Morgunblaðið - 07.06.1991, Blaðsíða 14

14
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 7. JÚNÍ 1991
STEINAR WAAGE
SKÓVERSLUN
Espatrillur
Verð 195.-
Toppskórinn,
5%
staðgreiðsluafsláttur
Stærðir: 35-46.
Litir: Hvítur.
svartur, blár.
Veltusundil, Póstsendum Kringlunni,
s 21212 samdægurs. s. 689212
STERKAR
ÞAKRENNUR
SEM ENDAST OG ENDAST
LP þakrennukerfið
sameinarkosti
ólíkra efna- kjarninn úr stáli,
húðað zinki og plasti.
STYRKURINN í stálinu
ENDINGIN í plastinu
HEILDARLAUSN
• Auðvelt í uppsetningu.
• Engin suða - ekkert Ifm.
• 4 litamöguleikar:
Rautt, svart, hvítt, brúnt.
• Ávallt til á lager.
• Verðið kemur þér á óvart.
Leitið upplýsinga hjá
sölumönnum okkar
BLIKKSMIÐJAN

m.
SMIÐSHÖFÐA 9
112 REYKJAVÍK
SÍMI: 91-685699
I i
| Meira en þú getur ímyndað þér!
Enn svelta milljón-
ir manna í Afríku
eftir Jóliannes
Tómasson
Það getur tekið langan tíma að
deyja úr sulti, oft nokkra mánuði.
Stundum skemur ef sjúkdómar
verða til þess að flýta fyrir. Annars
hefur líkaminn ótrúlega hæfileika
til að þrauka. Hann gengur á vara-
birgðirnar þegar hann fær ekki
næga næringu, vöðvar og líffæri
rýrna, börnin hætta að vaxa og
síðan dregur úr allri líkamsstarf-
semi. Að lokum hefur dregið svo
úr allri starfsemi að fórnarlambið
liggur hreyfingarlaust. Líkaminn
neitar að nota nokkra orku nema
fyrir allra nauðsynlegustu hreyfing-
ar. Allar varabirgðir upp urnar og
líkaminn bíður þess eins að dauðinn
ljúki verki sínu.
Maðurinn í nútímaþjóðfélaginu
veit hvað það er að vera svangur.
En hann þarf ekki að gera annað
en teygja út höndina og hann verð-
ur mettur. Hann þarf í versta falli
að leita í fullan ísskápinn til að
kýla vömbina. Um leið hefur hann
gleymt hungri sínu og hefur engar
áhyggjur. Þannig er um flest okk-
ar. En við vitum hins vegar ekki
hvað ærlegur sultur er, langvarandi
hungur sem nagar manninn innan
frá. Hungur sem leggst eins og
mara yfir okkur og vonleysið sem
fylgir því að vita ekki hvort nokk-
urn mat er að fá.
Þetta ástand þekkja hins vegar
þær milljónir Afríkubúa sem nú
svelta. Tuttugu og sjö milljónir
manna í fimm ríkjum Afríku; Ang-
óla, Eþíópíu, Mósambik, Sómalíu
og Súdan. I þessum löndum hefur
uppskeran brugðist enn einu sinni
og hernaðarástand og önnur óáran
tekið frá þeim lífsbjörgina. Þessir
Afríkubúar geta ekki snúið sér að
næsta ísskáp og mettast. Og þó.
Kannski hafa þeir aðgang að
ísskápum okkar, forða okkar sem
eigum nóg.
Hjálparstofnanir margra landa
hafa þegar tekið til hendinni og
hafið hjálparstörf. Sums staðar hef-
ur það verið erfiðleikum bundið
vegna stríðsátaka, til dæmis í
Eþíópíu. Nú þegar ástandið þar er
að batna er hægt að hefjast handa
á ný. Núverandi ráðamenn landsins
hafa heitíð því að leyft verði að
koma hungruðum til hjálpar. í Sóm-
alíu hefur borgarastyijöld tafið
hjálparstarf. Þar er mest þörf á
lyfjum, tjöldum og matvælum. í
Angóla hefur ástandið farið örlítið
batnandi. Hjálparstofnun dönsku
kirkjunnar hefur séð um 500 þús-
und manns fyrir matvælum en nú
er útlit fyrir góða uppskeru og að
þar geti fólk farið að bjarga sér
sjálft. í þessum löndum er því verið
að flytja matarbirgðir til hungur-
svæðanna með flugvélum, skipum
og vörubílum.
