Morgunblaðið - 06.02.1991, Side 23

MORGUNBLABIÐ 'MIÐVIKUDAGUR'6.' FEBRUAR 1991
28
Sprengjur finnast við eldsneytistanka í Bandaríkjunum:
Rannsakað hvort stuðnings-
menn Iraka hafi verið að verki
Washington. Reuter. The Daily Telegraph.
BANDARÍSKA lögreglan kannar nú hvort hryðjuverkamenn sem
fylgja írökum að máli hafi komið sprengjum fyrir við eldsneytis-
tanka í borginni Norfolk í Virginíuríki en þar er að finna stærstu
flotastöð Bandaríkjamanna.
Sex sprengjur fundust við tank-
ana og tókst að gera þær óvirkar
áður en þær sprungu. Að sögn
bandarísku alríkislögreglunnar
FBI voru þær fagmannlega úr
garði gerðar. Hafði þeim verið
komið fyrir við tvo risastóra met-
anól-tanka í iðnaðarhverfi við
höfnina í Norfolk.
Tankarnir eru 11 kílómetra frá
flotastöðinni í Norfolk en þar eiga
heimahöfn mörg herskip sem þátt
taka í aðgerðum fjölþjóðahersins
á Persaflóasvæðinu. Um borð í
þeim eru um 35.000 sjóliðar.
í gær höfðu hvorki einstakling-
ar né samtök lýst ábyrgð á
sprengjunum á hendur sér en að
sögn talsmanns FBI er atvikið lit-
Brciiiwy1o | ciiciu w
jardsprengjusvseda
írakar hafa girf sig af meb jarösprengjusvæðum, en í
gegnum þau þurfa bandamenn ab komast þegar
landhernabur hefst. Herverkfræðingar bandamanna
hafa ýmis róð meb það, en hér eru tvö þeirra sýnd.
„Fljúgandi öskutunnu" er
skotiö frú sérstökum vagni
verkfræöisveítanna, en
tunnan er í raun öflug
sprengihleösla, sem rýf-
ur gat á gaddavírsgirð-
ingar, skriödreka-
varnir og annaö,
er fyrir veröur.
Írösk skriðdrekajarðsprengja
með 600 g TNT-hleðslu
sprengir i sundur hljól og
belti skriðdreka þó svo
að búkinn eða áhöfnina
saki ekki.
ið mjög alvarlegum augum og
beinist rannsóknin einkum að því
hvort að verki hafi verið aðilar sem
vilja hefna aðgerða bandamanna
gegn írökum.
Saddam Hussein íraksforseti
hefur heitið „heilögu stríði“ gegn
bandarískum hagsmunum um
heim allan vegna stríðsins.
Talsmenn FBI sögðu í gær að
einkum væri óttast að palestínskir
hryðjuverkahópar myndu hlýða
kalli Saddams og reyna gera
Bandaríkjamönnum skráveifu
heima fýrir.
í gær sendi útvarpið í Bagdad,
höfuðborg íraks, út skringileg boð
og var m.a. talið að þar hefðu
verið á ferðinni fyrirmæli til
hryðjuverkahópa.
„Nú er dagurinn ykkar, það er
engin annar,“ sagði í einum skila-
boðunum. „Þetta er úrslitastund-
in...þetta er dagur ykkar
allra...framkvæmið áætlun síðasta
fundar,“ sagði í öðrum.
Vopnaður vörður við B-52-þotu á flugvellinum í Fairford.
Reuter
B-52-þotur hefja árásir
frá breskum flugvöllum
BANDARÍSKAR sprengjuþotur
af gerðinni B-52 lentu í gær á
herflugvellinum í Fairford I vest-
urhiuta Englands og fara þær
þaðan í árásarferðir til Iraks.
Missouri grandar loft-
vamabyssum í Kúveit
Riyadh. Reuter.
BANDARÍSKA orrustuskipið.
