Morgunblaðið - 30.10.1991, Blaðsíða 4

4
MORGÚNBLAÐH) MIDVlKITDAGUR 30.' OKTOBER 1991
Utgerðarmenn innan EB:
Framkoma Islendinga í sam-
skiptum við EB hneykslanleg
Brussel, frá Kristófer M. Kristinssyni, fréttaritara Morgunblaðsins.
HEGÐUN íslendinga í samskiptum við Evrópubandalagið (EB) er
hneykslanleg, segir í yfirlýsingu samtaka útgerðarmanna og fisk-
vinnslufyrirtækja innan EB sem birt var í Brussel í gær. í ályktun-
inni er lögð áhersla á nauðsyn þess að framkvæmdastjórn EB nái
samningum við Islendinga og Kanadamenn um aðgang að fiskimiðum
þeirra gegn aðgangi að mörkuðum EB. Þá er því mótmælt að fiskiðn-
aðurinn verði notaður sem pólitísk skiptimynt í samningunum um
Evrópska efnahagssvæðið.
Upphaflega var ályktunin sam-
þykkt á aðalfundi samtaka útgerð-
ar og fiskvinnslu innan EB,
Europech, sem haldinn var á Ítalíu
27.-28. september sl. Ályktunin
var hins vegar ekki birt í Brussel
fyrr en í gær með nokkrum breyt-
ingum. Henni er fyrst og fremst
ætlað að vera innlegg í endurskoð-
un hinnar sameiginlegu fiskveiði-
stefnu sem ætlað er að ljúka fyrir
iok þessa árs. í ályktuninni er lögð
áhersla á nauðsyn þess að standa
fast á reglunni um aðgang að fiski-
miðum fyrir aðgang að mörkuðum.
sérstaklega er minnst á Kanada
og ísland í því sambandi. Samtök-
in harma árangurslausar samn-
ingaviðræður við Kanada og benda
á að íslendingar hafi greiðan toll-
fijálsan aðgang fyrir flestar sjáv-
arafurðir sínar inn á EB-markaði
og valdi umtalsverðum röskunum
á botnfiskmörkuðum bandalagsins
án þess að nokkuð komi í staðinn.
Almennt er lögð áhersla á að það
sé hlutverk framkvæmdastjórnar-
innar að standa vörð um hagsmuni
úterðar og vinnslu innan EB með
því m.a. að sýna hörku í samning-
um við ríki utan bandalagsins.
Samtökin krefjast þess að aukið
tillit verði tekið til félagslegra
þátta í fiskiðnaði og útgerð í fram-
tíðinni. Ekki verði til þess ætlast
að fyrirtæki, sjómenn og fisk-
vinnslufólk taki á sig upp á eigin
spýtur afleiðingar minnkandi afia
án þess að nokkrar bætur komi
fyrír. Samtökin telja að það hljóti
að vera forgangsverkefni að semja
um veiðiheimildir fyrir fiskiskipa-
flotann hvort heldur er gegn
greiðslu eða markaðsaðgangi.
Lögð er áhersla á nauðsyn þess
að fiskvinnslunni sé ekki umbunað
með hráefnisflutningi á kostnað
veiðanna. Það sé óviðunandi að
veita tollaívilnanir á innfluttar
sjávarafurðir án þess að nokkrir
möguleikar séu á því að stjóma
innflutningnum, t.d. með innflutn-
ingstollum, kvótum eða verðjöfn-
unargjöldum.
VEÐUR
VEÐURHORFUR I DAG, 30. OKTOBER
YFIRLIT: Um 800 km suður af landinu er 970 mb lægð sem grynn-
ist og færist norðvestur. Yfir norðaustur Grænlandi er 1037 mb
hæð.
SPÁ Allhvöss austan og suðaustan átt um landið sunnan og vestan-
vert, en minni vindur á norðausturlandi. Dálítil rigning eða súld
verður á Suður- og Austurlandi og eitthvað vestur með norður-
ströndinni. Hiti verður víðast 3-8 stig.
VEÐURHORFUR NÆSTU DAGA:
HORFUR Á FIMMTUDAG: Austanátt. Dálítii rigning eða súld með
suður- og austurströndinni, en líklega þurrt annars staðar. Hiti 3-7
stig að deginum, en næturfrost víða í innsveitum.
HORFUR Á FÖSTUDAG: Hæg norðlæg átt. Dálítil slydduél um land-
ið norðanvert, en þurrt og sennilega léttskýjað syðra. Kólnandi
veður.
Svarsími Veðurstofu íslands — Veðurfregnir: 990600.
^ Norðan, 4 vindstig:
Vindörin sýnir vind-
stefnu og fjaðrirnar
vindstyrk, heil fjöður
er 2 vindstig.
r r r
r r r r Rigning
r r r
* r #
r * r * Siydda
r * r
# * *
* * * * Snjókoma
* * *
-j 0 Hitastig:
10 gráður á Celsíus
ý Skúrir
*
V El
= Þoka
= Þokumóða
?
