Morgunblaðið - 30.10.1991, Blaðsíða 13

MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 3Ó. OKTÓBER 1991
13
TH 490
Helluborð
„Moon“ kermik yfirborð,
stálrammi, fjórar hellur,
þar af tvær halógen,
sjálfvirkur hitastillir og
hitaljós.
O
(/)
TH 483 B
Helluborð
Keramik yfirborö, svartur
eða hvítur rammi, fjórar
hellur, þar af tvær
halógen, sjálfvirkur
hitastillir og hitaljós.
Funahöfða 19
sími 685680
Án gamans
_________Leiklist____________
Súsanna Svavarsdóttir
Þjóðleikhúsið
HIMNESKT ER AÐ LIFA
Höfundur: Paul Osborn
Þýðandi: FIosi Ólafsson
Leikstjóri: Sigrún Valbergs-
dóttir
Leikmynd og búningar: Mess-
íana Tómasdóttir
Lýsing: Ásmundur Karlsson
„Himneskt er að lifa”, sem
frumsýnt var á Stóra sviði Þjóð-
leikhússins síðastliðið laugardags-
kvöld, segir frá fjórum systrum,
Coru, Aaronettu, Idu og Ester.
Þær búa í smábæ, hver ofan í
annarri, ef svo má að orði kom-
ast. Aaronetta býr hjá Coru og
manni hennar Theodor. í næsta
húsi er Ida og rétt ofar í götunni
býr Ester. Þær eru u.þ.b. á aldrin-
um 65 til 72 ára, hafa alltaf búið
í þessum litla bæ í sínum afmark-
aða heimi og það hefur í rauninni
aldrei neitt gerst í lífi þeirra.
En nú stendur mikið til, því
Homer, sonur Idu og eiginmanns
hennar, Carls, er að koma heim
með unnustu sína, Myrtu. Þau
hafa verið trúlofuð árum saman,
en Homer hefur aldrei verið nógu
viss í sinni sök um framhaldið og
því ekki séð ástæðu til að kynna
Myrtu fyrir fjölskyldunni.
Það er mikill spenningur hjá
systrunum og þær bíða þess með
óþreyju að fá að sjá Myrtu, en
faðir Homers, Carl, þolir ekki
álagið. Hann fær eitt af sínum
frægu tilfellum og þorir ekki að
hitta stúlkuna.
Leikritið gerist í bakgörðum
þeirra Idu og Coru og þangað
kemur Ester, eða öllu heldur stelst
í heimsókn. Maður hennar, David,
er menntamaður, sem hefur ímug-
ust á tengdafólki sínu og vill ekk-
ert hafa saman við það að sælda.
Hann hefur einnig bannað konu
sinni að hafa samskipti við syst-
urnar, þær séu of heimskar.
Út af fyrir sig er þetta mjög
smellin hugmynd að gamanleik-
riti, en það verður að segjast eins
og er, að úrvinnslan er ekki að
sama skapi góð frá höfundarins
hendi. Verkið er ekkert sérstak-
lega fyndið. Textinn er fremur
flatur og alveg á mörkunum að
hann haldi á köflum. Að sama
skapi var ekki mikið líf í sýning-
unni, þótt vissulega væru í henni
góðir sprettir.
Verkið hefst á því að systumar
era að bíða. Þær vafra um í görð-
unum, hafa allar áhyggjur af
Carli, sem frýs í vissum stelling-
um. Hann er að fá tilfelli, en þau
lýsa sér þannig að hann spyr sjálf-
an sig spurninga um líf sitt og
tilveru. Utan þessa lokaða, fá-
fróða hóps væra tilfellin líklega
kölluð þunglyndi. í þessum fyrsta
hluta eru systurnar og aðstæður
þeirra kynntar, en þar er ekkert
til að grípa áhorfandann inn í leik-
inn og atburðarásina. Það gerist
ekki fyrr en Homer og Myrta
mæta. Það er að segja, sýningin
verður þá lifandi fyrir áhorfand-
ann. Og það er einfaldlega vegna
Jóhanns Sigurðarsonar, sem leik-
ur Homer. Persónumar eru allar
fastar í sinni eigin þráhyggju og
eins og gjarnan er í gamanleikj-
um, dálítið einhliða. En Jóhann,
sem leikur þennan fertuga
mömmudreng, skapar karakter
sem maður efast aldrei um að sé
fastur í þvi hlutverki. Hann hefur
aldrei getað tekið ákvörðun um
að giftast Myrtu, vegna þess að
hann veit að mamma hans á svo
erfitt með að vera án hans. Öll
svipbrigði, látbragð og raddbeit-
ing hjá Jóhanni eru svo rækilega
og vel unnin, að þótt ekki sé nema
til að sjá hann leika Homer, er
sýningin þess virði. Homer er
ekki bara einhliða gamanleikj-
atýpa, heldur stífur, síbemskur
karimaður, sem á mjög erfitt með
að tjá sig og er í stöðugum felu-
leik með tilfinningar sínar og eðli
sambandsins við Myrtu. Það fer
ekkert á milli mála.