Missouri hélt uppi skotárás á loft-
varnabyssur íraka í Kúveit ann-
an daginn í röð í gær og er talið
að þær hafi verið eyðilagðar, að
sögn talsmanna Bandaríkjahers.
„Það hefur verið þaggað niður í
byssunum sem bendir til þess að
skotárásin hafi borið árangur,"
sagði talsmaðurinn.
I skotárásinni var sex fallbyssum
Missouri beitt en þær eru með 40
sentimetra hlaupvídd hver. í gær
var fullyrt að a.m.k. tvær loftvarna-
byssur íraka hefðu eyðilagst í árá-
sinni. Undanfarna daga hefði verið
skotið af þeim í átt að Saudi-
Arabíu en skotmark verið óljóst.
A mánudag var skotið af byssum
Missouri á byrgi sem írakar hafa
reist í Kúveit en skipið er statt á
norðanverðum Persaflóa og geta
fallbyssur þess skotið 1,2 tonna
kúlum allt að 38 kílómetra vega-
lengd.
Missouri kom við sögu í seinna
stríðinu og það var um borð í því
a Tókýóflóa sem Japanir undirrit-
uðu uppgjafarsamninga.
Bresk stjórnvöld tilkynntu í
síðustu viku að þau hefðu heimilað
Bandaríkjamönnum að nota flug-
völlinn til að gera loftárásir á írak
með hefðbundnum sprengjum.
Ekki er vitað hversu margar þot-
urnar verða. Síðast fóru banda-
rískar herþotur í á'rásarferðir frá
Bretlandi árið 1986 er F-lll þotur
Bandaríkjamanna gerðu loftárásir
á Líbýu.
Ekkert hefur verið látið uppi
opinberlega um hernaðarlegt hlut-
verk sprengjuflugvélanna. Líklegt
er talið að þær fljúgi yfir Frakkland
og Miðjarðarhaf áleiðis til íraks.
Reyndar hefur franska ríkisstjórnin
gefið út yfirlýsingu um að leyfi
fyrir flugvélarnar að fljúga í
franskri lofthelgi sé bundið því skil-
yrði að þær beri ekki kjarnorku-
vopn. Franska dagblaðið Le Figaro
gagnrýnir þessa afstöðu harðlega
og segir að ríkisstjórnin noti hvert
tækifæri til að trufla samstöðuna
sem skapast hafi gegn írökum.
Einnig hafi yfirlýsingin takmarkað
gildi því aldrei sé látið uppi hvort
kjarnorkuvopn séu um borð í flug-
vélunum.
Gorbatsjov segir atkvæða-
greiðslu í Litháen ólöglega
MÍKHAÍL Gorbatsjov, forseti
Sovétrílqanna, gaf út þá tilskip-
un í gær að atkvæðagreiðsia í
Litháen í vikunni um sjálfstæði
væri ólögleg. Ekki er ljóst hvort
forsetinn ætlar að stöðva fram-
kvæmd hennar. Vytautas
Landsbergis, forseti Litháens,
segir tilskipun Gorbatsjovs
óþolandi afskipti af innanríkis-
málum Litháens.
Atkvæðagreiðslan í Litháen fer
fram 9. febrúar næstkomandi en
utankjörstaðakosning er þegar haf-
in. Ramunas Bogdanas, aðstoðar-
maður Landsbergis, sagðist í sam-
tali við Morgunblaðið í gær vona
að erlendir eftirlitsmenn tiyggðu
að atkvæðagreiðslan færi fram
þrátt fyrir andstöðu sovéskra
stjórnvalda. Meðal annars mun
sendinefnd Norðurlandaráðs fylgj-
ast með kosningunum. í henni eru
Anker Jörgensen, fyrrverandi for-
sætisráðherra Danmerkur, Jan P.
Syse, fyrrverandi forsætisráðherra
Noregs, og Karin Söder, fyrrver-
andi utanríkisráðherra Svíþjóðar.