’, ’ Súld
OO Mistur
—j- Skafrenningur
Þrumuveður
t VEÐUR VÍÐA UM HEIM kl. 12.00 í gær að ísl. tíma hlti veður Akureyri 2 skýjað Reykjavík 7 léttskýjað
Bergen 10 léttskýjað
Helsinki 4 skýjað
Kaupmannahöfn 7 skýjað
Narssarssuaq +3 skýjað
Nuuk +6 heiðsk/rt
Osló vantar
Stokkhólmur vantar
Þórshöfn 10 alskýjað
Algarve 22 léttskýjað
Amsterdam 8 mistur
Barcelona 18 skýjað
Berlín 5 skýjað
Chicago 14 rigning
Feneyjar vantar
Frankfurt 7 heiðskírt
Glasgow 13 rigning
Hamborg 4 þokumóða
London 13 skýjað
Los Angeles 41 skýjað
Lúxemborg 8 heiðskírt
Madríd 10 þokumóða
Malaga 20 léttskýjað
Mallorca 20 hálfskýjað
Montreal vantar
NewYork 4 léttskýjað
Orlando vantar
París 10 skýjað
Madeira 21 skýjað
Róm 18 hálfskýjað
V/n 4 mistur
Washington vantar
Winnipeg vantar I
Morgunblaðið/KGA
Á myndinni má sjá frá vinstri Helga Sigurðsson safnvörð Árbæj-
arsafnsins, Þorbjörn Friðriksson setjara í Umslagi hf. og Þor-
stein Aðalsteinsson rafvirkja við setningavélina í húsakynnum
Umslags hf. að Veghúsastíg.
Setningarvél frá 1942
flutt í Arbæjarsafnið
SETNINGARVÉL, sem notuð var í Víkingsprentsmiðjunni, sem
var í eigu bókaforlagsins Helgafells í áratugi, m.a. til að setja
flestar bækur Halldórs Laxness, sem út hafa komið, hefur verið
flutt frá Veghúsastíg yfir í Árbæjarsafnið. Þar verður hún til
sýnis í Tækniminjasafni Reykjavíkur, sem fyrirhugað er að setja
upp.
Helgi Sigurðsson safnvörður í
Árbæjarsafninu segir vélina vera
orðna fomgrip eftir að tölvubylt-
ingin átti sér stað og ekki sé leng-
ur þörf á slíkum vélum, þó svo hún
sé enn nothæf.
„Ragnar Jónsson í Smára efnað-
ist á smjörlíkisgerðinni Smára, sem
hann var kenndur við, og þar sem
hann var mikill áhugamaður um
menningarmál fóru Halldór Lax-
ness og Kristinn E. Andrésson
fram á við hann að taka þátt í
útgáfu á Heimsljósi. Var það upp-
haf að útgáfu hans á bókum Hall-
dórs Laxness, en eftir það gaf
hann út allar bækur Halldórs. Árið
1942 stofnaði Ragnar svo Helga-
fell og var það öflugasta bókafor-
lag landsins í langan tíma. Þessi
vél var keypt árið 1942 fyrir for-
lagið,” sagði Helgi Sigurðsson um
sögu vélarinnar.
Hörður Oskarsson hefur lengst
allra unnið við setningarvélina eða
hátt í þrjátíu ár. „Ég var ráðinn
sem verkstjóri í Víkingsprent árið
1945. Eftir 1960, eða þar um bil,
setti ég svo allar bækur Halldórs
Laxness sem prentaðar voru,” seg-
ir Hörður.
Halldóra J. Rafnar
Starfsmenn varnarliðsins:
formaður útvarpsráðs
Halldóra J. Rafnar hefur verið
skipuð formaður útvarpsráðs af
menntamálaráðherra. Halldóra
var lyörin af Alþingi í útvarpsráð
sem fulltrúi Sjálfstæðisflokksins í
haust en hún hafði áður setið sem
varamaður í ráðinu.
í samtali við Morgunblaðið, sagði
Halldóra J. Rafnar að hún hefði lengi
haft áhuga á fjölmiðlum og því væri
það henni tilhlökkunarefni að taka
við þessu starfi. Ríkisútvarpið væri
mjög merk stofnun, sem hefði þró-
ast vel, og hún vonaðist til að haldið
yrði áfram á sömu braut.
Halldóra J. Rafnar starfar hjá
Vinnuveitendasambandi íslands að
fræðslu og menntunarmálum. Hún
hefur áður meðal annars starfað sem
ritstjóri bókarinnar Islensk fyr-
irtæki, sem blaðamaður á Morgun-
Halldóra J. Rafnar
blaðinu og sem framkvæmdastjóri
þjóðarátaks gegn krabbameini.
Uppsögmmi íslenskra
starfsmanna mótmælt
Vogum, Vatnsleysuströnd.
UM 300 starfsmenn varnarliðsins á Keflvíkurflugvelli gengu á fund
Jóns Baldvins Hannibalssonar utanríkisráðherra á Varnarmálaskrif-
stofunni í Njarðvík í gær og afhenti honum mótmæli vegna upp-
sagna íslenskra starfsmanna á vellinum.
Starfsfólkið afhenti Jóni Baldvin
orðsendingu, þar sem lýst var þung-
um áhyggjum vegna þeirrar þróunar
sem atvinnumál á Keflavíkurflug-
velli hefðu tekið. Einsýnt væri að
Bandaríkjamenna stefndu að því að
fækka íslenskum starfsmönnum sín-
um og að ráða í þeirra stað bandar-
íska starfsmenn. Sú stefna væri ský-
laust brot á varnarsamningnum frá
1951 með seinni tíma viðauka og
við það verður ekki unað. „Við krefj-
umst þess að ríkisstjórn íslands
mótmæli nú þegar þessum áætlun-
um af sama krafti og einkennt hefur
störf hennar til þessa dags í öðrum
málaflokkum,” segir í orðsending-
unni.
Utanríkisráðherra sagði, þegar
hann tók við undirskriftunum, að
verið væri að gera viðamiklar breyt-
ingar á þessum málum þar sem fjár-
framlög ætti að skera niður um einn
Qórða. Hann sagði einungis þijár
ábendingar hafa borist til sín þar
sem Bandaríkjamenn hefðu genigð
í störf sem íslendingar höfðu áður
en einungis ein átti við rök að styðj-
ast.
E.G.