Morgunblaðið - 14.05.1991, Blaðsíða 21

MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 14. MAÍ 1991
21
Samstöðu er þörf
um húsaleigubætur
eftir Jón Rúnar
Sveinsson
Líklega hefur fleirum en mér
brugðið í brún, sem lásu eftirfar-
andi klausu í forystugrein Morgun-
blaðsins laugardaginn 13. apríl sl.,
þ.e.a.s. viku fyrir nýafstaðnar kosn-
ingar: „Áætlun Alþýðubandalagsins
um húsaleigustyrki mun hafa í för
með sér nýtt ríkisbákn og sóun
verðmæta, sem betur væri varið til
þess að lyfta láglaunafólki upp til
bættra lífskjara með öðrum hætti,
auk þess sem það er niðurlægjandi
fyrir vinnandi fólk að verða styrk-
þegar með þessum hætti.“
Höfundur forystugreinarinnar
virðist alls ekki vera ljós sú megin-
staðreynd, að ef fullt samræmi á
að vera í aðgerðum ríkisvaldsins til
þess að lækka húsnæðiskostnað
lágtekjufólks, þá verða húsnæðis-
bætur einnig að ná til leigjenda, á
sama hátt og húsnæðiskostnaður
íbúðareigenda er nú þegar greiddur
niður með víðtækum vaxtabótum.
Þar sem ég hef átt nokkurn þátt
í mótun tillagna um húsaleigubæt-
ur, sem nefnd á vegum félagsmála-
ráðuneytisins lagði fram fyrir um
einu ári, þá tel ég mér skylt að
benda á eftirfarandi atriði:
Tillögur um húsaleigubætur er
fráleitt að eigna Alþýðubandalaginu
Sjúkrahúsið í
Stykkishólmi:
Lætur af
störfum eft-
irþrjátíuár
Stykkishólmi.
HJALMFRÍÐUR Hjálmarsdóttir
hefur nú starfað samfleytt í 30
ár við sjúkrahúsið hér í Stykkis-
hólmi við hreingerningar, þvotta
og fleira.
Nú lét hún af störfum seinasta
apríl og í tilefni af því var henni
haldið hóf þar sem starfsfólk
sjúkrahússins mætti til að kveðja
og þakka fyrir dygg störf og þá
ekki síst gott viðmót öll þessi ár.
Færði sjúkrahúsið henni gjöf og
dýrindis veisla var haldin. Voru
hlaðin borð af kökum og tertum.
Hjálmfríður er Barðstrendingur
frá Grænhóli á Barðaströnd, 78 ára
að aldri, og seinustu árin hér hefur
hún tekið þátt í starfi eldri borgara.
- Árni.
„Einnig er vandséð að
húsaleigubætur til
leigjenda krefjist til-
urðar stórs ríkisbákns,
eins og leiðarahöfund-
ur Morgunblaðsins
virðist óttast.“
öðrum flokkum fremur. Slíkar til-
lögur eru upprunalega komnar frá
samtökum leigjenda, en fengu
stuðning frá öllum fyrrverandi
stjórnarflokkum svo og Kvennalist-
anum. Þetta er einnig eitt af stefnu-
málum nýrrar ríkisstjórnar sem
sérstaklega er tilgreint í málefna-
samningi hennar.
Það er alkunna, að nú eru í gildi
ákvæði í skattalögum um vaxta-
bætur til þeirra sem byggja eða
kaupa eigið húsnæði. Hæstar geta
þessar vaxtabætur orðið um 190
þús. á ári — eða sem svarar 16
þús. kr. á mánuði — til fjögurra
manna fjölskyldu. Líklegt er, eftir
tilkomu húsbréfakerfisins og þeirra
vaxtahækkana sem því eru sam-
fara, að mikill meirihluti þeirra sem
eru að eignast sitt fyrsta húsnæði
eigi rétt á fyrrnefndri hámarksfjár-
hæð vaxtabóta, þ.e. um 16 þús. kr.