Edda Heiðrún Backman leikur
Myrtu, ungu konuna sem vill fyr-
ir alla muni koma vel fyrir, kon-
una sem hefur beðið áram saman
eftir að eignast sitt eigið heimili,
en ekki tekist að aka Homer sín-
um upp að altarinu. Edda virtist
ekki hvíla nógu vel í hlutverkinu,
Myrta var ofleikin og nálgaðist
að vera farsakennd á köflum.
Svipbrigði hennar voru strengd
og hreyfingar stífar.
Reyndar var leikurinn æði mis-
jafn í sýningunni og því var það
að maður sveiflaðist stöðugt milli
þess að finnast hún í lagi og þess
að vera óánægður.
Róbert Arnfinnsson var góður
sem Carl, maðurinn sem hefur
borið af leið og er orðinn lotinn
af vangaveltum um hvar hann sé
staddur í lífinu. Það er lítið líf
eftir í Carli og Róbert kemur því
vel til skila. Augun era eins og
pollar í malarvegi og áhugaleysið
fyrir þeirri tilvera sem er, er aug-
ljóst í öllu hans fasi.
Ester er leikin af Herdísi Þor-
valdsdóttur. Hún er sú af systrun-
um sem tilheyrir annarri stétt,
vegna hjónabandsins, jafnvel þótt
eiginmaðurinn hafi þurft að segja
sig úr stéttinni, vegna síns
kreddubundna hugsunarháttar.
Ester er virkilega kúguð af karlin-
um, en er komin á það stig að
láta sér fátt um finnast. Hún er
ekki eins samtvinnuð lífinu í bak-
görðunum og hinar systurnar,
vegna þess að hún hefur ekki
fengið að hafa svo mikið samband
við þær og því eru hún sú sem
ræðir við alla, þegar vandamál
koma upp. Hún fær ekki áhyggjur
af sömu smámununum og þær,
heldur hefur hún vissa fjarlægð.
Herdís var virkilega góð í hlut-
verki Esterar, hvort heldur sem
var í skeytingarleysi hennar gagn-
vart aðstæðum, eða afskiptasemi
Einar Falur
Jóhann Sigurðarson og Gunnar Eyjólfsson í hlutverkum sínum.
hennar af þeim. í atriðunum á
móti David, eiginmanninum, fór
hún á kostum.
Baldvin Halldórsson leikur
David, ægilega karlrembu og
hrokagikk. Stífni hans og upp-
gerðar „klassi” voru hárfínt unnin
hjá Baldvini, sjálfumgleðin sem
hann hefur tileinkað sér til að
þurfa ekki að líta í eigin barm
augljós. Senurnar milli þeirra
hjónanna, Ester og Davids, voru
með því best lukkaða í sýningunni.
Guðrún Þ. Stephensen er líka
lengstum ágæt sem Ida. Hún fór
að vísu hægt af stað og það var
fremur erfitt að greina persónuna.
Leikurinn var of óákveðinn. En
þegar líða tók á sýninguna, varð
Guðrún öraggari og henni tókst
með ágætum að afhjúpa sjálfs-
elsku og eigingirni þessarar ljúfu
og umhyggjusömu móður.
Cora var líka lengstum fremur
óljós hjá Þóra Friðriksdóttur. Cora
býr, sem áður segir, með eigin-
manni sínum Theodor og systur-
inni Aaronettu. Hún hefur fengið
nóg af því að hafa systur sína
undir sama þaki og þráir það eitt
að búa ein með manni sínum. Það
er ekki fyrr en í seinni hlutanum,
þegar Cora fer að gera öi-vænting-
arfullar tilraunir til að flytja burtu
með honum, að Þóru tekst að
gæða hana einhverju lífi, enda er
texti hennar fram að því ekkert
sérlega skemmtilegur.
Þau tvö sem þó virtust engan
veginn njóta sín í sýningunni vora
Bríet Héðinsdóttir í hlutverki Aar-
onettu og Gunnar Eyjólfsson sem
Theodor. Aaronetta er yngsta
systirin, gömul dekurdúkka, sem
er föst inni á heimili systur sinnar
og mágs, vegna tilfinninga sinna
í garð Theodors. Bríet var ákaf-
lega heft í hlutverkinu og lítið
sannfærandi fyrr en í lokasen-
unni, þegar Aaronetta ákveður
að flytja út. Gunnari virtist hins
vegar finnast hlutverk Theodors
hundleiðinlegt. Hann gaf lítið í
það og Ieikgleðin var í núlli, fram-
sögnin var skýr, en áherslur blæ-
brigðalausar og hreyfingar leti-
legar. Svei mér, að ég hélt að
maður ætti ekki eftir að sjá svona
vinnubrögð hjá þessum fína leik-
ara.
