍS Jeltsín, forseti Rússlands, fordæmdi í gær þá ákvörðun sové-
skra sljórnvalda að senda sveitir fallhlífahermanna til nokkurra lýð-
velda Sovétríkjanna til að framfylgja því að íbúarnir virtu her-
kvaðningar. Hann varaði við því að slíkar aðgerðir leiddu til harðra
átaka. Sendiherrar Atlantshafsbandalagsins komu saman í Brussel
í gær og sögðust hafa „mjög miklar áhyggjur" af aðgerðum Sovét-
stjórnarinnar.
„Þetta er bein árás og henni verð-
ur svarað með beinni árás. Nú er
nauðsynlegt að efna til viðræðna
við hvert lýðveldi fyrir sig, kanna
vandamálið til hlítar og leysa það,“
sagði Borís Jeltsín við blaðamenn í
Moskvu.
Edgar Savisaar, forsætisráð-
herra Eistlands, sagði að aðgerðir
Sovétstjórnarinnar miðuðu í raun
að því að bijóta á bak aftur sjálf-
stæðishreyfingar Eystrasaltsríkj-
anna. Hann varaði við því að afleið-
ingarnar yrðu alvarlegar. 54 af 93
þingmönnum, er taka þátt í ráð-
stefnu um samvinnu við Eystrasalt
sem fram fer í Helsinki, undirrituðu
bréf til Míkhaíls Gorbatsjovs Sovét-
forseta þar sem hvatt er til þess
að hervaldi verði ekki beitt í Lithá-
en, Eistlandi og Lettlandi.
Sendiherrar NATO-ríkjanna
sextán komu saman í Brussel og
ræddu hvaða áhrif hugsanleg váld-
beiting gegn sjálfstæðishreyfingun-
um í lýðveldum Sovétríkjanna gætu
haft á samskipti austurs og vest-
urs. „Margir fundarmenn sögðust
hafa mjög miklar áhyggjur af þró-
uninni,“ sagði heimildarmaður í
Brussel.
Utanríkisráðherrar NATO vör-
uðu sovésk stjórnvöld við því í des-
ember að aðstoð vestrænna ríkja
við Sovétmenn væri háð áframhald-
andi umbótum og því að endi yrði
bundinn á þjóðaólguna í landinu
með friðsamlegum hætti.
UTSALA - UTSALA - UTSALA
Útsalan er byrjuö
Stendur aðeins í 10 daga
Opið daglega frá kl. 9-18, laugardag 10-16
Qhwtv.
verslun v/Nesveg, Seltjarnarnesi