á mánuði. Að mati flestra sem
kynnt hafa sér þetta mál eru hús-
næðisbætur til leigjenda nauðsyn-
legar og sanngjarnar eftir að íbúð-
areigendur eru orðnir aðnjótandi
jafn víðtækra niðurgreiðslna hús-
næðiskostnaðar í gegnum vaxta-
bótakerfið og raun ber vitni. Því
miður tókst ekki að lögfesta húsa-
leigubæturnar á nýafstöðnu Alþingi
og skal ég ekkert um það segja
hvað fór þar úrskeiðis. Þess vegna
verður 1991 líklega annað árið í
röð, er íbúðareigendur njóta víð-
tækra vaxtabóta, á meðan leigjend-
ur, sem sannanlega eru einhver
tekjulægsti hópur í þjóðfélaginu,
verða óstuddir að mæta afarkjörum
þeim sem oft bjóðast á vanþróuðum
leigumarkaði okkar íslendinga.
Einnig er vandséð að húsaleigu-
bætur til leigjenda kreíjist tilurðar
stórs ríkisbákns, eins og leiðarahöf-
undur Morgunblaðsins virðist ótt-
ast. Samkvæmt stjórnarfrumvarpi
því um húsaleigubætur, sem lagt
var fram á sl. þingi, er gert ráð
fyrir því að húsaleigubætur verði
einungis greiddar út tvisvar á ári
og form þeirra og framkvæmdin
við að greiða þær út verði hliðstæð
því sem nú þegar á sér stað hvað
snertir vaxtabætur til íbúðareig-
SIEMENS
rsn
Nr.
I
Rafmagnsofnar frá
Siemens í miklu úrvali
SMITH&NORLAND
NÓATÚNI 4 • SÍMI 28300
enda, þ.e. þær verði greiddar út í
gegnum skattakerfið sem liður í
tekjujöfnun þeirri sem þar á sér
stað. Við þá framkvæmd hefur ekki
átt sér stað uppbygging á neinskon-
ar „ríkisbákni", þrátt fyrir að vaxta-
bæturnar nái til miklu stærri hóps
en húsaleigubætur kæmu til með
að gera.
Þá þykir mér það einna fráleitust
staðhæfing hjá títtnefndum leiðara-
höfundi að það sé á einhvern hátt
niðurlægjandi fyrir. vinnandi fólk
að taka við húsaleigubótum. Eða
hefur tugþúsundum íbúðareigenda,
Jón Rúnar Sveinsson
sem fengið hafa greiddar út hús-
næðisbætur og vaxtabætur í gegn-
um skattkerfið á undanförnum
árum, fundist það niðurlægjandi?
Húsaleigubætur í einhverju formi
hafa lengi tíðkast í flestum löndum
í Vestur-Evrópu og Norður-Amer-
íku. Alls^ staðar á Norðurlöndum,
nema á Islandi, hafa þær verið til
staðar áratugum saman. Hér á landi
ríkir hins vegar greinilega sorgleg
vanþekking um þessa aðferð til
lækkunar á húsnæðiskostnaði leigj-
enda.
Húsnæðisbætur til leigjenda
jafnt sem íbúðareigenda- eru slíkt
augljóst réttlætismál, að ég trúi
ekki öðru en að Morgunblaðið muni
taka þátt í almennri samstöðu sem
er að myndast meðal landsmanna
um að koma þeim á sem allra fyrst.
Höfundur er félagsfræðingur og
starfar hjá rannsóknar- og
áætlanadeild Húsnæðisstofnunar
ríkisins.
Vitara 3ja dyra.
ramleiðendur Suzuki bifreiðanna vilja
þjóna hagsmunum þeirra sem láta sig
umhverfið varða, með því að framleiða
bíla sem valda hvað minnstri mengun í heiminum.
Nú eru allir nýir Suzuki bílar, sem seldir eru á
íslandi, búnir fullkomnasta
Vitara 5 dyra.
Samurai.
Swift Sedan
mengunarbúnaði sem völ WokL ^
er-á efnahvarfa (catalysator)
&/o
og beinni innspýtingu , ^
eldsneytis til að draga úr hættulegum útblæstri.
En það er fleira en hreint loft sem skiptir Suzuki
máli. Suzuki bílar eru sérlega liprir í akstri og beina
innspýtingin gerir gangsetningu í kulda mjög
auðvelda, innsogið er úr sögunni og fyrir vikið er
bíllinn gangvissari, aflmeiri og eyðir minna.
Þegar þú velur Suzuki, velur þú sparneytinn og
aflmikinn bíl og umhverfið nýtur góðs af.
$ SUZUKI
---..............
SUZUKIBÍLAR HF
SKEIFUNNI 17- SÍMI 68 51 00
MMM