Annars er athyglisvert að skoða
vinnu ieikaranna í samhengi við
búninga í þessari sýningu. Þeir
eru fremur misjafnir: Mjög góðir
og vel útfærðir á Jóhanni, Her-
dísi, Baldvini og Róbert. Þeir fóra
ekki einungis vel, heldur undir-
strikuðu persónur þeirra. Það var
enginn vandi að trúa því að ná-
kvæmlega svona föt myndu þessir
einstaklingar kaupa. Búningar
Gunnars, Þóru og Guðrúnar vora
ósköp hlutlausir, virkuðu hvorki
með né á móti karakteram þeirra.
Þar sem texti þeirra er mjög
ófyndinn í þessum gamanleik, er
þeim vorkunn að eiga að finna
einhvern flöt til að standa á við
útfærslu á persónum sínum. Það
er allt svo óljóst. Búningar Bríetar
og Eddu Heiðrúnar vora fyrir
neðan allar hellur. Þeir vora ekki
bara púkalegir einir og sér, heldur
klæddu konumar mjög illa. Þeir
vora eins og úr öðru leikriti og
vegna þess hvað önnur var yfir-
drifin og hin heft í hlutverkum
sínum, komst maður ekki hjá því
að spyija hvaða þátt búningamir
áttu í því. Það má vel vera að
þeim hafi verið ætlað að vera
dálítið púkalegar persónur, en það
hefði átt að vera leikkvennanna
að koma til skila, ekki búning-
anna. Þetta verður mjög augljóst
í lokaatriðinu, þegar Aaronetta
flytur að heiman. Hún er komin
í búning sem er fyndinn og maður
trúir því að Aaronetta hafi verið
glæsikvendi og villimey á sínum
yngri áram. Enda fer Bríet á kost-
um í þessu atriði; öll sú kómík sem
hún býr yfir, nýtur sín mjög vel.
Leikmyndin var hinsvegar prýði-
leg, látlaus og smekkleg, þótt
sviðsgólfið hefði mátt líkjast garði
ögn meira.
Leikstjórnin virðist fremur
ómarkviss í „Himneskt er að lifa”.
Tempóið í sýningunni er of hægt,
leikaramir era of mikið í vand-
ræðum með hendurnar á sér, sér-
staklega Þóra, Guðrún og Bríet
og leikararnir flöskuðu of oft á
texta sínum. Misræmið í frammi-
stöðu leikaranna verður líka að
skrifa á leikstjóra að hluta. Sigrún
hefði þurft að slípa helminginn
af persónunum dálítið rækilega
til, áður en hún hleypti þeim í
frumsýningu. Texti verksins er
ekki nógu skemmtilegur til að
halda sýningunni uppi og til þess
hefði þurft mun betri vinnu frá
þeim sem að henni standa.
■ AÐALFUNDUR KERFÍS
(Kerfisfræðinga- og forritarafé-
lag Islands) verður haldinn í kvöld,
miðvikudaginn 30. október, að Tún-
götu 14, kjallara (Hallveigarstöð-
um). Fundurinn byrjar kl. 20.30 og
verður með léttu yfirbragði. Dag-
skrá fundarins er venjuleg aðal-
fundarstörf. Léttar veitingar verða
í boði félagsins og gefst fólki kost-
ur á að sitja og rabba saman eftir
fundinn. Gamlir og nýir félagsmenn
eru velkomnir og vonumst við til
að sjá sem flesta.
■ BÓKVARÐAN - FORLAGIÐ
hefur gefíð út endurþrentun á ritinu
„Lítil ritgjörð um nytsemi nokk-
urra íslenskra jurta” sem Jón
Jónsson garðyrkjumaður gaf út
1880. í kynningu útgefenda segir:
„Þetta gamla rit fjallar að miklu
leyti um lækningamátt íslenskra
jurta og hefur höfundurinn byggt
hana á ritum Ólavíusar, Odds
Hjaltalíns, Séra Bjöms í Sauð-
lauksdal og Sveins landlæknis Páls-
sonar, en allir þessi látnu heiðurs-
menn vora uppi á 18. öldinni og
allir vora þeir vísir í þessum
fræðum.
TH 4500
Helluborö
„Moon“ keramik yfirborð,
snertirofar, svartur rammi
eða stálrammi, fjórar
hellur, þar af tvær halógen
og ein stækkanleg,
hitaljós, tímastilling á
hellum.
TH 2010
Helluborð
Keramik yfirborð, svartur
eða hvftur rammi, fjórar
hellur, þar af tvær halógen
og ein stækkanleg,
sjálfvirkur hitastillir og
hitaljós.
LIÐSMAÐUR
Mr. Sheen hreinsar, fægir og ilmar.
Hann bregður skínandi áferð út í hvert
horn heimilisins með undraverðum
hætti. Jafnvígur á alla harða fleti
innanhúss og í bílnum — tréverk, gler,
spegla, veggi — hvað sem er!
SKAGFJORÐ
i tii a í j 'j :í u d í j í ,d
Hólmaslóð 4, 101 Reykjavík, simi 24120