Lesendabréf í The New York Times:
*
Islendingar lofaðir fyrir afstöðuna til Litháens
BANDARÍSKA dagblaðið The New York Times birti á mánudag
lesendabréf um samskipti íslands og Litháens. Bréfritari, sem er
fyrrum fréttaritari útvarpsins í Vilnius í Bandaríkjunum, fer lof-
samlegum orðum um afstöðu íslendinga. Þar kemur reyndar fram
sá misskilningur að íslenska ríkisstjórnin hafi tekið ákvörðun um
að stofna til stjórnmálasambands við Litháen. í fyrirsögn á bréfinu
segir að ísland geri Vesturlöndum skömm til í málefnum Eystra-
saltsríkjanna.
Bréfíð ritar blaðamaður að nafni
John Budris og er hann fyrrum
fréttaritari útvarpsins í Vilnius.
Rekur hann nýlega heimsókn Jóns
Baldvins Hannibalssonar utanríkis-
ráðherra til Litháens og segir að
þar hafi hann kynnst því hvernig
alþjóðlegt sinnuleysi hafi bitnað á
íbúum Eystrasaltsríkjanna. Ríki
heims hafi litið á vanda þeirra sem
sovéskt innanríkismál. Honum hafi
orðið ljóst að í stað þess að friðmæl-
ast við Míkhaíl Gorbatsjov þegar
hann sendi sovéska skriðdreka inn
í Vilnius eftir sjálfstæðisyfirlýsingu
Litháa fyrir tæpu ári og beitti lands-
menn efnahagsþvingunum hefðu
ríki heims öllu fremur átt að taka
höndum saman og grípa til ráðstaf-
ana. íslenska stjórnin vilji nú af
sinni hálfu bæta fyrir þessi mistök.
Bréfritari gagnrýnir afstöðu
Vesturlanda annarra en íslands til
málefna Eystrasaltsríkjanna og
segir það fasta reglu að það sem
menn vonist til að ná fram með
friðkaupum fari ætíð á verri veg.
Vesturlönd felli nú krókódílstár
vegna ofbeldisaðgerða sovéska
hersins í Eystrasaltsríkjunum og sé
sú framkoma móðgun við hugrakka
íbúa þeirra. Islendingar séu enn sem
komið er þeir einu sem tekið liafi
ofan fyrir þeim.
í atkvæðagreiðslunni í Litháen
er spurt hvort fólk sé sammála
fyrstu grein stjórnarskrárinnar um
að Litháen sé sjálfstætt lýðveldi
með lýðræðisstjórnarformi. í sov-
éskri þjóðaratkvæðagreiðslu, sem
fram á að fara 17. mars næstkom-
andi, verður spurt hvort fólk sé
hlynnt því að búa í sovéska ríkja-
sambandinu sem byggist á nýjum
sambandssáttmála. Að sögn Audr-
ius Azubalis, blaðafulltrúa litháíska
þingsins, er óljóst hvað gerist ef
meiriluti svarar neitandi. Ekki sé
ljóst að það verði túlkað svo að við-
komandi lýðveldi vilji segja sig úr
Sovétríkjunum. Meðal annars þess
vegna sé sú atkvæðagreiðsla óá-
sættanleg fyrir Litháa og þeir ætli
ekki frekar en Eistlendingar og
Lettar að taka þátt í henni.
Bogdanas var spurður álits á því
að íslenska ríkisstjórnin vildi bíða
með stjórnmálasamband við Lithá-
en uns samningur milli Litháens og
Rússlands hefði verið gerður.
„Það er erfitt fyrir mig að svara
fyrir íslensku ríkisstjórnina. Það
verður að spyrja Jón Baldvin
[Hannibalsson utanríkisráðherra]
að þessu. En samningurinn milli
Litháens og Rússlands er tilbúinn
til undirritunar." Bogdanas lagði á
það áherslu að það væri undir Is-
lendingum komið að taka ákvörðun
í þessu efni. „Fólk bíður eftir því
að íslendingar stígi þetta Skref:“