Jóhannes Tómasson
„Þessir Afríkubúar
hafa ekki hátt. Þeir
gera ekki kröfur og eru
ekki með þrýsting. Þeir
hafa fallið í skuggann
fyrir fréttum af öðrum
vettvangi. En þeir eru
þarna og geta enga
björg sér veitt.“
Þessir Afríkubúar hafa ekki hátt.
Þeir gera ekki kröfur og eru ekki
með þrýsting. Þeir hafa fallið í
skuggann fyrir fréttum af öðrum
vettvangi. En þeir eru þarna og
geta enga björg sér veitt.
Þannig eru þeir hróp til okkar
sem höfum nóg. Hjálparstofnun
kirkjunnar vill minna á þetta ástand
og beinir því til landsmanna að
þeir líti til þessara meðbræðra í
neyð. Þegar hafa verið sendar þijár
milljónir króna til Angóla og
Eþíópíu. Ráðgert er að nota það fé
sem nú safnast til kaupa á barna-
mat en óskað hefur verið eftir að-
stoð frá Eþíópíu til að fjármagna
þau kaup.
Höfundur er blaðamnður.
Athugasemd við Reykjavíkurbréf
Morgunblaðsins 1. júní síðasliðinn
eftir Gunnar Inga
Gunnarsson
í annars ágætu Reykjavíkur-
bréfi, sem vísað er til hér að ofan,
kemur fram sú fullyrðing, að fólk
sé oft óánægt með þá þjónustu, sem
það fær í hinu almenna heilbrigð-
iskerfí, eins og það er rekið í dag.
Nú er mér ekki ljóst, hvað höf-
undur bréfins á nákvæmlega við
með orðinu oft í þessu tilfelli. Hins
vegar verð ég að skilja fullyrðing-
una þannig, að óánægjan sé al-
geng. Ef sá skilningur er réttur,
þá er fullyrðing höfundar sennilega
röng. Hér koma rök fyrir því.
A vegum landlæknisembættisins
er um þessar mundir verið að kynna
niðurstöður kannana frá árunum
1985 og 1990, þar sem fram kem-
ur, að um 90% landsmanna telja
áðurnefnda þjónustu góða eða vel
viðunandi. Niðurstöður þessar
munu eiga að birtast í Fréttabréfí
lækna innan skamms.
Umfjöllun Reykjavíkurbréfsins
gefur mér ástæðu til að geta þess,
að þegar fyrsti prófessorinn í heim-
ilislækningum var formlega skipað-
ur í embætti, hélt sænskur prófess-
or, Calle Bengtson, ræðu þar sem
hann fullyrti að á íslandi væri rek-
in besta heilsugæsla í heimi.
Einnig þykir mér ástæða til að
benda á þá staðreynd, að íslending-
„Umræðan um hlut-
deild neytandans í
kostnaðinum að baki
þjónustu og lyfjum er
tímabær. En föllum
ekki í þá gryfju, að gefa
okkur rangar forsend-
ur fyrir æskilegum
breytingum á núver-
andi kerfi. Sparnaður-
inn er forsendan, en
ekki óvinsældir.“
ar eru taldir veija lægri upphæð til
reksturs heilbrigðisþjónustunnar,
pro capita, en m.a. frændur okkar
á hinum Norðurlöndunum gera.
Þetta virðast opinberar tölur sýna.
Þannig virðumst við koma vel
út úr samanburði við þjóðir, sem
við viljum hafa til hliðsjónar. Er þá
ástæða til áð breyta nokkru?
Ég tel svo vera. Ég trúi því, að
unnt sé að reka þessa þjónustu á
hagkvæmari hátt, án þess að sLíkt
þurfi að bitna á gæðum. Ég fagna
því, að þessi viðkvæma umræða sé
tekin upp á síðum Morgunblaðsins.
Við viljum öll spara og fá fram
bestu nýtingu skattpeninganna.
Umræðan um hlutdeild neytandans
Gunnar Ingi Gunnarsson
í kostnaðinum að baki þjónustu og
lyfjum er tímabær. En föllum ekki
í þá gryíju, að gefa okkur rangar
forsendur fyrir æskilegum breyt-
ingum á núverandi kerfi. Sparnað-
urinn er forsendan, en ekki óvin-
sældir.
Bestu kveðjur,
Höfundur erlæknir við
Heilsug-æzlustöð Árbæjar.